Baby Bag

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ

თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილისა და სასწავლო მასალის ათვისების პრობლემები აქვთ
უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ 12-17 წლის ასაკის თინეიჯერების 1/3 რეგულარულად სვამს ენერგეტიკულ სასმელებს. ენერგეტიკული სასმელი დიდი რაოდენობით შაქარს, კოფეინს, დანამატებს: ლ-კარნიტინს, გოგირდის შემცველ ამინომჟავას და გუარანას შეიცავს. მართალია, მოცემული დანამატები მეხსიერების გაუმჯობესებას, ენერგიის მატებასა და კონცენტრაციის ზრდას უწყობს ხელს, მაგრამ აღნიშნული ინგრედიენტების ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმზე ჯერ ბოლომდე შესწავლილი არ არის.

თინეიჯერების დიდი ნაწილი ენერგეტიკულ სასმელს იმ მოტივით სვამს, რომ დროის მოკლე შუალედში თავი უფრო ენერგიულად და გამოცოცხლებულად იგრძნოს. ზოგიერთი მათგანი ღამის გათენებას ცდილობს, ზოგს კი სურს რომელიმე კონკურსში მონაწილეობისას თავი უენერგიოდ ან უმოტივაციოდ არ იგრძნოს.
ენერგეტიკული სასმელი ორი სახისაა:

• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც ისეთ ქილაში ასხია, როგორშიც მსუბუქი ტკბილი სასმელები.
• ენერგეტიკული სასმელი, რომელიც პატარა ზომის ქილებშია ჩასხმული.
ორივე კატეგორიის ენერგეტიკული სასმელის მთავარ კომპონენტს კოფეინი წარმოადგენს. ამერიკის პედიატრთა აკადემიის ცნობით, ენერგეტიკული სასმელი მეტისმეტად დიდი რაოდენობის კოფეინს და ისეთ დანამატებს შეიცავს, რომელთა შეტანაა თინეიჯერთა რაციონში მიზანშეწონილი არ არის.
რატომ მოსწონთ თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელები?
ენერგეტიკული სასმელები თინეიჯერებს სასურველი შედეგის მიღებაში ძალიან სწრაფად და მარტივად ეხმარება. ახალგაზრდა ათლეტები, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელს რეგულარულად მოიხმარენ, გაცილებით პროდუქტიულად ვარჯიშობენ, თუმცა კვლევებით დასტურდება, რომ მსგავსი ტიპის სასმელი მათ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად მოქმედებს. ენერგეტიკული სასმელის დალევის შემდეგ ადამიანებს ენერგია ემატებათ და კონცენტრაციაც უუმჯობესდებათ, თუმცა აღნიშნული ეფექტი მოკლევადიანია. მათი ხშირი მიღება ჯანმრთელობისთვის სერიოზული საფრთხის მომტანიც შეიძლება აღმოჩნდეს. ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მოხმარებით გამოწვეული ზიანი მისგან მიღებულ სარგებელს მნიშვნელოვნად აღემატება.
დიდ ბრიტანეთში ჩატარებულმა კვლევამ, რომელიც ბავშვებსა და მოზარდებში ენერგეტიკული სასმელებისადმი დამოკიდებულების შესწავლას ისახავდა მიზნად, დაადგინა, რომ გემო, ფასი, რეკლამა, ხელმისაწვდომობა და ეფექტურობა ის ძირითადი ფაქტორებია, რომელთა გამოც თინეიჯერები მსგავსი ტიპის სასმელს აქტიურად ეტანებიან. მწარმოებლები პროდუქტს მაქსიმალურად ხელმისაწვდომ ფასს ადებენ და სპეციალური მარკეტინგული გათვლების გამოყენებით, მას მოზარდი თაობის თვალში მიმზიდველობას მატებენ.
მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ ენერგეტიკული სასმელი მოზარდებს სხვადასხვა მიზეზის გამო იზიდავს. დომინანტი ფაქტორი, რომელიც პროდუქტის მიმზიდველობას აბსოლუტურად განსაზღვრავს, არ გამოიკვეთა. სხვადასხვა ფაქტორთა ეფექტური კომბინაცია თინეიჯერებს ენერგეტიკული სასმელისადმი მეტად მიდრეკილს ხდის. მისი ხელმისაწვდომობა კი პროდუქტის მოხმარების სიხშირეს აორმაგებს. მსგავსი ტიპის სასმელის მზარდი პოპულარობა მისასალმებელი ნამდვილად არ არის. მშობლებსა და თინეიჯერებს მეტი სიფრთხილის გამოჩენა მართებთ. აუცილებელია, რომ მათ ენერგეტიკული სასმელების გვერდითი ეფექტების შესახებ გარკვეული წარმოდგენა ჰქონდეთ, რათა მავნე პროდუქტის მიღებისგან თავის შეკავება შეძლონ.
ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტები
ენერგეტიკული სასმელის რეგულარული მიღება თინეიჯერების ჯანმრთელობაზე ნეგატიურად აისახება. კოფეინის მაღალი შემცველობისა და არაჯანსაღი დანამატების სიუხვის გამო აღნიშნული პროდუქტი ორგანიზმისთვის ზიანის მომტანია. ქვემოთ ენერგეტიკული სასმელის გვერდითი ეფექტების ნუსხას გთავაზობთ:
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ, ძილის პრობლემები აქვთ, მათ სასწავლო მასალის ათვისება უძნელდებათ, გონებრივად ნაკლებად აქტიურები ხდებიან. არსებობს მაღალი რისკი, რომ ენერგეტიკულ სასმელზე მიჯაჭვული მოზარდები ნარკოტიკებს, ალკოჰოლს ან სიგარეტს მიეძალონ.
• ენერგეტიკულ სასმელს არანაირი კვებითი ღირებულება არ აქვს, ამასთან ის საკმაოდ დიდი რაოდენობით კოფეინს და შაქარს შეიცავს. მსგავსი ტიპის სასმელი მოზარდის ორგანიზმისთვის საზიანოა.
• ენერგეტიკული სასმელებით გატაცებული 13-19 წლის თინეიჯერების 40% უძილობას, გულისრევის შეგრძნებას, ღებინებას, გახშირებულ კანკალს, თავისა და მუცლის ტკივილს უჩივის. ექსტრემალურ შემთხვევაში ენერგეტიკული სასმელის ჭარბმა მიღებამ, შესაძლოა, კრუნჩხვების განვითარებას შეუწყოს ხელი.
• კვლევებით დგინდება, რომ თინეიჯერებს, რომლებიც ენერგეტიკულ სასმელებს რეგულარულად მოიხმარენ რისკის შემცველი ქმედებებისკენ მიდრეკილება უჩნდებათ. მათ ნარკოტიკების მოხმარება, ჩხუბი და დაპირისპირება იზიდავთ.
• ენერგეტიკულ სასმელში შემავალი კოფეინი, ვიტამინები, პროტეინები, ნახშირწყლები, ამინომჟავები, დანამატები და მინერალები, ისეთ კომბინაციას ქმნიან, რომელიც დეჰიდრატაციას უწყობს ხელს. კოფეინი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი დიურეტიკია.
• ენერგეტიკული სასმელების უმრავლესობა 500 მილიგრამზე მეტ კოფეინს შეიცავს. ამ რაოდენობის კოფეინის ხშირი მიღება თინეიჯერების ორგანიზმისთვის მომწამვლელია.
• ზოგიერთი ნაირსახეობის ენერგეტიკული სასმელი ალკოჰოლსაც შეიცავს. როგორც წესი, მსგავსი ტიპის სასმელს დანამატის სახით კოფეინს და სხვა სტიმულატორებს აღარ ამატებენ. მიუხედავად ამისა, მას მაინც ენერგეტიკული სასმელის სახით ყიდიან. ალკოჰოლი თინეიჯერების ორგანიზმისთვის განსაკუთრებით საზიანოა.
რა რაოდენობის ენერგეტიკული სასმელის მიღებაა თინეიჯერებისთვის ნებადართული?
თინეიჯერებისთვის ენერგეტიკული სასმელების მიღება უსაფრთხო არ არის. არ არსებობს დოზა, რომელიც მათთვის სასურველად შეგვიძლია ჩავთვალოთ. ზოგიერთი თინეიჯერი ფიქრობს, რომ ენერგეტიკული სასმელის დახმარებით მას ენერგია ემატება, ფიზიკურად აქტიურდება და იზრდება კიდეც. თუმცა მსგავსი წარმოდგენები რეალობას ყოველთვის არ შეესაბამება. გარდა ამისა, არ არსებობს მეცნიერული მტკიცებულება იმისა, რომ ენერგეტიკული სასმელის მიღებით გამოწვეული დადებითი ეფექტები მოზარდის ორგანიზმისთვის სასარგებლოა. აუცილებელია თინეიჯერებმა კარგად გააცნობიერონ მსგავსი ტიპის სასმელების უარყოფითი ზეგავლენა ადამიანის ორგანიზმსა და ჯანმრთელობაზე. თქვენს შვილებს წყლის დიდი რაოდენობით მიღებისკენ მოუწოდეთ და ეცადეთ, მის ეფექტურობასა და სარგებლიანობაში დაარწმუნოთ. 
მომზადებულია ​momjunction.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ არის ყურსასმენები საშიში მოზარდებისთვის? - ოტორინოლარინგოლოგი მელანო ჯანხოთელი აქტუალური პრობლემის შესახებ

ოტორინოლარინგოლოგი მელანო ჯანხოთელი „პოსტ ალიონში“ ყურსასმენების გამოყენების ნეგატიურ ასპექტებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ სასმენი აპარატების გამოყენების გამო ახალგაზრდებს სმენის პრობლემები ხშირად ექმნებათ:

„დღეს ყურსასმენები ჩვენი მოზარდების ცხოვრების განუყოფელი ნაწილია. მათი მოხმარების გახშირება ონლაინ სწავლების მოთხოვნამაც გამოიწვია. ყურსასმენებს არამხოლოდ თინეიჯერები და ახალგაზრდები, ზრდასრულებიც იყენებენ აუდიო წიგნების გამოსვლის გამო. ყველა მოწინავე ქვეყნის წამყვანი მეცნიერების კვლევებით დადასტურებულია, რომ ახალგაზრდებსა და მოზარდებში სმენის პრობლემების 2/3 სწორედ ყურსასმენების გამოყენებით არის გამოწვეული. ეს უზარმაზარი პროცენტია, ძალიან დიდი. საერთოდ იმის უარყოფა, რომ ყურსასმენები კომფორტულია, კომფორტულია საყვარელი მუსიკის მოსმენა, ძალიან ძნელია, მაგრამ ჩვენ უნდა ვიცოდეთ, როგორ გავაკეთოთ ეს სწორად. როგორ მოვიქცეთ ისე, რომ არ დავიზიანოთ სმენა.“

მელანო ჯანხოთელის თქმით, მუსიკის ხმამაღლა მოსმენა არც ისე უწყინარი გართობაა, როგორც ეს ერთი შეხედვით ჩანს:

„თითქოს უწყინარი გართობაა ხმამაღლა მუსიკის მოსმენა, მაგრამ ხმაური სმენისთვის ძალიან საშიშია. საერთოდ ხმაური დეციბილებში იზომება. 10-15 დეციბილი არის ნიავი, მსუბუქი ფოთლების შრიალი, 20-25 დეციბილით იზომება ჩურჩულის დონე, 30-35 დეციბილი ჩვეულებრივი ხმაურის დონეა, 60 დეციბილი არის უკვე ყვირილის დონე და ის უკვე დისკომფორტს გვიქმნის. საერთოდ სმენისთვის ძირითადად საშიშია 85-90 დეციბილიდან ზემოთ ბგერები, რომელსაც ნებისმიერი სასმენი აპარატი ძალიან მარტივად გამოსცემს, იმგვარად არის ისინი შექმნილი.“

მელანო ჯანხოთელი აცხადებს, რომ ახალგაზრდები ძირითადად ხმაურიან მუსიკას უსმენენ:

„ახალგაზრდებს ძალიან მოსწონთ როკ-ჯგუფების სიმღერები, მეც ძალიან მიყვარდა ახალგაზრდობაში და ვუსმენდი, რა თქმა უნდა, ხმამაღლა, მაგრამ მაშინ არ იყო ასეთი ყურსასმენები და ამიტომ ჩვენს თაობას მსგავსი პრობლემები არ აწუხებდა. როკ-ჯგუფის კონცერტის ხმიანობა შეესაბამება 100-120 დეციბილის დონეს. ეს იგივეა, რომ რეაქტიული ძრავის ხმაური თქვენგან ათ მეტრში მოისმინოთ.“

„ჩვენ გვაქვს მიმღები და თავის ტვინის ცენტრალური ნაწილი, რომელიც ახდენს გარედან მოსმენილი ბგერების აღქმას და დიფერენცირებას. არსებობს სხვადასხვა სახის სასმენი აპარატები, ზოგიერთი იდგმება ყურში და ზოგი გარედან კეთდება. განსაკუთრებით საშიშია ყურში ჩასადები ყურსასმენები. გარდა იმისა, რომ ის გარეთა სასმენი მილის კანს აღიზიანებს, მისი გამოყენებისას ბგერა პირდაპირ, დამუშავების გარეშე ეცემა დაფის აპკზე. როგორც ყველაფერ სხვას, დაფის აპკის მუშაობასაც აქვს თავისი სარზღვრები. ის გათვლილია ბუნებრივ ხმაურზე, რომელიც გარედან უნდა მიიღოს და არა ხელოვნურზე. როდესაც ახალგაზრდა ყურსასმენებში ძალიან უწევს ხმას, ის დამანგრეველ ზემოქმედებას ახდენს სმენაზე,“ - აღნიშნავს მელანო ჯანხოთელი.

წყარო:​ პოსტ ალიონი

წაიკითხეთ სრულად