Baby Bag

მეცნიერები ბავშვების სახიფათო ტოქსინებისგან დასაცავად მშობლებს ძველ ხალიჩებზე უარის თქმისკენ მოუწოდებენ

მეცნიერები ბავშვების სახიფათო ტოქსინებისგან დასაცავად მშობლებს ძველ ხალიჩებზე უარის თქმისკენ მოუწოდებენ

სახლში ძველი ხალიჩები თუ გაქვთ და პატარებიც გყავთ, დეკორაციის ცვლილებაზე დაფიქრება მოგიწევთ. როგორც აღმოჩნდა, ბავშვებს ძველ ხალიჩებთან კონტაქტის დროს საშიშ ქიმიკატებთან აქვთ შეხება. PFAS - პერფუორალკილები საშიში ქიმიკატებია, რომლებიც ადამიანის ჯანმრთელობაზე უკიდურესად ნეგატიურ ზეგავლენას ახდენს.


PFAS ქიმიკატები ორგანიზმში ჰორმონული ბალანსის რღვევას, იმუნური სისტემის დისფუნქციებს, ნეიროგანვითარების დარღვევებს და სიმსივნეს იწვევს. მწარმოებლები აღნიშნულ ქიმიკატებს ხალიჩების ლაქებისა და ჭუჭყისგან დასაცავად იყენებდნენ, თუმცა თანამედროვე სამყაროში აღნიშნული ქიმიკატების გამოყენება თითქმის ყველა მწარმოებელმა შეწყვიტა. ოჯახებმა, სკოლებმა და საბავშვო ბაღებმა ბავშვების ტოქსინებისგან დასაცავად ძველი ხალიჩები ახლით უნდა ჩაანაცვლონ. აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით კვლევები აქტიურად ტარდება. მკვლევარების თქმით, სკოლამდელი ასაკის ბავშვების უდიდესი ნაწილი მთელი დღის განმავლობაში იატაკზე ძალიან დიდ დროს ატარებს, რის გამოც, მათ ხალიჩასთან შეხება ხშირად აქვთ.

საშიში ქიმიკატები, რომლებსაც ძველი ხალიჩები გამოყოფენ ბავშვების ხელებსა და სათამაშოებზე გროვდება. პატარები ხშირად ხელებს და თოჯინებს პირში იდებენ, რაც ორგანიზმში ტოქსინების მოხვედრას უწყობს ხელს.

მკვლევარებმა კალიფორნიის 18 საბავშვო ბაღიდან ხალიჩებსა და მტვერში PFAS ქიმიკატების კონცენტრაციის შესასწავლად სპეციალური კვლევა ჩაატარეს. აღმოჩნდა, რომ ძველი ხალიჩები 40-მდე PFAS ქიმიკატს შეიცავდა, რაც ბავშვების ჯანმრთელობისთვის უკიდურესად სახიფათოა.

საბედნიეროდ, სავაჭრო კომპანიების უდიდესი ნაწილი აღნიშნული ქიმიკატების შემცველი ხალიჩების გაყიდვაზე უარს აცხადებს. მკვლევარები თვლიან, რომ კომპანიების გადაწყვეტილება ბავშვების ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე დადებით ზეგავლენას მოახდენს.

საბავშვო ბაღები, სკოლები და ოჯახები ახალი ხალიჩების შეძენით ბავშვების სახიფათო ქიმიკატების ზეგავლენისგან დაცვას შეძლებენ. PFAS ქიმიკატები საკმაოდ მდგრადი და გამძლეა, ამასთან აღნიშნულ ქიმიკატებს ორგანიზმისთვის უამრავი ზიანის მიყენება შეუძლია. მკვლევარები მშობლებს ძველ ხალიჩებზე უარის თქმისკენ მოუწოდებენ, რათა ბავშვების ჯანმრთელობას საფრთხე არ დაემუქროს. 


მომზადებულია ​usnews.com-ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, თუ ცნობს ასოებსა და ციფრებს, ეს არის ატიპური განვითარება,“ - თამარ გაგოშიძე

„ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, თუ ცნობს ასოებსა და ციფრებს, ეს არის ატიპური განვითარება,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებისთვის საინტერესო კითხვებს უპასუხა და ბავშვის განვითარების ტრაექტორიებზე ისაუბრა:

„მშობლებს ხშირად აქვთ კითხვები: რა არის ტიპური განვითარება? რა არის ატიპური განვითარება? რა არის განვითარების დაყოვნება? რითი განსხვავდება ისინი ერთმანეთისგან? მოკლედ რომ ვისაუბროთ, მაგალითს მოვიყვან. როდესაც სახლს ვაშენებთ, მისი აშენება გარკვეული თანმიმდევრობით ხდება. ვცდილობთ, რომ კარგად გავაკეთოთ ფუნდამენტი, იმიტომ, რომ ფუნდამენტის გარეშე სახლი დაინგრევა. შემდეგ ამოგვყავს სართულები. მშენებლობას აქვს თავისი წესი. ბავშვის განვითარებაც ასეთია. ჯერ იყრება ფუნდამენტი.​ ეს არის მისი შეგრძნებები და მოძრაობები. ის გარემოს ასე შეიმეცნებს.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ტიპური განვითარების დროს პროცესები თანმიმდევრულია:

„მხოლოდ ამ ფუნდამენტის შემდეგ ბავშვი სახელს არქმევს იმას, რასაც ხელი მოჰკიდა, რაც გააგორა, რაც ჩაკბიჩა. ელემენტარული პროცესები ყალიბდება და ამის მერე ყალიბდება ენობრივი პროცესები. ჩვეულებრივი ტიპური განვითარება ასეთი თანმიმდევრობით არის. მას მერე, რაც ბავშვი ენას ითვისებს, მას უკვე ესმის მითითებები, უყალიბდება ნებელობა, იწყებს ასოების და ციფრების გარჩევას. ასეთი თანმიმდევრობით ყალიბდება ბავშვის ფსიქიკური განვითარება.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ ზოგადი კანონზომიერების პროცესში გარკვეული შეფერხება განვითარების დაყოვნებაზე მიგვანიშნებს:

​შეიძლება ზოგადი კანონზომიერების პროცესში რაღაც აირიოს. ეს არევა შეიძლება იყოს განსხვავებული. შეიძლება ისე მოხდეს, რომ ფუნდამენტი კარგად ვერ ჩაიყაროს. ასეთი ტიპის განვითარების დროს ხდება რაღაც პროცესების დაყოვნება, ვერ ეტევა პროცესები დროში. თუ ბავშვმა დროზე არ გაიარა, ხელი არ მოჰკიდა დროზე და კარგად ვერ შეიმეცნა საგნები შეგრძნებებით, სახელის დარქმევაც გვიან იქნება. ამას ვუწოდებთ ჩვენ გარკვეული სფეროს განვითარების დაყოვნებას. არის ისეც, რომ ყველა სფეროში ხდება ასეთი დაყოვნება. ამას გლობალურ დაყოვნებას ვუწოდებთ.“

„არის განვითარების ფორმა, როდესაც რაღაც სართულები სწრაფად შენდება. ფუნდამენტი ჩაყრილია და უცბად მესამე სართული შენდება, პირველი-ორი არ არის. ეს მესამე სართული ცაშია გამოკიდებული და მალევე ჩამოინგრევა, ცხადია. ამას ჩვენ ვუწოდებთ ატიპურ განვითარებას. აღმოჩნდება, რომ ორი წლის ასაკში ბავშვი, რომელიც ვერ ლაპარაკობს, ცნობს ასოებს და ციფრებს, როდესაც არ უნდა ცნობდეს ამ ასაკში. ეს არ არის ტიპური განვითარება. აუტიზმის სპექტრის აშლილობების შემთხვევაში გვაქვს შემთხვევები, როდესაც რაღაც უნარები ძალიან სწრაფად განვითარდა და რაღაცები არ ვითარდება,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო: ​თამარ გაგოშიძის ნეიროფსიქოლოგიის ცენტრი

წაიკითხეთ სრულად