Baby Bag

ორგანიზმში D ვიტამინის დიდი ნაწილი კანზე მზის სხივების ზემოქმედებით წარმოიქმნება

ორგანიზმში D ვიტამინის დიდი ნაწილი კანზე მზის სხივების ზემოქმედებით წარმოიქმნება

რა კავშირია D ვიტამინსა და იმუნურ სისტემას შორის, - ამ თემაზე პედიატრი თამარ ობგაიძე წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„მის შესახებ წინა საუკუნეში რომ დაგესვათ კითხვა ექიმებისათვის, გიპასუხებდნენ, რომ ეს ნივთიერება ცხიმში ხსნადი ვიტამინია და ის ორგანიზმში კალციუმის და ფოსფორის ცვლას არეგულირებს, მისი დეფიციტის დროს კი რაქიტი და ოსტეოპოროზი ვითარდება. მაგრამ რეალურად ის ჰორმონია. თუმცა კლასიფიკაციის მიხედვით დღესაც ცხიმში ხსნად ვიტამინებს მიეკუთვნება.

დიახ, D ვიტამინი, ჯადოსნური D ჰორმონი. და იცით, რატომ ჰორმონი?

  • იმიტომ, რომ სხვა ვიტამინებისაგან განსხვავებით, მისი მხოლოდ მცირე ნაწილის მიღება შეიძლება საკვებთან ერთად. უდიდესი ნაწილი კი მზის სხივების კანზე ზემოქმედების გზით მიიღება, შემდეგ კი ღვიძლსა და თირკმლებში ციკლს გადის და ამ გარდაქმნების შედეგად ვიღებთ ბიოაქტიურ ნივთიერებას, რომელსაც ჩვენს ორგანიზმში სასწაულების მოხდენა შეუძლია.
  • სხვა ვიტამინებისაგან იმითაც განსხვავდება, რომ ყველა ორგანოსა და ქსოვილში საკუთარი რეცეპტორები აქვს და ამიტომაც ზემოქმედებს ის პრაქტიკულად ყველა ორგანოზე.

თუ გახსოვთ, D ვიტამინის თემას ორი თუ სამი ბლოგი უკვე მივუძღვენი. დღეს იმუნურ სისტემაზე მის ზეგავლენაზე გიამბობთ. არა, იმას თუ ელოდებით, რომ D ვიტამინი პირდაპირ კავირშია კორონავირუსის ან სხვა ავი ვირუსების განადგურებასთან, უნდა გაგაწბილოთ. სამწუხაროდ, მას არ აქვს ანტივირუსული ზემოქმედება.

რას ამბობენ კვლევები?

დადგენილია, რომ იმ ადამიანებს, რომელთაც D ვიტამინის დონე სისხლში დაბალი აქვთ, გაცილებით მაღალი აქვთ სეზონური გრიპით და სხვა რესპირაცილი ინფექციებით ავადობის რისკი. D ვიტამინის საჭირო დოზის დამატებისას კი ეს რისკი მკვთრად მცირდება. მისი ერთ-ერთი ფუნქცია იმ T-ლიმფოციტების აქტივაციაა, რომლებიც ვირუსებსა და ბაქტერიების ანადგურებენ. გარდა ამისა, D ვიტამინის გავლენით ჩვენს ორგანიზმში წარმოიქმნება შინაგანი ანტივირუსული და ანტიბაქტერიული დაცვის ფაქტორები - დეფენსინები და კათელიციდინი, რომლებიც აქტიურად ებრძვიან და ანადგურებენ დაავადების გამომწვევ ვირუსებსა და ბაქტერიებს. და კიდევ, აღმოჩნდა, რომ D ვიტამინი ამცირებს იმუნური სისტემის ჰიპერაქტივობას და თავიდან გვაცილებს „ციტოკინურ შტორმს“, რაც ფილტვების დაზიანების და სიკვდილის მიზეზი ხდება ზოგიერთი ინფექციის, მათ შორის COVID-19 -ის დროს.

სულ ახლახან მკვლევარებმა (Vadim Backman და თანაავტორები) ჩიკაგოს ჩდრილოდასავლეთის უნივერსიტეტიდან, შეისწავლეს სხვადასხვა ქვეყანაში (ჩინეთი, საფრანგეთი, იტალია, სამხრეთ კორეა, ესპანეთი, შვეიცარია, გაერთიანებული სამეფო) კლინიკების მონაცემები და მივიდნენ დასკვნამდე, რომ იმ კლინიკებში, სადაც პაციენტებს, სისხლში D ვიტამინის დაბალი დონე აღენიშნებოდათ, სიკვდილობის უფრო მაღალი მაჩვენებელი ჰქონდათ.

ასე, რომ სანამ კარანტინი ჯერ კიდევ ძალაშია, გახსოვდეთ ეს მაგიური ვიტამინი. მისი მნიშვნელოვანი საკვები წყარო თევზი, რძე და მისი პროდუქტები, კვერცხია, თუმცა ორგანიზმში D ვიტამინის დიდი ნაწილი კანზე მზის სხივების ზემოქმედებებით წარმოიქნება. და არ დივიწყოთ თქვენი ექიმის დანიშნულებით D ვიტამინის დანამატის მიღება.

შეიძლება დაინტერესდეთ

თუ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს და პირღია სძინავს... - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

თუ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს და პირღია სძინავს... - თემაზე ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური საუბრობს

ხშირად ბავშვებს ძილის დროს ცხვირით სუნთქვა უჭირთ და პირღია სძინავთ. რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი? - თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ოტორინოლარინგოლოგი შორენა წიკლაური ესაუბრა.

- ხშირად ბავშვებს ძილის დროს ცხვირით სუნთქვა უჭირთ და პირღია სძინავთ. რა შეიძლება იყოს ამის მიზეზი?

ცხვირით სუნთქვა არის ძალიან მნიშვნელოვანი, როგორც ბავშვთა ასაკში, ასევე დიდებში. ბავშვთა ასაკში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ მოხდეს სახის სწორად ჩამოყალიბება. თუ ცხვირით სუნთქვა არის გაძნელებული, აუცილებლად უნდა მივაცქიოთ ყურადღება და შესაბამისად პრობლემაც უნდა აღმოვფხვრათ. 

პირღია ძილის ძირითადი მიზეზი მომდინარეობს იქიდან, რომ ბავშვს ცხვირით სუნთქვა უჭირს. რა თქმა უნდა, შესაძლებელია საქმე გვქონდეს საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსრის განვითარების თავისებურებასთან ან თანდაყოლილი სახსრის პრობლემასთან, თუმცა უმეტესად ეს მომდინარეობს ცხვირით სუნთქვის გართულებიდან.

რაც შეეხება ცხვირით სუნთქვის გაძნელების შესაძლო მიზეზებს. ყველაზე ხშირად ეს გამომდინარეობის ადენოიდების ჰიპერტროფიიდან. ადენოიდები ეს არის ცხვირ-ხახის ტოლზილა, რომელიც გარკვეული მიზეზების გამო შეიძლება ზომაში გაიზარდოს და მექანიკურად დაახშოს ცხვირ-ხახა, შესაბამისად, ცხვირში გასული ჰაერი არ არის საკმარისი და ბავშვი ახმარს პირს. გარდა ამისა, ბავშვთა ასაკში ცხვირით სუნთქვის გაძნელების ერთ-ერთი მიზეზი ალერგიაც შეიძლება გახდეს, არსებობს გარკვეული შემთხვევები, როდესაც შუპდება ნიჟარები და ავიწროვებს სასუნთქ გზებს.

- როდესაც ბავშვი არ სუნთქვას ცხვირით, ამან რა პრობლემები შეიძლება შეუქმნას ბავშვს?

როდესაც ბავშვი არ სუნთქავს ცხვირით და პირის გავლით ხდება ჟანბადის მიწოდება, უხეშად რომ ვთქვათ, უხარისხო ჟანგბადი მიეწოდება, ანუ ცხვირში გავლილ ჟანგბადს უფრო ადვილად ითვისებს ორგანიზმი. სუნთქვის დროს აუცილებელია, რომ გასული ჰაერი მომზადდეს ფილტვებში ჩასასვლელად, შეიქმნას გარკვეული წნევა ჩასუნთქვის დროს, ჰაერი მაქსიმალურად უნდა გაუთანაბრდეს სხეულის ტემპერატურას და დატენიანდეს. პირით სუნთქვის დროს ეს პირობები დარღვეულია და ჟანგბადის ათვისება დაქვეითებულია, არასწორად ვითარდება სახის ჩონჩხი, უშუალოდ ცხვირი, სასა იღებს მაღალი გუმბათის ფორმას, თანკბილვა ირღვევა, პრობლემები ექმნება სმენასთან დაკავშირებით, ვინაიდან არასრულფასოვნად ხდება შუა ყურის დრენირება. გარდა იმისა, რომ ჟანგბადის მოხმარებაა დარღვეული, ანატომიურად არასწორად ყალიბდება ორგანიზმი.

- მკურნალობის რა მეთოდები არსებობს და როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი?

თუ მიზეზი არის ალერგია ან რაიმე ტიპის ანთება (თუნდაც ბაქტერიული), რის გამოც ადენოიდები ზომაში გაზრდილია, საჭიროა სწორად მოხდეს დიაგნოზის დასმა და შეძლებისდაგვარად პრობლემის აღმოფხვრა.

თუ ბაქტერიულია, შესაძლოა ანტიბიოტიკოთერაპია. ალერგიის შემთხვევაში, ანტიალერგიული მკურნალობით მიღწევადია ის, რომ ადენოიდები ზომაში შემცირდეს. მიუხედავად ჩატარებული მკურნალობისა, თუ ვერ ხერხდება სასურველი შედეგის მიღება და ბავშვს მაინც არ ჰყოფნის ცხვირში გასული ჰაერი, იძულებულები ვართ მივმართოთ ქირურგიულ მკურნალობას, რომელიც გულისხმობს ადენოიდური ქსოვილის მექანიკურ მოკვეთას და მის ხარჯზე ცხვირ-ხახის გათავისუფლებას.

- როდის უნდა მივმართოთ სპეციალისტს?

თუ ბავშვი სუნთქავს პირით, სძინავს მოუსვენრად, პირიდან ნერწყვდენა აქვს, კბილებს აკრაჭუნებს და თუ ეს ყველაფერი დიდხანს გრძელდება, აუცილებლად მიმართეთ სპეციალისტს!

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

წაიკითხეთ სრულად