მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ბოლო დროს აქტუალურ თემაზე - ინტერვალურ შიმშილზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის „ინტერვალური შიმშილი“, რას გულისხმობს კვების ეს ტიპი, რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს მას და რეკომენდებულია თუ არა აღნიშნული კვების რეჟიმის დაცვა ყველასთვის, - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
„ინტერვალური შიმშილი“ ეს არის კვების ტიპი, რომელიც ყოველდღიურად უფრო და უფრო დიდი პოპულარობით სარგებლობს. ინტერვალური კვების სხვადასხვა სახეობა არსებობს, მაგრამ ჩვენ ამჯერად მის ყველაზე გავრცელებულ ვარიანტზე - 16-საათიან შიმშილზე ვისაუბრებთ. უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ, ამ მეთოდის დროს ადამიანი დღისით 8 საათის განმავლობაში იკვებება, ხოლო შემდეგ 16 საათის განმავლობაში არაფერს არ მიირთმევს. ამ დროს ჩვენს ორგანიზმში ხდება ჰორმონალური ბალანსის აღდგენა, რითაც თავის მხრივ, ჩქარდება მეტაბოლიზმი და შენახული ცხიმი უფრო ხელმისაწვდომი ხდება გასახარჯად. დეტალურად: ორგანიზმში მატულობს ზრდის ჰორმონის დონე, რაც ხელს უწყობს ცხიმის წვას და კუნთური მასის მატებას. ორგანიზმში იკლებს ჰორმონ ინსულინის დონეც (ინსულინი აძლიერებს მადას და არის მაშენებელი ჰორმონი) და რეგულირდება მის მიმართ მგრძნობელობა, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს მეტაბოლიზმის მოწესრიგებას. „ინტერვალური შიმშილის“ დადებითი მხარეებია:
წონაში კლება, განსაკუთრებით, მუცლის არეში
ინსულინის მიმართ მგრძნობელობის აღდგენა
იმუნიტეტის ამაღლება
„ცუდი“ ქოლესტერინის დონის შემცირება
ანტი კანცეროგენული (კიბოს საწინააღმდეგო) პროცესების გააქტიურება
აღსანიშნავია ისიც, რომ კვების ასეთი რეჟიმის დროს იზრდება ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობაც.
რაც შეეხება უარყოფით მხარეებს, თუ კვებისთვის გამოყოფილ პერიოდში რაციონი მდიდარი არ არის ვიტამინებით და მინერალებით, შეიძლება, ამან ადამიანის ორგანიზმის გამოფიტვაც კი გამოიწვიოს. ამიტომ ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იმ 8 საათის განმავლობაში კვება იყოს ჯერადი, დაბალანსებული, მრავალფეროვანი და სასურველია, წახემსებების გარეშე. დაბალანსებული კვება თავის მხრივ რას გულისხმობს, მკითხველისთვის ჩვენი ყოველკვირეული რუბრიკის წინა თემაში უკვე დეტალურად განვმარტეთ. უნდა გვახსოვდეს, რომ დაბალანსებული კვება რეკომენდებულია ასევე დაკლებული კილოგრამების შესანარჩუნებლადაც, რადგან დაკლებული კილოგრამების ხელახლა დაბრუნების რისკს მინიმუმამდე ჯანსაღი ცხოვრების წესი ამცირებს.
თუმცა ორგანიზმში მიმდინარე დადებითი ცვლილებების მიუხედავად, „ინტერვალური შიმშილის“ კვების ტიპი არ არის ყველასთვის განკუთვნილი. მისი დაცვა არ არის რეკომენდებული ქალებისთვის, რომლებიც გეგმავენ ორსულობას, ან არიან ორსულად ან იმყოფებიან ლაქტაციის პერიოდში. ასევე არ არის რეკომენდებული იმ პაციენტებისთვის, რომელთაც ანამნეზში აქვს კვებითი დარღვევების რომელიმე ტიპი (ანორექსია, გადაჭარბებული კვება ან ბულიმია, ნევროზი) ან მათ, ვისაც დიაგნოსტირებული აქვთ შაქრიანი დიაბეტი. „ინტერვალური შიმშილს“ რეჟიმს უნდა მოერიდონ ასევე დაბალი წნევის მატარებლები და კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის გამოხატული დაავადებების მქონე ადამიანები. მაგალითად, თუ ამ კვების რეჟიმის დაცვის დროს წარმოიქმნა განსაკუთრებული დისკომფორტი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტში, როგორიცაა: გულისრევა, შებერილობა, კუჭის ტკივილი, ტკივილის შეგრძნება ნაღვლის ბუშტის საპროექციო არეში, რეკომენდებულია „ინტერვალური შიმშილის“ შეწყვეტა. გარდა ამისა, უკუჩვენებად ითვლება ბავშვთა და მოზარდთა ასაკი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველა ორგანიზმი არის ინდივიდუალური და გააჩნია მისთვის დამახასიათებელი ნივთიერებათა ცვლა, ამიტომ აუცილებელია აღინიშნოს, რომ ნებისმიერი კვების ტიპის არჩევისას რეკომენდებულია ორგანიზმის ზოგადი მდგომარეობის შეფასება, რათა წონაში კლების პროცესი სწორად წარიმართოს და ამით ორგანიზმს ზიანი არ მიადგეს.
- რა არის ატოპიური დერმატიტი და როგორ ვლინდება ბავშვებში?
- ატოპიური დერმატიტი ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი დაავადებაა დერმატოლოგიაში. ითვლება, რომ ატოპიური დერმატიტი არის კანის ბარიერული დეფექტი, კანქვეშა ქსოვილები კარგავენ სითხეს, შრებიან და ამის შედეგად ხდება კანის დაზიანება, მიმდინარეობს ანთებითი პროცესი. ამას ემატება კანის ჰიპერმგრძნობელობა გარე გამღიზიანებელ ფაქტორებზე ბარიერული დეფექტის გამო, შესაბამისად, ატოპიური დერმატიტის დროს ნებისმიერი ფაქტორი, როგორიცაა, ტემპერატურის ცვალებადობა, სხვადასხვა საშუალებასთან კონტაქტი ამწვავებს დაავადებას. ზოგადი მონახაზი რომ გავაკეთოთ, ატოპიური დერმატიტი დაკავშირებულია კანის სიმშრალესთან და მის ბარიერულ დეფექტთან.
ყველაზე ხშირად ეს დაავადება ბავშვთა ასაკში ვლინდება, თუმცა, შესაძლებელია ცხოვრების მეორე დეკადაშიც შეგვხვდეს.
- რა ასაკიდან შეიძლება გამოვლინდეს?
- ატოპიურ დერმატიტს არ აქვს ასაკობრივი ზღვარი. შეიძლება გამოვლინდეს 0 წლიდან, შეიძლება გაგრძელდეს გარდატეხის ასაკამდე. თუ სტატისტიკურად გვაინტერესებს, ბავშვთა ასაკში დაწყებული ატოპიური დერმატიტი, დაახლოებით, პაციენტების 60-70 %-ის შემთხვევაში რემისიაში გადადის. პაციენტთა 80%-ში კი პუბერტულ ასაკამდე მიმდინარეობს. მხოლოდ 20 % -შია იმის შანსი, რომ გარდატეხის ასაკის შემდეგაც გაგრძელდება.
- რა ფაქტორებმა შეიძლება შეუწყოს ხელი ატოპიური დერმატიტის გამწვავებას?
გარე ფაქტორები (ტემპერატურის ცვლილება და სხვა);
გარკვეული სახის მედიკამენტი (ანტიბიოტიკები);
სხვადასხვა ტიპის კოსმეტიკური საშუალება (პარფიუმის შემცველი).
- რა კრემები უნდა გამოვიყენოთ ბავშვებისთვის და როგორი შემადგენლობა უნდა ჰქონდეს?
- მნიშვნელოვანია დამატენიანებელი კრემების და დასაბანი საშუალებების სწორი გამოყენება. პროდუქტები არ უნდა შეიცავდეს პარფიუმს, მჟავებს, ვინაიდან ეს ყველაფერი აპროვოცირებს დერმატიტს. მინერალური ზეთები, ვაზელინი, გლიცერინი, ცერამიდების შემცველი მოვლის საშუალებები - ეს არის ის ყველაფერი, რაც ატოპიური დერმატიტის მკურნალობის პროცესში უნდა გამოვიყენოთ.
დიდი ყურადღება უნდა მივაქციოთ შემადგენლობას და არა ფასს, რადგან ბიუჯეტური პროდუქტიც შესაძლებელია ძალიან ეფექტური იყოს.
- შესაძლებელია თუ არა ბავშვის კრემი მოზრდილმაც გამოიყენოს?
- რა თქმა უნდა. ასეთი ტიპის პროდუქტებს ასაკობრივი შეზღუდვა არ აქვს. თუ მოზრდილ ადამიანს აწუხებს ატოპიური დერმატიტი, სრულიად დასაშვებია, რომ ბავშვისთვის განკუთვნილი მსუყე დამატენიანებელი გამოიყენოს.
