Baby Bag

​სოლარიუმის გამოყენება - კატასტროფული შედეგები

​სოლარიუმის გამოყენება - კატასტროფული შედეგები

სოლარიუმის გამოყენების კატასტროფულ შედეგებზე დერმატო-ვენეროლოგი ზაზა თელია წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„სოლარიუმის გამოყენებისას ყველაზე მაღალი რისკის ქვეშ იმყოფებიან ახალგაზრდები, ასევე ადამიანები 1 და 2 ტიპის კანით (Fitzpatrick's Skin Types).

სტატისტიკის თანახმად, ავსტრალიაში, ევროპასა და აშშ-ში ყოველწლიურად ფიქსირდება - 10 000 მელანომის + 450 000 არამელანომური კანის კიბოს შემთხვევა (Wehner MR, et al. - Systematic Review and Meta-Analysis).


რაც უფრო ახალგაზრდა ასაკში იწყებს ადამიანი სოლარიუმის გამოყენებას, მით უფრო მეტია კანის კიბოს რისკი:

1. <35 წელზე - მელანომის რისკი 60% (Banial M, et al.)
2. <25 წელზე - ბრტყელუჯრედოვანი კიბო - 102%, ბაზალურუჯრედოვანი კიბო - 40% (Wehner MR, et al.)

ასევე სხვა სახის ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები, რომელსაც იწვევს ულტრაიისფერი სხივები, მათ შორის სოლარიუმი:

1. კატარაქტა,
2. იმუნოსუპრესია (იმუნიტეტის დაქვეითება),
3. დამწვრობა,
4. კანის ადრეული დაბერება,
5. სხვადასხვა შინაგანი ორგანოების დაზიანებები,
6. ეპიგენეტიკური ინფორმაცია გადაეცემა მომავალ თაობას ანუ არამარტო იმ ადამიანისთვის მატულობს კანის კიბოს განვითარების რისკი ვინც ხშირად დადის სოლარიუმში, არამედ მისი მომავალი შვილებისთვისაც

აუცილებელია, რომ მოვერიდოთ ბუნებრივ ულტრაიისფერ სხივებსაც და გამოვიყენოთ მზისდამცავი საშუალებები (მნიშვნელოვანია მათი სწორი შერჩევა კანის ტიპის მიხედვით, შემადგენლობის გათვალისწინებით, ასევე სწორი მოხმარების უნარ-ჩვევები).

რა თქმა უნდა, ულტრაიისფერი სხივები, კერძოდ, ვიწროტალღოვანი B სხივი (UVB - 311nm.) ერთ-ერთი ეფექტური მკურნალობის მეთოდია სხვადასხვა დერმატოლოგიური პრობლემის სამკურნალოდ და ამ შემთხვევაში მის რისკებთან დაკავშირებით მტკიცებულება არ არსებობს.

ასე რომ, უარი თქვით სოლარიუმის გამოყენებაზე კანის გარუჯვის მიზნით, გამოიყენეთ მზისდამცავი საშუალებები მზეზე გასვლის წინ 30 წუთით ადრე, რადგან ულტრაიისფერი სხივები მავნებელია.

P.S. დაახლოებით 10-30 წუთის განმავლობაში (მუქი ფერის კანის მქონე ადამიანებისათვის უფრო მეტი) მზის ულტრაიისფერი სხივების სახის კანთან კონტაქტით კვირაში 3-ჯერ გამომუშავდება D ვიტამინის ადეკვატური რაოდენობა (NIH, RDA - 400-800IU - ასაკის მიხედვით).

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ყავის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. როგორია ყავის შემცველობა? რა დადებითი და უარყოფითი თვისებები გააჩნია? რამდენი ჭიქა ყავის მირთმევა არის რეკომენდებული დღის მანძილზე? ვისთვის არის უკუნაჩვენები ყავის მიღება? რა შეცდომებს ვუშვებთ ყავის მირთმევის დროს? აქვს თუ არა ყავას დადებითი გავლენა ჩვენს მეტაბოლიზმზე? - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.

დღეს ვისაუბრებ ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელ პროდუქტზე, ყველასთვის საყვარელ ყავაზე. ყავა ეს არის მარადმწვანე ხე ან ბუჩქი, არსებობს მისი დაახლობით 73 სახეობა, მის შესახებ ცნობები ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-6 საუკუნიდან მოიპოვება. ყავის სახელს უკავშირებენ არაბულ სიტყვა „კაუე“ს რომელიც ითარგმენა როგორც - ძალა, ასევე მის სახელი დაკავშირებულია ეთიოპიის ერთერთ პროვინციასთან რომელსაც „კაფა“ ჰქვია, საიდანაც დასაბამს იღებს ყავის ისტორია. ეთიოპიიდან ყავა გავრცელდა იემენსა და ეგვიპტეში, ხოლო მე-16 საუკუნეში თურქეთში პირველი ყავახანა გაიხსნა, ევროპაში კი ყავა ჩნდება უკვე მე-17 საუკუნიდან.

ყავის გარეთა ნაწილი - გარსი შეიცავს კოფეინს, რომელსაც გააჩნია მკვეთრად მატონიზებელი ეფექტი, ხოლო ყავის მარცვალი კი შეიცავს ნივთიერება თეობრომინს, რომელიც ხასიათდება სისხლძრღვთა გამაფართოებელი ეფექტით ( ამ უკანასკნელის ეფექტი მეტად გამოხატულია ე.წ ხნად ყავაში, რადგან ნალექიანი ყავის შემთხვევაში ხდება მთლიანი მარცვლის დაფქვა და მასში კოფეინის შემცველობაც მეტია). ამ ორი ძირითადი ნივთიერების გარდა, ყავა შეიცავს მინერალებს და ანტიოქსიდანტურ ნივთიერებებს. მისი ანტიოქსიდანტური თვისებების შესანარჩუნებლად რეკომენდებულია ყავა არ მივიყვანოთ ადუღებამდე.

ყავას გააჩნია ორგანიზმის მატონიზებელი, ენერგიაზე მომყვანი ეფექტი, ამცირებს დეპრესიის განვითარების რისკს, აქვს დადებითი გავლენა მეტაბოლიზმზე -  აჩქარებს მეტაბოლიზმს განსაკუთრებით კი მაშინ თუ ყავას დარიჩინთან ერთად მივირთმევთ. 

ყავის სავარაუდო დადებით ეფექტებს მიაწერენ: 
  • ანტიკანცეროგენულ მოქმედებას ( კიბოს საწინააღმდეგო)
  • პარკინსონის დაავადების განვითარების რისკის შემცირებას
  • ტიპი 2 დიაბეტის განვითარების რისკის შემცირებას

თუმცა დადებით თვისებებთან ერთად ყავას გააჩნია ორგანიზმზე უარყოფითი გავლენაც:
  • გულის რითმის აჩქარება
  • არტერიული წნევის მატება
  • უძილობა
  • აღგზნებადობა
  • თავის ტკივილი
  • დეჰიდრატაცია (გაუწყლოვნება)
  • კუჭის მჟავიანობის მომატება

გვერდითი მოვლენების თავიდან ასაცილებლად დღის მანძილზე უნდა გამოვიყენოთ ყავა ზომიერი ოდენობით - 3-4 ფინჯანი. სასურველია ნალექიანი და უნალექო ყავის წილი დღის მანძილზე იყოს თანაბარი. 

ახლა კი განვიხილოთ რომელ პროდუქტებთან არის ყავის მიღება რეკომენდებული: პირველ რიგში ყავის შარდმდენი ეფექტის გამო, დეჰიდრატაციის თავიდან ასაცილებლად ყავა უნდა მივირთვად წყალთან ერთად, რათა არ დაირღვეს ორგანიზმში სითხის ბალანსი. არ შეიძლება უზმოდ ყავის მიღება, მჟავიანობის მომატების გამო რაც თავის მხრივ ზრდის გასტრიტის (კუჭის გარსის ანთების) განვითარების რისკს. ასევე ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს რომ ყავის მირთმევა ტკბილეულთან ერთად ზრდის შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკს, ტკბილეული შეგვიძლია ჩავანაცვლოთ ჩირეულით, რომელიც სასარგებლოცაა და შეიცავს მიკრო, მაკროელემენტებს, რომლებიც შეავსებენ ყავის ეფექტით გამოდევნილ მინერალებს ორგანიზმში.

ყავის მიღება რეკომენდებული არ არის არტერიული ჰიპერტენზიით და სხვა გულსისხლძარღვთა პათოლოგიით დაავადებული ადამიანებისთვის, სასურველია ორსულებში და ლაქტაციაში მყოფი ქალების რაციონში ყავა იყოს შემცირებული ოდენობით. ყავის მიღება აკრძალულია ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში.

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

წაიკითხეთ სრულად