Baby Bag

გამხდარ მამებს ჯანმრთელი შვილები ჰყავთ - უახლესი კვლევები

გამხდარ მამებს ჯანმრთელი შვილები ჰყავთ - უახლესი კვლევები

ბავშვის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე საუბრისას ადამიანები განსაკუთრებულ ყურადღებას დედის ორგანიზმზე ამახვილებენ. როგორც აღმოჩნდა, ბავშვის ჯანმრთელობაზე მამის ფიზიკური მონაცემები არანაკლებ გავლენას ახდენს.

ადამიანებსა და ცხოველებზე ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ მამაკაცის კვების რეჟიმი და ფიზიკური აქტივობის ხარისხი ნაყოფისა და ჩვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე აისახება. მეცნიერები მომავალ მამებს მოუწოდებენ, რაც შეიძლება ბევრი ივარჯიშონ და ჯანსაღად იკვებონ. კვლევებით დგინდება, რომ მამაკაცები, რომლებიც განაყოფიერების პროცეში ჭარბწონიანები არიან, ბავშვებს მემკვიდრეობით გადასცემენ ჭარბწონიანობის პრობლემას. ჭარბწონიანი მამების შვილებს დიაბეტიც ხშირად აწუხებთ.

შვილის გაჩენამდე ფორმაში ჩადგომა მამამ და დედამ ერთობლივად უნდა სცადონ, რადგან ნაყოფის განვითარებაზე თითოეული მათგანის წონა უდიდეს გავლენას ახდენს. პოტენციური მამები, რომლებიც ჭარბწონიანები არიან და მაღალცხიმიან საკვებს ხშირად მიირთმევენ, მომავალი შვილების ჯანმრთელობას საფრთხის ქვეშ აყენებენ.

ვირთხებზე ჩატარებული კვლევებით დადგინდა, რომ ჭარბწონიანი მამების მდედრობითი სქესის შვილებს დიაბეტი უვითარდებოდათ, ხოლო მამრობითი სქესის ნაშიერებს სხვადასხვა სახის მეტაბოლური დარღვევა აღენიშნებოდათ. ცხოველებზე ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ჭარბწონიანი მამების შვილებს ინსულინ რეზისტენტობა უვითარდებათ, გარდა ამისა მათ ხშირად აწუხებთ პანკრეასის პრობლემებიც.

მკვლევარები მამალ ვირთხებს მაღალცხიმიანი პროდუქტებით კვებავდნენ, რის შედეგადაც ისინი წონაში მნიშვნელოვნად იმატებდნენ. ჭარბწონიან ვირთხებს ჯანსაღი კვების რეჟიმზე მყოფ მდედრობითი სქესის ვირთხებთან აჯვარებდნენ. როგორც აღმოჩნდა, ახალშობილ ვირთხებს უამრავი დაავადება ჰქონდათ, მათ შორის, მნიშვნელოვანი მეტაბოლური დარღვევები და დიაბეტი. ახალშობილებს კვლავ არაჯანსაღად კვებავდნენ, ზრდიდნენ და ჯანსაღ კვებაზე მყოფ მდედრობითი სქესის ვირთხებთან აჯვარებდნენ. მომდევნო თაობაც მეტაბოლური დარღვევებით იბადებოდა. მამებისა და ბაბუების არაჯანსაღი წონა და კვების არასწორი რეჟიმი შთამომავლობაზე უკიდურესად ნეგატიურად აისახა.

ოჰაიოს უნივერსიტეტის მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ მამის არაჯანსაღი კვების რეჟიმი და ჭარბი წონა განსაკუთრებით ნეგატიურად აისახება მამრობითი სქესის ნაყოფზე. ჭარბწონიანი მამების შვილებს თავადაც აწუხებთ წონასთან დაკავშირებული პრობლემები, მიუხედავად იმისა, თუ როგორ კვებაზე იმყოფებიან თავად. მამების ჭარბი წონა და მაღალცხიმიანი პროდუქტებით კვება მეტაბოლურ დარღვევებს იწვევს ახალშობილ გოგონებშიც. კვლევებით დადგინდა, რომ გენური მუტაციების შედეგად, ჭარბწონიანი მამების შვილებს დიაბეტის გარდა სიმსივნის, ქრონიკული დეგენერაციული დაავადებისა და ნაადრეევი დაბერების მაღალი რისკიც ჰქონდათ.

მკვლევარები მამებს მოუწოდებენ, საკუთარ თავზე მეტი პასუხისმგებლობა აიღონ, ცნობიერება აიმაღლონ და მეტად მოტივირებულები იყვნენ. აქტიური ცხოვრების წესი მათ ჯანსაღი წონის შენარჩუნებაში დაეხმარება, რაც, თავის მხრივ, მათი შვილების ჯანმრთელობაზე დადებითად აისახება.

მომზადებულია ​psychologytoday.com- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი? - აღნიშნულ თემაზე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი მარი მალაზონია“ ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა თამარ-ტატა ბაზღაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი ხშირად გვხვდება საზოგადოებაში. ზოგ შემთხვევაში სიდრომი მიმდინარეობს უპირატესად ყურადღების დარღვევით, ზოგ შემთხვევაში ჰიპერაქტიურობით და არის კომბინირებული ვარიანტი, როდესაც ორივე პრობლემა ერთნაირად ვლინდება:

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან. ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა. ამ სირთულის გამო დიაგნოზი ძირითადად არ ისმევა 6 წლამდე. როგორც წესი, მიმდინარეობს დაკვირვება, რა დოზით ვლინდება ჰიპერაქტიურობა, რამდენად ახლავს ყურადღების პრობლემები და რამდენხანს გაჰყვება ბავშვს ჰიპერაქტიურობა. თუ ბავშვი უბრალოდ ცელქი და მოუსვენარია, თუმცა არ აქვს ყურადღების, დასწავლის პრობლემა, უსმენს, ითვისებს - არ არის საგანგაშო. უფრო საყურადღებოა, როდესაც ბავშვი არ გვისმენს, არ ითვისებს ასაკის შესაბამის უნარებს და ფიქსირდება ზღვარგადასული ჰიპერაქტიურობა.

იდეალურ შემთხვევაში ბავშვთან მულტიგუნდური მიდგომა გამოიყენება და მუშაობს რამდენიმე სპეციალისტი. ვიწყებთ ფსიქოედუკაციით, ანუ იგივე ფსიქოგანათლებთ, რის დროსაც მშობელს ვაწვდით ინფორმაციას, თუ რას გულისხმობს ეს სინდრომი, რა სიმპტომები შეიძლება ახლდეს, რა სირთულეებს იწვევს ეს სიმპტომები, როგორი მიდგომები შეიძლება გამოიყენოს მშობელმა და ა.შ. იდეალურ შემთხვევაში სკოლა აუცილებლად ჩართული უნდა იყოს, რაც საქართველოში ცოტა რთული საკითხია, თუმცა ნელ-ნელა მაინც არის გარკვეული მზაობა სკოლის მხრიდან, რომ მიიღონ გარკვეული რეკომენდაციები და უკეთ ააწყონ ურთიერთობა ჰიპერაქტიურ ბავშვთან.''

,,აღვნიშნავ ასევე იმას, რომ  თავის ტვინში გარკვეული ცვლილებები აისახება და კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ჩანს ეს. აქ შეიძლება იყოს გარკვეული უბნების შემცირება, რომელიც პასუხისმგებელია ყურადღების კონცენტრაციაზე, ემოციის და ქცევის მართვაზე. ასევე არის პრეფრონტალური უბნების და მათ სისხლით მომარაგების დეფიციტი, რომელიც პასუხისმგებელია წახალისება-დასჯის მეთოდების ეფექტურობაზე. თუმცა საქართველოში კვლევის ამ ტიპის მეთოდებს ჯერ არ ვიყენებთ, არ არის ფართოდ გავრცელებული. საკმაოდ ძვირადღირებული მეთოდებია და იშვიათად მივმართავთ დიაგნოსტიკის პროცესში,'' - დასძინა თამარ-ტატა ბაზღაძემ. 

ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა მართვის მეთოდებთან დაკავშირებითაც ისაუბრა:

,,რაც შეეხება მართვის მეთოდებს, პირველივე რასაც ვეუბნებით მშობლებს არის ის, რომ ჩვენ არ გვაქვს ჯადოსნური აბი, რომელსაც ბავშვს მივცემთ და ის გახდება მშვიდი, დამჯერი და ბეჯითი. პრობლემა არის კომპლექსური და მას სჭირდება ოჯახის სრული ჩართულობა, რისთვისაც ისინი მზად უნდა იყვნენ. ფსიქოედუკაციის შემდეგ, ვთავაზობთ გარკვეულ ჩარევებს, როგორიცაა ქცევითი ტექნიკების გამოყენება და რჩევები, როგორ უნდა მართონ ჰიპერაქტიური ბავშვის ქცევა. ქცევით თერაპიას ატარებს სპეციალისტი, თუმცა მშობელი ჩართულია და ითვალისწინებს რეკომენდაციებს. თუ ქცევის მართვის მოდელი არ შეიცვალა ოჯახის ფარგლებში, მხოლოდ სპეციალისტი ამას ვერ მოაგვარებს.

მნიშვნელოვანია ჩარევის დროულად დაწყება, რადგან პრობლემასთან გამკლავება უფრო რთულია დიდ ასაკში. ყველაზე ხშირად რასაც ვხვდებით არის ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელიც ძალიან ხშირად ახლავს ჰიპერაქტიურობას. ბავშვი არის დაუმორჩილებელი, ნეგატიურად განწყობილი, მუდმივად წინააღმდეგობაშია, ყველანაირ ინსტრუქციას ცუდად იღებს, ჯიუტობს, მიუხედავად იმისა, უნდა თუ არა ეს, მაინც აკეთებს. ასეთი ქცევა ვლინდება იმ შემთხვევაში, როცა ბავშვი მუდმივად შენიშვნებს იღებს და ესმის გარშემომყოფებისგან თუ როგორი ცუდია, ცუდად იქცევა, მოუწესრიგებელია და ა.შ. ამიტომ ვითარდება ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელთან მუშაობაც მეტ პრობლემას ქმნის დიდ ასაკში, ვიდრე 4 წლის ასაკში რომ დაგვეწყო ჰიპერაქტიურობაზე მუშაობა. ასევე, შესაძლებელია სხვა პრობლემების თანდართვა, რომელსაც უფრო მეტი ზიანი მოაქვს, ვიდრე თვითონ ჰიპერაქტიურობას. მაგალითად, შფოთვითი რეგისტრის აშლილობა. შფოთვა ვლინდება გადაჭარბებული მოუსვენრობით, ნერვიულობით (როდესაც მშობელს შორდება ან სკოლაში დაფასთან გამოსვლის დროს), ნებისმიერი მოვლენა იწვევს შფოთვის განვითარებას. მოზარდობის პერიოდში, მოსალოდნელია ბიპოლარული აშლილობა, კიდევ უფრო იმატებს ამ დროს აქტივობა და შესაძლოა, ბავშვის ქცევა უკონტროლო გახდეს ან განვითარდეს დეპრესია,'' - აღნიშნა თამარ-ტატა ბაზღაძემ.

წყარო: ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

წაიკითხეთ სრულად