Baby Bag

Covid-19 და შაქრიანი დიაბეტი - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები

Covid-19 და შაქრიანი დიაბეტი - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას, რატომ ითვლებიან შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულები კორონავირუსული ინფექციით დაინფიცირების მაღალ რისკ ჯგუფად და რა რეკომენდაციები უნდა დაიცვან დიაბეტით დაავადებულმა პაციენტებმა კოვიდ პანდემიის პირობებში?

SARS-COV-19 ვირუსული ინფექციაა, რომელმაც შეცვალა დღევანდელი მსოფლიო. როგორც ცნობილია, კორონავირუსული ინფექცია განსაკუთრებულ რისკს ქმნის 70 წელს გადაცილებული ადამიანებისთის და ასევე თანმხლები ქრონიკული დაავადებების მქონე პირებისთვის. ქრონიკულ დაავადებებში კი ერთ-ერთ წამყვან ადგილს იკავებს შაქრიანი დიაბეტი. დღეს თქვენს ყურადღებას შევაჩერებ, რა რჩევები უნდა გაითვალისწინონ შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულმა ადამიანებმა არსებული პანდემიის პირობებში.

რატომ ითვლებიან შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულები კორონავირუსული ინფექციით დაინფიცირების მაღალ რისკ ჯგუფად? შაქრიანი დიაბეტი მოქმედებს ადამიანის იმუნურ სისტემაზე, განსაკუთრებით კი არაკომპენსირებული დიაბეტი (მდგომარეობა, როდესაც პაციენტს არ აქვს გლუკოზის მაჩვენებლები სამიზნე ფარგლებში). ასეთ დროს ხდება იმუნური სისტემის დაქვეითება, რაც დიაბეტიან პაციენტებში ზრდის დაინფიცირების რისკს, ხოლო დაინფიცირების შემთხვევაში დაავადების მძიმედ მიმდინარეობას უწყობს ხელს.

​განვიხილოთ, თუ რა რეკომენდაციები უნდა დაიცვან დიაბეტით დაავადებულმა პაციენტებმა კოვიდ პანდემიის პირობებში. პირველ რიგში ზოგადი რეკომენდაციები:
  • მაქსიმალური სოციალური დისტანცირება (აუცილებლობის გარეშე მოერიდეთ ხალხთან კონტაქტს, თუ თქვენ ცხოვრობთ მრავალწევრიან ოჯახში სასურველია, ოჯახის წევრებისგანაც მაქსიმალური დისტანცირება),
  • ჰიგიენური ზომების მაღალ ხარისხში დაცვა,
  • ნიღბის სწორად ტარება,
  • ხშირად მოხმარებადი საგნების დეზინფიცირება,
  • აუცილებელია სისხლში შაქრის ციფრების მკაცრი კონტროლი, სასურველია,  ციფრები რაც შეიძლება ახლოს იყოს სამიზნე მაჩვენებლებთან,
  • ​რეკომენდებულია დილით ადრე სუფთა ჰაერზე სეირნობა არახალხმრავალ ადგილებში დაახლობით ერთი საათის განმავლობაში,
  • კვებას უნდა მიექცეს განსაკუთრებული ყურადღება. აუცილებელია დღეში ჯერადი მრავალფეროვანი დაბალანსებული კვება. გაამდიდრეთ საკვები ცილოვანი საკვებით (ხორცი, თევზი, კვერცხი, რძის ნაწარმი), მიიღეთ სეზონური ხილი (გარდა დიაბეტიანებისთვის აკრძალული ხილისა: ბანანი, მსხალი, კარალიოკი, ლეღვი, ყურძენი). შეეცადეთ საკვები იყოს ჯანსაღი და სეზონური პროდუქტისგან მომზადებული,

  • ​სასურველია საპროფილაქტიკო დოზებით მიიღოთ D ვიტამინი,
  • ​იქონიეთ თქვენს მკურნალ ექიმთან მაქსიმალური კონტაქტი შაქრის ციფრების ნორმალიზააციითვის. სასურველია, ისარგებლოთ დისტანციური კონსულტაციით და არ ჩადგეთ რიგებში.

​​გახსოვდეთ - ადეკვატურად მართული შაქრიანი დიაბეტი შეამცირებს ინფიცირების და დაავადების მძიმედ მიმდინარეობის რისკებს!

​გისურვებთ ჯანმრთლობას!
ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ დაიკლო წონაში ნინო სურგულაძემ ტყუპების გაჩენის შემდეგ?

ცნობილმა ქართველმა მეცო-სოპრანომ, ნინო სურგულაძემ „იმედის დღეში“ ახალბედა დედობის გამოცდილების შესახებ ისაუბრა:

„ოჯახში სერიოზული მატება გვაქვს. ძალიან ბევრი ადამიანი მწერდა სოციალურ ქსელში. ხომ იცით, დედები როგორ ვდებთ ფოტოებს? ხან გულს დააფარებ სახეს, ხან რას. მეუბნებოდნენ, არ გვინდა ეს ნაწილობრივი ფოტოები, მთლიანად გვაჩვენეო. მერე რომ დავდე ფოტოები, ყველას ძალიან გაუხარდა და ძალიან ვაფასებ იმ სითბოს, რომელსაც ადამიანებისგან ვიღებ. გუშინ ბავშვებს სამი თვე შეუსრულდათ. ჩემი ცხოვრების წესი დიდი ხანია შეიცვალა. არამხოლოდ ეს სამი თვე, წინა ცხრა თვეც შეცვლილი იყო.“

ნინო სურგულაძის თქმით, მას ჯანსაღი წონის შენარჩუნებაში ყველაზე მეტად სწორი კვების რეჟიმი დაეხმარა:

„სწორ კვებას ადრეც ვაქცევდი ყურადღებას. ჩვენს ოჯახში ამას დიდი ყურადღება ექცევა ჩემი ძმის გამო. ჩემი ძმა ექიმია, დედა ბიოლოგია. ჩემს ოჯახში სულ იყო იმაზე საუბარი, რომ არ ვარგა შემწვარი, შებოლილი საკვები. სულ მახსოვს დედა ბაზარში რომ მიოდიოდა (ამ პროცესზე გიჟდება და მეც ძალიან მიყვარს, აარჩევდა პომიდორს არა ლამაზს, პრიალას და დიდს, არამედ უფრო ჭიებიანს, რომ არ ყოფილიყო გენმოდიფიცირებული. ამას თვალით ვერ დაინახავ, მაგრამ მგონია, რომ ამითაც შეიძლება ბევრი რამ შეფასდეს. ჩემი პროფესიიდან გამომდინარეც, რომ მე ფიზიკურად და სულიერად ჯანმრთელი ვყოფილიყავი ყურადღებას ვაქცევდი კვებას. როდესაც გავიგე, რომ ორსულად ვიყავი, მივხვდი, რომ მარტო ჩემს თავზე არ მქონდა პასუხისმგებლობა აღებული, არამედ ორ ბავშვზეც. ძალიან დიდი ყურადღებით მივყევი ჩემი გინეკოლოგის რჩევებს. მან დამიდო ოთხდღიანი დიეტა, რომელმაც გადამარჩინა. თავიდან, სანამ ასეთ კვებას დავიწყებდი, მაშინვე მოვიმატე 4-5 კილო, მიუხედავად იმისა, რომ არ ვიკვებებოდი არანაირად განსხვავებულად, ვაგრძელებდი ჩვეულ რეჟიმში კვებას, მაგრამ ამ დროს ხომ ვიცით, რა პროცესები ხდება ორგანიზმში და ცოტა არ იყოს შემეშინდა.“

ცნობილმა მეცო-სოპრანომ ოთხდღიან დიეტაზე დეტალურად ისაუბრა და აღნიშნა, რომ ორსულობისას ფეხითაც ბევრს დადიოდა:

„საოცარი საჩუქარი მოვიდა, ოთხდღიანი დიეტა, რომელიც ვატრიალე ცხრა თვე და დამატებით ერთი თვე. ეს იყო საათობრივი კვება, რომელიც ჩემთვის რთული იყო, მაგრამ კოვიდი დამეხმარა იმაში, რომ ეს შემესრულებინა. ზოგი ჭირი მარგებელია. სამ ან ოთხ საათში ერთხელ მივირთმევდი, იყო მცირე ულუფა, მაგრამ საკმაოდ მნიშვნელოვანი პროდუქტი, ეს შეიძლებოდა ყოფილიყო ხორცი. პური პირდაპირ ამოვარდა, შეიძლებოდა ყოფილიყო ორი ნაჭერი ოთხ დღეში, წყალი დიდი რაოდენობით, ყოველდღე ოთხ კილომეტრს დავდიოდი ფეხით. მიუხედავად კოვიდისა, ისეთ ადგილებს ვპოულობდი, სადაც ნაკლებად საშიში იყო. ხილს ცალკე ვჭამდი, გამოყოფილად. მე ამდენი ხილი ჩემს სიცოცხლეში არ მიჭამია, მაგრამ თურმე შვილისთვის რას არ გააკეთებ. გარდა ამისა, ვიღებდი ვიტამინებს. ეს არის ინვესტიცია, ალბათ, ყველა დამეთანხმებით. იმ ბაზას აშენებ და იმ საძირკველს, რომელზეც მერე აღიზრდება ბავშვი, შენი მომავალი და ქვეყნის მომავალიც.“

ნინო სურგულაძის თქმით, ორსული ქალი სტრესისგან დაცული უნდა იყოს და მას ყველა ემოციურ კომფორტს უნდა უქმნიდეს:

„ვეთანხმები, რომ ორსულის ირგვლივ სულ პოზიტივი უნდა იყოს. სტრესი რომ ორგანიზმში უარყოფით ძვრებს იწვევს ეს ცნობილი ფაქტია. პოზიტივი ისედაც გვჭირდება და მით უმეტეს, ამ მდგომარეობაში. ორსულობა საკმაოდ რთული პროცესია და დიდი დატვირთვაა. მე თავად ვცდილობდი შემექმნა პოზიტივი ჩემ გარშემო. ძალიან მადლობელი ვარ ყველა იმ ადამიანის, ვინც ჩემ გარშემო იყო, დედაჩემის, ჩემი მეუღლის. პატარა რაღაცაც მაბედნიერებდა. პანდემიის მიუხედავად ვერაფერს ვგრძნობდი. როგორ არ განვიცდიდი, რაც ხდებოდა, მაგრამ ამ დროს იმდენად ბედნიერი ხარ, რომ ბევრ რამეს ვერ ხედავ. ახლობლები უნდა დაგეხმარონ, რომ ეს გაათმაგდეს და გაასმაგდეს. ჯანსაღი ცხოვრების წესის დახმარებით საერთოდ გასაოცარ მდგომარეობაში ხარ, ბავშვებიც კარგად არიან. ხომ არის ორსულობის დამახასიათებელი ცნობილი ნიშნები, ნეგატიურს ვგულისხმობ, მინდოდა მეგრძნო, მაგრამ არაფერი ყოფილა. ექიმები მეუბნებოდნენ, ბავშვებს რა სასწაული ხერხემალი აქვთო, გამიკვირდა, ვერ მივხვდი ეს რას ნიშნავდა. თქვენ არ იცით, როგორი ბავშვები მოდიანო. მესმის, უჭირთ ადამიანებს, ვერ ყიდულობენ საკვებს, წამალს, მაგრამ რისი შესაძლებლობაც გვაქვს, ის უნდა გავაკეთოთ, არ დავლიოთ, არ მოვწიოთ, ვიმოძრაოთ ბევრი. ხორცს თუ ვერ ყიდულობ, ხაჭო ჭამე, ნუ იყიდი ბურგერს.“

„არცერთი კილო არ მომიმატია. სამშობიაროში თურმე ვმღეროდი და არ ვიცოდი. ყველაფერმა ისე კარგად ჩაიარა, რომ ბოლოს სიმღერით დაგვირგვინდა. „ავე მარიას“ ვმღეროდი, ეს ინსტინქტურად მოხდა. ოპერაციის დროს რა ხდებოდა არ მახსოვს. მეგობარმა გადაიღო, რომ ვმღეროდი. სახლში მოვედი ჯანმრთელი, არცერთი კილო არ მქონდა მომატებული. მადლიერი ვარ იმ ჩემი თავის, რომელსაც აქამდე არ ვიცნობდი, რომელსაც დავუჯერე. ცნობილი ფრაზაა, რომ რასაც ვჭამთ ის ვართ და ეს მართლა ასეა. ეს ხასიათზეც კარგად მოქმედებს, მომავალზეც. მშობლობა რთული პროფესიაა, მთავარია ჩვენს შვილებს რა მაგალითს მივცემთ. ყველაფერი გენიალური საბოლოო ჯამში მარტივისკენ მიდის,“ - აღნიშნა ნინო სურგულაძემ. 

წაიკითხეთ სრულად