Baby Bag

Covid-19 და შაქრიანი დიაბეტი - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები

Covid-19 და შაქრიანი დიაბეტი - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციები

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას, რატომ ითვლებიან შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულები კორონავირუსული ინფექციით დაინფიცირების მაღალ რისკ ჯგუფად და რა რეკომენდაციები უნდა დაიცვან დიაბეტით დაავადებულმა პაციენტებმა კოვიდ პანდემიის პირობებში?

SARS-COV-19 ვირუსული ინფექციაა, რომელმაც შეცვალა დღევანდელი მსოფლიო. როგორც ცნობილია, კორონავირუსული ინფექცია განსაკუთრებულ რისკს ქმნის 70 წელს გადაცილებული ადამიანებისთის და ასევე თანმხლები ქრონიკული დაავადებების მქონე პირებისთვის. ქრონიკულ დაავადებებში კი ერთ-ერთ წამყვან ადგილს იკავებს შაქრიანი დიაბეტი. დღეს თქვენს ყურადღებას შევაჩერებ, რა რჩევები უნდა გაითვალისწინონ შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულმა ადამიანებმა არსებული პანდემიის პირობებში.

რატომ ითვლებიან შაქრიანი დიაბეტით დაავადებულები კორონავირუსული ინფექციით დაინფიცირების მაღალ რისკ ჯგუფად? შაქრიანი დიაბეტი მოქმედებს ადამიანის იმუნურ სისტემაზე, განსაკუთრებით კი არაკომპენსირებული დიაბეტი (მდგომარეობა, როდესაც პაციენტს არ აქვს გლუკოზის მაჩვენებლები სამიზნე ფარგლებში). ასეთ დროს ხდება იმუნური სისტემის დაქვეითება, რაც დიაბეტიან პაციენტებში ზრდის დაინფიცირების რისკს, ხოლო დაინფიცირების შემთხვევაში დაავადების მძიმედ მიმდინარეობას უწყობს ხელს.

​განვიხილოთ, თუ რა რეკომენდაციები უნდა დაიცვან დიაბეტით დაავადებულმა პაციენტებმა კოვიდ პანდემიის პირობებში. პირველ რიგში ზოგადი რეკომენდაციები:
  • მაქსიმალური სოციალური დისტანცირება (აუცილებლობის გარეშე მოერიდეთ ხალხთან კონტაქტს, თუ თქვენ ცხოვრობთ მრავალწევრიან ოჯახში სასურველია, ოჯახის წევრებისგანაც მაქსიმალური დისტანცირება),
  • ჰიგიენური ზომების მაღალ ხარისხში დაცვა,
  • ნიღბის სწორად ტარება,
  • ხშირად მოხმარებადი საგნების დეზინფიცირება,
  • აუცილებელია სისხლში შაქრის ციფრების მკაცრი კონტროლი, სასურველია,  ციფრები რაც შეიძლება ახლოს იყოს სამიზნე მაჩვენებლებთან,
  • ​რეკომენდებულია დილით ადრე სუფთა ჰაერზე სეირნობა არახალხმრავალ ადგილებში დაახლობით ერთი საათის განმავლობაში,
  • კვებას უნდა მიექცეს განსაკუთრებული ყურადღება. აუცილებელია დღეში ჯერადი მრავალფეროვანი დაბალანსებული კვება. გაამდიდრეთ საკვები ცილოვანი საკვებით (ხორცი, თევზი, კვერცხი, რძის ნაწარმი), მიიღეთ სეზონური ხილი (გარდა დიაბეტიანებისთვის აკრძალული ხილისა: ბანანი, მსხალი, კარალიოკი, ლეღვი, ყურძენი). შეეცადეთ საკვები იყოს ჯანსაღი და სეზონური პროდუქტისგან მომზადებული,

  • ​სასურველია საპროფილაქტიკო დოზებით მიიღოთ D ვიტამინი,
  • ​იქონიეთ თქვენს მკურნალ ექიმთან მაქსიმალური კონტაქტი შაქრის ციფრების ნორმალიზააციითვის. სასურველია, ისარგებლოთ დისტანციური კონსულტაციით და არ ჩადგეთ რიგებში.

​​გახსოვდეთ - ადეკვატურად მართული შაქრიანი დიაბეტი შეამცირებს ინფიცირების და დაავადების მძიმედ მიმდინარეობის რისკებს!

​გისურვებთ ჯანმრთლობას!
ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა

შეიძლება დაინტერესდეთ

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

შაქრიანი დიაბეტის მართვა ბავშვებში - თემაზე ბავშვთა ენდოკრინოლოგი ნინო ხელაძე საუბრობს

საახალწლო რეკომენდაციებზე შაქრიანი დიაბეტის დროს „პირადი ექიმი მარი მალაზონიას“ პირდაპირ ეთერში ბავშვთა ენდოკრინოლოგმა ნინო ხელაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, თუ ბავშვს შევუქმნით ძალიან სტრესულ გარემოს და ბევრ რამეს ავუკრძალავთ, შანსი იმისა, რომ ის არ დაემორჩილება წესებს, გაიზრდება. აუცილებელია ვიპოვოთ კომპრომისი და პირველ რიგში, დავიწყოთ შერჩევა პროდუქტებისა, რომელიც ჯანსაღად ჩაანაცვლებს რაფინირებულ ტკბილეულს. მაგალითად, ჩირი, ტყლაპი, ჩურჩხელა, თხილეული უკეთესი ალტერნატივაა, ვიდრე კრემიანი ნამცხვარი. 

,,ამ დროს, რა თქმა უნდა, ყველა ბავშვმა, მოზარდმა და მშობელმა უნდა იცოდეს, როგორ გაიკეთოს ინსულინი იმ მიღებული საკვების შესაბამისად (შაქრიანი დიაბეტის დროს). თუ მივიღებთ ტბილეულს, თუნდაც გოზინაყის ( მიუხედავად იმისა, რომ ფრუქტოზას შეიცავს, შემდეგ გლუკოზად გარდაიქმნება) სახით, მშობელმა სწორად უნდა დაითვალოს და სწორად გაუკეთოს ბავშვს ინსულინი, იმ საკვებზე გათვლით, რასაც იღებს. 

კიდევ ერთი კარგი ღონისძიება იქნება, რომ ბავშვმა მეტი ივარჯიშოს, ფეხით ისეირნოს, იცეკვოს და რაც მიირთვა ფიზიკური დატვირთვის სახით გამოიყენოს. დღესდღეობით, მეტნაკლებად ხელმისაწვდომია სხვადასხვა ხელოვნური დამატკბობლები, რომლითაც შესაძლებელია ტკბილეულის მომზადება. აქაც გასათვალისწინებელია, რომ მშობელმა იცოდეს რომელი დამატკბობელია უსაფრთხო ბავშვისთვის და არ გადააჭარბოს გამოყენების ლიმიტს“- აღნიშნა ნინო ხელაძემ. 

ენდოკრინოლოგმა ჰიპოგლიკემიის შესახებაც ისაუბრა. მისი თქმით, ჰიპოგლიკემია არის მდგომარეობა, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ნორმაზე დაბალია. ,,შაქრიანი დიაბეტის დროს ჰიპოგლიკემიის მიზეზი შეიძლება გახდეს: მედიკამენტის დოზის გადაჭარბება, კვების რეჟიმის დარღვევა, საკვების არაადეკვატური ულუფა, გადაჭარბებული ფიზიკური აქტივობა,'' - დასძინა ნინო ხელაძემ. 

ჰიპოგლიკემიის შესაძლო ნიშნებია: ოფლიანობა, გულის ფრიალი, კანკალი, წამოცხელება, სიწითლე ან გაფითრება, მხედველობის გაორება, ტუჩების დაბუჟება. მსუბუქი ჰიპოგლიკემიის დროს, უმჯობესია გამოიყენოთ პურის პატარა ნაჭერი, ნაკლებად ტკბილი ხილი (ვაშლი), ცილოვანი საკვები (რძე ან რძის ნაწარმი). 

დაიმახსოვრეთ! - შაქრის ფხვნილი, თაფლი და საკონდიტრო ნაწარმი გამოიყენეთ მხოლოდ მძიმე შემთხვევაში და მაქსიმალური სიფრთხილით, სისხლში გლუკოზის დონის მკვეთრი მატების თავიდან ასაცილებლად - აღნიშნული რეკომენდაცია გაიცა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''. 

„ახალი წლის პერიოდში, როდესაც ყველა ოჯახში სტუმრიანობაა და მშობლებმა შესაძლოა დიდი დრო ვერ დაუთმონ ბავშვებს. თუმცა, ფიზიკური აქტივობა ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწილია შაქრიანი დიაბეტის მქონე ბავშვების ცხოვრებაში, ამიტომ ყველა ოჯახმა უნდა გაითვალისწინოს და ყურადღება მიაქციონ ამ საკითხს. თუ დაგეგმილია ფიზიკური აქტივობა, უნდა გაკეთდეს ნაკლები ინსულინი. ჰიპოგლიკემია შესაძლოა, განვითარდეს უშუალოდ ვარჯიშის დროსაც და ვარჯიშიდან 2 საათის მანძილზეც კი (გააჩნია ვარჯიშის ტიპს). თუ მას არ გაუკეთებია ნაკლები ინსულინი, მაშინ მეტი საკვები უნდა მიიღოს (კომბინირებული ნახშირწყლის სახით), რათა ვარჯიში დაიფაროს ნახშირწყლოვანი დატვირთვით (მაგალითად, მჭადი და ყველი ან ნადუღი). განსაკუთრებით საყურადღებოა, თუ აქტივობა მოხდა ღამე, ძილის წინ. არსებობს თანამედროვე მეთოდები, რომელიც ჰიპოგლიკემიას ხსნის, მაგალითად, ინსულინის ტუმბო, გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა - ეს საშუალებები ძალიან დაგეხმარებათ“ - აღნიშნა ნინო ხელაძემ.

წყარო: ​,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

წაიკითხეთ სრულად