კოვიდის სიმპტომების და მართვის თემაზე ინფექციონისტი მაია ბუწაშვილი სოციალურ ქსელში წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:
კოვიდის სიმპტომების და მართვის შესახებ ძალიან ბევრი დაიწერა და ითქვა, მაგრამ კიდევ ერთხელ გავიმეორებ რამდენიმე, ჩემის აზრით, მნიშვნელოვან ინფორმაციას კოვიდის მქონე ბინაზე მყოფი პაციენტებისთვის (ცოტა ერთმანეთთან დაუკავშირებელი ინფორმაციაა, მაგრამ ახლა უცებ რაც გამახსენდა, პაციენტების მიერ ხშირად დასმული შეკითხვებიდან გამომდინარე):
1. ტემპერატურის მომატება (მათ შორის მაღალ ციფრებამდე) კოვიდის ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი სიმპტომია და შეიძლება გახანგრძლივდეს დიდხანს - ზოგჯერ 2 კვირამდე და მეტხანსაც. ეს კოვიდის დროს ჩვეულებრივი ამბავია, თუმცა ეს ის სიმპტომია, რომელიც ბინაზე მყოფ პაციენტებს განსაკუთრებით ანერვიულებს. მაღალი სიცხე, თუ ემორჩილება სიცხის დამწევებს, ავტომატურად დაავადების მძიმე მიმდინარეობაზე არ მიუთითებს. მხოლოდ მაღალი სიცხე ანტიბიოტიკის ჩვენება არ არის! კიდევ ვიმეორებ, ეს კოვიდის (მათ შორის მსუბუქად მიმდინარე დაავადების) ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი სიმპტომია.
2. ბინაზე მყოფ პაციენტებს ასევე ძალიან აღელვებთ ხველა, რომელიც ძირითადად არის მშრალი და შემაწუხებელი. როგორც წესი, ხველის საწინააღმდეგო მედიკამენტები დიდად ეფექტური არ არის. ხველა შეიძლება გახანგრძლივდეს სიმპტომების დაწყებიდან 15 დღემდე, იშვიათად მეტხანს. ყურადღება უნდა იქნას გამახვილებული სველი, ნახველიანი ხველის არსებობაზე, რაც შეიძლება ბაქტერიული გართულების სიმპტომი იყოს.
3. ბავშვებში შედარებით ხშირია სიმპტომები კუჭ-ნაწლავის მხრივ, ანუ გულისრევა და ფაღარათი. ასეთ დროს ზოგჯერ ამბობენ, რომ დაერთო „ენტეროვირუსი“ (თავისთავად, ეს ტერმინიც არასწორია), სინამდვილეში კი ეს უმეტესად კოვიდის სიმპტომებია. ფაღარათი და გულისრევა ნაკლებად ხშირია, მაგრამ მოზრდილებშიც გვხვდება.
4. ძალიან მნიშვნელოვანია ჟანგბადის სატურაციის გაზომვა. ეს არის შედარებით მარტივი საშუალება მდგომარეობის დამძიმების შესაფასებლად ბინის პირობებში. პულსოქსიმეტრები ხელმისაწვდომია სხვადასხვა საიტებზე და აფთიაქებში. გამოჯანმრთელებულებს ეს მოწყობილობა არ ჭირდებათ და შესაძლებელია ვინც ვერ ყიდულობს, ვათხოვოთ, რადგან, როგორც ზემოთ ვთქვი, ბინაზე მართვისთვის ეს ზოგჯერ ერთადერთი რეალური შეფასების საშუალებაა.
5. სატურაციის გაზომვისას სასურველია თითი იყოს თბილი, რადგან ცივი კიდურები ზოგჯერ სატურაციის მცდარად დაბალ მაჩვენებელს იძლევა.
6. გართულებების რისკი მსუბუქი და საშუალო მიმდინარეობის პაციენტებშიც არსებობს, რაც ხშირია მე-5-მე-7 დღიდან. ამიტომ თავიდან მსუბუქი მიმდინარეობა არ ნიშნავს, რომ დაავადება ბოლომდე ასე წარიმართება. ზოგჯერ ამ ვადაზე იწყება სუნთქვის გაძნელება და ყველაზე ხშირად ჰოსპიტალიზაცია სწორედ ამ პერიოდში ხდება ხოლმე საჭირო.
7. მნიშვნელოვანია, კოვიდის მქონე პაციენტებმა იცოდნენ, რა შემთხვევაში უნდა ჩაითვალოს მათი სიმპტომები საყურადღებოდ და ზოგჯერ საგანგაშოდაც კი (მაგალითად, უნდა ითვლიდნენ სუნთქვის სიხშირეს და თუ წუთში 25-ს აღემატება, საყურადღებოა, ხოლო თუ 30-ს, ეს ერთ-ერთი საგანგაშო სიმპტომია).
სატურაცია უნდა იყოს 94 და მეტი. თუ 92-ს ქვემოთ ეცემა, პაციენტს ჭირდება სამედიცინო დახმარება (ძირითადად იგულისხმება ჟანგბადის მიწოდება, თუმცა არამხოლოდ).
8. პაციენტები ღელავენ, როცა ვერ იტარებენ გულმკერდის რადიოლოგიურ გამოკვლევას. ნამდვილად არ არის აუცილებელი რენტგენოგრაფია და კომპიუტერული ტომოგრაფია ისეთი ინტენსივობით, როგორც ამას ჩვენთან იყენებენ. ფილტვის რადიოლოგიური ცვლილებები კოვიდის მქონეთა დიდ ნაწილს ისედაც აქვს (მათ შორის შეიძლება იმათაც, ვისაც PCR უარყოფითი აქვს) და პნევმონიის არსებობა არ ნიშნავს, რომ კოვიდის მძიმე ფორმასთან გვაქვს საქმე. პაციენტები უკმაყოფილებას გამოთქვამენ ექიმების მიმართ იმიტომ, რომ პნევმონია დაუფიქსირდათ და ექიმმა არ დანიშნა ანტიბიოტიკი. ტომოგრაფიაზე პნევმონიის დიაგნოზი არ ნიშნავს, რომ პაციენტს ანტიბიოტიკები ჭირდება, რადგან პნევმონია უმეტესად ვირუსულია და ანტიბიოტიკები არ არის მიმართული ვირუსული ინფექციის წინააღმდეგ.
ასეთი ინტენსივობით კომპიუტერული ტომოგრაფიის გამოყენების მავნე შედეგებს, სამწუხაროდ, მომავალში მოვიმკით. არადა, პაციენტის მართვაში ამ გამოკვლევას გადამწყვეტი მნიშვნელობა არც თუ ისე ხშირად აქვს. განსაკუთრებით საშიშია ხშირი გამოყენება ბავშვებში, სადაც მცირეა გართულებების რისკები და შესაბამისად, კომპიუტერული ტომოგრაფიის აუცილებლობა უკიდურესად იშვიათია.
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„მინდა მოსახლეობა იყოს მშვიდად, ჩვენ პოსტკოვიდური სინდრომით გარდაცვალების არცერთი შემთხვევა არ გვქონია,“ - თენგიზ ცერცვაძე
ინფექციური საავადმყოფოს გენერალურმა დირექტორმა თენგიზ ცერცვაძემ ბავშვებსა და ზრდასრულებში პოსტკოვიდური სინდრომის მიმდინარეობის თავისებურებებზე ისაუბრა. მისი თქმით, საქართველოში მულტისისტემური ანთებითი სინდრომის რამდენიმე ათეული შემთხვევა გამოვლინდა, რაც მაღალი მაჩვენებელია:
„ოფიციალურად მას ჰქვია მულტისისტემური ანთებითი სინდრომი. მსოფლიოში ითვლებოდა, რომ ეს იყო ძალიან იშვიათი გართულება. საქართველოში უცებ არის ცნობა, რომ რამდენიმე ათეული ასეთი პაციენტი იყო. მე პედიატრი არ ვარ და ჩემთან არ ხვდებიან ეს პაციენტები. ძირითადად ისინი არიან პედიატრებთან. სამინისტროში გვქონდა შეხვედრა ბატონ ივანე ჩხაიძესთან, რომელიც არის მთავარი სპეციალისტი. მან თქვა, რომ ყველა კრიტერიუმს აკმაყოფილებდა ეს შემთხვევები და მათ ნამდვილად ჰქონდათ პოსტკოვიდური მულტისისტემური ანთების სინდრომი. რაღაც შემთხვევები რომ იყო, ეს ფაქტია. რამდენად იყო 60 შემთხვევა, მიჭირს თქმა. მსოფლიო სტატისტიკასთან შედარებით 60 შემთხვევა ბევრია.“
თენგიზ ცერცვაძემ ზრდასრულებში პოსტკოვიდური სინდრომის მრავალფეროვანი სიმპტომატიკისა და რთული მიმდინარეობის შესახებ ისაუბრა. მან მოსახლეობას სიმშვიდისკენ მოუწოდა და აღნიშნა, რომ საქართველოში აღნიშნული სინდრომით არავინ გარდაცვლილა:
„რაც შეეხება მოზრდილებს, იქ გაცილებით ხშირია პოსტკოვიდური სინდრომი. მას ბევრი კლინიკური სიმპტომი ახასიათებს. ყველაზე ხშირად არის საერთო სისუსტე, ტკივილი კუნთების მიდამოში, სუნთქვის გაძნელება, გულის ფრიალი, უსიამოვნო შეგრძნება გულ-მკერდის არეში, ცენტრალური ნერვული სისტემის მხრივ მოვლენები, როგორიცაა: დეპრესია, უძილობა, შფოთვა, თავის ტკივილი, თირკმლის დაზიანების სიმპტომატიკა, ღვიძლის დაზიანების სიმპტომები. ვარაუდობდნენ, რომ ეს სინდრომი შედარებით იშვიათი იყო. იმასაც ვარაუდობდნენ, რომ ის იყო მსუბუქი და მხოლოდ დაკვირვება სჭირდებოდა. ახლახან გამოქვეყნდა ინგლისელების ძალიან საყურადღებო კვლევა. დადგინდა, რომ 29,3 % განკურნებულების შებრუნდა კლინიკაში, მათ შორის თითქმის ყოველი მეცხრე ადამიანი გარდაიცვალა. ეს გარდაცვალების პროცენტი უფრო მაღალია, ვიდრე მწვავე კოვიდის დროს. მინდა, მოსახლეობა იყოს მშვიდად, ჩვენ არცერთი შემთხვევა პოსტკოვიდური სინდრომით გარდაცვალების არ გვქონია.“
„ჯანდაცვის სამინისტრო მუშაობს პროგრამის შექმნაზე, რათა ყველა პოსტკოვიდური სინდრომის მქონე პაციენტს საშუალება ჰქონდეს მიმართოს კლინიკას, უფასოდ ჩაიტაროს გამოკვლევა და მკურნალობა. როგორც კოვიდიანი ავადმყოფის გამოკვლევა და მკურნალობა დღეს არის უფასო, ასევე იქნება პოსტკოვიდიანი ავადმყოფებისთვისაც,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თენგიზ ცერცვაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „დილის შოუ“ ისაუბრა.