Baby Bag

დანამატის სახით D ვიტამინის მიღება არის ორგანიზმში ტოქსიკოზის (მოწამვლა) ხშირი მიზეზი

დანამატის სახით D ვიტამინის მიღება არის ორგანიზმში ტოქსიკოზის (მოწამვლა) ხშირი მიზეზი

D ვიტამინით გამოწვეული ტოქსიკურობა და ჰიპერკალცემია, - ამ თემაზე ექიმი ზაზა თელია სოციალურ ქსელში წერს. გთავაზობთ მის ნათქვამს სიტყვა-სიტყვით:

„ბოლო წლებია ძალზედ პოპულარული გახდა D ვიტამინის დანამატის სახით მიღება. ფაქტობრივად ყველას უნიშნავენ და ამ პრობლემას არამარტო საქართველოში შევხვდებით.

დანამატის სახით D ვიტამინის მიღება არის ორგანიზმში ტოქსიკოზის (მოწამვლა) ხშირი მიზეზი:

  • ტოქსიკოზი ვითარდება, როდესაც ადამიანი მოიხმარს დიდი რაოდენობით D ვიტამინს, როგორც წესი, დანამატის სახით
  • D ვიტამინით გამოწვეული ტოქსიკურობის სიმპტომებია - გულისრევა, ღებინება, სისუსტე და ძვლების ტკივილი
  • ტოქსიკურობა, როგორც წესი, ვითარდება მაშინ, როდესაც ადამიანი მოიხმარს D ვიტამინს მაღალი დოზით ხანგრძლივი დროის განმავლობაში, თუმცა ტოქსიკურობა შესაძლებელია განვითარდეს დაბალი დოზების შემთხვევაშიც
  • D ვიტამინი არის ელემენტი, რომელიც ეხმარება ორგანიზმს შეითვისოს და კონტროლირება გაუწიოს Ca (კალციუმი) სისხლში. ამიტომ, როდესაც ადამიანს აქვს დიდი რაოდენობით ცირკულაციური D ვიტამინი, ამან შესაძლებელია განაპირობოს სისხლში კალციუმის საშიში დონის მიღება, რასაც ჰიპერკალცემია ეწოდება.
სიმპტომები და დიაგნოზი

D ვიტამინით გამოწვეული სიმპტომები პირდაპირ დაკავშირებულია კალციუმის მომატებულ რაოდენობასთან სისხლში.

ეს სიმპტომებია - გულისრევა, ღებინება, მადის დაქვეითება, გახშირებული შარდვა, სისუსტე და ძვლის ტკივილი.

დროთა განმავლობაში კალციუმის დამატებითმა, მომატებულმა რაოდენობამ შესაძლებელია, განაპირობოს არტერიებში და რბილ ქსოვილებში კალციუმის ჩალაგება, დეპოს სახით, იმის მაგივრად, რომ ეს მოხდეს ძვლებში (რადგან ფიზიოლოგიურად ვეღარ ხდება ჭარბი რაოდენობით კალციუმის ჩალაგება ძვლებში - მარაგი უკვე შევსებულია).

საბოლოო ჯამში ზემოთ აღნიშნულმა შესაძლებელია, განაპირობოს თირკმელებში ქვების გაჩენა და გულის დაზიანება. ეს შესაძლებელია განვითარდეს ნელა, წლების განმავლობაში, ხოლო ტოქსიკურობის სიმპტომები მოკლე პერიოდში.

ჩატარებული მეტა-ანალიზითა და სისტემური მიმოხილვით ვერ იქნა ნანახი D ვიტამინის დანამატის სახით მიღების სარგებელი.
ხოლო იმ კვლევებში, რომლებმაც ეს ეფექტი გამოავლინეს, აღინიშნებოდა მაღალი ტენდენციურობა, მაღალი შეფასების სისტემური შეცდომა (high risk of bias), ხშირად ინტერესთა კონფლიქტი (conflict of interest) და რაც მთავარია - კვლევების ჰეტეროგენურობა (heterogeneity).

დღიური რეკომენდირებული ნორმები - RDA (Recommended Dietary Allowance) - By NIH

სამწუხაროდ, ხშირად თვითმკურნალობის საფუძველზე, მაგრამ ასევე ხშირად ექიმის დანიშნულებით, ხდება არასწორი დოზირება - D ვიტამინის, ზედოზირება.
ჩვენი ორგანიზმი D ვიტამინს იღებს ორი გზით - ულტრაიისფერი სხივებით (მზის სხივები) და კონკრეტული საკვების მიღებით.

არ არის რეკომენდებული მზეზე ყოფნა იმისათვის, რომ მოხდეს D ვიტამინის გამომუშავება. ამისათვის სრულიად საკმარისია - მაგალითად 15-20 წუთით დღეში მხოლოდ სახეზე მზის სხივების მოქმედება.

NIH-ის რეკომენდაციით უმეტეს ზრდასრულ ადამიანს სჭირდება დღეში 600 ერთეული (IU) D ვიტამინი.
70 წელს გადაცილებულ მოსახლეობას - 800 ერთეული (IU).

D ვიტამინის დანამატების ბუმი

2006-დან 2014 წლამდე ადამიანთა რაოდენობა, რომლებიც მოიხმარდნენ 4000 ერთეულ (IUs) D ვიტამინს დღიურად გაიზარდა 0.5%-დან 3%-მდე. ეს მაჩვენებლები 2014 წლის შემდეგ კიდევ უფრო იზრდება (2017 study in the Journal of American Medicine, which pulled data from 39,000 participants in the National Health and Nutrition Examination Survey).

ასევე ამ კვლევის მიხედვით, იმავე პერიოდში ადამიანების რაოდენობა, რომლებიც დღიურად მოიხმარდნენ 1000 ერთეულს (IUs) - გაიზარდა 1%-დან 18%-მდე.

აქედან გამომდინარე D ვიტამინით გამოწვეული ტოქსიურობის რისკები დროთა განმავლობაში იზრდება და შესაძლოა, საგანგაშოც გახდეს.

P.S „უფრო მეტი არ ნიშნავს უკეთეს თუ არ გინდა რომ თირკმელებში ქვები გაგიჩნდეს“.

ჯანსაღი და ბალანსირებული კვებით შესაძლებელია ყველა მაკრო და მიკროელემენტის დღიური რეკომენდებული რაოდენობის გარანტირებულად მიღება და ათვისება, ყოველგვარი დანამატის გარეშე.

D ვიტამინის კონტროლის და შემდეგ დანამატის სახით დანიშვნის ბუმი რომ არის ქვეყანაში, ეს ფაქტია.

ვერცერთმა რანდომიზირებულმა-კონტროლირებადმა კვლევამ (RCT) ვერ აჩვენა D ვიტამინის დეფიციტის ასოცირება ჯანმრთელობის  სხვადასხვა პრობლემასთან და რეკომენდაცია, რომელიც გულისხმობს D ვიტამინის დანამატის სახით მიღებას, მისი დეფიციტის დროს დაფუძნებულია მოძველებულ RCT-ების ჩატარებამდე პერიოდზე“, - აღნიშნულია ექიმ ზაზა თელიას მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

შეიძლება დაინტერესდეთ

უკრაინელი ექიმი სამკურნალოდ საქართველოში ჩამოვიდა - წარმატებული ოპერაცია გულმკერდის აორტაზე

უკრაინელი ექიმი სამკურნალოდ საქართველოში ჩამოვიდა - წარმატებული ოპერაცია გულმკერდის აორტაზე

„თუ პაციენტმა სისხლდენის პირველი დარტყმა გადაიტანა და საავადმყოფომდე მიაღწია, გადარჩენის შანსი ორმოცდაათი ორმოცდაათზეა“ - ასეთია ოფიციალური სტატისტიკა, როდესაც მუცლის აორტის ანევრიზმაზე ვსაუბრობთ.

აორტა ორგანიზმის ცენტრალური სისხლძარღვია, რომელიც პერიფერიული სისხლძარღვებით ორგანოებში ანაწილებს სისხლს, ანევრიზმა კი პათოლოგიაა, როდესაც სისხლძარღვი ლოკალურად განიერდება, კედელი თხელდება და გასკდომის რისკი ჩნდება. ახლა კი წარმოიდგინეთ, მუცლის აორტის გამსკდარი ანევრიზმა რა საფრთხეს უქმნის ჯანმრთელობას.

სიცოცხლის გადამრჩენი პროცედურის უზრუნველყოფა ამ დროს მხოლოდ მაღალტექნოლოგიურ და პროფესიონალთა გუნდით დაკომპლექტებულ კლინიკებს შეუძლიათ.

თემის ირგვლივ ​MOMSEDU.GE-ს რესპონდენტი „ნიუ ჰოსპიტალსის“ ანგიოქირურგი და სისხლძარღვთა ქირურგიის განყოფილების ხელმძღვანელი ​გიგი ბრეგაძეა, რომელსაც სამედიცინო სფეროში 30-წლიანი მოღვაწეობის მანძილზე არაერთი წარმატებული ოპერაცია აქვს ჩატარებული და ახლა ბოლო ორ მნიშვნელოვან ჩარევაზე გვიყვება:

გიგი ბრეგაძე: „დაახლოებით ორი კვირის წინ უკრაინელი ექიმი სპეციალურად TEVAR პროცედურისთვის საქართველოში ჩამოვიდა. მიიჩნია, რომ ჩვენთან უფრო სრულფასოვან სამედიცინო მომსახურებას მიიღებდა. „ნიუ ჰოსპიტალსში“ შევისწავლეთ პაციენტი, ჩავუტარეთ შესაბამისი გამოკვლევები და დაიგეგმა ენდოვასკულური ჩარევით აორტის რემოდელირება, ანუ ქვედა კიდურებში სისხლის მიმოქცევის აღდგენა. განშრევებულ ზედა ნაწილში ჩადგა სტენდგრაფტი, მუცლის აორტის სეგმენტისა და თეძოს არტერიების სტენტირება მოხდა, გაერთიანდა ეს ორი ჭეშმარიტი სანათური, რათა მაგისტრალური სისხლის მიმოქცევა მიგვეღო. ამ მხრივ უნიკალური იყო ეს ჩარევა.

მეორე პაციენტის მკურნალობისას, გართულებული გარემოებების გამო, TEVAR პროცედურასთან ერთად ჩინური მეთოდი გამოვიყენეთ. ჩემი ინფორმაციით, ჩინური მეთოდით აორტის ანევრიზმა საქართველოში პირველად ჩავატარეთ, თანაც წარმატებით.

პროცედურა რეაბილიტაციის აქტიურ პერიოდს არ მოითხოვს. პაციენტები კლინიკიდან მესამე დღეს ეწერებიან და აქტიურ ცხოვრებასაც მალევე უბრუნდებიან.“

- უფრო გასაგები რომ იყოს მკითხველისთვის, როგორ წარმოიქმნება მუცლის აორტის ანევრიზმა და რა სიმპტომებით იჩენს თავს?

გიგი ბრეგაძე: „მუცლის აორტის ანევრიზმა ასაკობრივი პრობლემაა და ძირითადად 55-60 წლის პაციენტებში იჩენს თავს, რიგ შემთხვევაში გამოკვეთილი სიმპტომებით არ ხასიათდება და ხშირად შემთხვევითაა აღმოჩენილი, სხვადასხვა მიმოხილვითი ექოსკოპიური კვლევის დროს. ახასიათებს სიმპტომები, რომლებიც უყურადღებოდ რჩება, ესენია: წელის მიდამოში ტკივილი (ხერხემლის პათოლოგიებს უკავშირებენ), ასევე გაძლიერებული გულისცემის შეგრძნება მუცლის არეში. მუცლის აორტის ანევრიზმა ქრონიკული დაავადებაა, რომელიც შეიძლება გამწვავდეს სიცოცხლისათვის საშიში მდგომარეობით, ანუ გახეთქვით. აორტაში არის მაღალი წნევა და კარკასი თუ არ არის მტკიცე, შესაძლოა კედელმა დაიწყოს გაბერვა, ზრდა დიამეტრში და თუ ის 5-5,5 სმ-ს მიაღწევს, მაღალი რისკის შემცველია. როდესაც ანევრიზმა ზრდადია, მკურნალობა მხოლოდ ოპერაციული ჩარევით ხდება.“

აორტის ანევრიზმის განვითარებას ხელს სხვადასხვა ფაქტორი უწყობს, იქნება ეს ათეროსკლეროზი - ნივთიერებათა ცვლის დარღვევა ორგანიზმში; სისხლძარღვის დაავადებები; მაღალი არტერიული წნევა; აორტის ინფექცია თუ ტრავმა.“

- „ნიუ ჰოსპიტალსში“ მუცლის აორტის ანევრიზმის სტენტირების TEVAR და EVAR პროცედურებია დანერგილი, ამ კუთხით რომ ვისაუბროთ:

გიგი ბრეგაძე: „მუცლის აორტის ანევრიზმის სტენტირება სიცოცხლის გადამრჩენ პროცედურას წარმოადგენს. მას შემდეგ რაც ინფრასტრუქტურულ-ორგანიზაციულად კლინიკაში ყველაფერი გამართულია, დგება საკითხი, თუ რა მეთოდით შეიძლება ამ დაავადების მართვა. არსებობს ტრადიციული, ღია წესით ჩარევა, რაც მუცელკვეთის გზით აორტის პროთეზირებას გულისხმობს, ამასთან არსებობს TEVAR პროცედურა, რომლის უზრუნველყოფაც მხოლოდ მაღალტექნოლოგიურ კლინიკაშია შესაძლებელი, ესაა სისხლძარღვსშიდა მეთოდი, როდესაც ვიყენებთ სტენდგრაფტებს, ანუ აორტის ფორმის დაფარულკედლიან სტენტებს, რომელთა იმპლანტაცია ბარძაყის არტერიებიდან მუცელკვეთის გარეშე ხდება. ის საღ ნაწილებს ერთმანეთთან აერთებს და სისხლის მიმოქცევიდან თიშავს ანევრიზმის პარკს, რომელშიც სისხლი შედიოდა და ივსებოდა, ანუ პროთეზის გავლით მოხვდება სისხლძარღვებში. იმის გათვალისწინებით, რომ ზოგადი მდგომარეობა ძალიან მძიმეა, ამ მეთოდის გამოყენებით პაციენტის გადარჩენის შანსი გაცილებით მაღალია.

რაც შეეხება EVAR პროცედურას, აქ გულმკერდის აორტის ანევრიზმაზეა საუბარი. ძირითადად ვიყენებთ ფენესტრირებულ გრაფტებს. აორტას გამოეყოფა მრავალი ტოტი, რომელიც მუცლის ღრუს ორგანოებს ამარაგებს სისხლით და ქვედა კიდურებში გადის. უნდა მოხდეს ყველა სისხლძარღვის აწყობა ამ პროთეზზე, ანუ ყველა არტერიის სტენტირება.“

- რაში მდგომარეობს ოპერაციების მთავარი სირთულე?

გიგი ბრეგაძე: „ყველაზე საშიში გართულება პროცედურის დროს აორტის დაზიანებაა, კლინიკა უნდა იყოს შესაბამისად აღჭურვილი და ექიმი ფლობდეს უნარებს, რათა სასწრაფოდ შეძლოთ ღია წესზე გადასვლა და სისხლდენის შეჩერება. გულმკერდისა და მუცლის აორტაზე მსგავსი ჩარევა ძალიან რთული პროცესი და მაღალი კლასის ქირურგიის მონაპოვარია.

მეორე გამოწვევა ზურგის ტვინის კვების მართვაა. ზურგის ტვინის გარკვეული სეგმენტი პირდაპირ აორტიდან გამომავალი ტოტებით იკვებება, მას შეიძლება არ ჰქონდეს კოლატერალური, ანუ შემოვლითი გზებით კვება და თუ ამ ზონაში სისხლის მიმოქცევა შეწყდება, ზურგის ტვინის ინსულტისა და წელს ქვევით მოწყვეტის რისკის ქვეშ ვდგებით. უკრაინელ პაციენტზე რომ ვსაუბრობდით, სწორედ მას ჩავუტარეთ სპეციალური კათეტერების იმპლანტაცია ზურგის ტვინის არხში, წნევის მართვით, რამეთუ წნევის მარკერები გვაძლევს საშუალებას, გამოვავლინოთ არის თუ არა დაზიანება ამ ზონაში და შესაბამისი ღონისძიებები გავატაროთ.“

მუცლის აორტის ანევრიზმის სტენტირება ხშირი ოპერაციების რიცხვს არ მიეკუთვნება. არასათანადოდ გამოჩენილი ყურადღება ხშირად საავადმყოფოში მისვლამდე ფატალურად მთავრდება. ამდენად, ექიმის რჩევით, აუცილებელია ასაკობრივი სამიზნე ჯგუფების გეგმიური სკრინინგი აორტაზე, რაც საშუალებას მოგვცემს დროულად გამოვავლინოთ, გეგმიურად ჩავერიოთ და პაციენტს 95%-იანი შანსი მივცეთ გადარჩენის.

R. 

წაიკითხეთ სრულად