„გადახურების“ შემთხვევაში უბრალოდ უნდა გავხადოთ ბავშვს, გავაგრილოთ და ტემპერატურა დაუბრუნდება ფიზიოლოგიურ ნორმას“ - რა უნდა ვიცოდეთ ბავშვებში ტემპერატურის ცვლილებაზე?
რამდენია ტემპერატურის ფიზიოლოგიური ნორმა, როგორ უნდა მოვიქცეთ დაბალი ტემპერატურის ანუ ჰიპოთერმიის შემთხვევაში, რომელია უკეთესი - ვერცხლისწყლის თერმომეტრი თუ ციფრული, როგორ მოვუაროთ სიცხიან პატარას - აღნიშნულ თემებზე MomsEdu.ge-ს პედიატრი და გადაუდებელი მედიცინის ექიმი თეო ტაბატაძე ესაუბრა.
- ქალბატონო თეო, თავიდანვე რომ განვმარტოთ, ტემპერატურის ფიზიოლოგიური ნორმა რამდენია?
- ტემპერატურის ფიზიოლოგიური ნორმა განისაზღვრება ასაკის მიხედვით. მაგალითად, 0-დან 3 თვემდე შესაძლებელია, 35.5-დან 37.2-მდე ჩავთვალოთ ნორმად. ასევე გასათვალისწინებელია გარემოება. ხანდახან მშობლები პატარას იმის გამო, რომ არ გაცივდეს, ზედმეტად თბილად აცმევენ, ბავშვის კანი კი ძალზე მგრძნობიარეა თერმორეგულაციის მიმართ. ამ დროს ხდება გადახურება და სხეულის ტემპერატურის მატება. ეს არის გარემოებით გამოწვეული ტემპერატურული რეაქცია. „გადახურების“ შემთხვევაში უბრალოდ უნდა გავხადოთ ბავშვს, გავაგრილოთ და ტემპერატურა დაუბრუნდება ფიზიოლოგიურ ნორმას. თუ ტემპერატურა კვლავ ნარჩუნდება 37.5-37.6 და მეტი მაშინ უკვე უნდა ვეძებოთ სხვა მიზეზები.
- როგორ ვიქცევით დაბალი ტემპერატურის ანუ ჰიპოთერმიის შემთხვევაში?
- ჰიპოთერმიად განიხილება 35 და ქვემოთ ტემპერატურა (35.1-35.2 არ ითვლება ჰიპოთერმიად). ჰიპოთერმიის დროს ბავშვი უნდა გავათბოთ თბილი საფენებით. თუ ბავშვს დალევა შეუძლია, მაშინ თბილი სითხეები უნდა შევთავაზოთ. თუ ჰიპოთერმია გრძელდება და ტემპერატურა ჩამოდის 35-ზე ქვემოთ, აუცილებლად უნდა მივმართოთ გადაუდებელი მედიცინის დეპარტამენტს.
- რომელია უკეთესი - ვერცხლისწყლის თერმომეტრი თუ ციფრული?
- ჩვენს რეალობაში ციფრული თერმომეტრები არ გამოდგა ხარისხიანი, გამომდინარე იქიდან, რომ დიდია ცდომილება. კლინიკაში უპირატესობას ვანიჭებთ ვერცხლისწყლის თერმომეტრს.
- როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რომ სიცხე ბანალური მიზეზითაა გამოწვეული და არა რომელიმე სერიოზული პრობლემით?
- ინფექციური მდგომარეობის დროს ცხელებას თან ახლავს ზოგადი მდგომარეობის გაუარესება, როგორიც არის მოდუნება, ძილიანობა, სითხის მიუღებლობა, ეს ყოველთვის აისახება პატარაზე, მას არ სურს თამაში, არ უხარია. თუ ბავშვი არ თამაშობს, არ შემოდის კონტაქტში, საკვებსა და სითხეებზე უარს გეუბნებათ და ტემპერატურა არის 37.5 - 37.6, ასეთ შემთხვევაში უნდა ვივარაუდოთ, რომ ინფექციასთან გვაქვს საქმე.
- როგორ მოვუაროთ სიცხიან პატარას, როგორ უნდა მართოს ცხელება მშობელმა ბინაზე სწორად?
- აქტუალური კითხვაა, თუ როდის უნდა მივცეთ პატარას სიცხის დამწევი საშუალება, არსებობს თუ არა რაიმე გარკვეული ციფრი? - შევჯერდით ექიმები, რომ ასეთი ციფრი არ არსებობს.
თუ ბავშვის ზოგადი მდგომარეობა არ არის დამაკმაყოფილებელი - ვერ იღებს სითხეს, საკვებს, მოდუნებულია, მივარდნილია თუნდაც 37.5-ზე, ე.ი. მას აწუხებს სხეულის ასეთი ტემპერატურა და აუცილებლად უნდა მივაშველოთ დამწევი.
სიცხის დამწევ საშუალებად ვიყენებთ პარაცეტამოლს და იბუპროფენს. სიცხის დამწევს ვაწვდით არა ასაკის, არამედ კილოგრამის მიხედვით. რადგან ზოგიერთი 2 წლის პატარა შესაძლოა, იყოს 13 კილოგრამი ან ზოგიერთი - 18 კილოგრამი. მაგალითისთვის, გამოვთვალოთ. პარაცეტამოლი შეგვიძლია მივცეთ 15 მგ/კგ ე.ი. თუ პატარა არის 10 კილო და ჩვენ გვინდა მივაწოდოთ პარაცეტამოლი, როგორც სიცხის დამწევი საშუალება 10 უნდა გავამრავლოთ 15-ზე და მივიღებთ 150-ს და შეგვიძლია მივაწოდოთ 150 მგ. პარაცეტამოლი საჭიროებისას შეგვიძლია გამოვიყენოთ 4 საათში ერთხელ. იბუპროფენის ჯგუფის მედიკამენტები შეგვიძლია გამოვიყენოთ 6 საათში ერთხელ, მაგრამ იბუპროფენი 5 მლგ-ით ნაკლები უნდა მივცეთ. დავუშვათ პატარა არის 10 კილო, მაშინ უნდა მივცეთ 10 მგ/კგ საჭიროებისას 6 საათში ერთხელ გამოვიყენოთ. სასურველია ესეც ვიცოდეთ, 3 თვემდე იბუპროპფენი არ ინიშნება ჰეპატოტოქსიურობის გამო, ამიტომ 0-დან 3 თვემდე ძირითადად ვირჩევთ პარაცეტამოლს სიცხის დამწევ საშუალებად, ხოლო 3 თვიდან უკვე შეგვიძლია გამოვიყენოთ ასევე იბუპროფენი.
ესაუბრა თამთა შერმაზანაშვილი
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
მიკროტალღური ღუმელის გამოგონებამ კერძების შენახვისა და მომზადების ჩვევები მნიშვნელოვნად შეცვალა. 1970 წლის შემდეგ ჩვენ გადანახული საკვების გაცხელებაში ძალიან ცოტა დროს ვხარჯავთ. მიკროტალღურ ღუმელში კერძის გათბობა საკმაოდ მარტივი პროცედურაა, რის გამოც მისი მოხმარება დიასახლისებისთვის ძალიან კომფორტულია. თუ თქვენ სამზარეულოში ფუსფუსი გიყვართ, ალბათ, გეცოდინებათ, რომ ალუმინის ფოლგის გამოყენებისას მიკროტალღურ ღუმელში კერძი სწრაფად ცხელდება, ხოლო ცეცხლგამძლე პლასტმასის კონტეინერები საკვებში მავნე ნივთიერებების მოხვედრას უწყობს ხელს. მიუხედავად მიკროტალღური ღუმელის გამოყენების შესახებ გავრცელებული სხვადასხვა ნეგატიური ინფორმაციისა, დიასახლისები საკვების ღუმელში გათბობას აქტიურად განაგრძობენ. როგორც გაირკვა, მათი უდიდესი ნაწილი კერძის გაცხელებისას უსაფრთხოების წესებს ნაკლებად იცავს, რითაც საკუთარ და სხვა ადამიანების ჯანმრთელობას საფრთხეს უქმნის.
კვების ექსპერტები თვლიან, რომ მიკროტალღურ ღუმელში ნებისმიერი ტიპის საკვების გაცხელებაა შესაძლებელი, თუმცა გარკვეული წესების დაცვა აუცილებელია. თქვენ შეგიძლიათ ქათამი, ინდაური, კვერცხი ან ბოსტნეული ღუმელში თამამად შეათბოთ, თუმცა არ უნდა დაგავიწყდეთ ტემპერატურის რეგულირება, რათა საკვები სათანადოდ გაცხელდეს. კერძის გათბობისას მას ერთხელ მაინც უნდა მოურიოთ, ან ადგილი შეუნაცვლოთ, საკვები პროდუქტი აუცილებლად უნდა დაფაროთ ცეცხლგამძლე მატერიით. თუ საკვების გათბობის მარტივ წესებს ზედმიწევნით დაიცავთ, კერძში მავნე ბაქტერიების მოხვედრის რისკს მინიმუმამდე დაიყვანთ, რაც ისეთი დაავადებების განვითარებისგან დაგიცავთ, როგორიცაა სალმონელა. განსხვავებული ტიპის საკვებს მიკროტალღურ ღუმელში სხვადასხვა წესით ათბობენ, რათა კერძის სიჯანსაღის შენარჩუნება შეძლონ.
• ბოსტნეულის გათბობა მიკროტალღურ ღუმელში
ბოსტნეული საქონლისა და ფრინველის ხორცთან, ასევე ხილთან ერთად, ერთ-ერთი საუკეთესო პროდუქტია, რომლის მომზადება ან გათბობა მიკროტალღურ ღუმელში შეგიძლიათ. ბოსტნეულს ტენიანობის მაღალი ხარისხი აქვს. რბილი პროდუქტები ღუმელში საკმაოდ კარგად თბება. რაც მთავარია, ბოსტნეულის გაცხელებისას ის სასარგებლო თვისებებსა და ნივთიერებებს მაქსიმალურად ინარჩუნებს, რის გამოც თქვენ ჯანსაღი პროდუქტის მირთმევის საშუალება გეძლევათ. უახლესმა კვლევამ დაადასტურა, რომ ბოსტნეულის სხვადასხვა ნაირსახეობა მოხარშვის დროს კვებით ღირებულებას მნიშვნელოვნად კარგავს, ხოლო ღუმელში გამოცხობის ან გათბობის შემთხვევაში, მათ უდიდეს ნაწილს სასარგებლო ნივთიერებები სრულად უნარჩუნდება.
ბოსტნეულის კერძების გათბობისას, უმჯობესია, შუშის ან კერამიკის კონტეინერები გამოიყენოთ. თუ ბოსტნეული გაყინულია, პირველ რიგში, ის კარგად გაალღვეთ და ღუმელში მხოლოდ ამის შემდეგ შედგით. ბოსტნეული მიკროტალღურში 135°F-მდე უნდა გაცხელდეს. კვების ექსპერტები გირჩევენ, რომ თავი აარიდოთ უმი სტაფილოს მიკროტალღურ ღუმელში მოთავსებას, რადგან მას აალება და ნაპერწკლების გამოყრა ახასიათებს.
• ფრინველის ხორცის გაცხელება მიკროტალღურ ღუმელში
ქათმის სადილად მირთმევა ყველა გურმანს უყვარს, რის გამოც ის სასადილო მაგიდაზე ძალიან ხშირად გვხვდება. გათბობის პროცესში ქათამი აუცილებლად უნდა შემოაბრუნოთ, რათა დარწმუნდეთ, რომ ის ყველა მხრიდან თანაბრად თბება. კვების ექსპერტები გირჩევენ, რომ ქათამი ან მისგან მომზადებული კერძი მიკროტალღურ ღუმელში 154-165 °F-მდე გააცხელოთ. ღუმელში არასდროს შეათბოთ ქათამი, რომელიც შიგთავსით გაქვთ მომზადებული. უმჯობესია, თუ მთლიან ქათამს არ გაათბობთ, რადგან მსგავს შემთხვევაში სითბოს ღრმად შეღწევა უჭირს, რის გამოც ბაქტერიების განადგურება რთულდება. როდესაც გაყინულ პროდუქტს გაალღვობთ, ის დაუყოვნებლივ უნდა მოათავსოთ მიკროტალღურ ღუმელში. ფრინველის ხორცის არასათანადოდ გაცხელება ან მისი მომზადებისას დაშვებული შეცდომა ძალიან საშიში ბაქტერიული დაავადებების განვითარებას უწყობს ხელს. თუ თქვენ ღუმელში ქათმის კერძს სათანადოდ ვერ გააცხელებთ, შესაძლოა სალმონელას, სტაფილოკოკის ან ნაწლავური ჩხირის ბაქტერიების მსხვერპლად იქცეთ. ფრინველის ხორცის მომზადების ან გაცხელებისას უსაფრთხოების წესების უგულებელყოფამ, შესაძლოა, კამპილობაქტერ ჯეჯუნით დაავადებაც გამოიწვიოს, რაც კვებითი მოწამვლის საკმაოდ რთული ფორმაა.