Baby Bag

„კოვიდის დროს იმუნური სისტემა იქცევა განსაკუთრებულად, მას თავისი სტილი აქვს,“ - ალერგოლოგ-იმუნოლოგი დავით თელია

„კოვიდის დროს იმუნური სისტემა იქცევა განსაკუთრებულად, მას თავისი სტილი აქვს,“ - ალერგოლოგ-იმუნოლოგი დავით თელია

ალერგოლოგ-იმუნოლოგი დავით თელია კოვიდ-19-ის დროს იმუნური სისტემის ფუნქციონირებისა და მისი მუშაობის მექანიზმის შესახებ საუბრობს, მისი თქმით, იმუნური სისტემა ორი ნაწილისგან შედგება და ორივე განსხვავებულად რეაგირებს ვირუსზე:

„ჩვენ მუდმივად გვესმის „ანტისხეულები, ანტისხეულები.“ ანტისხეულები არის ადაპტაციური იმუნური სისტემის შტო. ანტისხეულები თვითონ არაფერს შვებიან. ისინი არ ანადგურებენ კონკრეტულად ბაქტერიას ან ვირუსს. ისინი მონიშნავენ მათ და იმუნური სისტემის სხვა წარმომადგენლებს აძლევენ საშუალებას, რომ ისინი გაანადგურონ. იმუნური სისტემა ორი ნაწილისგან შედგება: ნატიური და ადაპტაციური. ოპერატიული დაცვის მექანიზმი მოდის ნატიურ იმუნურ სისტემაზე. ცილები, არააქტიური ენზიმები, ვირუსთან შეხვედრის დროს აქტიურდებიან და დაუყოვნებლივ ანადგურებენ მას. ​ეს არის დაცვის პირველი მექანიზმი. როდესაც კოვიდი შემოდის, თუ მას პირველი ეშელონი უმკლავდება, თუ ნატიური იმუნური სისტემა მოქმედებს ნორმალურად, არავითარი სხვა ანტისხეულები აქ საჭირო არ არის.“

დავით თელიას თქმით, ადამიანებს, რომლებმაც ვირუსი მარტივად გადაიტანეს ძლიერი ნატიური იმუნური სისტემა აქვთ:

„დიდი ალბათობით, იმ ​ადამიანებში, რომლებმაც ვირუსი ისე გადაიტანეს, რომ ვერც კი გაიგეს, ნატიური იმუნური სისტემა კარგად არის ჩამოყალიბებული. ნატიური იმუნური სისტემა არ ყალიბდება ერთ წელიწადში, ორ წელიწადში. ის ყალიბდება ათასეული წლების განმავლობაში. ის არის გენეტიკურად დეტერმინირებული. თუ ნატიური იმუნური სისტემა ვერ ერევა ვირუსს, მაშინ ერთვება უკვე ადაპტაციური იმუნური სისტემა, რომელიც ცოტა უფრო ჭკვიანია, ცოტა უფრო ზანტია. ანტისხეულების წარმოქმნისთვის საჭიროა რამდენიმე დღე. შემდეგ ანტისხეულები იწყებენ თავის მოქმედებას.“

დავით თელია აღნიშნავს, რომ ანტისხეულები კოვიდთან დაკავშირებით ორი სახის მოქმედებას ავლენენ:

​კოვიდთან დაკავშირებით ანტისხეულების მოქმედების ორი ვარიანტია: ანტისხეულები ბლოკავენ და უქმად ტოვებენ პროტეინებს, ან მონიშნავენ მათ, რომ აგრესიულმა უჯრედებმა ეს ვირუსი დაშალოს და გაანადგუროს. ასე მუშაობს იმუნური სისტემა. ეს უნდა იყოს გონივრული და გაწონასწორებული. ახლა ხშირად გვესმის ციტოკინური შტორმი. ციტოკინური შტორმი შეიძლება შეადარო ორკესტრს, რომელსაც არ ჰყავს დირიჟორი. იმუნურ სისტემაში ხდება ქაოსი, ანთება ძალიან ძლიერდება. ამ ანთების დათრგუნვა არის ხოლმე საჭირო. დექსამეტაზონის ეფექტურობა იმით აიხსნება, რომ მისი დახმარებით ხდება გადაჭარბებული ანთების დათრგუნვა.“

„კოვიდმა იმდენი რაღაც დაგვანახა, რომ შეიძლება რაღაც ახალი იმუნოპათოლოგია აღმოჩნდეს რამდენიმე ხნის მერე. ​კოვიდის დროს იმუნური სისტემა იქცევა განსაკუთრებულად. მას თავისი სტილი აქვს. ამაზე ლაპარაკი ძალიან რთულია ჯერჯერობით. ლიტერატურაში სრული ქაოსია, დრო არ არის, კვლევები არ არის საკმარისი. ამიტომ სპეციალისტები არიან ძალიან ცუდ მდგომარეობაში. ბევრ შეკითხვაზე პასუხი არ არის. კოვიდი აუცილებლად წავა, მაგრამ მერე რა მოვა, ამაზე უკვე ცალკეა ლაპარაკი. ყოველ 10-15 წელიწადში არის სავარაუდო ახალი, სუპერმუტირებული ვირუსების პროდუქცია,“ - აღნიშნულ საკითხზე დავით თელიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

„პაციენტს ეჭვი უნდა გაუჩნდეს, როდესაც მას უნიშნავენ დიდი რაოდენობით მედიკამენტებს,“ - იმუნ...
​​იმუნულოგ-ალერგოლოგი დავით თელია მედიკამენტების ჭარბი რაოდენობით მოხმარების პრობლემაზე საუბრობს. მისი თქმით, ექიმები ხშირად პაციენტებს იმაზე მეტ პრეპარატს უნიშნავენ, ვიდრე ეს რეალურად არის საჭირ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

რატომ უნდა დავლიოთ წყალი ყავასთან ერთად? - ენდოკრინოლოგი ყავის შესახებ საუბრობს

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა ყავის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. როგორია ყავის შემცველობა? რა დადებითი და უარყოფითი თვისებები გააჩნია? რამდენი ჭიქა ყავის მირთმევა არის რეკომენდებული დღის მანძილზე? ვისთვის არის უკუნაჩვენები ყავის მიღება? რა შეცდომებს ვუშვებთ ყავის მირთმევის დროს? აქვს თუ არა ყავას დადებითი გავლენა ჩვენს მეტაბოლიზმზე? - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.

დღეს ვისაუბრებ ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელ პროდუქტზე, ყველასთვის საყვარელ ყავაზე. ყავა ეს არის მარადმწვანე ხე ან ბუჩქი, არსებობს მისი დაახლობით 73 სახეობა, მის შესახებ ცნობები ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-6 საუკუნიდან მოიპოვება. ყავის სახელს უკავშირებენ არაბულ სიტყვა „კაუე“ს რომელიც ითარგმენა როგორც - ძალა, ასევე მის სახელი დაკავშირებულია ეთიოპიის ერთერთ პროვინციასთან რომელსაც „კაფა“ ჰქვია, საიდანაც დასაბამს იღებს ყავის ისტორია. ეთიოპიიდან ყავა გავრცელდა იემენსა და ეგვიპტეში, ხოლო მე-16 საუკუნეში თურქეთში პირველი ყავახანა გაიხსნა, ევროპაში კი ყავა ჩნდება უკვე მე-17 საუკუნიდან.

ყავის გარეთა ნაწილი - გარსი შეიცავს კოფეინს, რომელსაც გააჩნია მკვეთრად მატონიზებელი ეფექტი, ხოლო ყავის მარცვალი კი შეიცავს ნივთიერება თეობრომინს, რომელიც ხასიათდება სისხლძრღვთა გამაფართოებელი ეფექტით ( ამ უკანასკნელის ეფექტი მეტად გამოხატულია ე.წ ხნად ყავაში, რადგან ნალექიანი ყავის შემთხვევაში ხდება მთლიანი მარცვლის დაფქვა და მასში კოფეინის შემცველობაც მეტია). ამ ორი ძირითადი ნივთიერების გარდა, ყავა შეიცავს მინერალებს და ანტიოქსიდანტურ ნივთიერებებს. მისი ანტიოქსიდანტური თვისებების შესანარჩუნებლად რეკომენდებულია ყავა არ მივიყვანოთ ადუღებამდე.

ყავას გააჩნია ორგანიზმის მატონიზებელი, ენერგიაზე მომყვანი ეფექტი, ამცირებს დეპრესიის განვითარების რისკს, აქვს დადებითი გავლენა მეტაბოლიზმზე -  აჩქარებს მეტაბოლიზმს განსაკუთრებით კი მაშინ თუ ყავას დარიჩინთან ერთად მივირთმევთ. 

ყავის სავარაუდო დადებით ეფექტებს მიაწერენ: 
  • ანტიკანცეროგენულ მოქმედებას ( კიბოს საწინააღმდეგო)
  • პარკინსონის დაავადების განვითარების რისკის შემცირებას
  • ტიპი 2 დიაბეტის განვითარების რისკის შემცირებას

თუმცა დადებით თვისებებთან ერთად ყავას გააჩნია ორგანიზმზე უარყოფითი გავლენაც:
  • გულის რითმის აჩქარება
  • არტერიული წნევის მატება
  • უძილობა
  • აღგზნებადობა
  • თავის ტკივილი
  • დეჰიდრატაცია (გაუწყლოვნება)
  • კუჭის მჟავიანობის მომატება

გვერდითი მოვლენების თავიდან ასაცილებლად დღის მანძილზე უნდა გამოვიყენოთ ყავა ზომიერი ოდენობით - 3-4 ფინჯანი. სასურველია ნალექიანი და უნალექო ყავის წილი დღის მანძილზე იყოს თანაბარი. 

ახლა კი განვიხილოთ რომელ პროდუქტებთან არის ყავის მიღება რეკომენდებული: პირველ რიგში ყავის შარდმდენი ეფექტის გამო, დეჰიდრატაციის თავიდან ასაცილებლად ყავა უნდა მივირთვად წყალთან ერთად, რათა არ დაირღვეს ორგანიზმში სითხის ბალანსი. არ შეიძლება უზმოდ ყავის მიღება, მჟავიანობის მომატების გამო რაც თავის მხრივ ზრდის გასტრიტის (კუჭის გარსის ანთების) განვითარების რისკს. ასევე ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს რომ ყავის მირთმევა ტკბილეულთან ერთად ზრდის შაქრიანი დიაბეტის განვითარების რისკს, ტკბილეული შეგვიძლია ჩავანაცვლოთ ჩირეულით, რომელიც სასარგებლოცაა და შეიცავს მიკრო, მაკროელემენტებს, რომლებიც შეავსებენ ყავის ეფექტით გამოდევნილ მინერალებს ორგანიზმში.

ყავის მიღება რეკომენდებული არ არის არტერიული ჰიპერტენზიით და სხვა გულსისხლძარღვთა პათოლოგიით დაავადებული ადამიანებისთვის, სასურველია ორსულებში და ლაქტაციაში მყოფი ქალების რაციონში ყავა იყოს შემცირებული ოდენობით. ყავის მიღება აკრძალულია ბავშვთა და მოზარდთა ასაკში.

გისურვებთ ჯანმრთელობას!

ენდოკრინოლოგი თინათინ კაჭარავა

წაიკითხეთ სრულად