დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ვიტამინები და მინერალები, რომლებიც მეტაბოლიზმს აჩქარებენ - ამჯერად ამ თემაზე მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა.
განვიხილოთ ვიტამინების და მინერალების მცირე, მაგრამ მნიშვნელოვანი ჩამონათვალი, რომლებიც ხელს უწყობენ ჩვენი მეტაბოლიზმის (საკუთრივ მეტაბოლიზმზე და ყველა ქვემოთ ჩამოთვლილ ვიტამინებსა და მინერალებზე ჩვენ ვრცლად ვისაუბრეთ წინა რუბრიკებში) აჩქარებას.
მეტაბოლიზმზე დადებით გავლენას ახდენენ: B და D ჯგუფის ვიტამინები, ასევე მინერალები: კალციუმი, რკინა და მაგნიუმი. ჩვენი ორგანიზმის გამართული ფუნქციონირებისთის რეკომენდებულია ზემოთ ჩამოთვლილი ვიტამინებისა და მინერალების დონე ორგანიზმში გვქონდეს ნორმის ფარგლებში, ამიტომ კვების რაციონი მუდმივად უნდა გავამდიდროთ მათი შემცველობის საკვებით.
B ჯგუფის ვიტამინები - საკვები, რომლებიც შეიცავს B ჯგუფის ვიტამინებს: უცხიმო ხორცი და ზღვის პროდუქტები, მარცვლეული: მათ შორის, ქერი და ყავისფერი ბრინჯი, რძის პროდუქტები, კვერცხი, ზოგიერთი ხილი, მაგალითად, ბანანი, ვაშლი, ყურძენი და საზამთრო, თხილი, ზოგიერთი ბოსტნეული, მათ შორის, ისპანახი, კარტოფილი და გოგრა.
D ვიტამინი - საკვები, რომელიც შეიცავს D ვიტამინს: კვერცხის გული, ცხიმიანი თევზი, საქონლის ღვიძლი, რძის ნაწარმი, სოკოს ზოგიერთი ტიპი.
რკინა - რკინის წყაროა: ხორცი, ლობიო, წიწიბურა, ყავისფერი ბრინჯი, თხილი, მწვანე ფოთლოვანი ბოსტნეული, სოიო.
მაგნიუმი- მაგნიუმით მდიდარი საკვებია: თხილეული, პარკოსნები, ისპანახი, ორაგული, კარტოფილი.
აქვე გვახსოვდეს, რომ თუ ორგანიზმს აქვს რომელიმე ვიტამინის ან მინერალის დეფიციტი, რთულია დეფიციტის მხოლოდ საკვებით შევსება, ასეთ დროს რეკომედებულია ექიმის მეთვაყურეობის ქვეშ დანამატების სახით მათი მიღება, ხოლო დაბალანსებული, რაციონალური და მრავალფეროვანი კვება კი დაგვეხმარება პრევენციული ზომების მიღებაში.
„ადამიანები ტერორში აღარ უნდა ვამყოფოთ, მათ უნდა ავუხსნათ, რა საფრთხეს შეიცავს ვირუსი სინამდვილეში,“ - ბრიტანელი პროფესორის რეკომენდაციები
ოქსფორდის უნივერსიტეტის პროფესორის კარლ ჰენეგანის მტკიცებით, კორონავირუსი ისეთი მომაკვდინებელი არ არის, როგორც ეს ადრე ეგონათ. მისი თქმით, ადამიანები რისკს მეტისმეტად ჭარბად აფასებენ, რის გამოც ყოველდღიურ ცხოვრებაში ფერხდებიან. კარლ ჰენეგანი აღნიშნავს, რომ კარანტინის რეჟიმში ადამიანების ცხოვრება გაუმართლებელია. ისინი სახლში არიან გამოკეტილები, რის გამოც რისკ-ჯგუფებში მყოფ ოჯახის წევრებსაც აინფიცირებენ.
პროფესორ კარლ ჰენეგანის ნაშრომზე დაყრდნობით, კორონავირუსით გარდაცვალების მაჩვენებელი 2-3 %-იდან 0,3 %-მდე შემცირდა. პროფესორი ამტკიცებდა, რომ კორონავირუსით გარდაცვლილად არ უნდა ჩაითვალოს ადამიანი, რომელსაც გულის შეტევა ჰქონდა ან ფილტვების ქრონიკული დაავადება აწუხებდა. გაერთიანებულ სამეფოში ვირუსით გარდაცვლილთა რიცხვის შემცირება პროფესორის თქმით, კვლავ გრძელდება, მიუხედავად იმისა, რომ კარანტინის რეჟიმი აღარ მოქმედებს.
ექიმებმა კორონავირუსის მკურნალობის ახალი მეთოდები შეიმუშავეს, ტესტირების რიცხვიც მნიშვნელოვნად გაფართოვდა, მძიმე და მსუბუქი პაციენტების ერთმანეთისგან გამოყოფა გამარტივდა, ვირუსი უმეტესად ახალგაზრდა ადამიანებს ემართებათ.
კარლ ჰენეგანი აცხადებს, რომ ვირუსისადმი დამოკიდებულება უნდა შეიცვალოს:
„ვირუსის რისკებთან დაკავშირებით ჩვენი შეხედულებები უნდა შევცვალოთ. ადამიანები მეტისმეტად პანიკურ მდგომარეობაში არიან, ეს ყველაზე დიდი პრობლემაა. მედიკოსებმა ადამიანებს რისკების შესახებ სწორი ინფორმაცია უნდა მიაწოდონ. ადამიანებს შიშის გამო ყოველდღიური აქტივობებით დაკავების ეშინიათ. პანიკა აზარალებს სკოლებს და სხვა საზოგადოებრივ დაწესებულებებს. ყველა შფოთავს და ღელავს. ვირუსი ისეთი მომაკვდინებელი არ არის, როგორც გვეგონა. მიუხედავად კარანტინის მოხსნისა და ლოკალურ სივრცეებში შემთხვევების ზრდისა, კრიტიკული პაციენტების რიცხვი საგრძნობლად არ იზრდება. კარანტინის რეჟიმი ძალიან საზიანოა. კარანტინი ზრდის სიკვდილიანობის მაჩვენებელს, თუმცა არა კოვიდის გამო. ადამიანები სხვა მიზეზებით იღუპებიან. ჩვენი გადაწყვეტილებები კვლევებს უნდა ემყარებოდეს. შემთხვევების ზრდა არ გულისხმობს, რომ ინფექციაზე კონტროლს ვკარგავთ, რადგან დაავადებულთა უმრავლესობა ვირუსს მარტივად იტანს.“
პროფესორის თქმით, ადამიანები პანიკისგან უნდა გათავისუფლდნენ:
„ბიზნესის დატერორება იმის გამო, რომ შემთხვევათა რიცხვი გაიზრდება, სწორად არ მიმაჩნია. კორონავირუსი რესპირატორულ პათოგენად უნდა ჩავთვალოთ, რომელიც პრობლემებს იწვევს, ისევე როგორც ნებისმიერი მსგავსი ინფექცია. ადამიანებს უნდა ავუხსნათ, თუ რა რისკები აქვთ მათ რეალურად. როდესაც ბავშვები სკოლებს დაუბრუნდებიან, საზოგადოებამ უნდა იცოდეს, რა რისკების წინაშე დადგება ხალხი, თუ ბავშვებს სახლში გამოვკეტავთ. კარანტინის რეჟიმი მხოლოდ იმ შემთხვევაში უნდა ავამოქმედოთ, თუ დავინახავთ, რომ ვირუსის გამო ადამიანებს მაღალი რისკი ექმნებათ. მოწოდებამ „დარჩი სახლში, გადაარჩინე სიცოცხლე“ ადამიანები პანიკაში ჩააგდო, მათი შიში იმდენად გაიზარდა, რომ ისინი ზედმიწევნით ასრულებდნენ მითითებებს. ადამიანები უნდა მიხვდნენ, რომ გარეთ გასვლა სახიფათო არ არის.“
„ადამიანები ტერორში აღარ უნდა ვამყოფოთ. მათ უნდა ავუხსნათ, როგორ ვმკურნალობთ ვირუსს, რა საფრთხეს შეიცავს ის სინამდვილეში და რა ვიცით მის შესახებ,“ - აცხადებს კარლ ჰენეგანი.