Baby Bag

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?
ენურეზი გავრცელებული პრობლემაა, რაც მშობლებს და შვილებს ძალიან აწუხებთ, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ასაკის მატებასთან ერთად რჩება. როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სახის სამედიცინო პრობლემასთან? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი მაკა ლომიძე.

​- ქალბატონო მაკა, რა შემთხვევაშია ენურეზი საყურადღებო 6 წლამდე ასაკის ბავშვებში და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სამედიცინო ან სხვა სახის პრობლემასთან?

​- ბავშვებში შარდის შეუკავებლობა ხშირი პრობლემაა. მოკლედ რომ განვიხილოთ: 4 წლისათვის ბავშვები უკვე სწავლობენ მოშარდვის კონტროლს დღის მანძილზე (ანუ სიფხიზლის დროს); ძილის დროს შარდის ბუშტის ნებითი კონტროლის უნარის გამომუშავებას კი უფრო ხანგრძლივი დრო სჭირდება და 5-7 წლის შუალედში ყალიბდება.

​5 წლის ასაკისათვის ბავშვების 90-95% თითქმის სრულად ახერხებს, დარჩეს მშრალი (ანუ შეუძლია ნებითად გააკონტროლოს შარდის შეკავების უნარი) დღის მანძილზე და 80-85%-ს ძილის დროსაც. ენურეზად განიხილება შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები მხოლოდ ძილის დროს და მხოლოდ იმ ბავშვებში, რომლებსაც უკვე შეუსრულდათ 5 წელი, რადგან ასაკის გათვალისწინებით მათ უკვე შეიძლება ჰქონდეთ მოშარდვის ნებითი კონტროლის უნარი.

​განარჩევენ პირველად (ენურეზის მქონე ბავშვთა 75-90%) ენურეზს, როცა ხანგრძლივი დროის მანძილზე (მინიმუმ 6 თვე) ბავშვი არასდროს ყოფილა მშრალი ძილის დროს და მეორად ენურეზს (10-25%), როცა ბავშვი რჩებოდა მშრალი ძილის დროს რამდენიმე თვე (მინიმუმ 6 თვე), ვიდრე კვლავ გამოვლინდა ენურეზი.

​მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ენურეზის მქონე ბავშვების 75%-ს პრობლემა აღენიშნება მხოლოდ ძილის დროს. ამ ბავშვებს, როგორც წესი, არ აქვთ, არც შარდის შეუკავებლობა დღის მანძილზე და არც ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები. ეს ე.წ. მონოსიმპტომური ენურეზია და ენურეზის შემთხვევათა უმრავლესობა, სწორედ ამ ტიპისაა. პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი ორჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში და ყოველი წლის მატებასთან ერთად დაახლოებით 15%-ში თავისთავად გაივლის.

​ენურეზი საყურადღებოა, როცა შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები არის არა მარტო ძილის, არამედ სიფხიზლის დროსაც და/ან თან ახლავს, ქვედა საშარდე გზების მხრივ, სხვა სიმტომებიც - მოშარდვის უეცარი მოთხოვნილება, მოშარდვის სიხშირის ცვლილება, გაძნელებული (ჭინთვით) შარდვა, შარდის სუსტი ნაკადი, ტკივილი შარდვისას... ეს არამონოსიმპტომური ენურეზია. ასეთი დიფერენცირება გასათვალისწინებელია, რადგან სწორედ იმ ბავშვებს, რომლებსაც ენურეზთან ერთად აღენიშნებათ დღის შეუკავებლობა, სხვა ჩივილებთან ერთად მოსალოდნელია, ჰქონდეთ ქვედა საშარდე სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები და ასეთ შემთხვევებში ექიმთან მიმართვა აუცილებელია.

​დიაბეტი, საშარდე გზების ინფექციები, ყაბზობა, ენკოპრეზი (განავლის შეუკავებლობა), ენტერობიაზი („ჭიები“), თირკმლის ქრონკული დაავადება, გულყრა და ძილის დარღვევები (მაგ: ძილის აპნოე) ის სამედიცინო პრობლემებია, რომლებიც შეიძლება ხელს უწყობდეს ენურეზს. ამ მდგომარეობების იდენტიფიკაცია არ არის რთული და ცხადია, ასეთ დროს მთავარი ამოცანა ძირითადი მიზეზის სწორი მართვაა.

​ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ენურეზი შეიძლება ასოცირებული იყოს ნეიროგანვითარების დარღვევებთანაც, მათ შორის: გონებრივი განვითარების შეფერხება, აუტიზმის სპექტრის დარღვევები, ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტივობის სინდრომი.

​ფიზიკური ან ემოციური პრობლემები იშვიათად ხდება პირველადი ენურეზის მიზეზი.

​- თუ ასაკის მატებასთან ერთად ენურეზი რჩება, რა უნდა გააკეთოს მშობელმა?

​- როგორც აღვნიშნეთ, 5 წლის ასაკის შემდეგ, ყოველი წლის მატებასთან ერთად, მოსალოდნელია პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი თავისთავად მოწესრიგდეს, მაგრამ თუ პრობლემა რჩება, ცხადია, ექიმის ჩარევა და სრულყოფილი შეფასება აუცილებელია. ექიმი გაარკვევს ჩივილის ისტორიას (ანამნეზი), გასინჯავს ბავშვს, შეაფასებს შარდის საერთო ანალიზს და აუცილებლად გირჩევთ ე.წ „მოშარდვის დღიურის“ (დღიურში უნდა დაფიქსირდეს დღის მანძილზე მოშარდვის დრო და სიხშირე, შარდის მოცულობა, ყოველი მოშარდვის დროს მიღებული სითხის ოდენობა, სხვა სიმტომების არსებობა: ჭინთვის საჭიროება შარდვის დროს, შარდის ნაკადი ხომ არ არის წყვეტილი? ცლის თუ არა ბოლომდე შარდის ბუშტს და სხვა) წარმოებას, რის საფუძველზეც გადაწყვეტს შემდეგი კვლევების და/ან მკურნალობის საჭიროებას.

​- ხშირად პატარები ისჯებიან ასეთ დროს. რამდენად მართებულია ეს მშობლების მხრიდან?

​- ენურეზი ემოციური სტრესია, როგორც ბავშვის, ისე მშობლების და ოჯახის სხვა წევრებისათვის. ბავშვებს სირცხვილის და განცდის გამო დაბალი თვითშეფასება უყალიბდებათ, რამაც შეიძლება, სავალალო გავლენა იქონიოს თანატოლებთან ან ოჯახის წევრებთან ურთიერთობებზე, ცხოვრების ხარისხზე, სწავლაზე. ბავშვები ერიდებიან და არ რჩებიან მეგობრებთან წვეულებებზე, ან რაიმე ტიპის შეკრებებზე, სადაც ღამით დარჩენა მოუწევთ.

​მშობლებს მუდმივად უწევთ სველი თეთრეულის შეცვლა, რეცხვა-მოწესრიგება, რამაც შეიძლება ისინი გააღიზინოს, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ენურეზი არ არის ბავშვის დანაშაული და მას არ შეუძლია ამის გაკონტროლება. ოჯახის წევრებმა და სხვა ახლობლებმა არასოდეს არ უნდა შეარცხვინონ ან დასაჯონ ბავშვი ენურეზის გამო. სწორი იქნება ექიმთან ერთად განიხილონ პრობლემა და სცადონ გააცნობიერონ მიზეზები (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), დაგეგმონ და დასახონ დახმარების გზები.


​​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, „ფასდაკლებები დედებისთვის“ (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „ფასდაკლებები დედებ​ისთვის“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რა არის ჩვილთა უეცარი სიკვდილის სინდრომი?

​რა არის ჩვილთა უეცარი სიკვდილის სინდრომი?

რა არის ჩვილთა უეცარი სიკვდილის სინდრომი, - ამის შესახებ პედიატრი თამარ ობგაიძე წერს. გთავაზობთ მის ​ნათქვამს სიიტყვა-სიტყვით:

ყოველწლიურად აშშ-ში დაახლოებით 3 500 ბავშვი კვდება უეცრად, ყოველგვარი წინასაწარი ფონის და დაავადების გარეშე. ყოველწლიურად სწორედ ამდენივე ოჯახი დგება ეჭვის ქვეშ, დადის დაკითხვებზე, ექვემდებარება სამართლდამცველთა მხრიდან დაკვირვებებს მანამ, სანამ საბოლოოდ დადგინდება - ბავშვის გარდაცვალების მიზეზი ე.წ. ჩვილის უეცარი სიკვდილის სინდრომია.

ეს არის სიკვდილი, რომლის მიზეზი არავინ იცის. სიკვდილისშემდგომი არცერთი კვლევით მისი მიზეზი არ დგინდება.

​ამ ეტაპზე ცნობილია მხოლოდ რამდენიმე ჰიპოთეზა, რაც შესაძლოა, ხსნიდეს მანამდე სრულიად ჯანმრთელი ჩვილის უეცარ სიკვდილს, მათ შორის, ცვლილებები თავის ტვინში, ჰიპოთალამუსის მიდამოში, თუმცა ეს ჯერ მხოლოდ ვარაუდებია და კვლევა-ძიება ისევ გრძელდება.

აშშ-ის დაავადებათა კონტროლის ცენტრმა ეს სინდრომი გააერთიანა ჩვილთა მოულოდნელი სიკვდილის სინდრომთა ჯგუფში, სადაც ასევე შედის გარდაცვალების სხვა, თუმცა დაზუსტებული მიზეზები - მაგალითად, უეცარი მოხრჩობა, მოულოდნელი სიკვდილი ინფექციების ან ნევროლოგიური პათოლოგიების დროს.

მიზეზები, როგორც უკვე გითხარით, უცნობია, თუმცა დადგენილია ის რისკ-ფაქტორები, რომლებიც, სავარაუდოდ, ხელს უწყობს ჩვილთა უეცარ სიკვდილს:

ძირითადი რისკ-ფაქტორები:

  • ბავშვის ასაკი - უხშირესად 2-დან 4 თვემდე.
  • სქესი - უეცრად ვაჟები უფრო ხშირად იღუპებიან, ვიდრე გოგონები.
  • რასა - სრულიად აუხსნელი მიზეზების გამო ფერადკანიანთა შორის ეს სინდრომი უფრო ხშირია.
  • თავის ტვინის თანდაყოლილი პათოლოგიები.
  • დღენაკლულობა და დაბადებისას დაბალი მასა.
  • პასიური მწეველობა - დადგენილია, რომ ჩვილები უეცრად უხშირესად მწველთა ოჯახებში კვდებიან.
  • დედის მიერ ნარკოტიკების, ალკოჰოლის მოხმარება.
  • დედის ადრეული ასაკი (20 წელზე უფრ ახალგაზრდა).
  • ორსულობისას ქალზე არასრულფასოვანი სამედიცინო დაკვირვება და არადეკვატური მოვლა.
  • ოჯახური ისტორია - მაღალი რისკის ჯგუფს მიეკუთვნებიან ის ბავშვები, რომელთა და, ძმა, ბიძაშვილი, მამიდაშვილია ან დეიდაშვილი ჩვილთა უეცარი სიკვდილის სინდრომით გარდაიცვალა.
  • მუცელზე ძილი - გასული საუკუნის 80-ინი წლებში აშშ პედიატრიის აკადემიამ ჩვილებისთვის რეკომენდაცია გაუწია მუცელზე ძილს. სწორედ იმ წლებში ჩვილთა უეცარმა სიკვდილობამ მკვეთრად იმატა. 90-იანი წლებიდან ძილის წესის ახალი რეკომენდაციის შემდეგ (ძილი ზურგზე), სტატისტიკა ასევე მკვეთრად გააუმჯობესა.

შემდეგი ბლოგი სწორედ ბავშვის უსაფრთხოებას მიეძღვნება. მოგიყვებით, როგორია უსაფრთხო ძილის წესები ჩვილებისათვის, კიდევ რა უნდა გააკეთოთ იმისათვის და რომ თქვენც უშიშირად გეძინოთ, არ გაფიქრებდეთ ის, რაზეც უკვე მოგიყევით,“ - წერს პედიატრი თამარ ობგაიძე.

წაიკითხეთ სრულად