Baby Bag

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?
ენურეზი გავრცელებული პრობლემაა, რაც მშობლებს და შვილებს ძალიან აწუხებთ, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ასაკის მატებასთან ერთად რჩება. როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სახის სამედიცინო პრობლემასთან? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი მაკა ლომიძე.

​- ქალბატონო მაკა, რა შემთხვევაშია ენურეზი საყურადღებო 6 წლამდე ასაკის ბავშვებში და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სამედიცინო ან სხვა სახის პრობლემასთან?

​- ბავშვებში შარდის შეუკავებლობა ხშირი პრობლემაა. მოკლედ რომ განვიხილოთ: 4 წლისათვის ბავშვები უკვე სწავლობენ მოშარდვის კონტროლს დღის მანძილზე (ანუ სიფხიზლის დროს); ძილის დროს შარდის ბუშტის ნებითი კონტროლის უნარის გამომუშავებას კი უფრო ხანგრძლივი დრო სჭირდება და 5-7 წლის შუალედში ყალიბდება.

​5 წლის ასაკისათვის ბავშვების 90-95% თითქმის სრულად ახერხებს, დარჩეს მშრალი (ანუ შეუძლია ნებითად გააკონტროლოს შარდის შეკავების უნარი) დღის მანძილზე და 80-85%-ს ძილის დროსაც. ენურეზად განიხილება შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები მხოლოდ ძილის დროს და მხოლოდ იმ ბავშვებში, რომლებსაც უკვე შეუსრულდათ 5 წელი, რადგან ასაკის გათვალისწინებით მათ უკვე შეიძლება ჰქონდეთ მოშარდვის ნებითი კონტროლის უნარი.

​განარჩევენ პირველად (ენურეზის მქონე ბავშვთა 75-90%) ენურეზს, როცა ხანგრძლივი დროის მანძილზე (მინიმუმ 6 თვე) ბავშვი არასდროს ყოფილა მშრალი ძილის დროს და მეორად ენურეზს (10-25%), როცა ბავშვი რჩებოდა მშრალი ძილის დროს რამდენიმე თვე (მინიმუმ 6 თვე), ვიდრე კვლავ გამოვლინდა ენურეზი.

​მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ენურეზის მქონე ბავშვების 75%-ს პრობლემა აღენიშნება მხოლოდ ძილის დროს. ამ ბავშვებს, როგორც წესი, არ აქვთ, არც შარდის შეუკავებლობა დღის მანძილზე და არც ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები. ეს ე.წ. მონოსიმპტომური ენურეზია და ენურეზის შემთხვევათა უმრავლესობა, სწორედ ამ ტიპისაა. პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი ორჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში და ყოველი წლის მატებასთან ერთად დაახლოებით 15%-ში თავისთავად გაივლის.

​ენურეზი საყურადღებოა, როცა შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები არის არა მარტო ძილის, არამედ სიფხიზლის დროსაც და/ან თან ახლავს, ქვედა საშარდე გზების მხრივ, სხვა სიმტომებიც - მოშარდვის უეცარი მოთხოვნილება, მოშარდვის სიხშირის ცვლილება, გაძნელებული (ჭინთვით) შარდვა, შარდის სუსტი ნაკადი, ტკივილი შარდვისას... ეს არამონოსიმპტომური ენურეზია. ასეთი დიფერენცირება გასათვალისწინებელია, რადგან სწორედ იმ ბავშვებს, რომლებსაც ენურეზთან ერთად აღენიშნებათ დღის შეუკავებლობა, სხვა ჩივილებთან ერთად მოსალოდნელია, ჰქონდეთ ქვედა საშარდე სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები და ასეთ შემთხვევებში ექიმთან მიმართვა აუცილებელია.

​დიაბეტი, საშარდე გზების ინფექციები, ყაბზობა, ენკოპრეზი (განავლის შეუკავებლობა), ენტერობიაზი („ჭიები“), თირკმლის ქრონკული დაავადება, გულყრა და ძილის დარღვევები (მაგ: ძილის აპნოე) ის სამედიცინო პრობლემებია, რომლებიც შეიძლება ხელს უწყობდეს ენურეზს. ამ მდგომარეობების იდენტიფიკაცია არ არის რთული და ცხადია, ასეთ დროს მთავარი ამოცანა ძირითადი მიზეზის სწორი მართვაა.

​ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ენურეზი შეიძლება ასოცირებული იყოს ნეიროგანვითარების დარღვევებთანაც, მათ შორის: გონებრივი განვითარების შეფერხება, აუტიზმის სპექტრის დარღვევები, ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტივობის სინდრომი.

​ფიზიკური ან ემოციური პრობლემები იშვიათად ხდება პირველადი ენურეზის მიზეზი.

​- თუ ასაკის მატებასთან ერთად ენურეზი რჩება, რა უნდა გააკეთოს მშობელმა?

​- როგორც აღვნიშნეთ, 5 წლის ასაკის შემდეგ, ყოველი წლის მატებასთან ერთად, მოსალოდნელია პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი თავისთავად მოწესრიგდეს, მაგრამ თუ პრობლემა რჩება, ცხადია, ექიმის ჩარევა და სრულყოფილი შეფასება აუცილებელია. ექიმი გაარკვევს ჩივილის ისტორიას (ანამნეზი), გასინჯავს ბავშვს, შეაფასებს შარდის საერთო ანალიზს და აუცილებლად გირჩევთ ე.წ „მოშარდვის დღიურის“ (დღიურში უნდა დაფიქსირდეს დღის მანძილზე მოშარდვის დრო და სიხშირე, შარდის მოცულობა, ყოველი მოშარდვის დროს მიღებული სითხის ოდენობა, სხვა სიმტომების არსებობა: ჭინთვის საჭიროება შარდვის დროს, შარდის ნაკადი ხომ არ არის წყვეტილი? ცლის თუ არა ბოლომდე შარდის ბუშტს და სხვა) წარმოებას, რის საფუძველზეც გადაწყვეტს შემდეგი კვლევების და/ან მკურნალობის საჭიროებას.

​- ხშირად პატარები ისჯებიან ასეთ დროს. რამდენად მართებულია ეს მშობლების მხრიდან?

​- ენურეზი ემოციური სტრესია, როგორც ბავშვის, ისე მშობლების და ოჯახის სხვა წევრებისათვის. ბავშვებს სირცხვილის და განცდის გამო დაბალი თვითშეფასება უყალიბდებათ, რამაც შეიძლება, სავალალო გავლენა იქონიოს თანატოლებთან ან ოჯახის წევრებთან ურთიერთობებზე, ცხოვრების ხარისხზე, სწავლაზე. ბავშვები ერიდებიან და არ რჩებიან მეგობრებთან წვეულებებზე, ან რაიმე ტიპის შეკრებებზე, სადაც ღამით დარჩენა მოუწევთ.

​მშობლებს მუდმივად უწევთ სველი თეთრეულის შეცვლა, რეცხვა-მოწესრიგება, რამაც შეიძლება ისინი გააღიზინოს, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ენურეზი არ არის ბავშვის დანაშაული და მას არ შეუძლია ამის გაკონტროლება. ოჯახის წევრებმა და სხვა ახლობლებმა არასოდეს არ უნდა შეარცხვინონ ან დასაჯონ ბავშვი ენურეზის გამო. სწორი იქნება ექიმთან ერთად განიხილონ პრობლემა და სცადონ გააცნობიერონ მიზეზები (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), დაგეგმონ და დასახონ დახმარების გზები.


​​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, „ფასდაკლებები დედებისთვის“ (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „ფასდაკლებები დედებ​ისთვის“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

ნაწლავური კოლიკა ჩვილებში და მასთან გამკლავების გზები

ნაწლავური კოლიკა ჩვილებში და მასთან გამკლავების გზები
ახალშობილთა კოლიკა სამედიცინო ტერმინია და აღნიშნავს 4 თვემდე ბავშვებში ერთ-ერთ ყველაზე გავრცელებულ უსიამოვნო მდგომარეობას. მისი მიზეზი ნაწლავებში დაგროვილი აირებია, რაც იწვევს ძლიერ და უეცარ მუცლის ტკივილს. კოლიკა ყოველი 4-5 ჩვილიდან ერთს უვლინდება.
როგორ გავიგოთ, რომ ბავშვის ტირილის მიზეზი არის აირების დაგროვება ნაწლავებში და რა შეიძლება მოვიმოქმედოთ ამ დროს?
რა არის აირები?
ბავშვის საჭმლის მომნელებელი სისტემა დაბადებიდან 3-4 თვის განმავლობაში ნელ-ნელა ადაპტირდება გარემოსთან. კოლიკა ამ პროცესის ერთ-ერთი მტკივნეული, თუმცა ხშირ შემთხვევაში, აუცილებელი კომპონენტია. მედიცინისთვის ჯერ კიდევ უცნობია კოლიკის ზუსტი მიზეზები.
რა გარემო ფაქტორებმა შეიძლება გამოიწვიოს აირების დაგროვება ბავშვის ნაწლავებში?
• ალერგია ძროხის რძის ცილაზე;
• ლაქტოზის აუტანლობა;
• ხილის წვენის აუტანლობა (ფრუქტოზის, სორბიტოლის);
• უმწიფრობა - აირების დაგროვება ნახშირწყლების არასრული შეწოვის გამო;
• ნალწავის ფუნქციის ჩამოუყალიბებლობა;
• ძუძუთი კვების არასწორი ტექნიკა (ნაკლები, ჭარბი კვება, ტექნიკის დარღვევა);
• ნიკოტინის ზემოქმედება (ორსულობის დროს, ლაქტაციის პერიოდში);
• არაჯანსაღი, სტრესული სიტუაცია ოჯახში - დედის დაძაბულობა;
• საუკეთესო და ეფექტიანი დიეტა კოლიკის დროს დედის რძეა. თუმცა ზოგიერთ პატარას მგრძნობელობა უვითარდება იმ საკვებზე, რომელსაც დედა მიირთმევს. ამიტომ სასურველია, დედამ სპეციალისტთან გაიაროს კონსულტაცია სწორი კვების კუთხით.
რა პროდუქტებისგან უნდა შეიკავოს დედამ თავი ძუძუთი კვების დროს?
მართალია, ბებიებს აქვთ ე. წ. „შავი სია“, სადაც ხშირად შედის ისეთი პროდუქტები, როგორებიცაა: ცხიმიანი რძის ნაწარმი, უმი ხახვი, ციტრუსები, შოკოლადი, ყავა და ა.შ. და რჩევებსაც აძლევენ ხოლმე ოჯახის ახალგაზრდა წევრებს, მაგრამ, გამომდინარე იქიდან, რომ არ არსებობს მეცნიერულად დასაბუთებული საკვები პროდუქტების „შავი სია“, რომელზეც 100% შემთხვევებში უნდა ვთქვათ კატეგორიული უარი, ჩვენ გირჩევთ იმოქმედოთ ცდისა და შეცდომის ტაქტიკით - სცადეთ ყველაფერი და უარი თქვით იმ პროდუქტებზე, რომლებიც უმწვავებს თქვენს პატარას კოლიკას.
როგორ დავრწმუნდეთ, რომ ბავშვი ტირის კოლიკის გამო და არა რაიმე სხვა მიზეზით?
გაითვალისწინეთ კოლიკისთვის დამახასიათებელი სიმპტომები:
• ტირილი იწყება უეცრად და უმიზეზოდ და სრულდება უეცრად და უმიზეზოდ;
• ბავშვი, ძირითადად, ტირის საღამოობით ერთსა და იმავე დროს;
• ტირილი განსხვავდება შიმშილით და დაღლილობით გამოწვეული ტირილისგან - ბევრად უფრო ხმამაღალი და გახანგრძლივებულია, ხშირად ბავშვი კი არ ტირის, არამედ კივის;
• ტირილის დროს ბავშვი შეიძლება იყოს დაჭიმული, რკალისებურად მოხრილი სხეულით, მუშტებად შეკრული ხელებით;
• გაბმული, შეუჩერებელი ტირილი, ხანდახან კივილი - ჩვილის დაწყნარება პრაქტიკულად შეუძლებელია, სანამ კოლიკა არ გაუვლის და თავისით არ დამშვიდდება;
• ზოგადი მდგომარეობა ტირილს შორის პერიოდებში ნორმალურია;
• ბავშვის განვითარება ასაკის შესაბამისია;
• არ ვლინდება ტირილის სხვა პათოლოგიური მიზეზები;
• ტირილის ხანგრძლივობა დაბადების შემდეგ თანდათან იზრდება, აღწევს პიკს 5-6 კვირაზე და მცირდება 3 თვის ასაკში;
გარდა ამისა, არსებობს ე.წ. „სამის წესი“, რაც ვლინდება კოლიკით შეწუხებული ბავშვების 80%-ში და მასზე მთელი მსოფლიოს მასშტაბით საუბრობენ პედიატრები და ნეონატოლოგები;
• თუ ბავშვი დღე-ღამეში 3 და მეტი საათი ტირის (კივის), კვირაში არანაკლებ 3 დღე და არანაკლებ 3 კვირის განმავლობაში - თუ არ არსებობს სპეციალისტის მიერ დადასტურებული რაიმე სხვა სახის სამედიცინო მიზეზი, სავარაუდოდ, თქვენს პატარას სწორედ კოლიკა აწუხებს.
როგორ მოვიქცეთ კოლიკის დროს?
დახმარების მეთოდი ყველა პატარასთვის ინდივიდუალურია, მათ შორის რამდენიმე შედარებით ეფექტიანია:
• აწარმოეთ დღიური, სადაც უნდა აღნიშნოთ ყველაფერი ბავშვის შესახებ, მაგალითად: ბავშვის გუნება-განწყობის ცვლილება, საათების მიხედვით კვება, ძილი, ბანაობა, ტირილის დასაწყისი, დასასრული და ტირილის ხასიათი და ა.შ.;
• ფრთხილად აიყვანეთ პატარა, ჩაეხუტეთ და მსუბუქად გადაუსვით ზურგზე ხელი მრავალჯერ, ფრთხილად ამოძრავეთ ბავშვი - ამით ხელს შეუწყობთ ნაწლავებიდან აირების გამოდევნას;
• დაიწვინეთ ბავშვი მუცლით ხელზე და მეორე ხელით დააფიქსირეთ მისი ზურგი (ეს პოზა ცნობილია სახელით „ვეფხვი ხეზე“). ბავშვის ხელები და ფეხები უნდა იყოს თქვენი ხელის აქეთ-იქიდან. ამ პოზაში მისი კუნთები დუნდება და ეს ხელს უწყობს მისი მუცლის ღრუს გათავისუფლებას აირებისგან;
• დააწვინეთ ბავშვი ზურგზე, მოუხარეთ ფეხები მუცლისკენ, მიიტანეთ მისი მუხლები მუცელთან და გაუშვით ხელი. გაიმეორეთ ეს მოძრაობა რამდენჯერმე - ამ პროცედურის დროსაც დუნდება ჩვილის მუცლის ფარის კუნთები და ეს ხელს უწყობს ტკივილის გაქრობას;
• გაახვიეთ ბავშვი პლედში მჭიდროდ ხელების ჩათვლით - ეს პატარებს დაცულობის შეგრძნებას უჩენს და ხელს უწყობს მათ მოდუნებას, რასაც ტკივილის შემსუბუქებამდე მივყავართ;
• „ბეიბიქალმის“ წვეთები ყოველი ჭამის წინ აუცილებლად დაეხმარება თქვენს პატარას და დაიცავს კოლიკისგან.


რატომ „ბეიბიქალმი“?
„ბეიბიქალმი“ არის მცენარეული ეთერზეთების შემცველი საკვები დანამატი, რომელიც შექმნილია სპეციალურად ახალშობილებისთვის აირების დაგროვებით გამოწვეული მუცლის ტკივილის სამკურნალოდ.
• შეიცავს 100% ნატურალურ ინგრედიენტებს;
• არ შეიცავს კონსერვანტებსა და საღებავებს;
• არ შეიცავს შაქარს და ხელოვნურ დამატკბობლებს;
• არ შეიცავს სპირტს;
• არ შეიცავს არანაირ ქიმიურ დანამატს;
• კომფორტულია გამოყენებისთვის;
• მოქმედებს მომენტალურად;
• არ აქვს გვერდითი მოვლენები;
• არ იწვევს შეჩვევას;
• არ შედის ურთიერთქმედებაში სხვა პრეპარატებთან, რის გამოც მისი გამოყენება შესაძლებელია ნებისმიერ ფარმ-პროდუქტთან ერთად;
• გამოყენების ჯერადობა შეუზღუდავია, რაც ნიშნავს, რომ შეგვიძლია გამოვიყენოთ დღეში იმდენჯერ, რამდენჯერაც ბავშვს კოლიკა შეაწუხებს;
• აქვს FDA, ABC, GMP, ISO საერთაშორისო სტანდარტების სერთიფიკატები;
• „ბეიბიქალმი“ უკვე 30 წელია, უზრუნველყოფს მილიონობით ჩვილის მშვიდ ძილს. იგი აღიარებულია ისრაელის, რუსეთის, ჩეხეთის, უკრაინის, სლოვაკეთის, ბულგარეთის, გერმანიის, დიდი ბრიტანეთისა და აშშ-ის მარეგულირებლებლების მიერ. „ბეიბიქალმს“ გამოარჩევენ სხვა მსგავსი პროდუქტებისაგან და ყველაზე ხშირად ურჩევენ მშობლებს ექიმები და ფარმაცევტები.
• „ბეიბიქალმის“ გამოყენების წესი და დოზირება შემდეგია: ბოთლი უნდა შეივსოს ანადუღარი, გაგრილებული წყლით ეტიკეტის ზედა საზღვრამდე (თეთრი ისარი); თავისივე პიპეტით ჩავაწვეთოთ ბავშვს პირში 10 წვეთი ყოველი ჭამის წინ ან კვებასა და კვებას შორის - ნელ-ნელა, წვეთ-წვეთობით (არ გამოიყენოთ კოვზი, რომ არ გადასცდეს პატარას). დღე-ღამის განმავლობაში გამოყენების ჯერადობა შეზღუდული არ არის; ყოველი გამოყენების წინ საჭიროა ბოთლის შენჯღრევა; გამოიყენება გახსნიდან 8 კვირის განმავლობაში.

R
წაიკითხეთ სრულად