„არავითარ შემთხვევაში არავითარი გაკოჭვა, არავითარი შეკვრა არ შეიძლება. სახსარი ბავშვობიდანვე უნდა იყოს თავისუფალი,“ - ორთოპედ-ტრავმატოლოგი გიორგი ჭუმბურიძე

რამ შეიძლება გამოიწვიოს საფენის მიდამოში კანის დაზიანება და როგორ მოვაგვაროთ პრობლემა? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ექიმი-ნეონატოლოგი თინათინ ქურდაძე ესაუბრა.

- რამ შეიძლება გამოიწვიოს საფენის მიდამოში კანის დაზიანება?

- ბავშვის კანის ანატომიური და ფიზიოლოგიური თავისებურებებიდან გამომდინარე, საფენის ქვეშ კანი ხშირად ზიანდება.

ჩვილებში კანის დაზიანების გამომწვევი მიზეზი შესაძლოა იყოს:

• ნაწლავთა ხშირი მოქმედება, ანტიობიოტიკოთერაპიის ხანგრძლივი და არარაციონალური გამოყენება;
• ალერგია უშუალოდ საფენზე ან ბავშვის მოვლის საშუალებებზე (მაგალითად: კრემი, მალამო, დასაბანი საშუალებებები);
• საფენის არასწორი ზომა;
• ხელოვნური კვება (რადგან ბუნებრივ კვებასთან შედარებით, ხელოვნურ კვებას ახასიათებს განავლის მაღალი PH);
• ხახუნი;
• მაცერაცია და ახალშობილებში განავლის მაღალი ფერმენტული აქტივობა.

საფენში, შარდის და განავლოვანი მასების ერთობლიობით იზრდება ტენიანობა. ეს ცვლის კანის მიკრობიოტას, ასუსტებს კანის ბარიერულ ფუნქციას და იწვევს მისი მთლიანობის დარღვევას, ამის გამო იზრდება სხვადასხვა მიკროორგანიზმების და ქიმიური გამღიზიანებლების შეღწევადობა კანში და იმატებს დაინფიცირების რისკი.

- როგორ მოვუაროთ ჩვილის კანს, რათა პრობლემა ავირიდოთ?

- ბავშვის კანი ძალზედ ნაზი და მგრძნობიარეა, ამიტომ საჭიროებს სათუთ მოპყრობას. პრევენციისთვის უნდა შეარჩიოთ ისეთი საფენი, რომელიც მაქსიმალურად კარგად იწოვს სისველეს. უნდა შეარჩიოთ საფენის სწორი და ზუსტი ზომები, რათა მინიმუმამდე დავიყვანოთ კანთან ხახუნი და ტენიანობის გაზრდა. არ შეიძლება საფენის ძალიან მჭიდროდ შეკვრა (უჰაერო გარემოში სწრაფად მრავლდებიან ბაქტერიები). საფენი უნდა შევცვალოთ ხშირად, 2-3 საათში ერთხელ, რათა თავიდან ავიცილოთ შარდის და განავლის კანთან შეხების ხანგრძლივობა.

საფენის შეცვლისას უპირატესობა უნდა მივანიჭოთ ჩაბანას. კანი გავასუფთაოთ ნაზად, თბილი წყლით და ფიზიოლოგიური PH-ის შემცველი საშუალებებით. მინიმალურად გამოვიყენოთ სველი ხელსახოცები (ალერგიულობის გამო). ჩვილს დაბანის შემდეგ მაშინვე არ ჩავაცვათ საფენი, კანი უნდა გავამშრალოთ გულდასმით და ნაზად, ბუნებრივი ქსოვილით, (სასურველია ბამბის ქსოვილი) შეხებით და არა უხეშად გასმით). ჩვილს, დღის განმავლობაში რამდენჯერმე შეგვიძლია მივაღებინოთ ჰაერის აბაზანები (გვყავდეს უსაფენოდ რამდენიმე წუთით). არ გამოიყენოთ პუდრა, სურნელოვანი დანამატების და სპირტის შემცველი ჰიგიენური საშუალებები. ახალშობილის ტანსაცმელი გარეცხეთ სპეციალურ, საბავშვო ხაზის სარეცხ ფხვნილში და კარგად გაავლეთ. უპირატესობა მივანიჭოთ ჩვილის კვებას დედის რძით (განავლის PH-ის გამო. რა თქმა უნდა, დედის ფსიქო-ემოციური და სომატური მდგომარეობის გათვალისწინებით).

- თუ გაჩნდა გამონაყარი ან სიწითლე, რა გავაკეთოთ, როგორ მოვაგვაროთ პრობლემა?

- საფენქვეშა კანის დაზიანების სიმძიმე დამოკიდებულია საფენის გამოყენების სიხშირეზე, საფენის ხარისხზე, ბავშვის პირველად ტუალეტსა და ჰიგიენაზე, მოვლის საშუალებების შემცველობაზე და ჩვილის კანის ტიპზე. თუ ახალშობილთან აღინიშნა მცირე სიწითლე და გამონაყარი, პირველ რიგში, უნდა მოვაშოროთ გამომწვევი მიზეზი, შევინარჩუნოთ კანის სიმშრალე და სისუფთავე. ხშირად მივაღებინოთ ჰაერის აბაზანები, გამოვიყენოთ თუთიის შემცველი საფენქვეშა მალამოები. თუ აღნიშნული ღონისძიებების მიუხედავად, კანის დაზიანება პროგრესირებს, სცდება საფენქვეშა არეს, ხდება სისხლმდენი, წყლულოვანი, დაუყოვნებლად უნდა მივმართოთ ნეონატოლოგს/პედიატრს, რათა დადგინდეს გამომწვევი მიზეზი და სწორად შეირჩეს მკურნალობა.

- დამატებით რას ურჩევდით მშობლებს?

- ყველა მშობელი ზრუნავს, რომ შვილს ახალშობილობიდან შეუნარჩუნოს სიმშვიდე და დადებითი ემოციები, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია. თუმცა, არის მდგომარეობები როცა ეს ოჯახური იდილია ირღვევა. ამის ერთ-ერთი მიზეზია ის, რაზეც ზემოთ ვისაუბრეთ. კანის საფენქვეშა დაზიანების დროს ახალშობილი განიცდის დისკომფორტს, ტკივილს და ჭირვეულობს. თუმცა, ბავშვები არ იზრდებიან ისე, რომ მშობელი ერთხელ მაინც არ დადგეს ამ გამოწვევის წინაშე.

მთავარია გავითვალისწინოთ რეკომენდაციები და მაქსიმალურად დავიცვათ წესები, მაგრამ, თუ მაინც დადექით ამ პრობლემის წინაშე, თავი არ დაიდანაშაულოთ, თქვენ ძალიან კარგი დედა ხართ. იმოქმედეთ რაციონალურად, მშვიდად და მიმართეთ ექიმს დახმარებისთვის.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური