Baby Bag

ნახშირწყლების ჯანსაღად მოხმარების წესები

ნახშირწყლების ჯანსაღად მოხმარების წესები

დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.geტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას ნახშირწყლებზე.

რა არის ნახშირწყლები? ნახშირწყლები ორგანიზმისთვის წარმოადგენს ენერგიის წყაროს. ისინი საჭმლის მონელების დროს გარდაიქმნებიან გლუკოზად, რომელიც არის ძირითადი ენერგიის საწვავი თავის ტვინისთვის, რადგან თავის ტვინი ვერ იყენებს საწვავად გლუკოზის გარდა სხვა საწვავს (ცილას, ცხიმს). თუმცა ჩვენს ორგანიზმში ენერგიისთვის ნახშირწყლების მარაგი შეადგენს დაახლობით 2%-ს, ენერგიის ძირითადი წყაროს მარაგი მოდის: 80% ცხიმებზე და 18% კუნთებში არსებულ ცილებზე. ნახშირწყლები გვხვდება ხილში, მარცვლეულში, ბოსტნეულში და რძის პროდუქტებში.

ისინი ორი სახისაა: მარტივი (სწრაფად ათვისებადი ნახშირწყლები) და რთული ნახშირწყლები. მარტივი ნახშირწყლებია: სუფრის შაქარი, თაფლი, რძის პროდუქტები, ხილი და  ხილის წვენი. რთული ნახშირწყლებია: პური, მაკარონი, მარცვლეული, ზოგიერთი ბოსტნეული - სიმინდი, ბარდა, თეთრი და ტკბილი კარტოფილი და სხვა. რთული ნახშირწყლების გარდაქმნა ხდება მარტივ ნახშირწყლებად და შემდგომ ხდება მათი ათვისება. 

​მოსახლეობაში გავრცელებულია შემდეგი კითხვა: რას იყენებს ჩემი სხეული საწვავად, თუ საკმარისი ნახშირწყლები არ მაქვს? თუ დიეტის დროს არ იღებთ საკმარის ნახშირწყლებს, მაშინ თქვენმა ორგანიზმმა ენერგიისთვის ცხიმი და ცილა უნდა გამოიყენოს. სწორედ ამიტომ დიეტები ნახშირწყლების ამოღებით ამტკიცებენ, რომ ისინი შესანიშნავია წონის დაკლებისთვის, თუმცა აქვე უნდა აღვნიშნოთ, რომ არც ცილა და არც ცხიმი არ არის ენერგიის ეფექტური წყარო.

ცხიმის მონელება - ცხიმი მთლიანად არ მონელდება, როდესაც ის ენერგიის წყაროდ გამოიყენება. იქმნება ქვეპროდუქტები, რომლებსაც კეტონები ეწოდება. კეტონის დიდი რაოდენობით დაგროვება ორგანიზმში შესაძლოა, საზიანო იყოს ჯანმრთელობისთვის. 

​ცილების მონელება - მათი მთავარი საქმეა შენება, ამიტომ ენერგიისთვის ცილის გამოყენებამ შეიძლება, გამოიწვიოს კუნთური მასის შემცირება და განლევა. ამიტომ რაციონში ნახშირწყლების სრულად ამოღება რეკომენდებული არ არის. მათი სწორად გამოყენება საკვებ რაციონში არ ქმნის ზედმეტი კილოგრამების დაგროვების წინაპირობას, ხოლო ნახშირწლების სწორად გამოყენება გულისხმობს: 

  • ყოველდღიურად მიირთვით მრავალფეროვანი ხილი და ბოსტნეული
  • შეზღუდეთ რაფინირებული შაქრების რაოდენობა, მინიმუმამდე დაიყვანეთ რაციონში: ნამცხვრები, ფუნთუშები
  • აირჩიეთ მარცვლეული, მაგალითად, ყავისფერი ბრინჯი, შვრია, მაკარონი
  • მარცვლეულის შეძენისას გაითვალისწინეთ, რომ ეტიკეტზე იყოს წარწერა - 100% მარცვლეული. 

მოკლედ რომ შევაჯამოთ, ნახშირწყლების ჯანსაღად მოხმარების წესები შემდეგნაირია:

1. გამორიცხეთ რაციონიდან სწრაფად ათვისებადი ნახშირწყლები: საკონდიტრო ნაწარმი 
2. დაიწყეთ დღე მთელი მარცვლეულით (ბურღულეული) 
3. პურეული გამოიყენეთ ლანჩზე და სადილზე მცირე ოდენობით 
4. აირჩიეთ ხილი და არა ხილის წვენი 
5. დღის მეორე ნახევარში ნუ დაიტვირთებით ნახშირწყლებით.

​გისურვებთ ჯანმრთელობას!

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედები​ს ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

ყველაფერი, რაც მშობლებმა უნდა იცოდნენ, თუ ბავშვის ცურვაზე შეყვანას გეგმავენ - ინტერვიუ ცურვის ინსტრუქტორთან

ყველაფერი, რაც მშობლებმა უნდა იცოდნენ, თუ ბავშვის ცურვაზე შეყვანას გეგმავენ - ინტერვიუ ცურვის ინსტრუქტორთან
როგორ უნდა დაძლიოს ბავშვმა წყლის შიში, რა წესები უნდა დავიცვათ ზამთარში ცურვისას გაციების ასარიდებლად, ყველასთვის სასარგებლოა ცურვა, თუ არსებობენ გამონაკლისებიც - ამ და სხვა აქტუალურ თემებზე Moms.ge-ს ვაკის საცურაო აუზის ცურვის ინსტრუქტორი ირაკლი გოშაძე ესაუბრა.

- რომელი ასაკიდან არის რეკომენდებული ბავშვის ცურვაზე შეყვანა?

- ცურვა კარდიოდატვირთვების ლიდერია და ამ მხრივ ვერც ერთი სპორტი ვერ შეედრება. მშობელს ნებისმიერი ასაკიდან შეუძლია შვილის ცურვაზე შეყვანა. მოგეხსენებათ, ბავშვი მუცლადყოფნის პერიოდშივე წყალშია და მან ფიზიოლოგიურად იცის ცურვა, ასე ვთქვათ, თანდაყოლილად აქვს ეს ნიჭი. გარკვეული პერიოდის შემდეგ კი ფიზიოლოგიური ცურვა სპორტულ ცურვაში გადადის და ბავშვები იწყებენ ტექნიკის შესწავლას. როცა ბავშვს შეუძლია დავალებებზე ადეკვატურად მოახდინოს რეაგირება (3-4 წლის ასაკში), შესაძლებელია მათთვის ცურვის შესწავლა.

- თუ ბავშვს წყლის შიში აქვს, როგორ ეხმარებით მის გადალახვაში?

- თუ ბავშვს წყალთან ურთიერთობა არ ჰქონია და რაიმე ფსიქოლოგიური ტრავმა არ აკავშირებს მასთან, წყლის შიში არ აქვს. ბავშვს შიში უჩნდება მოგვიანებით, როდესაც ის აანალიზებს, რა შეიძლება მოჰყვეს წყალთან ურთიერთობას. როდესაც 3 წლის ბავშვი მოდის ცურვაზე, მასთან ერთად წყალში მასწავლებელიცაა. მასწავლებელს ხელით უჭირავს ბავშვი, ესაუბრება და აძლევს მითითებებს. ეს იმდენად ბუნებრივი პროცესია, რომ შიშის ფაქტორი, თავისთავად გამორიცხულია. დამხმარე საშუალებები დიდ როლს თამაშობს: ჰაერის მუსკულები, დაფები, ჩხირები, ჟილეტები. შიშის ფაქტორის მაქსიმალური გაქარწყლებისთვის ვიყენებთ თამაშების პრინციპს, ვინაიდან ამ დროს ბავშვი მთელი ყურადღებით არის ჩართული და არ ეძლევა საშუალება, დაფიქრდეს, „ვაი, რა მომივა წყალში, მარტო რომ ვიყო“. ტექნიკის შესწავლით ხდება ადამიანი თავდაჯერებული, რაც ნიშნავს იმას, რომ აღარ ეშინია.

- ცურვა ყველა ბავშვისთვის სასარგებლოა, თუ არსებობს გამონაკლისები?

- არ არსებობს ადამიანი, რომელზეც შეიძლება ცურვამ უარყოფითი ზეგავლენა მოახდინოს, თუმცა აუზის წყალი სპეციალური წამლებით მუშავდება და სწორედ ამ წამლების მიმართ შეიძლება, ზოგიერთი ბავშვი იყო ალერგიული. მათთვის ხელშემწყობი ფაქტორებია საჭირო. 

- რა ინვენტარი უნდა იქონიოს მშობელმა ბავშვის ცურვაზე მიყვანისას?

- არსებობს წყლის წესები, რასაც გვერდს ვერ ავუვლით. ცურვის შესწავლისას აუცილებელია შემდეგი ინვენტარის ქონა: საცურაო კოსტიუმი, წყლის სათვალე, რეზინის ქუდი. დანარჩენი სავალდებულო ნივთებში არ შედის, მაგრამ სასურველია, იქონიონ საკუთარი ჩუსტები და პირსახოცი.

- წყლის ოპტიმალური ტემპერატურა პატარებისთვის...

- პატარები, ძირითადად, დახურულ აუზში შეისწავლიან ცურვას და მისი ოპტიმალური ტემპერატურაა 30 გრადუსი. გააჩნია ჰაერის ტემპერატურასა და ბავშვის დატვირთვასაც. ასაკის მიხედვით მათ განსხვავებული შრომა და მუშაობა უწევთ. 30 გრადუსი არის ნორმა (+2 გრადუსი). შეიძლება 3 წლის ბავშვს ცოტა ცივი მოეჩვენოს წყალი, თუმცა მოგეხსენებათ, ყველა ასაკის ბავშვისთვის ცალკე ტემპერატურის შექმნა შეუძლებელია.

- კვირაში რამდენჯერ და რამდენი საათია რეკომენდებული ცურვა ბავშვებში?

- მინიმალური მაჩვენებელი გულისხმობს კვირაში 3-ჯერ ვარჯიშს 45 წთ-იდან 1 სთ-მდე. ეს არის შესწავლის პერიოდში რეკომენდებული ინტერვალი. როდესაც ბავშვი სწავლობს და ითვისებს რაღაცას, არ შეიძლება ატაროთ კვირაში ერთხელ. ამას არსებითი მნიშვნელობა აქვს. ბავშვი არის ცოცხალი ორგანიზმი, მას აქვს მეხსიერება, მაგრამ ის არ არის ხანგრძლივი. იგი დამოკიდებულია ინსტიქტზე, განსკუთრებით, როცა საქმე ცურვას ეხება. დიდი ინტერვალი იწვევს ათვისების შეფერხებას, ასე ვთქვათ, ადგილზე გაჩერებას.

- საშუალოდ რა დროა საჭირო იმისთვის, რომ ბავშვმა დამოუკიდებლად ცურვა ისწავლოს?

- ეს დამოკიდებულია როგორც ასაკზე, ასევე თუ რამდენად ყურადღებიანია ბავშვი. საკმაოდ ინდივიდუალური საკითხია. ცურვის შესწავლა მთლიანად ადამიანზეა დამოკიდებული და ასევე იმაზე, თუ რა სიხშირით დადის ვარჯიშზე. ბავშვებში ყველაფერი მარტივადაა. ისინი სუფთა ფურცლები არიან, როგორც დაწერ, ისე ისწავლიან. მინიმუმ სამი თვე აუცილებლად სჭირდება ბავშვს, რომ აითვისოს ცურვის 4 სტილი და მოერგოს წყალს. სამი თვის შემდეგ კი იწყება უფრო კონკრეტული მუშაობა. 

- და ბოლოს, რა წესები უნდა დავიცვათ ზამთარში ცურვისას, რომ თავიდან ავიცილოთ გაციება?

- მე წლების განმავლობაში ვიყავი დაკავებული წყალბურთით. ბევრი თანაგუნდელი გამოეთიშა ასპარეზობას ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემების გამო. სამწუხაროდ, მწვრთნელები ამაზე არ საუბრობენ. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ გამოიცვალოთ ის კოსტიუმი, რომლითაც იცურავეთ, არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება მისი ტანზე დატოვება და შეშრობა. ცხელი წყლით უნდა ჩამოიბანოს აუზის წყალი, გაიშროს ტანი და თავი. აუცილებელი ინვენტარია ქუდი. სველი თმით არ უნდა დატოვოთ აუზი.

ესაუბრა თამუნა კიკალიშვილი
წაიკითხეთ სრულად