Baby Bag

„მამაკაცის ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს“

„მამაკაცის ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს“
როდის ვსაუბრობთ მამაკაცისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობაზე, რა არის მიზეზები და ექვემდებარება თუ არა მკურნალობას? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს, საერთაშორისო რეკომენდაციებზე დაყრდნობით ესაუბრა რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი, თსუ-ის დოქტორანტი, ლელა ირემაძე.

- ქალბატონო ლელა, რამდენად მაღალია მამაკაცთა უშვილობის მაჩვენებელი?

- უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის, მამაკაცის ფაქტორი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და წამყვანი გახლავთ, უფრო მეტიც, თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს.

დღეისათვის, მსოფლიოში ყოველი მე-7 რეპროდუქციული წყვილი უნაყოფოა, 2-3 წლის წინ ეს მაჩვენებელი 10-დან 1-ს შეადგენდა. აღნიშნული მიუთიუთებს პროცესის ზრდაზე. ხეშლემწყობ მიზეზებს შორის, მძიმე ეკოლოგიური ვითარება და არახელსაყრელი სოციალური ფაქტორები მოიაზრება. ამ მხრივ, ჩვენი ქვეყანაც არ არის გამონაკლისი.

- ძირითადად რა არის მამაკაცის უშვილობის მიზეზი?

- მამაკაცის უნაყოფობა არის მამაკაცის მიზეზით ქალის დაორსულების შეუძლებლობა. გამომწვევი მიზეზი მრავალია, მათ შორის წამყვანი გახლავთ:

  • იდიოპათიური;
  • გენეტიკური;
  • ენდოკრინული;
  • ვარიკოცელე;
  • იმუნოლოგიური;
  • შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები;
  • შარდ-სასქესო ორგანოების თანდაყოლილი ან შეძენილი პათოლოგიები და სხვა.
იდიოპათიური ანუ გაურკვეველი გენეზის ფაქტორი - ყველაზე ფართოდ გვხვდება სხვა მიზეზებს შორის და შემთხვევათა 40-50%-ს შეადგენს. ამ შემთხვევაში, გარდა სპერმოგრამისა, სხვა სისტემებში დარღვევა პრაქტიკულად არ არსებობს.

გენეტიკური ფაქტორი - მამაკაცისმიერი უნაყოფობის გამომწვევი მიზეზების შემთხვევაში 20-30-%-ში გვხვდება, იგი გულისხმობს ქრომოსომულ დარღვევას (რაოდენობრივი, სტრუქტურული), მონოგენური დაავადებების (ცისტური ფობროზი) არსებობას, მიტოქონდრიულ მუტაციებს, გენეტიკურად განპირობებულ ენდოკრინულ დარღვევებს.

ენდოკრინული ფაქტორი - მნიშვნელოვანი მიზეზია სხვა ფაქტორებს შორის, გვხდება 25-30%-ში. ენდოკრინული დარღვევებიდან ხშირია - ჰიპერპოლაქტინემია, ჰიპო/ჰიპერთირეოზი, ინსულინრეზისტენტობა ასოცირებული ჭარბ წონასთან/სიმსუქნესთან და სხვა.

ვარიკოცელე - ზოგად პოპულაციაში გვხვდება მამაკაცთა 15-16%-ში, ხოლო უნაყოფო მამაკაცების 30-35%-ში. უნაყოფობის შემთხვევაში ვარიკოცელეს მკურნალობის სტრატეგია (მედიკამენტური, ქირურგიული) დამოკიდებულია მის ხარისხზე და პაციენტის ჩივილებზე (ტკივილი, დისკომფორტი სათესლე ჯირკვლების პროექციაზე). მსუბუქი ხარისხის და/ან ასიმპტომური ვარიკოცელე არ საჭიროებს მკურნალობას.

სხვა მიზეზებს შორის მნიშვნელოვანია - ჭარბი ალკოჰოლის, თამბაქოს, ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარება, ფიზიკური/სპორტული ზედატვირთვა, დღე-ღამური ბიორიტმის (ძილ-ღვიძილის საათები) დარღვევა, ანამნეზში ჩატარებული ქიმიოთერაპია და სხვა.

- რა კვლევებია საჭირო მამაკაცის შემთხვევაში?

- პირველი რიგის კვლევა გახლავთ სპერმოგრამა (სპერმოგრამა - ეაკულატის (სათესლე სითხის) გამოკვლევაა), რომლის ჩატარებას, მიღებული შედეგის სწორად შეფასებას დიდი მნიშვნელობა აქვს.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ მოწოდებული ბოლო რეკომენდაციის მიხედვით, ნორმალური სპერმოგრამის პარამეტრებია:

- საჭიროა თუ არა ანალიზისთვის სპეციალური მომზადება?



- დიახ,  საჭიროა სპეციალური მომზადება. ამ შემთხვევაში მამაკაცმა სქესობრივი ცხოვრებისა და მასტურბაციისგან <2 და >5 დღის განმავლობაში თავი უნდა შეიკავოს. ამ პერიოდში რეკომენდებულია შეიზღუდოს ჭარბი ალკოჰოლი, სპეციფიკური მედიკამენტები.

სპერმოგრამის შედეგის მიხედვით განისაზღვრება სხვა დამატებითი კვლევების საჭიროება, როგორებიცაა: სათესლე ჯირკვლების ულტრასონოგრაფია, ჰორმონული ანალიზები, კარიოტიპირება, შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები და სხვა.

- შესაძლებელია თუ არა მკურნალობა და რამდენად ეფექტურია?

- მკურნალობის მენეჯმენტი (მედიკამენტური, ქირურგიული) დამოკიდებულია უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებზე, ამდენად,  გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება პაციენტის სწორ და დროულ დიაგნოსტიკას. ხშირად მსუბუქი დარღვევების დროული გასწორების შემდეგ, მოკლე დროში, წყვილი ბუნებრივი გზით იღებს ორსულობას. საჭიროების შემთხვევაში მოწოდებულია ინ ვიტრო განაყოფიერება (IVF/ICSI), როდესაც სახეზეა: საშუალო ან მძიმე დარღევა სპერმოგრამაში, ობსტრუქციული ან არაობსტრუქციული აზოოსპერმია, ანამნეზი წარუმატებელი მედიკამენტური თერაპია, წარუმატებელი საშვილოსნოსშიდა ინსემინაციები და სხვა.

დღეისათვის, რეპროდუქტოლოგიის განვითარებამ პრაქტიკულად გადაწყვიტა წყვილის უნაყოფობის პრობლემა. თითქმის არ არსებობს გამოუვალი მდგომარეობები, მათ შორის მამაკაცთა უნაყოფობის თვალსაზრისით. მძიმე დარღვევების არსებობისას ინ ვიტრო (IVF/ICSI) განაყოფიერების ტექნოლოგიის გზით შესაძლებელია წყვილმა იყოლიოს საკუთრი გენეტიკური შვილი.

პროგნოზი განისაზღვრება რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტორით, მათ შორის წამყვანია:

სპერმოგრამის დარღვევის ტიპი (მსუბუქი, საშუალო, მძიმე); უნაყოფობის ხანგრძლივობა); უნაყოფობის ტიპი (პირველადი, მეორადი); პარტნიორის (ქალი) ასაკი, მისი ფერტილიზაციის სტატუსი.

ექიმის მიერ პროგნოზის სწორად განსაზღვრას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება წყვილის წარმატებაში.

ამჟამად მამაკაცის უნაყოფობის ნებისმიერ შემთხვევაში არსებობს გამოსავალი, მაშინაც კი, როდესაც საქმე გვაქვს აზოოსპერმიასთან (ობსტრუქციული (ეაკულატში სპერმატოზოიდები არ არსებობა). დამხმარე ქირურგიული ტექნოლოგიის გზით შესაძლებელია სათესლე ჯირკვლებიდან ან მისი დანამატიდან სპერმატოზოიდების ან მისი წარმომქმნელი უჯრედების აღება და გამოყენება, ინ ვიტრო განაყოფიერებითვის (IVF/ICSI). არაობსტრუქციული აზოოსპერმიის შემთხვევაში რეკომენდებულია სპერმ-დონაცია და ინ ვიტრო განაყოფიერება (IVF/ICSI).

მამაკაცის უნაყოფობის შემთხვევაში ასევე კეთდება საშვილოსნოსშიდა ინსემინაცია (საშვილოსნოსშიდა ინსემინაცია გულისხმობს ქალის საშვილოსნოში სპერმის ხელოვნურად შეყვანას), თუ არის შემდეგი ჩვენება:

  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა;
  • მსუბუქი დარღვევა სპერმოგრამაში;
  • გაიშვიათებული სქესობრივი კავშირი;
  • პოტენციის დაქვეითება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფ​ი“)

„ძირითადად, ქალს ბრალდება, როდესაც ნაყოფი მამრობითი სქესის არ არის. ამ დროს ქალი არაფერ შუ...
​გენეტიკოსმა მაკა ჭიპაშვილმა „სხვა შუადღეში“ იმ სტერეოტიპულ დამოკიდებულებებსა და მოსაზრებებზე ისაუბრა, რომელიც საზოგადოებაში ნაყოფის სქესთან დაკავშირებით არსებობს:„ბავშვის სქესი მხოლოდ მამაკაცზეა დამო...
„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლი...
როდის ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე და რა შეიძლება იყოს ძირითადი გამომწვევი მიზეზები? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი ლელა ირემაძე ესაუბრა.  ​-...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„გააცანით თქვენი თავი შვილებს, გაიცნონ თქვენი სიღრმე, თქვენი წარსული,“ - შალვა ამონაშვილი

„გააცანით თქვენი თავი შვილებს, გაიცნონ თქვენი სიღრმე, თქვენი წარსული,“ -  შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა სახლში დარჩენილ ბავშვებთან ერთად დროის საინტერესოდ გატარებისთვის მშობლებს მეტი გულახდილობისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, უფროსებმა შვილებს საკუთარი თავი უკეთ უნდა გააცნონ:

„ჩემო ძვირფასებო, ახლა ისეთი დრო დაგვიდგა, ​როდესაც ბავშვი უფრო დიდხანს არის სახლში. ვუყურებთ როგორ მიეჯაჭვა კომპიუტერს, როგორ იქცევა და ა.შ. ბავშვიც უფრო დიდხანს შემოგვყურებს ჩვენ. ერთობის სიძნელე რაღაც პრობლემად იქცევა ჩვენთვის. ბავშვები ისე არ იქცევიან, როგორც ჩვენ გვინდა, მაგრამ ბავშვებს რომ ჰკითხოთ, არც მშობლები იქცევიან ისე, როგორც მათ უნდათ. რა გავაკეთოთ ჩვენ, ვისარგებლოთ ამ მდგომარეობით თუ ჩავყვეთ, რაც არის ეს არის?! უნდა ვისარგებლოთ, რასაკვირველია. პირველ რიგში, რას გირჩევდით, იცით?! გააცანით თქვენი თავი თქვენს შვილებს. გგონიათ, რომ თქვენი შვილები გიცნობენ თქვენ? რას ფიქრობთ, როგორ ცხოვრობთ, რა განცდები გაქვთ, საითკენ გინდათ წაიყვანოთ ოჯახი, ​ცხოვრებისგან რა გინდათ მიიღოთ, რას ვერ იღებთ და რა წარმატებას ელით, გგონიათ, რომ ეს იციან თქვენმა ბავშვებმა?! მათ ეს არ იციან. იციან, რომ მამა ხარ, დედა ხარ, ხან კანფეტებით გაახარებ, ხან საყიდლებით და ა.შ.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა მშობელი სიღრმისეულად გაიცნოს:

„გააცანით თქვენი თავი შვილებს, გაიცნონ თქვენი სიღრმე, თქვენი მშობლები გაიცნონ, თქვენი წარსული გაიცნონ, ფესვები უნდა გაიცნონ, გვარი გაიცნონ თქვენი. მე არ ვიცი ამას როგორ გააკეთებთ. ​ლექციები კი არ უნდა უკითხოთ ბავშვს, მაგრამ რაღაც საუბრები ჩაუტაროთ. ქუჩაში გაისეირნებთ თუ პარკში, ელაპარაკეთ ამაზე ბავშვებს, რომ ბავშვმა პირი დააღოს და თქვას: „მამა, შენ ასეთი რაღაცები გქონია ცხოვრებაში, ასეთი განცდები გქონია?! დედა, რამდენისთვის გაგიძლია შენ თურმე?!“ მამებისთვის ბიჭები პირველი მეგობრები არიან. სხვა მეგობრები, რომლებიც თქვენ გყვანან, მეორადია. დედებისთვის ქალიშვილები პირველი დობილები არიან. სხვა დობილებმა მეორე ადგილზე გადაინაცვლონ.“

შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია, ბავშვებს კეთილშობილური ქცევის მაგალითი ხშირად მისცენ:

„არ ეცადოთ, რომ ბავშვი თქვენს ჭკუაზე ატაროთ. ახლა არ მკითხოთ, მაშ თავის ჭკუაზე იაროსო?! ​არც თქვენს ჭკუაზე უნდა ატაროთ ბავშვი და არც თავის ჭკუაზე. მარტო დაანახეთ რაც შეიძლება ბევრი კეთილშობილი ქცევა, დაანახეთ თქვენი მოთმინება, თქვენი სიყვარული, თქვენი განცდები. უჩვენეთ ეს, ნახოს ბავშვმა, როგორ აკეთებთ თქვენ მის მაგივრად საქმეს, როგორ ჩაიკარით თქვენ გულში მისგან შეურაცხყოფა. მან ეს უნდა დაინახოს ბევრი, რომ თავის სინდისს მიადგეს ბოლოს. უცბად კი ვერ მიადგება, ათასი მაგალითი უნდა დაინახოს, ათასჯერ მარცხი უნდა განიცადოს, რომ ერთხელ თქვას, თურმე რა დედა მყოლიაო, სირცხვილი არ არის, ასე რომ ვიქცევიო?! ხდება ხოლმე ასეთი რამ. მე ჩემს ბავშვობაში ეს ბევრჯერ განვიცადე. ამან უფრო გამზარდა, ვიდრე ვიღაცების თითის ქნევამ. ბავშვები არ ატაროთ თქვენს ჭკუაზე, მათაც მოუსმინეთ, როგორც თქვენ გინდათ, რომ მოგისმინონ. დაჰყევით ზოგჯერ მათ ნებას.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ბავშვებისთვის ხმაური ცხოვრების წესია, რაც მშობელს არ უნდა აღიზიანებდეს:

„ბავშვების ხმაურს უნდა გაუძლოთ. როდესაც ორი ბავშვია სახლში, რასაკვირველია, რაღაც ძვრები იწყება. თუ სამია, მთელი მიწისძვრაა. ოთხი და ხუთი ბავშვი თუა, ამოიფრქვევა ყველაფერი. ​ბავშვები იმიტომ კი არ ხმაურობენ და ყვირიან, რომ თქვენ ნერვები მოგიშალონ. ეს მათი ცხოვრების წესია. ამ ცხოვრებაში ისინი ადამიანები ხდებიან. ეს ყველაფერი არ დაიწუნოთ. არ თქვათ: „ახლავე ხმა ჩაიკმიდეთ, ოთახებში შებრძანდით!“ კარგია, რომ მამამ მათთან ერთად იცელქოს, იხმაუროს. დედა ვითომ აწყნარებს. ეს ყველაფერი პედაგოგიკაა. ჩაჰყევით ბავშვების ქცევა-ყოფას, შეერიეთ მათში. ბავშვი გახდით, რომ იმათ მამა დაინახონ თქვენში. ვიდრე თქვენ ბავშვობას არ დაიწყებთ ბავშვთან, ის თქვენ როგორც მამას ვერ დაგინახავთ. იქნებით მხოლოდ კაცი, რომელიც იმუქრება, ბრაზობს და პირველი სიტყვა მასზეა მინდობილი. ასეთ მამას რაღაც დროს შვილი გაექცევა, დაშორდება.“

შალვა ამონაშვილმა აღნიშნა, რომ ბავშვებთან ერთობლივი საქმიანობა და მათთან ერთად თამაში, ურთიერთობას მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს:

„გამონახეთ ერთობლივი საქმიანობის გზები. თამაშობთ თქვენს შვილებთან ჭადრაკს?! ხან უნდა შეეხვეწო: „​შვილო, დავიღალე, აღარ შემიძლია, მოდი, ჭადრაკი მეთამაშე. დამეხმარე რა, შენი ჭირიმე!“ ვითომ იმას იშველიებთ. გაისეირნეთ ბავშვთან ერთად, მონახეთ რაღაც მშვიდი ადგილი, რაღაც ეჩურჩულეთ ერთმანეთს, რაღაცები გაანდეთ. ერთად გადით სადღაც, დაიკარგეთ ტყეში.“

„მიხედეთ იმასაც, რამდენად ნამდვილად მამები ხართ და დედები ხართ. ახლანდელი ბავშვი სინათლის ბავშვიაო, იტყვიან ხოლმე. ​სხვა ჯიშის ბავშ​ვები იბადებიან ახლა. ამ სხვა ჯიშის ბავშვებს სხვანაირი მამები და დედები უნდათ. თუ ბავშვს ხშირად უქნევთ თითს, არ ვარგა, თუ ხშირად ეუბნებით: „არა,“ არ ვარგა. საჭიროა მეგობრობა, სულიერი ერთობა. როდესაც სულიერი ერთობა გაქვთ, მამის ნახევარი სიტყვაც კანონი ხდება,“ - აღნიშნულ თემებზე შალვა ამონაშვილმა „ამონაშვილის აკადემიის“ პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​ამონაშვილის აკადემია

წაიკითხეთ სრულად