Baby Bag

„მამაკაცის ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს“

„მამაკაცის ფაქტორით გამოწვეული უნაყოფობა თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს“
როდის ვსაუბრობთ მამაკაცისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობაზე, რა არის მიზეზები და ექვემდებარება თუ არა მკურნალობას? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს, საერთაშორისო რეკომენდაციებზე დაყრდნობით ესაუბრა რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი, თსუ-ის დოქტორანტი, ლელა ირემაძე.

- ქალბატონო ლელა, რამდენად მაღალია მამაკაცთა უშვილობის მაჩვენებელი?

- უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებს შორის, მამაკაცის ფაქტორი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და წამყვანი გახლავთ, უფრო მეტიც, თავისი პროცენტული მაჩვენებლით თითქმის უტოლდება ქალისმიერი ფაქტორით გამოწვეულ უნაყოფობას და საშუალოდ 40%-ს შეადგენს.

დღეისათვის, მსოფლიოში ყოველი მე-7 რეპროდუქციული წყვილი უნაყოფოა, 2-3 წლის წინ ეს მაჩვენებელი 10-დან 1-ს შეადგენდა. აღნიშნული მიუთიუთებს პროცესის ზრდაზე. ხეშლემწყობ მიზეზებს შორის, მძიმე ეკოლოგიური ვითარება და არახელსაყრელი სოციალური ფაქტორები მოიაზრება. ამ მხრივ, ჩვენი ქვეყანაც არ არის გამონაკლისი.

- ძირითადად რა არის მამაკაცის უშვილობის მიზეზი?

- მამაკაცის უნაყოფობა არის მამაკაცის მიზეზით ქალის დაორსულების შეუძლებლობა. გამომწვევი მიზეზი მრავალია, მათ შორის წამყვანი გახლავთ:

  • იდიოპათიური;
  • გენეტიკური;
  • ენდოკრინული;
  • ვარიკოცელე;
  • იმუნოლოგიური;
  • შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები;
  • შარდ-სასქესო ორგანოების თანდაყოლილი ან შეძენილი პათოლოგიები და სხვა.
იდიოპათიური ანუ გაურკვეველი გენეზის ფაქტორი - ყველაზე ფართოდ გვხვდება სხვა მიზეზებს შორის და შემთხვევათა 40-50%-ს შეადგენს. ამ შემთხვევაში, გარდა სპერმოგრამისა, სხვა სისტემებში დარღვევა პრაქტიკულად არ არსებობს.

გენეტიკური ფაქტორი - მამაკაცისმიერი უნაყოფობის გამომწვევი მიზეზების შემთხვევაში 20-30-%-ში გვხვდება, იგი გულისხმობს ქრომოსომულ დარღვევას (რაოდენობრივი, სტრუქტურული), მონოგენური დაავადებების (ცისტური ფობროზი) არსებობას, მიტოქონდრიულ მუტაციებს, გენეტიკურად განპირობებულ ენდოკრინულ დარღვევებს.

ენდოკრინული ფაქტორი - მნიშვნელოვანი მიზეზია სხვა ფაქტორებს შორის, გვხდება 25-30%-ში. ენდოკრინული დარღვევებიდან ხშირია - ჰიპერპოლაქტინემია, ჰიპო/ჰიპერთირეოზი, ინსულინრეზისტენტობა ასოცირებული ჭარბ წონასთან/სიმსუქნესთან და სხვა.

ვარიკოცელე - ზოგად პოპულაციაში გვხვდება მამაკაცთა 15-16%-ში, ხოლო უნაყოფო მამაკაცების 30-35%-ში. უნაყოფობის შემთხვევაში ვარიკოცელეს მკურნალობის სტრატეგია (მედიკამენტური, ქირურგიული) დამოკიდებულია მის ხარისხზე და პაციენტის ჩივილებზე (ტკივილი, დისკომფორტი სათესლე ჯირკვლების პროექციაზე). მსუბუქი ხარისხის და/ან ასიმპტომური ვარიკოცელე არ საჭიროებს მკურნალობას.

სხვა მიზეზებს შორის მნიშვნელოვანია - ჭარბი ალკოჰოლის, თამბაქოს, ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარება, ფიზიკური/სპორტული ზედატვირთვა, დღე-ღამური ბიორიტმის (ძილ-ღვიძილის საათები) დარღვევა, ანამნეზში ჩატარებული ქიმიოთერაპია და სხვა.

- რა კვლევებია საჭირო მამაკაცის შემთხვევაში?

- პირველი რიგის კვლევა გახლავთ სპერმოგრამა (სპერმოგრამა - ეაკულატის (სათესლე სითხის) გამოკვლევაა), რომლის ჩატარებას, მიღებული შედეგის სწორად შეფასებას დიდი მნიშვნელობა აქვს.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ მოწოდებული ბოლო რეკომენდაციის მიხედვით, ნორმალური სპერმოგრამის პარამეტრებია:

- საჭიროა თუ არა ანალიზისთვის სპეციალური მომზადება?



- დიახ,  საჭიროა სპეციალური მომზადება. ამ შემთხვევაში მამაკაცმა სქესობრივი ცხოვრებისა და მასტურბაციისგან <2 და >5 დღის განმავლობაში თავი უნდა შეიკავოს. ამ პერიოდში რეკომენდებულია შეიზღუდოს ჭარბი ალკოჰოლი, სპეციფიკური მედიკამენტები.

სპერმოგრამის შედეგის მიხედვით განისაზღვრება სხვა დამატებითი კვლევების საჭიროება, როგორებიცაა: სათესლე ჯირკვლების ულტრასონოგრაფია, ჰორმონული ანალიზები, კარიოტიპირება, შარდ-სასქესო სისტემის ინფექციები და სხვა.

- შესაძლებელია თუ არა მკურნალობა და რამდენად ეფექტურია?

- მკურნალობის მენეჯმენტი (მედიკამენტური, ქირურგიული) დამოკიდებულია უნაყოფობის გამომწვევ მიზეზებზე, ამდენად,  გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება პაციენტის სწორ და დროულ დიაგნოსტიკას. ხშირად მსუბუქი დარღვევების დროული გასწორების შემდეგ, მოკლე დროში, წყვილი ბუნებრივი გზით იღებს ორსულობას. საჭიროების შემთხვევაში მოწოდებულია ინ ვიტრო განაყოფიერება (IVF/ICSI), როდესაც სახეზეა: საშუალო ან მძიმე დარღევა სპერმოგრამაში, ობსტრუქციული ან არაობსტრუქციული აზოოსპერმია, ანამნეზი წარუმატებელი მედიკამენტური თერაპია, წარუმატებელი საშვილოსნოსშიდა ინსემინაციები და სხვა.

დღეისათვის, რეპროდუქტოლოგიის განვითარებამ პრაქტიკულად გადაწყვიტა წყვილის უნაყოფობის პრობლემა. თითქმის არ არსებობს გამოუვალი მდგომარეობები, მათ შორის მამაკაცთა უნაყოფობის თვალსაზრისით. მძიმე დარღვევების არსებობისას ინ ვიტრო (IVF/ICSI) განაყოფიერების ტექნოლოგიის გზით შესაძლებელია წყვილმა იყოლიოს საკუთრი გენეტიკური შვილი.

პროგნოზი განისაზღვრება რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტორით, მათ შორის წამყვანია:

სპერმოგრამის დარღვევის ტიპი (მსუბუქი, საშუალო, მძიმე); უნაყოფობის ხანგრძლივობა); უნაყოფობის ტიპი (პირველადი, მეორადი); პარტნიორის (ქალი) ასაკი, მისი ფერტილიზაციის სტატუსი.

ექიმის მიერ პროგნოზის სწორად განსაზღვრას დიდი მნიშვნელობა ენიჭება წყვილის წარმატებაში.

ამჟამად მამაკაცის უნაყოფობის ნებისმიერ შემთხვევაში არსებობს გამოსავალი, მაშინაც კი, როდესაც საქმე გვაქვს აზოოსპერმიასთან (ობსტრუქციული (ეაკულატში სპერმატოზოიდები არ არსებობა). დამხმარე ქირურგიული ტექნოლოგიის გზით შესაძლებელია სათესლე ჯირკვლებიდან ან მისი დანამატიდან სპერმატოზოიდების ან მისი წარმომქმნელი უჯრედების აღება და გამოყენება, ინ ვიტრო განაყოფიერებითვის (IVF/ICSI). არაობსტრუქციული აზოოსპერმიის შემთხვევაში რეკომენდებულია სპერმ-დონაცია და ინ ვიტრო განაყოფიერება (IVF/ICSI).

მამაკაცის უნაყოფობის შემთხვევაში ასევე კეთდება საშვილოსნოსშიდა ინსემინაცია (საშვილოსნოსშიდა ინსემინაცია გულისხმობს ქალის საშვილოსნოში სპერმის ხელოვნურად შეყვანას), თუ არის შემდეგი ჩვენება:

  • გაურკვეველი გენეზის უნაყოფობა;
  • მსუბუქი დარღვევა სპერმოგრამაში;
  • გაიშვიათებული სქესობრივი კავშირი;
  • პოტენციის დაქვეითება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფ​ი“)

„ძირითადად, ქალს ბრალდება, როდესაც ნაყოფი მამრობითი სქესის არ არის. ამ დროს ქალი არაფერ შუ...
​გენეტიკოსმა მაკა ჭიპაშვილმა „სხვა შუადღეში“ იმ სტერეოტიპულ დამოკიდებულებებსა და მოსაზრებებზე ისაუბრა, რომელიც საზოგადოებაში ნაყოფის სქესთან დაკავშირებით არსებობს:„ბავშვის სქესი მხოლოდ მამაკაცზეა დამო...
„სტატისტიკის თანახმად, აქტიური სექსუალური ცხოვრების პირობებში ქალების 85% პირველი ერთი წლი...
როდის ვსაუბრობთ უნაყოფობაზე და რა შეიძლება იყოს ძირითადი გამომწვევი მიზეზები? - ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს რეპროდუქტოლოგი, მეან-გინეკოლოგი ლელა ირემაძე ესაუბრა.  ​-...

შეიძლება დაინტერესდეთ

უფროს ბავშვს ოჯახის ახალი წევრისადმი ყურადღების გამოჩენას ნუ აიძულებთ

უფროს ბავშვს ოჯახის ახალი წევრისადმი ყურადღების გამოჩენას ნუ აიძულებთ

ორსული ქალბატონები, რომლებიც მეორე ბავშვს ელოდებიან, ხშირად ძალიან ღელავენ, რადგან არ იციან, როგორ მიიღებს ოჯახის ახალ წევრს უფროსი შვილი. ყველა ოჯახი ინდივიდუალურია. ბავშვის დაბადებასთან დაკავშირებულ რადიკალურ ცვლილებებს ოჯახის თითოეული წევრი განსხვავებულად აღიქვამს. თქვენი ახლობლებისა და უფროსი შვილის ოჯახის ახალ წევრთან შესახვედრად მომზადება თუ გიძნელდებათ, ჩვენს სტატიაში შემოთავაზებულ რჩევებს გაეცანით. მათი დახმარებით მეორე ბავშვის დაბადებით გამოწვეულ შფოთვასა და ეიფორიას თქვენც და თქვენი ოჯახის წევრებიც მარტივად გაუმკლავდებით.

დაელაპარაკეთ უფროს შვილს
ბავშვს ოჯახის ახალ წევრთან შეხვედრა რომ გაუმარტივდეს, მასთან დალაპარაკება უნდა სცადოთ. ჰკითხეთ თქვენს უფროს შვილს, რას ფიქრობს იმასთან დაკავშირებით, რაც მის ირგვლივ ხდება. გაარკვიეთ, რამდენად აცნობიერებს ბავშვი თქვენს მდგომარეობას. თუ ორსულად ხართ, სავარაუდოდ, მას უკვე ეცოდინება, რომ თქვენს მუცელში მისი და ან ძმა იზრდება. თუ მეორე ბავშვის შვილად აყვანას გეგმავთ, თქვენს უფროს შვილს სავარაუდოდ თქვენთან ბევრი კითხვა ექნება. მას აუცილებლად დააინტერესებს, თუ ვინ არის და საიდან მოვიდა მისი პატარა და ან ძმა. ბავშვის კითხვებს გულახდილი პასუხები უნდა გასცეთ.
ითამაშეთ როლური თამაშები
ბავშვს თოჯინა უყიდეთ, რომელსაც ის შვილივით მოუვლის, დაბანს, დავარცხნის და გამოკვებავს. მსგავსი თამაშებით თქვენს უფროს შვილს ოჯახში მოსალოდნელ ცვლილებებთან შეგუებას გაუადვილებთ. ბავშვს ასწავლეთ, როგორ უნდა მოეფეროს თოჯინას, როგორ უნდა იზრუნოს მასზე. როდესაც ოჯახში ბავშვს მოიყვანთ, შეგიძლიათ მისი მოვლისას უფროს შვილს დახმარება სთხოვოთ. ბავშვებს ძალიან უყვართ, როდესაც მნიშვნელოვან დავალებებს იღებენ და დედას დახმარების ხელს უწვდიან.
გარკვეული სახის ცვლილებები ბავშვის დაბადებამდე უნდა განახორციელოთ
ბავშვის გაჩენის შემდეგ, შესაძლოა, თქვენს უფროს შვილს თავისი საწოლის დათმობა მოუხდეს. თუ თვლით, რომ ჩვილს პირველი ბავშვის საწოლში დააძინებთ, ხოლო უფროს შვილს სხვა ოთახში მოუწყობთ საძინებელს, უმჯობესია, თუ აღნიშნულ ცვლილებას ბავშვის დაბადებამდე განახორციელებთ. თუ თქვენი უფროსი შვილი დაინახავს, რომ მას საწოლი პატარა დის ან ძმის გამო წაართვეს, ის ჩვილისადმი ნეგატიურად განეწყობა და ეჭვიანობა დატანჯავს. მეორე ბავშვის დაბადებამდე რამდენიმე თვით ადრე უფროს შვილს უთხარით, რომ ის უკვე დიდია და დამოუკიდებლად ცხოვრებას უნდა მიეჩვიოს, რის გამოც მას ახალი საძინებლით ასაჩუქრებთ. მსგავსი დამოკიდებულება ბავშვს თავს განსაკუთრებულ ადამიანად აგრძნობინებს.
ყველაფერი ბუნებრივად უნდა მოხდეს
მომავალ შვილზე თავისუფლად ისაუბრეთ. მეუღლესთან ერთად განიხილეთ სამომავლო გეგმები. როდესაც ბავშვი დაინახავს, რომ თქვენ მეორე ბავშვის დაბადებას ჩვეულებრივ მოვლენად მიიჩნევთ, აღნიშნულ ფაქტთან შეგუება ნამდვილად არ გაუჭირდება. თუ თქვენი უფროსი შვილი მცირეწლოვანია, შესაძლოა, საერთოდ ვერ გააცნობიეროს, რომ ოჯახში სერიოზული ცვლილება მოხდა. ბავშვის დაბადების შემდეგ ცხოვრება ჩვეულებრივად განაგრძეთ. თქვენი უფროსი შვილი უმცროს დას ან ძმას მარტივად შეეგუება.
უფროს შვილს ახალდაბადებული ბავშვისგან საჩუქარი გადაეცით
მშობლების უდიდესი ნაწილი აღნიშნავს, რომ ჩვილისგან მიღებული საჩუქარი უფროს და-ძმებს მისდამი ძალიან დადებითად განაწყობს. ისინი სიხარულს ვერ მალავენ და თვეების მანძილზე უმცროსი დისგან ან ძმისგან მიღებულ საჩუქარზე ლაპარაკობენ. როდესაც ჩვილს სახლში მიიყვანთ, თქვენი ახლობლები და მეგობრები მის სანახავად მოვლენ და მისდამი დიდ ყურადღებას გამოიჩენენ, რაც თქვენს უფროს ბავშვს, შესაძლოა, არ მოეწონოს. ჩვილისადმი ნეგატიური განწყობა რომ არ ჩამოუყალიბდეს, უფროსი შვილისთვის სპეციალური საჩუქარი შეიძინეთ. შეგიძლიათ, ბავშვს სათამაშო ფოტოაპარატი, მანქანა ან მუსიკალური ინსტრუმენტი უყიდოთ. უთხარით თქვენს შვილს, რომ საჩუქარი მას უმცროსმა დამ ან ძმამ უყიდა. ბავშვი ახალი სათამაშოთი გაერთობა, თქვენ კი მოდუნებისა და რელაქსაციის შესაძლებლობა მოგეცემათ.
უფროს ბავშვს უმცროსისადმი ყურადღების გამოჩენას ნუ აიძულებთ

უფროსი ბავშვი ოჯახის ახალი წევრით, შესაძლოა, არც დაინტერესდეს. მსგავს შემთხვევაში მას ჩვილისადმი ყურადღების გამოჩენას ნუ აიძულებთ. თქვენს უფროს შვილს გარკვეული დრო სჭირდება, რათა პატარას დისტანციურად დააკვირდეს. დროთა განმავლობაში ის თავის უმცროს დას ან ძმას უფრო ახლოს გაიცნობს. ნუ აჩქარდებით. გარკვეული დროის შემდეგ თქვენი შვილები ეზოში ერთად ირბენენ და ითამაშებენ.
მომზადებულია verywellfamily.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა
წაიკითხეთ სრულად