Baby Bag

რა საკვები პროდუქტები შევთავაზოთ პატარებს ზაფხულში?

რა საკვები პროდუქტები შევთავაზოთ პატარებს ზაფხულში?
რა საკვები პროდუქტები შევთავაზოთ პატარებს ზაფხულში და რა უნდა გაითვალისწინონ მშობლებმა? - ამ და სხვა თემებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ექიმი-პედიატრი, რადიოლოგი ნანა საპანაძე.
- პატარები ხშირად, სიცხეში საკვებზე უარს ამბობენ (განსაკუთრებით, ცხელ წვნიანებზე და ხორცზე), როგორ მოვიქცეთ, რათა მიიღონ მათთვის აუცილებელი პროდუქტები?
- ზაფხულში ბავშვის კვება რამდენადმე იცვლება. კვების თავისებურებას განაპირობებს მაღალი ტემპერატურა და მზის აქტიური გამოსხივება, რაც პატარას ორგანიზმში ნივთიერებათა ცვლის პროცესების ცვლილებებს იწვევს. სიცხეში ბავშვს მადა უქვეითდება - წყალი, გაზიანი სასმელი, ნაყინი, მისთვის ყველაზე სასურველი პროდუქტი ხდება. აუცილებლად უნდა მივიღოთ ზომები, რომ ამ გემრიელმა სასუსნავებმა ბავშვის ძირითადი საკვები არ ჩაანაცვლოს. ორგანიზმი ხომ ზაფხულშიც ისევე იზრდება და საჭიროებს სასარგებლო ნივთიერებებს, როგორც წელიწადის სხვა დროში. ამიტომ ზაფხულში ბავშვის კვების ხასიათი მისი ორგანიზმის მოთხოვნილებებს და შესაძლებლობებს უნდა შეესაბამებოდეს.
- რა შეიძლება შევთავაზოთ ბავშვებს ზაფხულში, გემრიელიც რომ იყოს და სასარგებლოც?

- თუ პატარა ძუძუთი კვებაზეა:
დედამ თავად უნდა აკონტროლოს საკუთარი კვების რაციონი. აუცილებლად უნდა მიიღოს ხორცი, კვერცხი, რძის პროდუქტები, მცენარეული და ცხოველური ცხიმები (მარგარინის გარდა), ასევე ბურღულეული, პური, მაკარონი, ახალი ხილი, ბოსტნეული და ტკბილეული, ამავდროულად, ყველა მეძუძურ დედას უნდა ახსოვდეს, რომ რაციონალურად კვება, გადაჭარბებულად კვებას არ ნიშნავს, და ყველაფერი, რასაც ისინი მიიღებან საკვების სახით, რძის შემადგენლობაზე აისახება. ამიტომ კულინარიული ექსპერიმენტები და ეგზოტიკური კერძების დაგემოვნება უმჯობესია, სამომავლოდ გადაიდოს.
თუ ბავშვი უფროსებთან ერთად უზის სასადილო მაგიდას:
ცხიმების წილად მოდის საკვების ენერგეტიკული ღირებულების 27-28%, ამიტომ ცხიმის შემცველი საკვების არსებობა პატარის რაციონში აუცილებელია. ხშირად ბავშვები უარს ამბობენ ცხელ წვნიანზე და ხორცზე. ასეთ შემთხვევებში, ბავშვის კვების რაციონში აუცილებლად უნდა ჩავრთოთ რძის და რძემჟავა პროდუქტები. შესთავაზეთ ქათმის უცხიმო ხორცი, თევზი, კურდღლის ხორციც. 3 წლიდან შესაძლებელია ბავშვს ზღვის პროდუქტებიც შევთავაზოთ, თუ მას ალერგია არ აქვს. ასევე, შეგიძლიათ კვების რაციონში ჩართოთ მცენარეული ზეთით შეზავებული ბოსტნეულის სალათები, შეგიძლიათ გამოიყენოთ მზესუმზირის, სიმინდის, ზეითუნის ზეთები, ისინი აქტიურად მონაწილეობენ ცხიმოვან ცვლაში.
ზაფხულობით ბავშვის ორგანიზმი ხშირად განიცდის ვიტამინების ნაკლებობას. ჰაერის მაღალი ტემპერატურის გამო ორგანიზმი ხარჯავს დიდი რაოდენობით ვიტამინებს. გაძლიერებული ოფლიანობა, ვიტამინებთან ერთად, ორგანიზმს მინერალურ მარილებსა და მიკროელემენტებსაც აკარგვინებს, ამიტომ ზაფხულის პერიოდში აუცილებელია ბავშვის კვების რაციონში ჩაირთოს ახალი ხილი და კენკრა. სეზონური ბოსტნეული შესაძლებელია, ბავშვს მივაწოდოთ საუზმეზე, სადილად ან ვახშმად. უხვად შეაზავეთ მწვანილით (კამა, ოხრახუში, პიტნა, ხახვი, წითელი ბულგარული). ბოსტნეულის სალათების მწვანილით შეზავება სასარგებლოცაა, პიკანტურ გემოს მატებს კერძს, რაც მთავარია, აუმჯობესებს მადას და ბავშვს გემოვნებას უყალიბებს. ხშირად დაუმზადეთ ხილის და კენკრის პიურე, წვენები, კისელი, მწვანე ჩაი, ეს ყველაფერი ვიტამინებით მდიდარიცაა და ზაფხულში შესანიშნავად შეგიცვლით საკონდიტრო ნაწარმს. ხილი და ბოსტნეული უმი სახითაც უნდა შესთავაზოთ. პროდუქტი კარგად გარეცხეთ და ეცადეთ, ერთი საათი ცივ წყალშიც გააჩეროთ, ამით პროდუქტში არსებულ ნიტრატებს გაანეიტრალებთ. მოარიდეთ პატარა ნახშირწყლებით მდიდარ საკვებს - ტკბილეულს, ცომეულს, საკონდიტრო ნაწარმს. მათი ჭარბი მიღება ვიტამინებისა და ცილების უკმარისობას განაპირობებს. თუმცა გადაჭარბებას არ გირჩევთ, ნუ დაივიწყებთ, ალერგიას მარწყვთან მიმათებაში, ნურც ეგზოტიკურ ხილს მიეძალებით. გახსოვდეთ, ყველაზე მეტი სარგებლობა იმ ხილსა და ბოსტნეულს მოაქვს, რომელიც ბავშვისთვის ჩვეულ კლიმატურ ზონაშია მოყვანილი.
- რამდენი საათი უნდა იყოს კვებათა შორის შუალედი?

​- კვებათა შორის შუალედები 3,5-4 საათი უნდა იყოს. 3 წლიდან კი ეს ინტერვალი 5 საათამდე შეიძლება გაზარდოთ. ეცადეთ, რომ ბავშვმა ვახშამი დაძინებამდე 2 საათით ადრე უნდა მიიღოს, მშვიდად დაძინება რომ შეძლოს.

ზაფხულობით ბავშვმა მეტი წყალი უნდა დალიოს, ვიდრე გრილ სეზონზე. სუფთა წყლის გარდა, რეკომენდებულია ახალგაწურული და წყლით გაზავებული წვენებიც. ტკბილი და გაზიანი სასმელი წელიწადის არცერთ დროს არ არის სასურველი, მით უმეტეს ზაფხულში წყურვილის მოსაკლავად მათი გამოყენება არ შეიძლება.

​გაითვალისწინეთ, რომ სიცხეში ყველა პროდუქტი სწრაფად ფუჭდება. მცირდება მათში ვიტამინებისა და მიკროელემენტების რაოდენობა, ამიტომ ბავშვს მხოლოდ ახალგაკეთებული კერძები აჭამეთ. დაიცავით კვების რეჟიმი, მისი წყალობით ბავშვის კუჭის წვენი ზუსტად საჭირო დროს, საკვების მიღებისას გამოიყოფა. ეს რეფლექსური მოვლენაა, ამიტომ ბავშვს ერთსა და იმავე დროს უნდა აჭამოთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, შეიძლება მადა დაეკარგოს ან მონელების პრობლემა ჩამოუყალიბდეს.
- უნდა დავაძალოთ თუ არა რაიმე საკვების, თუკი კატეგორიულ უარს ამბობს?
- რაც შეეხება საკვების დაძალებას, ამაზე ადრეც გესაუბრეთ და ახლაც მინდა კიდევ ერთხელ შეგახსენოთ, რომ ​ყველა ბავშვს დაბადებიდან დაჰყვება მადა, რომელიც მისი განვითარებისთვის სრულიად საკმარისია. კვების რაციონის სწორი ორგანიზებით, თქვენ ძალიან კარგად შეძლებთ სრულყოფილად უზრუნველყოთ მოზარდი განვითარებისთვის აუცილებელი ნივთიერებებით, მთავარია თქვენი ძალისხმევა და საკითხისადმი მშვიდი, გაწონასწორებული მიდგომა.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპ​ტები

„ბავშვს დაბადებიდან დაჰყვება მადა, რომელიც მისი განვითარებისთვის სრულიად საკმარისია“ - მოზ...
მოზარდი შვილების უჭმელობის საკითხი არაერთი მშობლისთვის ნაცნობი და პრობლემურია. რას იწვევს არადაბალანსებული კვება, როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა რაოდენობის და რა სახეობის პროდუქტები უნდა მიი...
„თუ ზაფხულია და ცხელა, საკვებით არ დავტვირთოთ ბავშვი,“ - პედიატრი ყარამან ფაღავა
პედიატრმა ყარამან ფაღავამ ზაფხულის პერიოდში ბავშვის კვების თავისებურებების შესახებ ისაუბრა. მან ხაზი გაუსვა იმას, რომ ზაფხულს კუჭ-ნაწლავის დაავადებების გახშირება ახასიათებს:„დალოცვილ ქვეყანაში ვცხოვრო...

შეიძლება დაინტერესდეთ

წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა - როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი?

წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა - როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი?
ამ პერიოდში, განსაკუთრებით - ბავშვებში მომრავლდა ვირუსული დაავადებები - წითურა, წითელა, ყბაყურა, ქუნთრუშა. როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება თითოეული მათგანი? - ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი ნანა საპანაძე.
- როგორ გადაეცემა და რა სიმპტომებით ხასიათდება ეს ვირუსული დაავადებები?

- ამჯერად მინდა გესაუბროთ ბავშვთა ასაკის ინფექციურ დაავადებებზე, რომლებიც მოსახლეობაში „ბატონების“ სახელით მოიხსენიება. წითელა, წითურა, ყბაყურა, მწვავე ვირუსული დაავადებებია, რომლებსაც იბონუკლეინის მჟავასთად დაკავშირებული ვირუსები, პარამიქსოვირუსები იწვევენ, ხოლო ქუნთრუშას გამომწვევი მიკრობია A ჯგუფის ბეტა ჰემოლიზური სტრეპტოკოკი.
ინფექცია ჰაერწვეთოვანი მექანიზმით გადაეცემა (ავადმყოფის ლაპარაკის, ხველისა თუ დაცემინებისას უმცირეს წვეთებს გარემოში გამოყოფს, იქ არსებული ვირუსები კი ჩასუნთქულ ჰაერთან ერთად მეორე ადამიანის ორგანიზში ხვდება).
ქუნთრუშას დროს მნიშვნელოვანია კონტაქტური გზაც (ამ შემთხვევაში, ინფექციის წყაროს ავადმყოფის ნახმარი ჭურჭელი, საყოფაცხოვრებო ნივთები, სათამაშოები წარმოადგენს). ამ ინფექციებს განსაკუთრებით მაღალი კონტაგიოზურობა, ანუ სხვა ადამიანების დასნებოვნების უნარი ახასიათებს. განსაკუთრებით სწრაფად დახურულ შენობაში ვრცელდება. ინფიცირების რისკი მაღალია საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში: საბავშვო ბაღებში, სკოლებში, ტრანსპორტში. ადამიანის გარეშე ვირუსი სწრაფად იღუპება, ამიტომ მესამე პირით ინფექციის გადატანა იშვიათია.
წითელა, წითურა, და ქუნთრუშა გამონაყარით მიმდინარე დაავადებებია, ხოლო ყბაყურა სანერწყვე ჯირკვლების შეშუპებით ხასიათდება.

​დაწვრილებით მოგითხრობთ თითოეული დაავადების შესახებ. დროის შუალედს, რომელიც ვირუსთან შეხვედრიდან და დაავადების გამოვლენამდე გადის, ექიმები ინკუბაციურ პერიოდს ვუწოდებთ. ეს პერიოდი ყველა ინფექციას სხვადასხვა აქვს. წითელას დროს საშუალოდ 9-10 დღეა, იშვიათად შეიძლება 21 დღემდეც გაგრძელდეს. მაგალითად, ბავშვებს, რომლებმაც ინკუბაციურ პერიოდში პროფილაქტიკის მიზნით იმუნოგლობულინი (სპეციფიკური ანტისხეულები) მიიღეს ან სისხლი თუ პლაზმა გადაესხათ, ეს დრო შესაძლოა 21 დღემდეც გაუხანგრძლივდეთ. წითურას ინკუბაციური პერიოდი საშუალოდ 15-18 დღეა, ქუნთრუშას ინკუბაციური პერიოდი 1-დან 7 დღემდე, ყბაყურას ინკუბაციური პერიოდი 14-24 დღე. დაავადების ხანგრძლივობა კავშირშია მის სიმძიმესთან. დაავადებები შესაძლებელია მიმდინარეობდეს მსუბუქად, საშუალო სიმძიმით და/ან მძიმედ. გადატანის შემდეგ ეს დაავადებები მყარ იმუნიტეტს ტოვებს (განმეორებით აღარ ემართებათ).

​წითელასა და წითურას მოწითალო ფერის მაკულურ-პაპულური (ლაქოვან-კვანძოვანი) გამონაყარი ახასიათებს, თუმცა თითოეულ ინფექციას თავისი დამახასიათებელი თავისებურებებიც აქვს. წითელას დროს უმეტესად კანიდან ოდნავ ამოწეული კვანძები გვხდება, რომლებიც ერთმანეთთან შერწყმის ტენდენციას ავლენს. წითურას გამონაყარი უფრო ლაქოვანია. წითელას დროს გამონაყარი დაავადების მე-4-მე-5 დღეს ვლინდება. პირველი ელემენტები ყურებს უკან, ცხვირზე, ლოყებზე ჩნდება, 24 საათში ვრცელდება მთელ სახეზე, კისერზე, გულმკერდის ზემო ნაწილზე, ხელებზე. შემდეგ გამონაყარი ჩნდება ზურგზე, მუცელსა და ფეხებზე, მესამე დღეს კი - ტერფებზეც. გამონაყარი იმავე თანმიმდევრობით ფერმკრთალდება და ქრება, რომლითაც გაჩნდა.

​წითურას დროს პირველი სიმპტომი, რომელსაც დედა ამჩნევს, ხშირად სწორედ გამონაყარია. ის ამ შემთხვევაშიც ზემოდან ქვემოთ ვრცელდება, მხოლოდ - წითელაზე გაცილებით სწრაფად. წითელა იწყება ტემპერატურის მომატებით, კონიუნქტივიტით (თვალის ლორწოვანი გარსის ანთებით), მშრალი შემაწუხებელი ხველით, ცხვირცემინებით, სურდოთი, გულმკერდის არეში ფხაჭნის შეგრძნებით. კანზე გამონაყარის გაჩენამდე ერთი-ორი დღით ადრე რბილსა და მაგარ სასაზე უსწორმასწორო წითელი ლაქები შეიმჩნევა. ეს წითელას სადიაგნოზო ნიშანიც კი გახლავთ. გარდა ამისა, ძირითადი კბილების დონეზე ღრძილებისა და ლოყის შიგნითა ზედაპირის ლორწოვანზე მონაცრისფრო-მოთეთრო ფერის წარმონაქმნები ჩნდება, ქუთუთოს კიდის გასწვრივ კი შემოფარგლული კონიუქტივიტი ყალიბდება.

​წითურას დროს ზოგადი მდგომარეობა დამაკმაყოფილებელია. ორგანიზმის საერთო ინტოქსიკაცია, რომელიც ცხელებით, თავის ტკივილით, უხასიათობით, უმადობით გამოიხატება, იშვიათია. კეფის, კისრის უკანა და სხვა ლიმფური კვანძები დიდდება და ორი კვირის განმავლობაში გადიდებული რჩება.

​ქუნთრუშისთვის დამახასიათებელი ძირითადი კლინიკური ნიშნებია: დაავადების დაწყება ყელის ტკივილით, რასაც ერთვის ცხელება და კანზე გამონაყარი. ობიექტურად აღინიშნება პირ-ხახის ლორწოვანის მკვეთრი ჰიპერემია, ე.წ. „ალისფერი ხახა“, რომელსაც თან ახლავს ყელის ძლიერი ტკივილი, ხშირ შემთხვევაში შესაძლებელია აღინიშნებოდეს ჩირქოვანი ტონზილიტი, ენა დაფარულია თეთრი ფერის ნადებით, ენის წვერი კი ჰიპერემიულია, დინამიკაში თეთრი ფერის ნადები სცილდება, დვრილები შიშვლდება და ენა ხდება „ჟოლოსებრი“, რაც ასევე პათოგნომურია ამ დაავადებისთვის. გადიდებულია ყბისქვეშა და კისრისწინა ლიმფური კვანძები, პალპაციით კი მტკივნეული. რაც შეეხება გამონაყარის თავისებურებას, ვითარდება წვრილწინწკლოვანი გამონაყარი ჰიმერემიულ კანზე, მთელი სხეულის უმეტესად კი ბუნებრივი ნაკეცების არეში, იწვევს თეთრ დერმოგრაფიზმს, სახეზე ჰიპერემიულ ფონზე შესამჩნევია ცხვირ-ტუჩის სამკუთხედის სიფერმკრთალე. გამონაყარის ალაგების შემდეგ ხდება კანის აქერცვლა, მეტი ინტენსივობით მტევნებისა და ტერფების არეში.

​ყბაყურას შემთხვევაში დაავადება იწყება შემცივნებით, თავის ტკივილით, უმადობით, ზოგადი სისუსტით და მსუბუქი ან საშუალო ცხელებით. 12-24 საათის შემდეგ ემატება სანერწყვე ჯირკვლების შეშუპება, რომელიც ყველაზე მეტადაა გამოხატული მეორე დღეს და გრძელდება 5-7 დღე. ზოგიერთ ბავშვს აქვს მხოლოდ სანერწყვე ჯირკვლის შესიება სხვა სიმპტომების გარეშე. შესიება იწვევს ტკივილს ღეჭვისა და ყლაპვის დროს, ძირითადად, მჟავე სითხეების მიღებისას, როგორიცაა ციტრუსების წვენები. ჯირკვალი მგრძნობიარეა შეხებისას. ამ სტადიაზე ტემპერატურა იმატებს (დაახლოებით 39,4-40°C) და გრძელდება 1-3 დღე.

​- რა ასაკობრივ კატეგორიაში და რა შემთხვევაში მიმდინარეობს ზემოთ ჩამოთვლილი დაავადებები მძიმედ?

​- ინფექცია შედარებით მძიმედ მიმდინარეობს ახალშობილებში და წლამდე ასაკის ბავშვებში, შემთხვევათა 30%-ში, ადგილი აქვს დაავადების ისეთ გართულებებს, როგორებიცაა: ოტიტი, პნევმონია, დიარეა და პოსტინფექციური ენცეფალიტი, მიოკარდიტი, თუმცა ამავდროულად ყბაყურას გართულება კიდევ შეიძლება ორქიტი, მწვავე პანკრეატიტი, პროსტატიტი იყოს. ხოლო ქუნთრუშას გადატანიდან დაახლოებით 2 კვირის შემდეგ, იშვიათად, თუმცა შეიძლება განვითარდეს მოგვიანებითი გართულებები - ნეფრიტის სახით.

​გართულებების თავიდან აცილების მიზნით, აუცილებელია არ სცადოთ თვითმკურნალობა, დაავადებების პირველი სიმპტომების გამოვლინებისთანავე მიმართოთ თქვენს პედიატრს, რომელიც ზუსტად შეაფასებს ბავშვის მდგომარეობას, შეგირჩევთ მკურნალობის სწორ გეგმას, ამით მნიშვნელოვნად შემცირდება გართულებების განვითარების რისკი.

​რაც შეეხება მკურნალობას, ქუნთრუშას, როგორც ბაქტერიული ინფექციის მკურნალობისთვის, აუცილებელია ანტიბიოტიკოთერაპია. წითელა, წითურა, ყბაყურა გაურთულებელ შემთხვევაში ანტიბიოტიკოთერაპიას არ საჭიროებს და ძირითადად სიმპტომურია, მკურნალობის სქემას და ტაქტიკას თქვენი მკურნალი ექიმი დაგინიშნავთ, დაავადებების კლინიკური სიმპტომებისა და მიმდინარეობის შესაბამისად.

​- რომელ მათგანზე არ ტარდება აცრა? და ზოგადად, აცრებზე რომ ვისაუბროთ.

​- წითელა, წითურა, ყბაყურას საწინააღმდეგოდ არის აცრა, და პროფილაქტიკური აცრების ეროვნული კალენდარი ითვალისიწინებს წითელა-წითურა-ყბაყურას საწინააღმდეგო ორჯერად აცრებს 1 და 5 წლის ასაკში. ეს აცრები უფასოა და ხელმისაწვდომია ყველასათვის. რაც შეეხება ქუნთრუშას, სამწუხაროდ, ვაქცინა ამ დაავადებისგან დასაცავად არ არსებობს.

​ზოგადად, დაავადების თავიდან ასაცილებლად საჭიროა პირადი ჰიგიენის დაცვა, ხელების ხშირი დაბანა და დაავადებულთან კონტაქტისთვის თავის არიდება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური​

წაიკითხეთ სრულად