დღეს სამშაბათია და მედიაპორტალი MomsEdu.ge ტრადიციულ რუბრიკას - ენდოკრინოლოგის რეკომენდაციებს წარმოგიდგენთ. ამჯერად ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი თინათინ კაჭარავა D ვიტამინის შესახებ მოგაწვდით კომპეტენტურ ინფორმაციას. რა არის D ვიტამინი, როგორია D ვიტამინის როლი ორგანიზმში, როგორ ვლინდება D ვიტამინის დეფიციტი, რომელია D ვიტამინის წყარო - სწორედ ამ საკითხებს შეიტყობთ დღევანდელი სტატიიდან.
D ვიტამინი მიეკუთვნება ცხიმში ხსნადი ვიტამინების ჯგუფს. ბოლო წლებია უკვე D ვიტამინი იწოდება როგორც სტეროიდული ჰორმონი და არა ვიტამინი. ვიტამინებსა და ჰორმონებს შორისაც იგი ერთგვარ გამონაკლისს წარმოადგენს, რამდენადაც წარმოიქმნება კანში ულტრაიისფერი სხივების ზემოქმედების შედეგად.
D ვიტამინის როლი წინა საუკუნეში შემოიფარგლებოდა მხოლოდ კალციუმის და ფოსფორის ცვლის რეგულირებით, ახლა კი ცნობილია, რომ იგი მოქმედებს პრაქტიკულად ყველა ორგანოთა სისტემაზე და არეგულირებს ორგანიზმის გამართულ მუშაობას. ორგანიზმში D ვიტამინის ადეკვატურ შემცვლელობაზეა დამოკიდებული კალციუმის ნორმალურ დონეზე შენარჩუნება, იგი განაპირებობებს კალციუმის შეწოვას ნაწლავებიდან, ხოლო კალციუმის ნორმალური დონე ორგანიზმში ჯანსაღი ძვლოვანი სისტემის წინაპირობაა. D ვიტამინი უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს იმუნური სისტემის გამართულ ფუნქციონირებაში, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია არსებული კოვიდ პანდემიის პირობებში.
D ვიტამინის დეფიციტი ხელს უწყობს შემდეგი პროცესების განვითარებას ჩვენს ორგანიზმში: ძვალსახსროვანი სისტემის დეფექტები (მათ შორის, რაქიტი ბავშვთა ასაკში), სიმსუქნე, შაქრიანი დიაბეტი, აუტოიმუნური პროცესები, ინფექციებით ხშირი ავადობა, დეპრესიულობა, უშვილობა, არტერიული ჰიპერტენზია, ალცჰაიმერის დაავადება და სხვა.
D ვიტამინის დეფიციტის მიერ გამოწვეული სიმპტომები მრავალფეროვანია, ესენია: საერთო სისუსტე, ოფლიანობა, თმის ცვენა, ფრჩხილების მტვრევადობა, კუნთების ტკივილი, დისკომფორტი ძვლების და სახსრების არეში, მიდრეკილება დეპრესიულობისკენ, წონაში მატება.
ორგანიზმისთვის D ვიტამინის ძირითადი წყარო არის მზის სხივები, რომლის საშუალებითაც ჩვენი ორგანიზმი ასინთეზირებს კანში D ვიტამინს, მისი 80-90% ორგანიზმში მოდის სწორედ მისი კანში სინთეზისგან, დანარჩენი პროცენტობა კი ეთმობა საკვებიდან მიღებულ D ვიტამინს.
სასურველია, წელიწადის მზიან პერიოდში D ვიტამინი მივიღოთ ბუნებრივი გზით და არა მედიკამენტოზურად, ამისთვის კი საჭიროა დილით ადრე მზის სხივების პირდაპირი ზემოქმედება სხეულზე დაბრკოლების გარეშე. დაბრკოლებად ითვლება ტანისამოსი ან მინა (ხშირად მოსახლეობას ჰგონია, რომ მინის ბარიერის მიუხედავად, მაინც მიიღებს მზისგან D ვიტამინის საზრდოს). მზის პირდაპირი ზემოქმედების ქვეშ უნდა იმყოფებოდეს სხეულის რომელიმე ნაწილი და ეს საკმარისია მისი სინთეზისთვის.
D ვიტამინით მდიდარი საკვები პროდუქტებია: თევზეული - კალმახი, ქაშაყი, სკუმბრია, ორაგული, თინუსი. ასევე მისი წყაროა - კვერცხი, რძის ნაწარმი, საქონლის ხორცი.
რაც შეეხება D ვიტამინის დეფიციტის მედიკამენტოზურ მკურნალობას, რეკომენდებულია ლაბორატორიული ანალიზის ჩატარების შემდგომ ექიმის მიერ შერჩეული დოზის მიღება და არა თვითნებურად ჩატარებული მკურნალობა.
გისურვებთ ჯანმრთელობას!
ენდოკრინოლოგ-ნუტრიციოლოგი
თინათინ კაჭარავა
წაიკითხეთ სრულად
