ცნობილი პედიატრი, მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი, ინგა მამუჩიშვილი მშობლებს მოუწოდებს, მაქსიმალურად მიაჩვიონ ბავშვი ცოცხალი ხილის მიღებას. როგორც იგი MomsEdu.ge-სთან საუბრისას აღნიშავს, მნიშვნელოვანია, შვილებს პატარაობიდანვე ვასწავლოთ სწორი კვება:
„მაქსიმალურად უნდა ვეცადოთ, რომ ბავშვს როგორღაც მივაწოდოთ ცოცხალი ხილი, უხეში უჯრედისი, რაც მისი კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის ნორმალური ფუნქციონირებისთვის არის აუცილებელი. თუ ხილის წვენს სვამს ბავშვი (უშაქროს) კი ბატონო, მაგრამ უშაქრო კომპოტს და უშაქრო ხილის წვენს ბავშვი ვერ დალევს. მე მინდა, რომ შაქრის მინიმალიზაცია მოხდეს, რადგან შაქარი არ არის სასარგებლო ბავშვის ორგანიზმისთვის, მეტიც, მავნეა. აქედან გამომდინარე, შევაჩვიოთ ბავშვი ნორმალურ კვებას, სანამ ჩვენ შეგვიძლია ვარეგულიროთ მისი კვება. თორემ, როცა გაიზრდება, უკვე აღარაფერი გვეკითხება. ამ დროისთვის მისი ორგანიზმი უკვე დაბინძურებულია. ამიტომ ჩვენ უნდა შევეცადოთ, რომ ბაზისი იყოს რაც შეიძლება სუფთა“, - აღნიშნავს ინგა მამუჩიშვილი.
მისივე თქმით, კომპოტი უნდა მომზადდეს ცოცხალი ხილისგან ან ჩირებისგან და იყოს ბუნებრივად ტკბილი:
„კომპოტის მომზადების შემთხვევაშიც, 30 წუთის განმავლობაში გამდინარე წყალში უნდა გვქონდეს ხილი მოთავსებული. კომპოტი უნდა მომზადდეს შეთავსებადი ხილისგან და არა ყველანარი ხილით, რადგან ვიტამინებსაც შეუძლიათ, დაეჯახონ ერთმანეთს და ერთმა ვიტამინმა მეორე გაანეიტრალოს. ვიმეორებ, უმჯობესია, ბავშვი ცოცხალ ხილს მივაჩვიოთ. როდესაც მაცივარში დევს ხილი, ვიტამინების 30% იკარგება და ხარშვის დროს, მით უმეტეს. ნებისმიერი გზა უნდა ვცადოთ, რომ ბავშვს ხილი ცოცხალი სახით მივაწოდოთ. დავდოთ ხილი მაგიდაზე სხვადასხვა ფორმით, დავჭრათ და გავაფორმოთ ლამაზად, არ დავაძალოთ და თავად „მიეპაროს,“ - ამბობს ინგა მამუჩიშვილი.
„ჩვენ არ უნდა გამოვუცხადოთ ბრძოლა საკუთარ ორგანიზმს, უნდა მივენდოთ მას,“ - ნევროლოგი მარინა ჯანელიძე
ნევროლოგმა მარინა ჯანელიძემ პოსტკოვიდურ ეტაპზე სენსორული აღქმის ცვლილებების პრობლემის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, აღნიშნული ცვლილებები ნერვული ბოჭკოების გაღიზიანებით არის გამოწვეული:
„ჩვენი შეგრძნება არის ძალიან სუბიექტური. ობიექტურად ექიმი ყოველთვის ეყრდნობა მონათხრობს. ჩვენი სენსორული აღქმა გარკვეულად იცვლება. აღქმის შეცვლის მიზეზი არის პოსტინფექციურ პერიოდში ნერვული ბოჭკოების გაღიზიანება, მათი ადეკვატური, სწორი ფუნქციონირების დარღვევა. სწორი ფუნქციონირება რას ნიშნავს? ჩვენ რაღაცები უნდა აღვიქვათ, რაღაცების მიმართ ჩვენი მგრძნობელობის ბოჭკოები უნდა იყოს დაკეტილი, ეს ინფორმაცია ტვინამდე არ უნდა მიდიოდეს. პერიფერია არის გაღიზიანებული. რაზეც არ უნდა იყოს რეაქცია, ნერვული სისტემა იმას პასუხობს არაადეკვატურად, ზედმეტად მგრძნობიარეა გარემოს ინფორმაციის მიმართ. ყველა ინფექციას ახასიათებს გამოფიტვა, დაღლილობა. ეს არის ჩვეულებრივი პოსტინფექციური მდგომარეობა. კოვიდის შემთხვევაში ეს ყველაფერი მაინც უფრო გამძაფრებულია.“
მარინა ჯანელიძემ აღნიშნა, რომ ადამიანებს უჭირთ დაღლილობის და გამოფიტვის შეგრძნებასთან გამკლავება, რაც ძლიერ შფოთვას იწვევს:
„ადამიანი, რომელიც რაღაცას ფუნქციონირებდა, ამბობს, რომ ფუნქციონირების იმ დონეს ვერ უბრუნდება, არის სულ დაღლილი. ჩვენ არ უნდა გამოვუცხადოთ ბრძოლა საკუთარ ორგანიზმს. აქტიური ადამიანებისთვის ეს დაღლილობა იმდენად მიუღებელია, რომ ამას მოჰყვება შფოთვა. ყველა ჩვენი ზედმეტი ემოცია და შფოთვა აუცილებლად ამწვავებს პრობლემას. უნდა მივენდოთ ჩვენს ორგანიზმს. თუ დაღლილები ვართ, მეტი ვიძინოთ. საწოლისკენ თუ მიგვიწევს გული, დავწვეთ. არ ვანჯღრიოთ ზედმეტად ორგანიზმი. ეს არ ნიშნავს, რომ არც გავიაროთ, არც გამოვიაროთ.“
მარინა ჯანელიძის თქმით, დაღლილობასთან და გამოფიტვასთან გამკლავებას სიმშვიდის შენარჩუნება და გარკვეული დრო სჭირდება:
„ამას დრო მოიტანს. ამას არ უნდა არც მედიკამენტური თერაპია, სიმშვიდე უნდა. არ არის საჭირო უარყოფით ინფორმაციაზე მიჯაჭვულობა. მედია ძირითადად ამით არის მოცული. როდესაც შენ თვითონ პრობლემა გაქვს, დაღლილობა გაწუხებს და კიდევ სულ გესმის უარყოფითი ინფორმაცია ამ დაავადებასთან დაკავშირებით, ეს ამძაფრებს შენს პირად პრობლემას. ნუ დავიწყებთ ამ უარყოფითი ინფორმაციის გაუთავებლად გამეორებას, მოსმენას. ერთი სარწმუნო წყარო უნდა გვქონდეს. იმ სარწმუნო წყაროდან მივიღოთ დღეში ერთხელ ინფორმაცია. შემდეგ ვეცადოთ, რომ გადავერთოთ სხვა რამეზე. სასიამოვნო რამეებზე ვიფიქროთ.“
„ადამიანმა უნდა შეძლოს, ცოტა პოზიტივზე იფიქროს ამ სიტუაციაში. ეს არის მისი ხსნის საშუალება. კარგზე იფიქრეთ. კი ბატონო, ათასი უბედურება ხდება. ზოგიერთი ნევროლოგიური პრობლემა ბევრად უფრო მძიმეა, ვიდრე პოსტკოვიდ სინდრომი, მაგრამ ის ნაკლებია. პანდემია იმიტომაც ჰქვია ამას, რომ მოიცვა მთელი დედამიწა. ჩვენ ვეცადოთ, რომ საკუთარი თავი დავიცვათ,“ - აღნიშნულ საკითხზე მარინა ჯანელიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.