როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ცუდი, სუსტი ან სპეციფიკური ტირილი შეიძლება იყოს სხვადასხვა დაავადების მანიშნებელი,“ - პედიატრი ნანა რურუა
პედიატრმა ნანა რურუამ ბავშვის ჯანმრთელობის მდგომარეობასა და ტირილს შორის არსებული ურთიერთკავშირის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ტირილი ბავშვის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე ბევრ რამეს გვეუბნება:
„პედიატრები ვამბობთ ხოლმე: „მომასმენინეთ ბავშვის ტირილი და მივხვდები ჯანმრთელია თუ არა.“ თუ ბავშვი ყოჩაღად ტირის, ეს უკვე არის მაჩვენებელი იმის, რომ ის ჯანმრთელია. ყველა დაავადებას აქვს თავისი საყურადღებო ნიშანი. ჩვილებისთვის ზოგადი ნიშანი არის ცუდი, სუსტი ან სპეციფიკური ტირილი. ეს ზოგადად საყურადღებო ნიშანია. ეს შეიძლება იყოს სხვადასხვა დაავადების მანიშნებელი.“
ნანა რურუას თქმით, ჩვილის უჩვეულო ტირილის ამოცნობა რთული არ არის:
„ჩვილი უჩვეულოდ, ძალიან დაბალი, შესუსტებული ბგერით თუ ტირის, ამას ნებისმიერი ადამიანი ხვდება. ეს არ არის ჩვეულებრივი ტირილი. პირველი, რაც ყველას უნდა ვუთხრათ, გეშინიათ თუ არ გეშინიათ, კარგი, ომახიანი ტირილი არის ჯანმრთელი ბავშვის მაჩვენებელი. ბავშვმა შეიძლება დღეში რამდენიმე საათი იტიროს. ეს ნორმალურია. ცნობილია, რომ ბავშვი იბადება თავისი ტემპერამენტით. 5 დღის ასაკში ზუსტად გასაგებია მისი ხასიათი.არიან უფრო პასიური და უფრო აქტიური ბავშვები.“
ნანა რურუამ აღნიშნა, რომ დედებს სპეციალური ჩამონათვალის გაცნობის გარეშეც არ უჭირთ ბავშვის ტირილის მიზეზების ამოცნობა:
„ბევრი ნიშანი არსებობს, რომლითაც შეგვიძლია გავარჩიოთ შია თუ ეძინება. ყველა დედა , როგორც წესი, ჩამონათვალების გარეშეც ახერხებს გაერკვეს შია თუ ეძინება მის შვილს. როდესაც ბავშვი გეძახით, ის იტირებს ცოტა ხანს, შემდეგ დააპაუზებს, დაგელოდებათ, მერე ისევ იტირებს. ის ყურადღებას ითხოვს და პაუზის დროს ელოდება, მოხვალთ თუ არ მოხვალთ. როდესაც შია, ტირილი დაახლოებით ასეთივეა. ტკივილის ტირილი ყოველთვის არის უფრო გაბმული, მონოტონური. რაც უფრო ძლიერია ტკივილი, მით უფრო მეტად არის გამოხატული შეწუხება. ტირილი შეიძლება კივილში გადავიდეს.“
„მინდა, რომ დავიმახსოვროთ შემდეგი რამ: ტირილი ბავშვის საკომუნიკაციო ენაა და ამას არ უნდა შიშით ყურება. როდესაც ბავშვი იბადება და ჯანმრთელია, მას აქვს ყველანაირი უნარი, გადარჩეს. მას სიცოცხლის გაცილებით მეტი უნარი აქვს, ვიდრე დანარჩენ მოზრდილ ორგანიზმს. რადგან ხედავთ, რომ ჩვილია, რადგან ის ენა არ გესმით, ეს არ ნიშნავს, რომ უმწეოა და არ აქვს გადარჩენის უნარი. უსუსურობას არ ნიშნავს ჩვილობა. მას სჭირდება ჩვენი თანადგომა. იმას რომ შია, რომ წყურია, რომ ეძინება, ამას ყველაფერს გაგვაგებინებს. ტირილის დროს ბავშვი ხელში უნდა აიყვანოთ, ჩაეხუტოთ, უთხრათ, რომ ყველაფერი კარგად არის. არ არის სწორი, როდესაც ექიმი ეუბნება მშობელს: „დამშვიდდი, მერე რა მოხდა?! ყველა ბავშვი ტირის.“ მშობლის სიმშვიდე უნდა ეფუძნებოდეს იმის ცოდნას, რომ ჩვილი უსუსური არ არის და მას სიცოცხლის უნარი აქვს ჩვენზე მეტი,“ - აღნიშნულ თემაზე ნანა რურუამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.