როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ბრონქული ასთმის პირველივე სიმპტომების გამოვლენისთანავე მშობელი უნდა მივიდეს ექიმთან,“ - ალერგოლოგი ბაია ბეზარაშვილი
ალერგოლოგი ბაია ბეზარაშვილი გადაცემაში „დილა ფორმულაზე“ ბრონქული ასთმით დაავადებული ადამიანების მზარდი რიცხვის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ყოველწლიურად იზრდება იმ ბავშვების რიცხვი, რომლებიც ბრონქული ასთმით ავადდებიან:
„ბრონქული ასთმა ძალიან ვერაგი დაავადებაა. ერთ-ერთი ბრძენი ადამიანი ამბობდა, რომ ბრონქული ასთმის დროს ჩვენ შეგვიძლია მეოთხედი ძალით ვისუნთქოთ, მეოთხედი ძალით ვიაზროვნოთ, მეოთხედი ძალით ვიმოძრაოთ და მხოლოდ ასთმის შეტევა ვითარდება მთელი ძალით, ყოველგვარი მეოთხედების გარეშე. თანამედროვე განმარტებით ბრონქული ასთმა არის ქრონიკული ბრონქის ანთებით მიმდინარე დაავადება. მსოლფიოში 350 მილიონზე მეტი ადამიანია დაავადებული ბრონქული ასთმით. მათი რიცხვი ყოველდღიურად მატულობს. ძალიან სამწუხაროა ის ფაქტიც, რომ მატულობს ბრონქული ასთმით დაავადებული ბავშვების რაოდენობა. ყოველწლიურად მსოფლიოში 250 000 -მდე ადამიანი იღუპება ბრონქული ასთმით.“
ბაია ბეზარაშვილის თქმით, ბრონქული ასთმის კონტროლი თანამედროვე სამყაროში რთული არ არის:
„მიუხედავად იმისა, რომ ბრონქული ასთმა ძალიან ვერაგი დაავადებაა და მას ბევრი გართულება აქვს, თანამედროვე სამედიცინო რეკომენდაციებით და სამკურნალო საშუალებებით შესაძლებელია მისი კონტროლი. თუ ექიმსა და პაციენტს შორის შედგა კონტაქტი, მოხდა სწორი დიაგნოსტირება და რეკომენდაციების გათვალისწინება, მისი მართვა შესაძლებელია.“
ბაია ბეზარაშვილი აცხადებს, რომ მშობელმა ბავშვი ექიმთან პირველივე სიმპტომების გამოვლენისთანავე უნდა მიიყვანოს:
„პირველივე სიმპტომების გაჩენისთანავე მშობელი უნდა მივიდეს ექიმთან. რა სიმპტომები ახასიათებს ასთმას? როგორც ჰიპოკრატე ამბობდა, სულხუთვა, სუნთქვის გაძნელება, ქოშინი, შეტევითი ხასიათის ხველა. განსაკუთრებით ეს პრობლემები გამოხატულია ღამით და გამთენიისას. მწოლიარე მდგომარეობაში პაციენტი ვერ სუნთქავს სათანადოდ. ბრონქული ასთმის განვითარებას განაპირობებს სხვადასხვა გარემო ფაქტორები. თამბაქოს მოხმარება საოცრად მოქმედებს ასთმის განვითარებაზე, ასევე გენეტიკური განწყობა, ალერგენები, სტრესი და ვირუსები.“
„კლასიფიკაციის მიხედვით ასთმა იყოფა კონტროლირებად და არაკონტროლირებად ასთმად. კონტროლირებადად ითვლება ასთმა, თუ პაციენტს კვირაში ორზე მეტად არ უვითარდება შეტევა. მე ვერ ვეთანხმები ამაში მეცნიერებს. ძალიან ვინერვიულებდი ჩემს პაციენტებს კვირაში ორჯერ კი არა, თვეში ერთხელაც რომ ემართებოდეთ შეტევა, იმდენად კარგად შეიძლება იყოს ასთმა დღეს კონტროლირებადი. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ნებისმიერი ალერგიული რეაქციის განვითარების დროს მივაკითხოთ ექიმს. ამ დროს ხდება სწორი დიაგნოსტირება, მკურნალობა და პრევენციის მეთოდების შემუშავებაც,“ - აღნიშნავს ბაია ბეზარაშვილი.