როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ბავშვებში არ უნდა დომინირებდეს „მე მინდა,“ მათ უნდა ისწავლონ პატივისცემა და სიმდაბლე,“ - დეკანოზი თეოდორე გიგნაძე
დეკანოზი თეოდორე გიგნაძე შვილის სწორად აღზრდის შესახებ საუბრობს და აღნიშნავს, რომ მშობლებს მართლმადიდებლური აღზრდა ხშირად არასწორად ესმით:
„ჩვენ ძალიან ხშირად გვგონია, რომ შვილის მართლმადიდებლურად აღზრდა ნიშნავს, რომ ბავშვს ლოცვები დააზეპირებინო, ამარხულო, ტაძარში მიიყვანო. ბავშვი ამ დროს ტირის, ჩვენ ვეუბნებით: „იყავი, გაუძელი!“ მართლმადიდებლური აღზრდა ნიშნავს შემდეგ რამეს: ოჯახში უნდა იგრძნობოდეს, რომ იქ არის ღმერთი. ბავშვი ამას ინტუიციურად გრძნობს და ხედავს. ამის დასტური, უპირველეს ყოვლისა, არიან მშობლები, როგორც მაგალითი. ნათელი ოჯახისთვის იყავი ჯერ, შენი შვილებისთვის იყავი. ძალიან მნიშვნელოვანია ქრისტიანული ზნეობა.“
მამა თეოდორე გიგნაძეს საინტერესო მაგალითი მოჰყავს იმის დემონსტრირებისთვის, თუ როგორ არ უნდა მოიქცნენ მშობლები, რათა ბავშვი არ გაირყვნას:
„მაგ. სუფრასთან სხედან მამა, დედა, ბავშვები და ბებია. წარმოვიდგინოთ, რომ სუფრაზე დადეს დაჭრილი ქათამი. ბებიამ ამ დროს აიღო ქათმის საუკეთესო ნაჭრები და ბავშვებს დაულაგა. ეს არის ბავშვების გარყვნა. ჩემი ბავშვობიდან ბევრი არაფერი მახსოვს, მაგრამ მახსენდება, ბებია რამეს რომ დაგვიდებდა, მამა დაუცაცხანებდა და კარგ ნაჭერს გვერდით გადადებდა. ყველაფერი საუკეთესო ბავშვისთვის გვინდა, აბა ვისთვის გვინდა, მაგრამ ეს ისე უნდა გაკეთდეს, რომ ბავშვმა ვერ დაინახოს. ის ვერ უნდა მიხვდეს, რომ ყველაზე საუკეთესო ნაჭერი მას დაუდეს. ეს არ უნდა იცოდეს ბავშვმა. მეტსაც გეტყვით, საუკეთესო ნაჭერი უნდა დაუდონ მამას. რატომ მამას? იმიტომ, რომ მამა ოჯახის მარჩენალია, ის ზნეობრივი მაგალითია. საუკეთესო ნაჭერი უნდა დაუდონ დედას, რომ ბავშვებმა ისწავლონ პატივისცემა, სიმდაბლე. დამერწმუნეთ, თეძოსა და ბარკალზე მნიშვნელოვანი სიმდაბლის სწავლაა.“
„სინამდვილეში ყველაფერი საუკეთესო ბავშვებს უნდა მისცე, აბა ვის უნდა მისცე?! მე უბრალოდ მაგალითი მოვიყვანე, რომ ბავშვები არ გაიზარდონ ეგოისტებად. ბავშვებში არ უნდა დომინირებდეს: „მე მინდა!“ ბავშვთან იმპერატიული ტონით საუბრით, ბარბაროსული მეთოდებით, პიროვნული თავისუფლების შელახვით არაფერი გამოვა. შენ ასე ცოტა ხნით დაიმორჩილებ ბავშვს, მაგრამ ის გაიზრდება, ხელს აგიქნევს და კარგად იყავიო, გეტყვის. მთავარია მაგალითი, ზნეობრივი მაგალითი,“ - აცხადებს მამა თეოდორე გიგნაძე.