Baby Bag

„ბავშვები უკვე ზღვარზე არიან, თუ ჩვენც მივემატეთ მათ, რა ვითარება შეიქმნება ოჯახში?! რომ არ გავგიჟდეთ, მოვნახოთ გამოსავალი,“ - შალვა ამონაშვილი

„ბავშვები უკვე ზღვარზე არიან, თუ ჩვენც მივემატეთ მათ, რა ვითარება შეიქმნება ოჯახში?! რომ არ გავგიჟდეთ, მოვნახოთ გამოსავალი,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსი შალვა ამონაშვილი პანდემიის პირობებში მშობლებსა და მასწავლებლებს ბავშვებთან ურთიერთობის გაუმჯობესებისთვის საინტერესო რჩევებს აძლევს. ის აღნიშნავს, რომ კორონავირუსის პანდემიის პირობებში მაქსიმალური სარგებლის მიღება უნდა შევძლოთ და პესიმიზმს არ მივეცეთ:

„ეს პერიოდი მართლაც უცნაურია ჩვენთვის, მოულოდნელია. ​გამოცდილება არ გვაქვს ამ საქმეში და იმდენად მოულოდნელი იყო, რომ ვერც შევემზადეთ. ყველაფერი, რაც ხდება ჩვენს ცხოვრებაში, უნდა მივიღოთ. ვეცადოთ, მოვძებნოთ ყველაზე ბრძნული გადაწყვეტილება, რას გამოვრჩეთ მისგან. ის მოვიდა, მოვლენა უკვე მოხდა, პანდემიაში უკვე ვართ, შეზღუდულები ვართ, ერთმანეთს ისე ვეღარ ვხვდებით. გვეშინია, რომ ვირუსი არ გადაგვედოს, სხვას არ გადავდოთ, ყველაფერი ეს უკვე არსებობს. რომ ვიწუხოთ, ეს რა მოხდა, რატომ მოხდა და ვინ არის დამნაშავეო, ეს მივანდოთ იმათ, ვინც მართლა გამოიკვლევს და გვიჩვენებს მერე, ვინ იყო დამნაშავე და რატომ მოხდა ეს ასე.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, პანდემია ურთიერთობების განმტკიცებისა და შემოქმედებითი უნარების გამოსავლენად უნდა გამოვიყენოთ:

„ჩვენ როგორ მოვიქცეთ? მგონი, უნდა გამოვცადოთ ჩვენი თავი. ამ პირობებში რა შეგვიძლია, რომ ​ჩვენი შემოქმედება გამოვავლინოთ, ურთიერთობა განვამტკიცოთ ოჯახში, ერთმანეთთან. ღმერთმა ეს საოცარი ტექნიკა გამოგვიგზავნა. შეგვიძლია თუ არა, რომ ეს ტექნიკა სასიკეთოდ გამოვიყენოთ?! ამ ტექნიკას შეიძლება ბოროტადაც მოვექცეთ, ბოროტი საქმეებიც განვახორციელოთ, მაგრამ შეგვიძლია სასიკეთოდაც. ერთმანეთს ვესიყვარულოთ, ვესაუბროთ, გავუგზავნოთ საუკეთესო ცნობები, საუკეთესო გაკვეთილები ვაჩუქოთ ბავშვებს. უნდა დავაგროვოთ პირველი გამოცდილება. შეიძლება ბევრი რამ შეგვეშალოს, კიდევ გვეშლება ბევრი რა ახლა, ჯერ კიდევ ვერ ავითვისეთ ყველაფერი, მაგრამ ეს უნდა გამოვიყენოთ.“

შალვა ამონაშვილი პანდემიას ადამიანობის გამოცდად მიიჩნევს და აცხადებს, რომ თავადაც ამ გამოცდას აბარებს:

„ჩვენთვის და ჩვენი ოჯახისთვის ეს პანდემია გამოცდაა. ეს არის გამოცდა ადამიანობაში, მოქალაქეობაში, ჩვენი სიყვარულის გამოცდაც არის. იმაშიც არის გამოცდა, თუ როგორ შეგვიძლია ერთმანეთს გავუძლოთ. ერთია, როდესაც ხანდახან ხვდები ადამიანს და გიხარია, მერე ისევ დაცილდები და შეხვდები. როდესაც ხანგრძლივად ვართ ერთმანეთთან, შეიძლება ჩვენი ხასიათები ყოველმხრივ არ შეეწყოს ერთმანეთს. ამრიგად ეს არის ჩვენი გამოცდა. შეგვიძლია, რომ გამოცდა ჩავაბაროთ ადამიანურობაში? მე ამ გამოცდის პერიოდში ვარ. გირჩევთ, რომ ჩემზე უკეთესად ჩააბაროთ ეს გამოცდა.“

შალვა ამონაშვილი მასწავლებლებს ურჩევს ბავშვებთან დისტანციური სწავლებისას ეფექტიანი და საინტერესო მეთოდები გამოიყენონ:

„უცნაური გაკვეთილები გამოგვდის ჯერჯერობით. ჩვენი გამოცდა აქაც ჩასაბარებელი გვაქვს. ჩაჩურჩულება, თვალებში ჩახედვა, ხელის ჩამორთმევა უძლიერესი მეთოდიკური ხერხებია. ეკრანიდან ხელს ვერ გამოიწვდი, რომ ბავშვს მოეფერო, თვალებში ისე ჩახედო, რომ იგრძნო მისი თვალები, ეს ყველაფერი გამოირიცხა. ამ მხრივ ​ძალიან დასუსტდა განათლების საქმე. გვაქვს ეს ტექნიკა, მეტი გამოსავალი ხომ არ არის?! ჩვენ ყველანი გამოფენილები ვართ უკვე საზოგადოების წინაშე. საზოგადოებამ არ იცოდა, როგორები ვიყავით ჩვენ კლასში. ახლა ყველას შეუძლია უყუროს ჩვენს პედაგოგიურ პროცესს. იმ ხერხებს და არსენალს, რომელსაც ვიყენებდით, ვეღარ გამოვიყენებთ, მაგრამ ​არის სხვა ხერხები, რომლებიც შეიძლება გამოიყენო: ლამაზი პრეზენტაციები, ღიმილი. რა გვიჭირს, რომ გაუღიმოთ ბავშვს?!  მოვიკითხოთ ოჯახი, ბავშვები, თვალებში შევხედოთ, რაღაც მოვუწონოთ. ვუთხრათ ბავშვს, როგორ მინდა ახლა ხელი ჩამოგართვა, მოგეხვიო, თვალებში ჩაგხედო. ყველაფერ ამას რომ ვეტყვით, სიტყვასაც თავისი ძალა აქვს. ეს ყველაფერი გამოვაჩინოთ, რომ საზოგადოებამ დაგვინახოს, როგორი მოსიყვარულე, როგორი კეთილი მასწავლებლები ვართ.“

შალვა ამონაშვილი დედებს ამხსნევებს და ურჩევს, რომ ბავშვების მდგომარეობა მაქსიმალურად გაითვალისწინონ, მათი ემოციები გაიზიარონ:

„თუ ჩვეულებრივ დილით გაისტუმრებდნენ ხოლმე ქმარს, შვილებს და ქალები სახლში რჩებოდნენ. ისინი ოჯახის საქმეებს მართავდნენ და დღის განმავლობაში არ იყვნენ დაკავებული ბავშვებთან. ბავშვებთან დაკავებულობა სულ სხვა სფეროა ჩვენი საქმიანობისა და ცხოვრების. ბავშვი მთელს ჩვენს ძალებს ისრუტავს. ის ითხოვს, რომ მასთან ერთად ვიყოთ და მისი ცხოვრებით ვიცხოვროთ. რასაკვირველია, ეს გვიმძიმს, ჩვენ ჩვენი განცდები და საქმეები გვაქვს. რომ არ გავგიჟდეთ, მოვნახოთ გამოსავალი. ​თუ გავგიჟდებით, ბავშვებიც გადაგვერევიან. ისედაც ისინი უკვე ზღვარზე არიან, თუ ჩვენც მივემატეთ მათ, რა ვითარება შეიქმნება ოჯახში, ხომ?! ჩვენ უნდა შევხედოთ ჩვენს თავს, როგორც ნებისყოფის ადამიანს.“

„ ჩვენ ხომ ვამბობთ ხოლმე: „ჩემი შვილისთვის ყველაფერს გავაკეთებ, ჩემი შვილისთვის თავსაც გავწირავ.“ გაწირეთ ახლა თავი, აი, ეს დრო მოვიდა ახლა. თავგანწირვა მარტო ის კი არ არის, რომ წყალში გადავეშვათ, ყელში დანა გამოვისვათ. როდესაც ბავშვს უნდა თქვენი ძალების უკანასკნელი წვეთი, ეს წვეთი უნდა გაიღოთ. ამისთვის დაგვჭირდება თავშეკავებულობა, მოთმინება. ეს თავშეკავებულობა და მოთმინება უნდა შეგვიმსუბუქოს სიყვარულისა და მოვალეობის განცდამ. ​ხშირად გავიდეთ ბუნებაში, გალაღდნენ ბავშვები, გაიქცნენ-გამოქიცნენ. იქ არ შეეყრებათ პანდემია, ასეთი რაღაცები არ მოხდება იქ. ჩვენც სუფთა ჰაერს ჩავისუნთავთ, ხეებს გავესაუბრებით. აკეთებთ ამას, ჩემო კარგებო? თუ აკეთებთ, გილოცავთ და კიდევ გაახშირეთ ეს. თუ არ აკეთებთ, უნდა გააკეთოთ,“ - აღნიშნულ საკითხებზე შალვა ამონაშვილმა ამონაშვილის აკადემიის პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ ამონაშვილის აკადემია

„თუ თქვენ ღიზიანდებით, დაუყვირებთ ბავშვს, ძალიან გაგიჭირდებათ. საკუთარი თავი ხელში აიყვანე...
​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა სოციალურ ქსელში მშობლების მიერ დასმულ კითხვებს უპასუხა და მათ ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებით საინტერესო რჩევები მისცა. მან მშობლებს ბავშვთან ურთიერთობისას თავშეკა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა შემთხვევაში შეიძლება გახდეს კბილის პასტა ბავშვების გონებრივი ჩამორჩენის მიზეზი და შეიძლება თუ არა კბილის პასტის ხარისხის და უსაფრთხოების დადგენა ტუბზე დატანილი ფერების მიხედვით?

რა შემთხვევაში შეიძლება გახდეს კბილის პასტა ბავშვების გონებრივი ჩამორჩენის მიზეზი და შეიძლება თუ არა კბილის პასტის ხარისხის და უსაფრთხოების დადგენა ტუბზე დატანილი ფერების მიხედვით?

„ზოგიერთ კბილის პასტაში შედის ფტორი, რომლის გადაჭარბებულმა რაოდენობამ შესაძლოა ბავშვებში გამოიწვიოს გონებრივი ჩამორჩენა, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ბავშვი მუცლად ყოფნის დროს იღებს დედის მეშვეობით (თუ დედა ფტორიან პასტას დიდი რაოდენობით იყენებს). ერთი მხრივ, ფტორი აუცილებელია კბილისთვის და მეორე მხრივ, ამ საშიშროების წინაშე გვაყენებს“ - აღნიშნულის შესახებ ჰარვარდის მეცნიერმა ფილიპ გრანდჟანმა გადაცემაში „საიმედო რეკომენდაციები“ განაცხადა. 

„ჩვენ დიდი ხნის განმავლობაში ვეჭვობდით, რომ ფტორი შეიძლებოდა დამაზიანებელი ყოფილიყო ორგანიზმისთვის. უახლეს კვლევებში შევაჯამეთ ორსულებისა და ბავშვების მონაცემები. დადგინდა, რომ ბავშვები, რომლებიც ადრეული განვითარების ეტაპზე, ანუ მუცლად ყოფნის დროს დედისგან ბევრ ფტორს იღებდნენ, შემდგომში შეფერხება აქვთ ტვინის ფუნქციებში, კერძოდ IQ - ში. ფტორს ძირითადად სასმელი წყლიდან ვიღებთ, თუმცა როცა ამას ემატება კბილის პასტიდან მიღებული ფტორი, უკვე სარისკოა. რა თქმა უნდა, ფტორი კარიესის განვითარებას უშლის ხელს და ის აუცილებელია კბილებისთვის, თუმცა, ძალიან ცოტა რაოდენობით და მხოლოდ კბილების ზედაპირზე (არა ორგანიზმში). ჩვენი რეკომენდაციაა, რომ ჯაგრისზე დაიტანოთ ძალიან ცოტა კბილის პასტა, დაახლოებით ბრინჯის მარცვლის ზომის და გახეხვის შემდეგ სრულად გამოირეცხოთ პირის ღრუდან. ბავშვები კბილის ხეხვის დროს ყლაპავენ კბილის პასტას. კვლევების თანახმად, ასეთი ბავშვების ორგანიზმში ფტორის გადაჭარბებული რაოდენობა დაფიქსირდა, რომელიც შემდგომში ცირკულაციის შედეგად ხვდება ტვინში და იწვევს მის დაზიანებას“ - დასძინა ფილიპ გრანდჟანმა. 

როგორც გადაცემაში აღნიშნეს, აფთიაქებისა და მაღაზიის დახლებზე უამრავი ბრენდის კბილის პასტაა წარმოდგენილი, სხვადასხვა სარეკლამო წარწერა გვიჩენს კითხვას - პირის ღრუს მოვლის როგორ საშუალებებზე უნდა გავაკეთოთ არჩევანი, მაქსიმალური ეფექტის მისაღებად და ხომ არ არის რომელიმე პროდუქტი ჯანმრთელობისთვის საშიში?

,,ინტერნეტ სივრცეში გვხვდება უამრავი ვიდეო, სადაც კბილის პასტების ტუბზე დატანილი ფერადი ზოლების მიხედვით, უსაფრთხო და საფრთხის შემცველი პროდუქტების ერთმანეთისგან გარჩევას გვასწავლიან. სინამდვილეში ფერად ზოლებს სულ სხვა დანიშნულება აქვს და საერთოდ არ აქვს კავშირი კბილის პასტის შემადგენლობასთან. ეს ნიშნულები გამოიყენება მხოლოდ იმისთვის, რომ ქარხანაში გაიზომოს თუ რა სიგრძის ტუბი უნდა მოჭრას და შესაბამისად, ის აპარატი, რომელიც ამას აკეთებს ამ ნიშნულით ხვდება რა სიგრძეზე უნდა მოჭრას. მე პაციენტებს ყოველთვის ვთხოვ, რომ ამის მიხედვით არასდროს შეარჩიონ კბილის პასტა“ - აღნიშნა ქირურგმა, პარადონტოლოგმა თეა ნაცვლიშვილმა. 

„ქიმიური კბილის პასტები განსხვავებული შემადგენლობისაა, ამიტომ მათ შეძენამდე რეკომენდებულია სტომატოლოგთან კონსულტაცია, რომელიც ინდივიდუალურად თქვენი კბილებისა და ღრძილების შესაბამის პროდუქტს შეგირჩევთ. თუ პაციენტს აქვს ღრძილის ანთების მიმართ მიდრეკილება, მისთვის განკუთვნილ კბილის პასტაში უნდა შედიოდეს ან ქლორჰექსიდინი ან ეთერზეთები. ვისაც კარიესის მიმართ აქვს მიდრეკილება, მათ უნდა ჰქონდეთ ფტორირებული კბილის პასტა“ - დასძინა თეა ნაცვლიშვილმა.

ფტორი ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური და საყურადღებო კომპონენტია კბილის პასტების შემადგენლობაში. ის შეძლებისდაგვარად აღადგენს კბილის ემალს, უზრუნველყოფს კბილის მგრძნობელობის შემცირებას, რაც მისი დადებითი მხარეა. მგრძნობელობის გაძლიერებას კი კბილის ცვეთა განაპირობებს, გათხელებული ემალი ვეღარ იცავს კბილის დენტინს, რომელშიც ნერვული დაბოლოებების განშტოებებია და კბილები მარტივად რეაგირებს მჟავეზე, ტკბილზე, ცივსა და ცხელზე. ფტორიანი კბილის პასტა კი ემალის შევსებას უწყობს ხელს. არსებობს გასათვალისწინებელი ფაქტორი - ზედმეტი ფტორი საშიშია ჯანმრთელობისთვის!.

ზოგიერთი კბილის პასტის შემადგენლობაში შედის ნივთიერება ტრიკლოზანი, რომელიც პირის ღრუში ბაქტერიებს ანადგურებს და ეფექტურია, როგორც კარიესის, ასევე, ინფექციებისგან თავის დასაცავად. ამ დადებითი თვისებების მიუხედავად, მეცნიერების ნაწილს ტრიკლოზანის მიმართ საეჭვო დამოკიდებულება აქვს. ისინი ფიქრობენ, რომ შესაძლოა ბაქტერიების რეზისტენტობა გამოიწვიოს. გარდა ამისა, ცხოველებზე ჩატარებული ექსპერიმენტების მიხედვით დადგინდა ტრიკლოზალის უარყოფითი გავლენა ფარისებრ ჯირკვალზე, თუმცა, აღნიშნული კვლევები არ ჩატარებულა ადამიანზე, შესაბამისად, მეცნიერებს გადაჭრით უჭირთ იმის თქმა, რომ ეს ნივთიერება უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ადამიანზე. ამიტომ, ჩვენი რეკომენდაციაა, რომ ტრიკლოზანიანი კბილის პასტები გამოიყენოთ მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით, აუცილებლობის შემთხვევაში.

ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ინფორმაცია, რომელიც კბილის პასტების შემადგენლობის ჩამონათვალშია, მისი აბრაზიულობის, ანუ წმენდის მაჩვენებელი ინდექსია - ეს ინფორმაცია შემადგენლობაში მითითებულია, როგორც RDA – 20, RDA – 30, RDA – 50... რაც უფრო დიდი რიცხვია მითითებული აღნიშნული აბრევიატურის გასწვრივ, მით უფრო ეფექტურად წმენდს და ათეთრებს კბილებს, თუმცა ასეთივე წარმატებით აზიანებს ემალს. ანუ, ციფრები 0-დან 70-მდე დაბალ აბრაზიულობაზე მიუთითებს, საშუალოდ ითვლება 70-დან 100-მდე, 100-ზე ზემოთ კი მაღალი მაჩვენებელია. უმჯობესია არჩევანი გააკეთოთ დაბალი აბრაზიულობის მქონე კბილის პასტაზე და გამონაკლის შემთხვევებში ან მაქსიმუმ კვირაში ორჯერ გაიხეხოთ კბილები საშუალო ან მაღალი აბრაზიულობის მქონე კბილის პასტით.

კბილის პასტა, რომელიც წყალში ძალიან ქაფდება - ასეთი კბილის პასტის გამოყენებისგან თავი უნდა შევიკავოთ - აღნიშნეს გადაცემაში ,,საიმედო რეკომენაციდები. 

წყარო:​ ,,საიმედო რეკომენდაციები''

წაიკითხეთ სრულად