Baby Bag

რა ფსიქოლოგიური პრობლემები შეიძლება შეუქმნას ბავშვს მშობლების მიერ ყურადღების არასწორად გადანაწილებამ ორი ან მეტი შვილის შემთხვევაში?

რა ფსიქოლოგიური პრობლემები შეიძლება შეუქმნას ბავშვს მშობლების მიერ ყურადღების არასწორად გადანაწილებამ ორი ან მეტი შვილის შემთხვევაში?
რა ფსიქოლოგიური პრობლემები შეიძლება შეუქმნას ბავშვს მშობლების მიერ ყურადღების არასწორად გადანაწილებამ ორი ან მეტი შვილის შემთხვევაში? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი, მარი ჯოხარიძე.
მარი ჯოხარიძე: ბავშვობა ადამიანის ცხოვრებაში უმნიშვნელოვანესი პერიოდია. ამ დროს უყალიბდება ადამიანს წარმოდგენები, დამოკიდებულებები საკუთარი თავის, გარშემომყოფების, მოვლენების მიმართ. გარემო დიდ ზეგავლენას ახდენს ბავშვის არა მხოლოდ აწმყოზე, არამედ მის მომავალზეც. თუ ისეთ გარემოში იზრდება, სადაც გრძნობს გულგრილობას, თავს უმნიშვნელოდ თვლის, მშობლები ადარებენ დას ან ძმას, უმეტესად რომელიმე ერთი შვილის ინტერესებს ითვალისწინებენ, ხშირად აკრიტიკებენ, არ უთმობენ დროს, რომელშიც მთავარი ხანგრძლივობა კი არა, ხარისხია, მაშინ ადამიანს ბავშვობაშიც და ხშირად, ზრდასრულ ასაკშიც დაბალი თვითშეფასება აქვს, პრობლემები ურთიერთობებში, უჭირს რეალიზება, საკუთარი რესურსების მობილიზება და იტანჯება დეპრესიით.
ხშირად მშობლებს ჰგონიათ, რომ მთავარია, დიდი დრო გაატარონ ბავშვთან და ყველაზე დიდ გამოწვევად სწორედ დროის ხანგრძლივობა მიაჩნიათ. სინამდვილეში, მთავარია, როგორ ვიყენებთ ამ დროს. შეიძლება მთელი დღე ბავშვთან გავატაროთ ფიზიკურად, მაგრამ მასთან არ გვქონდეს კომუნიკაცია, არ ვეთამაშოთ, არ გავუზიაროთ ემოციები და შემოვიფარგლოთ მხოლოდ მოკლე ინსტრუქციებით, შენიშვნებით, ან პირიქით, მხოლოდ ნახევარი საათი გავატაროთ ბავშვთან, მაგრამ ამ დროის განმავლობაში მთელი ჩვენი ყურადღება ეთმობოდეს მას, ვეთამაშოთ, ვესაუბროთ, მოვუსმინოთ, მოვეფეროთ. აქტივობები დამოკიდებულია ბავშვის ასაკსა და განვითარებაზე, მთავარია, პროდუქტიულად ავითვისოთ ბავშვთან გატარებული დრო.
- რას უნდა მიაქციონ ყურადღება მშობლებმა?
- მაგალითად, თუ მშობელს ჰყავს ორი შვილი, 10 წლის და 5 თვის, აქ ხომ ბუნებრივია, დრო თანაბრად ვერ გადანაწილდება, ახალშობილს სჭირდება გამუდმებითი მოვლა და მეთვალყურეობა, მშობლები ასეთ დროს დაღლილები და დაძაბულები არიან, თან ნერვიულობენ, რომ უყურადღებოდ არ დარჩეთ უფროსი შვილი. მშობლებმა ყურადღება უნდა გაამახვილონ იმაზე, თუ რას აკეთებენ მაშინ, როდესაც უფროს შვილთან ერთად არიან. დაინტერესდნენ მისი ფიქრებით, ემოციებით, ესაუბრონ არა მხოლოდ იმაზე, თუ რა აქვს ბავშვს სამეცადინო, არამედ იმაზე, თუ როგორი დღე ჰქონდა, რას გრძნობს, გაუზიარონ საკუთარი ემოციებიც. ხშირად რთულ ქვევას სწორედ მშობლების ყურადღების მისაქცევად ავლენენ ბავშვები. მშობლებს ვურჩევ, რომ თუნდაც 10 წუთი დაუთმონ თითოეულ ბავშვს ინდივიდუალურად ისე, რომ პატარამ იგრძნოს მშობლების ყურადღება მხოლოდ მისკენ არის მიმართული.
- აღზრდის მეთოდებზეც რომ ვისაუბროთ. რას ურჩევდით მშობლებს?
- ბავშვების აღზრდისას, პირველ რიგში, უნდა გავაცნობიეროთ, რომ ყველა ბავშვი არის უნიკალური, განსხვავებული, ამიტომ არ შეიძლება მათი ერთმანეთთან შედარება. ხშირად მსმენია, როცა მშობელი ამბობს: „შენი და ისეთი მშვიდი ბავშვია და შენ ვის დაემსგავსე ასეთი მოუსვენარი?“, ან: „შენი ძმა ისე კარგად სწავლობს მათემატიკას და შენ რა გჭირს?“ მშობელი ასეთი საქციელით არა მხოლოდ ბავშვის თვითშეფასებაზე ახდენს უარყოფით გავლენას, არამედ ბავშვს თავის დას ან ძმას ისე ანახებს, როგორც მის კონკურენტს, რომელსაც უნდა შეეჯიბროს, გაუტოლდეს ან აჯობოს, დაამარცხოს. ხშირად ეს ქმნის კონფლიქტს არა მხოლოდ ბავშვობის ასაკში, არამედ ზრდასრულ ასაკშიც გრძელდება.

მშობლებს ვურჩევ, ხშირად მისცენ შვილებს ერთობლივი დავალებები. მაგალითად, დახმარება სადილის მომზადების დროს, სახლის დალაგების, ტანსაცმლის გარეცხვის, პროდუქტების დახარისხების დროს. მოუსმინონ ბავშვებს, გაითვალისწინონ მათი ინტერესები და შესაძლებლობები და ამის მიხედვით გადაანაწილონ როლები და ფუნქციები.

​​ბავშვებმა უნდა ისწავლონ ერთმანეთის გათვალისწინება, დათმობა, ერთმანეთზე ზრუნვა და სიყვარულის გამოხატვა. უნდა იგრძნონ, რომ ყველა მათგანი არის ოჯახის და შემდეგ უკვე საზოგადოების სრულფასოვანი, სრულუფლებიანი წევრი.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძინე საბავშვო პროდუქტების ნაკრები ექსკლუზიურ ფასად ბმულზე 👉 bit.ly/3iF0YnF

შეიძლება დაინტერესდეთ

„იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო,“ - ფსიქოთერაპევტი რეზო კორინთელი

„იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო,“ - ფსიქოთერაპევტი რეზო კორინთელი

ფსიქოთერაპევტმა რეზო კორინთელმა ადამიანის ცხოვრებაში მორჩილების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მისი თქმით, ურჩობა ადამიანის ინფლაცია და ამპარტავნებაა:

„ცხოვრებისადმი მორჩილება კარგია, რა თქმა უნდა. ურჩი ადამიანი იღუპება მერე. ​ამპარტავნებაა დაუმორჩილებლობა. ურჩობა ადამიანის ინფლაციაა. ვინც ამბობს: „ყველაფერი შემიძლია, მერე რა,“ ის იღუპება. ინფლაციის შემდეგ ვინ გადარჩენილა?! შენ რეალობას წყდები და ეცემი მერე. ინფლაციის დროს შენ შენს თავზე არაადეკვატურად დიდი წარმოდგენა გაქვს.“

რეზო კორინთელმა აღნიშნა, რომ ბავშვის ურჩობის მიზეზი ხშირად უფროსების მხრიდან წაქეზებაა:

„შოპენჰაუერი ამბობდა, ტანჯვას ატმოსფერული წნევის დანიშნულება აქვსო. თორემ ადამიანი იმხელაზე გაიბერებოდა, გასკდებოდა. ამიტომ ტანჯვა თავში ურტყამს: „შენ არ ხარ ეს.“ არაადეკვატურია ადამიანმა იფიქროს, რომ მას ყველაფერი შეუძლია. ​მორჩილება კანონისადმი, მორჩილება თამაშის წესებისადმი აუცილებელია. ჩოგბურთელი ემორჩილება თამაშის წესებს, თუ არა?! ოთხი წლის ბავშვმა უნდა გადაწყვიტოს თვითონ?! იქ, სადაც ბავშვი ურჩობს, ვიღაც აქეზებს მას: არ დაემორჩილო. დედა უკრძალავს, მამა ეუბნება: „არაუშავს, გააკეთე!“ იქ არის ცოლ-ქმარს შორის დაპირისპირება და ბავშვს იყენებენ ჩოგბურთის ბურთივით.“

რეზო კორინთელმა განმარტა, რომ ის ბრმა მორჩილებაზე არ საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვს მშობელმა უნდა ასწავლოს ცხოვრების კანონენის მორჩილება, რაც მას გამარჯვებამდე მიიყვანს:

„მე არ მითქვამს ბრმა მორჩილება. ​ბავშვს უნდა ასწავლო, რომ შენ კანონებს, ცხოვრების წესებს უნდა დაექვემდებარო, თუ გინდა გამარჯვება. თუ ამას არ დაექვემდებარები წააგებ. უნდა ანახო ბავშვს, რომელია ეს წესები.“

„რატომ არ უნდა დაემორჩილო მამას?! ის სიყვარულით გეუბნება, როგორ ჭამო, როგორ შეგერგოს. ექიმი რომ გეუბნება, ეს არ გააკეთო, ის გააკეთე, თორემ გაწყენს, რატომ უნდა გავაკეთო ეს?! ​რატომ გგონია, რომ მამა გინერგავს რაღაცას და გთრგუნავს. მოსიყვარულე მამა გასწავლის ცხოვრებას. შეიძლება მამა ცდებოდეს, შეიძლება ექიმიც ცდებოდეს, წამალს ხომ სვამთ, რა იცით, რომ ექიმი სწორია? რომ ამოწმებთ, ეს არის უნდობლობა. ნეგატიური არ არის მორჩილება,“ - აღნიშნა რეზო კორინთელმა.

წყარო: ​„აზროვნების აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად