Baby Bag

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს
როგორ უნდა მოვიქცეთ, სანამ ბავშვი ეკრანდამოკიდებული გახდება და რა ზიანს აყენებს მათ გონებრივ განვითარებას ეკრანი? - აღნიშნულ თემებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე ესაუბრა.

- ეკრანდამოკიდებულება ბავშვებში ძალიან დიდი პრობლემაა. რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა?

- ეკრანდამოკიდებული ბავშვები პასიურები არიან, არ იჩენენ ინტერესს სხვა აქტივობების მიმართ. ხშირად ვხდებით პრობლემებს ქცევაშიც, როცა მშობელი ეკრანს მოაშორებს ბავშვს, აწყობენ ტანტრუმს და ასე ცდილობენ გაჯეტების დაბრუნებას, ძირითად შემთხვევაში იღებენ კიდეც მათთვის სასურველ შედეგს.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა საზღვრები უნდა დაუწესოს ბავშვს?

- საზღვრების დაწესება აუცილებელია, თუმცა ეს საზღვრებიც დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე. 3 წლამდე ასაკის ბავშვები სასურველია, საერთოდ მოვარიდოთ ეკრანს, მაგრამ რადგან დღევანდელ რეალობაში ეს ძალიან რთულად შესასრულებელია, რეკომენდაციაა, რომ ეკრანთან გატარებული დრო არ უნდა აღემატებოდეს ნახევარ საათს. ადრეულ ასაკში ამას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. დრო შეიძლება გადანაწილებული გვქონდეს, მაგალითად, თუ ექვსი წლის ბავშვს ვაძლევთ უფლებას, რომ დღის განმავლობაში ერთი საათი გაატაროს ეკრანთან, შეიძლება ეს ერთი საათი, ორ ან სამ ნაწილად გავყოთ. აუცილებლად უნდა აკონტროლოს მშობელმა, რას უყურებს ბავშვი, რა ინფორმაციას მიიღებს, რას აითვისებს. ბევრი სასარგებლო რამეც შეიძლება ისწავლოს ბავშვმა ეკრანიდან თუ საზღვრებს დავუწესებთ და ყურადღებით შევურჩევთ, რას უყუროს.

- როგორ ავარიდოთ ბავშვი ეკრანდამოკიდებულებას, რომ არც მისი ფსიქიკა დააზიანოს და თან პრობლემაც აღმოიფხვრას? (ფაქტია, რომ გაჯეტების სრულად აკრძალვა დღევანდელ რეალობაში არ გამოდის)

- ბავშვს უნდა შევთავაზოთ რაც შეიძლება მეტი საინტერესო, გასართობი აქტივობა და წავახალისოთ მისი ინტერესები. პატარა ჩართული უნდა იყოს ოჯახის საქმიანობაში, რუტინაში და მისი მოქმედებები აუცილებლად უნდა იყოს წახალისებული.

- რამდენად აფერხებს ბავშვის გონებრივ განვითარებას ეკრანზე მიჯაჭვულობა?

- ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით აფეხებს ადრეულ ასაკში. ბავშვი ვითარდება მაშინ, როცა იკვლევს გარემოს, იღებს ახალ გამოცდილებებს, აკვირდება და შეისწავლის საგნებს, მაგალითად, შეხებით, ყნოსვით. ეკრანთან კი ამის შესაძლებლობა არ აქვს. გაჯეტებთან დიდი დროის გატარება განსაკუთრებით უშლის ხელს სოციალური უნარების განვითარებას.

- უკვე ეკრანდამოკიდებულ ბავშვთან რა რაციონალური ნაბიჯები უნდა გადადგას მშობელმა, უნდა მიმართოს თუ არა სპეციალისტს და თავად რისი გაკეთება შეუძლია?

- მშობელმა უნდა დააწესოს საზღვრები, მოიფიქროს, დაგეგმოს, რა აქტივობებით დაკავდება ბავშვი დღის განმავლობაში. აქტივობები უნდა იყოს ბავშვის ინტერესებს და შესაძლებლობს მორგებული. ეკრანი გამოიყენოს, როგორც ჯილდო. ბავშვი ჯერ დაკავდეს მშობლის მიერ შეთავაზებული აქტივობით და შემდეგ მიიღოს გაჯეტი განსაზღვრული დროით. მაგალითად, „ჯერ დავხატოთ და შემდეგ მიიღებ ტელეფონს 10 წუთით“. რთულია ერთი რეკომენდაცია მოარგო ყველა შემთხვევას, ყველაფერი დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე, ოჯახის ცხოვრების წესზე. თუ მშობელი ხვდება, რომ დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდება და უჭირს ბავშვის ქცევის მართვა, უნდა მიმართოს სპეციალისტს, ასე მიიღებს არა ზოგად, არამედ კონკრეტულ შემთხვევაზე მორგებულ რეკომენდაციებს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

უსაფრთხოების 10 წესი, რომელიც ბავშვს აუცილებლად უნდა ასწავლოთ - ევგენი კომაროვსკი

უსაფრთხოების 10 წესი, რომელიც ბავშვს აუცილებლად უნდა ასწავლოთ - ევგენი კომაროვსკი

​ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც მშობლებს უსაფრთხოების ის წესები გააცნო, რომელთა შესახებ ბავშვმა აუცილებლად უნდა იცოდეს. მართალია, მშობლებს სურთ, რომ ისინი ყოველთვის შვილების გვერდით იყვნენ, მაგრამ ეს შეუძლებელია. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვი დამოუკიდებლობას მიაჩვიოთ და მას საკუთარ უსაფრთხოებაზე ზრუნვისთვის აუცილებელი წესები ადრეული ასაკიდანვე გააცნოთ.

წესი 1. ბავშვმა ზეპირად უნდა იცოდეს თავისი სახელი, გვარი, მშობლების პირადი მონაცემები, რომელიმე ოჯახის წევრის მობილურის ნომერი და სახლის მისამართი. შესაძლოა, ბავშვი ასაკით პატარა იყოს, მაგრამ იზრუნეთ, რომ მან ნელ-ნელა დაიმახსოვროს პირადი მონაცემები. ძალიან კარგია, თუ მას ოჯახის რომელიმე წევრის მობილურის ნომერი ზეპირად ეცოდინება, თუმცა უკეთესია, თუ რომელიმე სხვა ოჯახის წევრის ნომერსაც დაიმახსოვრებს.

წესი 2. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ უცხო ადამიანს არაფერი გამოართვას. მას უნდა აუხსნათ, რომ როგორი მიმზიდველიც უნდა იყოს საჩუქარი, უცხო ადამიანისგან მისი აღება მაინც არ არის სასურველი. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ უცხო ადამიანის მიერ შემოთავაზებული ​საკვები ან სასმელი, შესაძლოა, საფრთხის შემცველი აღმოჩნდეს. ბავშვმა უცხო ადამიანისგან არც სათამაშოები უნდა მიიღოს.

წესი 3. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ ღობეზე გადაძრომა უსაფრთხო აქტივობა არ არის. შესაძლოა, ფეხბურთის თამაშის დროს ბურთი ეზოდან გადავარდეს, ბავშვმა კი მის მოსატანად წასვლა და ღობეზე გადაძრომა სცადოს. ბავშვს ასწავლეთ, რომ თუ მსგავსი რამ მოხდა, მან დახმარება ნაცნობ უფროს ადამიანს უნდა სთხოვოს.

წესი 4. ბავშვს უნდა აუხსნათ, რომ სასეირნოდ მარტო წასვლა არ შეიძლება. ​თუ ბავშვს სახლიდან გასვლა უნდა, მას მშობელი ან სანდო უფროსი ადამიანი უნდა ახლდეს თან.

წესი 5. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ ცეცხლთან თამაში სახიფათოა. მას უნდა აუხსნათ, რომ არ აქვს მნიშვნელობა სახლში უფროსები იმყოფებიან თუ არა, ცეცხლთან მისვლა მას კატეგორიულად ეკრძალება. ბავშვი ცეცხლს მხოლოდ მაშინ უნდა მიუახლოვდეს, თუ მის გვერდით მშობელია და ის ამის წინააღმდეგი არ არის.

წესი 6. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ უცნობ ადამიანთან ერთად არსად წასვლა არ შეიძლება. მაშინაც კი, თუ ბავშვს უცხო ადამიანი ეტყვის, რომ ის ბავშვთან დედამ ან მამამ გამოგზავნა, ბავშვი მას არ უნდა გაყვეს და დახმარება ითხოვოს. ბავშვი გააფრთხილეთ, რომ თუ მასთან მისვლას ვერ ახერხებთ, მის წასაყვანად მხოლოდ ნაცნობ ადამიანს გაგზავნით.

წესი 7. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მშობლების ან ძალიან ახლობელი ადამიანების გარდა არავის აქვს უფლება მას ჩაეხუტოს, მოეფეროს ან სხვა სახის ფიზიკური სიახლოვე ჰქონდეს. თუ ბავშვი ხედავს, რომ მას ვინმე ავიწროვებს, აუცილებლად უნდა ითხოვოს დახმარება.

წესი 8. თუ ბავშვი დაიკარგება, ის უნდა დარჩეს იმ ადგილზე, რომელზეც იმყოფება. ბავშვს აუხსენით, რომ მსგავს შემთხვევაში ის ადგილიდან შორს არ უნდა წავიდეს და უფროსებს სთხოვოს ხმამაღლა გამოაცხადონ მისი დაკარგვის შესახებ (თუ ეს ხდება ჰიპერმარკეტში, თეატრში ან სხვა მსგავს დაწესებულებაში).

წესი 9. ბავშვს აუხსენით, რომ უცნობ ადამიანს პირადი ინფორმაცია არ უნდა გაანდოს. დაუშვებელია უცხო ადამიანისთვის საკუთარი მისამართის, ტელეფონის ნომრის ან ფოტოების გაზიარება. თუ ვინმე ბავშვისგან მსგავსი სახის ინფორმაციის მიღებას ითხოვს, მან ამის შესახებ დაუყოვნებლივ უ​ნდა აცნობოს მშობლებს.

წესი 10. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მან არასდროს უნდა გააკეთოს ისეთი რამ, რაც დისკომფორტს უქმნის. თუ მას სთხოვენ, რომ სხვების თანდასწრებით გამოიცვალოს ტანსაცმელი, იბანაოს აუზში ​ან მიირთვას რამე, რაც არ მოსწონს, ბავშვს უფლება აქვს მსგავსი მოთხოვნა გააპროტესტოს.

​წყარო

წაიკითხეთ სრულად