Baby Bag

„მე აუცილებლად წავუკითხავ ჩემს პირველკლასელებს „დედაენას“, მაგრამ ამ სახელმძღვანელოთი ანბანს არ ვასწავლი...“

„მე აუცილებლად წავუკითხავ ჩემს პირველკლასელებს „დედაენას“, მაგრამ ამ სახელმძღვანელოთი ანბანს არ ვასწავლი...“

„მე აუცილებლად წავუკითხავ ჩემს პირველკლასელებს „დედაენას“, მაგრამ ამ სახელმძღვანელოთი ანბანს არ ვასწავლი.


რატომ? მოგახსენებთ:


კითხვის სწავლების დროს მთავარი ფოკუსი მიმართულია სიტყვის დეკოდირებისკენ. რაც გულისხმობს ცალკეული, შესწავლილი ასოების ჯერ გახსენებას, შემდეგ მარცვლად ქცევას, გამთლიანებას (სინთეზს) და ბოლოს, ამოკითხული ბგერებით სიტყვის გააზრებას, თუ რა წაიკითხა.
რთულია, არა?


რა თქმა უნდა. წარმოიდგინეთ, რამდენ ოპერაციას ასრულებს ერთი სიტყვის წაკითხვის (გაშიფვრის) დროს ბავშვის ტვინი. 


ამიტომ იძაბებიან ისინი, კითხვის დროს - აქნევენ ფეხებს, სხეულს ამოძრავებენ სხვადასხვა მიმართულებით, სუნთქვა უჩქარდებათ, ძალას ატანენ ნერწყვის ყლაპვას და ა. შ. თითქოს ამით ტვინს აიძულებენ ამ რთული პროცესის დაძლევაში დახმარებას.


ამას დამატებული ჩვენი მკაცრი ტონით ნათქვამი: 


„გააჩერე ფეხები!“ 

„წესიერად დაჯექი და ნუ ცქმუტავ!“

„არ მომწონს, თავიდან!“


ამ დროს ირთვება დაზეპირების მექანიზმი და ბავშვის გონება სწრაფად იმახსოვრებს წინადადების პირველი სიტყვის ლოგოგრაფიულ ხატს. 


წაიკითხავს პირველ სიტყვას ( მისთვის სიმბოლოს) და მაშინვე ჩაარაკრაკებს დანარჩენს. ჩვენ კი კმაყოფილნი იმით, რომ ბავშვმა სხაპასხუპით წაგვიკითხა გაკვეთილი, გვგონია, რომ საქმე გადასარევად გვაქვს და პრობლემას ვერ ვხედავთ.


ახლა წარმოიდგინეთ მოთხრობა, დატვირთული უცხო, ძირითადად აგრარული ლექსიკით, რომელიც ცალკე განმარტებას ითხოვს და ურთულებს პირველკლასელს ტექსტის გააზრებას. 


მეტყვით, რა, არ უნდა იცოდეს ბავშვმა რა არის გუთანი, ჯარა, გობი, თითისტარი?


ცხადია, ეს სიტყვები უნდა ვასწავლოთ, მაგრამ არა პირველკლასელებს, კითხვის სწავლებისას, არამედ მეორე, მესამე კლასში გავუმდიდროთ ლექსიკა ქართული ძარღვიანი სიტყვებითა და გამოთქმებით. ამ დროს, მერწმუნეთ, უფრო ეფექტურიცაა, რადგან 7-8 წლის ასაკის ბავშვი თვითონვე ხვდება კონტექსტში ბევრი სიტყვის მნიშვნელობას. ჩვენი ახსნით კიდევ უფრო გავუმყარებთ ცოდნას.


სიტყვებისა და ფრაზების განმარტება იქით იყოს და ტექსტის ავთენტურობაზეც მოგახსენებთ. ყველასთვის საყვარელ, ერთი შეხედვით, სახალისო „თხა და გიგოზე“ შევაჩერებ თქვენს ყურადღებას.


1. „გამოვიდა გიგო სოფლის მოედანზე, ჩამოჯდა კუნძზე“...


თითქოს ყველა სიტყვა ნაცნობია ბავშვებისთვის. მაგრამ ტექსტის კითხვის დროს მასწავლებელმა აუცილებლად უნდა განუმარტოს მოსწავლებს „სოფლის მოედანი“, რომლის მნიშვნელობა თვით სოფელში მცხოვრებმა ბავშვებმა აღარ იციან, მგონი. :)ქალაქელებისთვის კი მოედანი ხელოვნურსაფარიან სტადიონთან ასოცირდება. :)


ცხადია, უნდა განუმარტო და ესარის, რომ ამძიმებს ბავშვის აღქმას, რომლის გონებაც სულ სხვა მიმართულებით მუშაობს ამ დროს.


2. „ გამოექანა შორიდან თხა, დაეჯახა რქებით გიგოს...“


და ამ დროს შეწუხებული ბავშვები:


„მაას, სად შეარჭო რქები?“
„თვალში რომ მოხვედროდა?“


ვიცი, რაც გაიფიქრეთ. დიახ, ჩვენც წაგვიკითხეს თავის დროზე და მსგავსი ემოცია არ გამოუწვევია, გავიცინეთ კიდეც, არა? 


ჰოდა, იქნებ ამაზეც დავფიქრდეთ, ახლა რატომ არ ეცინებათ ბავშვებს ამაზე?


3. დაბოლოს, მინდა ფსიქოლოგებს დავუსვა კითხვა:


ნუთუ, გიგოს საქციელში ხედავთ ასაკისთვის შეუფერებელ ქმედებას? 6 წლის ბავშვმა სხვების დასანახად კითხვის იმიტაცია რომ გაითამაშოს, ეს არაბუნებრივია?


მაშ, რისი მომცემია ტექსტი, რომელმაც დაკარგა ის ფუნქცია, რისთვისაც დაიწერა თავის დროზე?


თქვენ ვერ მომიძებნით „დედაენაში“ ვერცერთ სიტყვას, გამოთქმას და მთლიან ტექსტს, რომელიც გოგებაშვილის დროინდელი ბავშვისთვის უცხო იყო. ყველა მოთხრობა, თავისი ლექსიკით პასუხობდა იმდროინდელ მოთხოვნებს და ითვალისწინებდა ბავშვის შესაძლებლობებს.


ზუსტად ამიტომ არის „დედაენა“ შედევრი.


და მე მას, როგორც ქართველი ერის უდიდეს კულტურულ მონაოვარს, აუცილებლად გავაცნობ ჩემს მოსწავლეებს.“ 


აღნიშული პოსტი მასწავლებელმა ნინო მესხორაძე​მ სოციალურ ქსელში ​„დედაენის“ სკოლებში დაბრუნებასთან დაკავშირებით გამოაქვეყნა. 

ფოტო: ჟურნალი „თბილისელები“

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,როდესაც ადამიანებს ყოველდღე სიკვდილით აშინებ და სტრესავ, სახლში გამოკეტავ, სამსახურში წასვლას აუკრძალავ, ყოველგვარ გასართობს მოუსპობ... ამით ფსიქიკას ისეთი გამოუსწორებელი ზიანი ადგება და ეს ყველაფერი თურმე იმიტომ, რომ არ გავცივდეთ?''

,,როდესაც ადამიანებს ყოველდღე სიკვდილით აშინებ და სტრესავ, სახლში გამოკეტავ, სამსახურში წასვლას აუკრძალავ, ყოველგვარ გასართობს მოუსპობ... ამით ფსიქიკას ისეთი გამოუსწორებელი ზიანი ადგება და ეს ყველაფერი თურმე იმიტომ, რომ არ გავცივდეთ?''

​,,ბ–ნ ამირან გუშინ ტვ პირველთან ინტერვიუში განაცხადეთ, რომ სოციალურ ქსელში და საზოგადოებაში არიან ჯგუფები, რომლებიც ამბობენ რომ კორონა არ არსებობს...

მე ჯერ არსად გამიგია, ვინმე ნორმალურს ეთქვას, რომ კორონა ვირუსი ან არარსებობს ან მისგან ხალხი არ იღუპება, მაგრამ სხვა საქმეა იმ მსოფლიო „კორონა–პანდემიის“ ტყუილში მხილება, რომელიც თავს მოახვიეს კაცობრიობას!

დავიჯერო თქვენ არ გაგიგიათ ბონის უნივერსიტეტის კვლევის შესახებ? სადაც ვირუსოლოგიის ინსტიტუტის დირექტორმა პროფესორმა ჰენდრიკ შტრიკმა განაცხადა, რომ სტატისტიკის დათვლაში ადგილი აქვს მიკერძოებას და სიყალბეს. კვლევის შედეგების მიხედვით კორონავირუსის შედეგად გარდაცვალება 0.37%-ია და არა 3,4%, როგორც ეს მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციამ გამოაცხადა?

არც ჰამბურგის სასამართლო სამედიცინო ექსპერტიზის ინსტიტუტის დირექტორის პროფესორის კლაუს პოიშელის განცხადება მოგისმენიათ, სადაც კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით განაცხადა, რომ ყველა გარდაცვლის კორონავირუსს მიაწერენ და სწორედ ეს ქმნის ყალბ შთაბეჭდილებას და ხალხი შეშინებულია, რადგან ყოველდღე ისმენს ამის შესახებ ტელევიზიით?

არც სტენფორდელი მეცნიერის, ექიმ ჯონ იოანიდისის, კვლევის შესახებ გსმენიათ რაიმე? რომელიც კალიფორნიაში ჩატარებული კვლევის შედეგად ამტკიცებს, რომ კორონას სიკვდილიანობის მაჩვენებელი სეზონური გრიპის ტოლია და სიკვდილიანობის პროცენტი არსებულზე 50–ჯერ ნაკლებია?

არც ნიუ-იორკში ჩატარებული კვლევის შესახებ გსმენიათ რაიმე? სადაც დაადგინეს, რომ დაავადება მოსახლეობის 13.9%-ს ისე აქვს გადატანილი, რომ ამ ადამიანებმა ვირუსი ისე მოიხადეს, რომ ახალი კორონავირუსით ინფიცირების შესახებ არც კი იცოდნენ?

არც კალიფორნიის და ჩრდილოეთ კაროლინის მედიცინის ცენტრის დირექტორის რაშიდ ბუტარის გამოსვლა მოგისმენიათ? სადაც განაცხადა, რომ ყალბი პანდემიის ორგანიზებაში გეითსი და ფაუჩი მონაწილეობენ და კოლოსალურ მოგებას ელოდებიან? ხოლო იმ ექიმებს ვინც ამ კორონააფიორაზე ხმის ამოღებას ბედავს იდევნებიან, მათ შორის სოციალურ ქსელსა და ინტერნეტში?

არც ინსბრუკის სამედიცინო უნივერსიტეტის კვლევის შედეგების შესახებ გსმენიათ? რომელიც ავსტრიის კურორტ იშგილზე ჩატარდა და სადაც დადგინდა, რომ იქ მაცხოვრებელი მოსახლეობის 42,4%–ს სხეულში ანტისხეულები აღმოაჩნდათ, ანუ ვირუსი გადატანილი ჰქონდათ? და მაგ 42,4 პროცენტიდან 85–მა პროცენტმა ვირუსი ისე გადაიტანეს საერთოდ რომ არ იცოდნენ ამის შესახებ?

არც ავსტრიელი პოლიტიკოსის ჰერბერტ კიკლის 22 აპრილის გამოსვლა გინახავთ ავსტრიის პარლამენტში? რომელმაც ხელისუფლება ცრუ პანიკაში და მოსახლეობის დაშინებაში დაადანაშაულა?

არც იტალიელი პოლიტიკოსის ვიტორიო სგარბის გამოსვლა გინახავთ იტალიის პარლამენტში? სადაც განაცხადა, რომ იტალიაში ვირუსის შედეგად გარდაცვლილთა შესახებ ციფრები ტყუილია და გაბერილი?

არც რობერ ფრენსის კენედის გამოსვლისთვის მოგისმენიათ? 29 აგვისტოს ბერლინში გამართულ მრავალათასიან კორონას აქციაზე, სადაც ფარდა ახადა კორონა აფიორას და ამ ყველაფრის ორგანიზებაში ფარმაცევტული კომპანიები დაადანაშაულა?

ჩვენი ქვეყნის გაღატაკებული მოსახლეობა რეგულაციების დაწესებით დიდხანს რომ ვერ გაძლებს ეს ხომ იცით? ბ–ნმა თენგიზ ცერვაძემ მაისში სწორედ ის განაცხადა, რასაც დიდი ხანი ვამბობდი: "ჩვენ ასე დიდხანს ვერ ვიცხოვრებთ, ქვეყნის ეკონომიკა ვერ გაძლებს, რა მნიშვნელობა აქვს კორონა მოგკლავს თუ შიმშილი?"

ის ხომ ნამდვილად იცით, რომ ხალხი ყოველწლიურად ასევე იღუპებოდა სხვადასხვა სეზონური გრიპებისგანაც და მაშინაც ძირითადად იმუნიტეტ დაქვეითებულებს, მძიმე ავადმყოფებს და ასაკოვან ადამიანებს კლავდა? რომ ყოველწლიურად მსოფლიოში გრიპით 5 მილიონამდე ადამიანი მძიმედ ავადდებოდა, 650 000–მდე კი გარდაიცვლებოდა? როდესაც დღეს მსოფლიოში არსებულ 900 000 გარდაცვლილზე საუბრობთ, ხომ იცით რომ ციფრები გაბერილია და ხშირად სხვადასხვა მიზეზით გარდაცვლის ადამიანებს კორონას მიაწერენ?

როგორც პროფესიანალმა მედიკოსმა, ისიც ხომ ძალიან კარგად იცით, რომ სტრესი აქვეითებს იმუნურ სისტემას და ადამიანებს ვირუსის მიმართ უფრო მოწყვლადს ხდის?
როდესაც ადამიანებს ტელემედიიდან ყოველდღე სიკვდილით აშინებ და სტრესავ, სახლში გამოკეტავ, სამსახურში წასვლას აუკრძალავ, ყოველგვარ გასართობს მოუსპობ (რესტორანი, კინო, თეატრი, სტადიონი...), ერთმანეთისგან დისტანციას მოსთხოვ, ნიღბით ტარებას აიძულებ, ამით ფსიქიკას ისეთი გამოუსწორებელი ზიანი ადგება, რომელიც შესაძლოა ძალიან მძიმე შედეგებით დასრულდეს და ეს ყველაფერი თურმე იმიტომ, რომ არ გავცივდეთ? შეგახსენებთ, ჯანმოს გენერალური დირექტორის ტედროს ადან გებრეიესუსის 6 სექტემებრის განაცხადებას: კორონავირუსის პანდემიამ მილიონობით ადამიანის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე მოახდინა გავლენა. მსოფლიოში თვითმკვლელობების რიცხვი გაიზარდა და ეს კორონას გამო გამო სოციალური ურთიერთობების შეზღუდვებს უკავშირდება...

ჩემზე უკეთ გეცოდინებათ, რომ ტუბერკულოზი გადამდები დაავადებაა, იგი შეიძლება იყოს ჩასუნთქულ ჰაერში, ნახველის წვეთებში, ჭურჭელზე და ა.შ. ტუბერკულოზი არა მარტო ჰაერ–წვეთოვანი გზით გადამდები ინფექციაა, არამედ მტვრითაც გადაიტანება. ტუბერკულოზის გამომწვევი ბაქტერიები დიდხანს ინარჩუნებენ სიცოცხლისუნარიანობას. 2014 წელს აქტიური ტუბერკულოზის 9,6 მილიონი შემთხვევა გამოვლინდა, რომელთაგან 1,5 მილიონი პაციენტი გარდაიცვალა. ანუ სიკვდილიანობა დაახლოებით 14%–ია! 2014 წელს რატომ არ ატარებდნენ ხალხს ნიღბებით და რატომ არ გააჩერეს მსოფლიო?

ბ–ნ ამირან, თქვენ გუშინ ასევე მოუწოდეთ საზოგადოებას: როდესაც დაინახავთ, რომ საზოგადეობრივ ტრანსპორტში ვინმეს ნიღაბი სწორად არ უკეთია, შენიშვნა მიეცითო. თქვენ ხომ იცით რომ პირბადე ჯანმრთელ ადამიანს არ სჭირდება და ასევე ვერ იცავს ადამიანს ვირუსისგან, მითუმეტეს პირბადე რომელიც მრავალჯერადად გამოყენებულია? თქვენ ასევე მოუწოდებდით საზოგადოებას აღდგომას ეკლესიაში არ წახვიდეთო, თქვენი მეგობარი პაატა იმნაძე კი კუბოებით აშინებდა ხალხს. მოგვიანებით აღმოჩნდა რომ ცდებოდით და აღიარეთ, რომ საქართველოში, რელიგიურ დღესასწაულებზე ვირუსის ფართოდ გავრცელების ფაქტები არ არსებობს. ასევე შეგახსენებთ, როდესაც მოქალაქეებს ავტომობილში წინა სავარძელზე ოჯახის წევრის დაჯდომას უკრძალავდით და ტრანსპორტი არ მუშაობდა, 22 მაისს საგანგებო მდგომარეობის დროს, თქვენ და პაატა იმნაძემ ლუგარის ლაბორატორიის ეზოში ხეების დარგვის აქციაში მიიღეთ მონაწილეობა! ამის ამსახველი კოლექტიური ფოტოც, სადაც დისტანიის და ნიღბების გარეშე ხართ 20–მდე ადამიანი, დაიდო დაადავადებათა კონტროლის ცენტრის ოფიციალურ საიტზე! საგანგებო მდგომარების დარღვევას რომ თავი დავანებოთ, როდესაც საზოგადოებას ავალდებულებდით დისტანციის დაცვას და პირბადის ტარებას, ვალდებულნი იყავით ჯერ წესები თვითონ დაგეცვათ, მითუმეტეს საჯარო ფოტოზე! როდესაც ამის შესახებ გამხილეთ რამდენიმე წუთში ფოტო საიტიდან წაშალეს, იმიტომ რომ მართალი ვიყავი!

მესმის, რომ ხელისუფლება ღიად ვერ წავა მსოფლიო კორონააფიორის წინააღმდეგ და ლავირება აუცილებელია, მაგრამ გადაწყვეტილებები ლოგიკასთან ახლოს ხომ უნდა იყოს? საბავშვო ბაღების გახსნის 1 ოქტომბრამდე გადაწევა რას ემსახურება? 1 ოქტომბრის შემდეგ კორონა კანკუნში მიდის დასასვენებლად? ან სკოლის მოსწავლეების შერეული დასწრების მოდელი რას ნიშნავს? კორონას კლასების მიხედვით გარჩევითობის უნარი გააჩნია? ან უსიმპტომო პაციენტი რას ნიშნავს? ან უსიმპტომო პაციენტებს როგორ უნდა უმკურნალოთ სასტუმროებში? ქორწილებს და ქელეხებს რომ კრძალავთ, საარჩევნო შეკრებებს კი არა, რა მასკარადთან გვაქვს საქმე?

ბ–ნო ამირან თებერვალსა და მარტში, სანამ მოსახლეობა გაერკვეოდა თუ რასთან გვქონდა საქმე, საზოგადოებაში დიდი სიყვარული დაიმსახურეთ, შეგახსენებთ იმასაც, რომ სიყვარულსა და სიძულვილს შორის ძალიან მცირე მანძილია! ამიტომ მოგიწოდებთ, რომ შეწყვიტოთ ეს სიყალბე და ემსახუროთ სიმართლეს!''

ავტორი: საქართველოს დემოგრაფიული საზოგადოება XXI-ის ხელმძღვანელი ზვიად ტომარაძე

წაიკითხეთ სრულად