Baby Bag

„სამ წლამდე ასაკის ბავშვებს უკვე უნდა გამოვუმუშაოთ პასუხისმგებლობის გრძნობა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

„სამ წლამდე ასაკის ბავშვებს უკვე უნდა გამოვუმუშაოთ პასუხისმგებლობის გრძნობა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე გადაცემაში „პირადი ექიმი“ ბავშვებში პასუხისმგებლობის უნარის განვითარების შესახებ საუბრობს:

„ადრეულ ასაკში საძირკველის ჩაყრის გარეშე, შეუძლებელია, რომ უნარების განვითარება დავიწყოთ მოგვიანებით. ჩვენდა სამწუხაროდ ეს ასეა, რაც სპეციალისტებსაც ურთულებს შემდგომში საქმეს. ბუნებრივია, ადრეული ასაკის ბავშვს იმავე ენით ვერ დაველაპარაკებით, რომლითაც 14-15 წლის ასაკის ბავშვებს. არსებობს გარკვეული ორიენტირები, ხრიკები, ქცევის მოდელი, რომელიც უნდა დავიცვათ ადრეული ასაკიდან. ეს უნდა იყოს ბუნებრივი, მყარი და საიმედო ბაზა შემდგომ ახალ-ახალ გამოწვევებთან გამკლავებისთვის. თქვენ წარმოიდგინეთ, სამ წლამდე ასაკის ბავშვებსაც გარკვეულ ქმედებებთან მიმართებაში უკვე უნდა გამოვუმუშაოთ პასუხიმგებლობის გრძნობა. ეს თითქოს, ერთის მხრივ, ღიმილის მომგვრელია. მას უნდა შეეძლოს კონკრეტული საქციელის გამო დანაშაულის აღიარება. ბუნებრივია, ჩვენ მიერ საყვედურის თქმის ფორმა უნდა განსხვავდებოდეს, მაგრამ მან უნდა აღიაროს, რომ ცუდად მოიქცა. თუ მან მოხატა კედელი, უნდა მივიდეს იმის აღიარებამდე, რომ ხატვისთვის არსებობს სახატავი ფურცლები. უნდა მივხვდეთ, რომ ბავშვმა გააცნობიერა თავისი ცუდი საქციელი.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, მშობელმა ბავშვს სხვისი საკუთრების პატივისცემა უნდა ასწავლოს:

„თუ ბავშვი სხვის ნივთს აზიანებს, უნდა ავუხსნათ, რომ ეს ნივთი არ არის მისი. საკუთარ ნივთს, შეიძლება, უფრო თამამად მოეპყრას ადამიანი, თუმცა მის გაფრთხილებასაც აქვს თავისი წესები. ის, რაც სხვისია, არ შეიძლება ავიღო დაუკითხავად. უნდა ვიკითხო, მაქვს თუ არა ამის უფლება. ის, რაც სახლში ბევრჯერ ამიხსნეს, მაგ. წიგნს დახატვა აფუჭებს, უნდა გავიგო და სხვისი ნივთი არ უნდა დავაზიანო.“

თამარ ედიბერიძე აღნიშნავს, რომ ბავშვს პასუხისმგებლობის გრძნობას ადრეული ასაკიდანვე თუ არ ჩავუნერგავთ, შესაძლოა, შემდეგ ძალიან გვიანი აღმოჩნდეს:

„ბავშვის ასაკის მატებასთან ერთად შინაარსი და კონტექსტი იცვლება. თუ მანამდე ბავშვს პასუხისმგებლობაზე არ ვესაუბრებოდით, რა თქმა უნდა, დავაგვიანეთ. მოზარდობის ასაკი საკმაოდ რთული ეტაპია. რთული არა მხოლოდ ჩვენთვის, მშობლებისთვის, არამედ, პირველ რიგში, ბავშვებისთვის. მათ ძალიან უჭირთ ამ ეტაპის გადალახვა. ეს არის ძალიან ბობოქარი პერიოდი, ჰორმონალურად, შინაგანად. საკუთარი თავის აღქმა პრაქტიკულად მთლიანად იცვლება. ჩვენ გვინდა, რომ შვილები თავისუფალ პიროვნებებად აღვზარდოთ. თავიდანვე ყველა უნდა ვაცნობიერებდეთ, რომ ჩემი თავისუფლება მთავრდება იქ, სადაც იწყება სხვისი პირადი სივრცე. საერთო სივრცეში ქცევის განსხვავებული წესებია, უბრალოდ ეს წესები არის მოლაპარაკებაზე დამოკიდებული. შენი სახლის კედლების დაზიანებისას უნდა იცოდე, რომ ეს შენი სახლია, მაგრამ კედლები ყველასია. შესაბამისად შენ ერთპიროვნულად ვერ გადაწყვეტ, აქ დახატავ, თუ იქ დახატავ.“

თამარ ედიბერიძის თქმით, ბავშვებთან სამხედრო წესებით ვერ ვიხელმძღვანელებთ:

„ბუნებრივია, სამხედრო წესები პატარებთან არ მუშაობს. უფროსების პასუხისმგებლობაა ბავშვისთვის ისეთი გარემოს შექმნა, რომ მას დაზიანების სურვილი არ გაუჩნდეს და სხვაგან მიმართოს თავისი სურვილები და მისწრაფებები. არ ვამბობ, რომ ვიყვიროთ, ვიძალადოთ ან სასტიკად დავსაჯოთ ბავშვი, მაგრამ უნდა ავღნიშნოთ, რომ მან არასწორი საქციელი ჩაიდინა, არ გამოუვიდა ის, რასაც მისგან მოველოდით.“

„ალბათ, საქართველოში ძნელად მოიძებნება ოჯახი, სადაც მსგავსი რამ არ მომხდარა. ბავშვმა ფეხი წამოკრა რაღაცას და მაგიდას დაეჯახა. იმ წუთში მიცვივდნენ მშობლები, ოჯახის წევრები და ეუბნებიან: „ნუ გეშინია, ამ მაგიდამ გატკინა ხომ შენ? მოდი, ვცემოთ, ვცემოთ.“ ეს არის ყველაზე ცუდი, რაც შეიძლება პატარა ბავშვთან მიმართებაში გავაკეთოთ. ნახეთ, ბავშვს რას ვასწავლით, რომ შეიძლება შენი მოუქნელობა, შენი უხარისხო ქმედება დააბრალო სხვას, რომელიც რეალურად მსხვერპლია. მაგიდა სადაც დადგეს, იქ იდგა. მე წამოვედე ამ მაგიდას და ყველაფერი მას დავაბრალე, თან ვიძალადე კიდეც მასზე. თითქოს რა მოხდა, 3 წლის ბავშვს თუ ეს ვუთხარით, მაგრამ ეს ყველაფერი ილექება. 15-16-17 წლის აგრესიულ ქცევაში, შეიძლება, აღმოვაჩინოთ „ნაცემი მაგიდის“ ფენომენი. მოზარდი ნებისმიერი წინააღმდეგობის შემთხვევაში გამოავლენს აგრესიულ ქცევას. რა იქნებოდა სწორი 2-3 წლის ბავშვთან მიმართებაში? რა უნდა გაგვეკეთებინა? უნდა მივსულიყავით, გვეკოცნა და ტკივილი დაგვეამებინა. უნდა გვეთქვა, რომ სხვა დროს შორიდან შემოურბინოს მაგიდას. მეორე ვარიანტია, რომ მე გავწიო მაგიდა და სხვაგან დავდგა, რადგან ბავშვისთვის უსაფრთხო გარემო ვერ შევქმენი. ის, რომ ბავშვს აგრესია ჩამოვუყალიბე მაგიდის მიმართ, მომავალში ძალიან ცუდად დაგვიბრუნდება. მოზრდილ ასაკში ამან, შესაძლოა, ცუდი გამოძახილი ჰპოვოს,“ - აღნიშნავს თამარ ედიბერიძე. 


მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

შეიძლება დაინტერესდეთ

იაპონელების უნიკალური და ეფექტიანი მეთოდი ბავშვებს შორის კონფლიქტის აღმოსაფხვრელად

იაპონელების უნიკალური  და ეფექტიანი მეთოდი ბავშვებს შორის კონფლიქტის აღმოსაფხვრელად

ბავშვები ხშირად ჩხუბობენ ან კამათობენ. ეს ბავშვის განვითარების ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილია. ​ბავშვები სწავლობენ, თუ როგორ გადაჭრან კონფლიქტები. სწავლის პროცესში ვერბალური ან ფიზიკური ხასიათის კონფლიქტები გარდაუვალია. რა თქმა უნდა, ჩხუბი მისაღები ქცევა არ არის, რის გამოც მშობლები და მასწავლებლები ბავშვებს შორის კონფლიქტის სწრაფად ჩახშობას ცდილობენ.

იაპონელი მშობლები და მასწავლებლები ბავშვებს შორის კონფლიქტის გადაჭრას საკუთარი ორიგინალური მეთოდით ცდილობენ. აღნიშნული მეთოდი იაპონელ ბავშვებთან ეფექტიანია და ამართლებს, თუმცა ექსპერტები გადაჭრით ვერ ამბობენ, რამდენაც ეფექტიანი აღმოჩნდება ის სხვა ქვეყნებსა და კულტურებში.

იაპონურ მეთოდს „მიმამორი“ ეწოდება და ​ის ბავშვის ავტონომიურობის ზრდაზეა ორიენტირებული. მიმამორის პრაქტიკა საკმაოდ მარტივია. მასწავლებლები და მშობლები კონფლიქტის დროს ბავშვების ახლოს დგანან და მათ აკვირდებიან. ისინი ბავშვების კამათში არ ერევიან. მშობლები და მასწავლებლები არ ცდილობენ ბავშვებთან ერთად პრობლემის გაანალიზებას. ისინი ბავშვებს საშუალებას აძლევენ კონფლიქტი დამოუკიდებლად გადაწყვიტონ.

იაპონელი მშობლები და მასწავლებლები აღნიშნული მეთოდის მთავარ უპირატესობას იმაში ხედავენ, რომ ის ბავშვს გადაწყვეტილებების დამოუკიდებლად მიღების საშუალებას აძლევს და პრობლემის გადაჭრის უნარს უვითარებს. როდესაც მშობლები კონფლიქტში ერევიან, ისინი ბავშვებს ხელს უშლიან კონფლიქტის მოგვარება თავად სცადონ და ცხოვრებისეული გამოცდილება შეიძინონ.

​კონფლიქტში მშობლის ჩარევა ხშირად იწვევს ბავშვებისთვის იარლიყების მიკერებას. ზოგიერთი ბავშვი დამნაშავედ ცხადდება, ზოგიერთი კი - უდანაშაულოდ. როდესაც მშობლები თავს იკავებენ კონფლიქტში ჩართვისგან, ბავშვები კარგ გაკვეთილს იღებენ. ისინი აცნობიერებენ, რომ კონფლიქტით პრობლემების მოგვარება არასწორია. ბავშვები მიღებული გამოცდილებიდან ბევრ რამეს სწავლობენ, რაც მათთვის ძალიან სასარგებლოა.

მომზადებულია ​moms.com - ის მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად