მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
რჩევები ბავშვებში საკვების გადაცდენის რისკის შესამცირებლად - ევგენი კომაროვსკი
ცნობილმა პედიატრმა ევგენი კომაროვსკიმ სოციალურ ქსელში პოსტი გამოაქვეყნა, რომელშიც მშობლებს ბავშვის უსაფრთხო კვების წესები გააცნო:
„მშობლები სამედიცინო დახმარებას ძალიან ხშირად ითხოვენ ბავშვის სასუნთქ გზებში საკვების მოხვედრის გამო. აღნიშნული პრობლემა ძალიან აქტუალურია, რის გამოც ბავშვის კვების დროს სიფრთხილის ზომები წინასწარ უნდა მიიღოთ. განსაკუთრებით სახიფათოა, როდესაც ბავშვი კვების პროცესში ერთობა და იმის ნაცვლად, რომ საკვები დაღეჭოს და ისე მიირთვას, მოულოდნელად ყლაპავს. ბავშვის სასუნთქი გზების გადაკეტვის რისკი ამ დროს ძალიან მაღალია.“
ევგენი კომაროვსკიმ მშობლებს მოუწოდა, რომ ბავშვი მხოლოდ მაგიდასთან ჯდომის დროს გამოკვებონ:
„იმისთვის, რომ უსაფრთხოების ზომები დაიცვათ, შემდეგი რჩევები უნდა გაითვალისწინოთ: ბავშვი კვების დროს მაგიდასთან უნდა იჯდეს. თუ ის კვების დროს გადაადგილდება, საკვების გადაცდენის რისკი მატულობს. ბავშვის საკვები დაანაწევრეთ და მას ასეთი ფორმით მიაწოდეთ. თქვენს შვილს ასწავლეთ, რომ საკვები კარგად უნდა დაღეჭოს. კვების პროცესი კარგად უნდა აკონტროლოთ მაშინაც კი, როდესაც ბავშვმა ღეჭვა უკვე იცის.“
ევგენი კომაროვსკის თქმით, საჭიროა, რომ მყარი საკვები პროდუქტები მოიხარშოს ან წვრილად დაქუცმაცდეს, რათა ბავშვის კვება მაქსიმალურად უსაფრთხო იყოს:
„კანფეტები და საღეჭი რეზინები განსაკუთრებით სახიფათოა, რადგან ბავშვის პირის ღრუში მსგავსი ტიპის პროდუქტები დიდხანს რჩება. ხშირად ბავშვი კევის ღეჭვის პარალელურად თამაშობს კიდეც და მისი ყურადღება მოდუნებულია. თხილი და მზესუმზირა მცირეწლოვან ბავშვებს მხოლოდ დაფქული სახით მივაწოდოთ, თუ, რა თქმა უნდა, ბავშვი ალერგიული არ არის. ზეთისხილი, ყურძენი, ალუბალი და ყველა მრგვალი პროდუქტი აუცილებლად უნდა გაჭრათ, ვიდრე ბავშვს მისცემთ. ყურადღებით იყავით ქიშმიშთან, თევზთან და სხვა ძვლოვან საკვებთან, რადგან ისინი ბავშვისთვის პოტენციურ საფრთხეს შეიცავენ,“ - აღნიშნა ევგენი კომაროვსკიმ.