მშობლები ყოველთვის ცდილობენ, მიუხვდნენ თავიანთ პატარებს მაშინ, როცა ისინი ჯერ ვერ ლაპარაკობენ. კომუნიკაცია ჩვილებთან საკმაოდ რთულია. თუმცა არსებობს სხვადასხვა ხერხი, რომელთა ცოდნაც დაგეხმარებათ, მიხვდეთ, რას საჭიროებს ბავშვი კონკრეტულ მომენტში. ტირილი, სიცილი, სხვადასხვა ჟესტი მშობლებს კომუნიკაციის დამყარებაში ეხმარება.
გთავაზობთ რამდენიმე
მეთოდს, რომელიც სანამ პატარა ლაპარაკს ისწავლის, მისი საჭიროებების მიხვედრაში დაგეხმარებათ:
ტირილი
1.ტირილი ძილის გამო
ძილის ნაკლებობის გამო ყველა ადამიანი გაღიზიანებული და უხასიათოა. ასევე ხდება ბავშვებშიც განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც სურთ ძილი და ვერ ახერხებენ დაძინებას. ამ დროს მათ ახასიათებთ გრძელი, გაბმული ტირილი, რომლითაც წუწუნს და უკმაყოფილებას გამოხატავენ.
2. ტირილი შიმშილის გამო
თავიდან ეს „უბრალო“ ტირილია, თუმცა თუ მშობლის მხრიდან საჭირო რეაგირება არ მოჰყვება, შესაძლოა ისტერიულ ტირილშიც გადაიზარდოს. ამ დროს ბავშვი განსაკუთრებით ამოძრავებს თავს, ასევე ტუჩების უჩვეულო მოძრაობით გამოსცემს ბგერებს, რაც იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვს შია.
3. ტირილი ტკივილის გამო
ასეთ დროს ტირილი ჩვეულებრივზე მეტად ხმამაღალი და ხანგრძლივია. ტკივილის სიძლიერესთან ერთად იმატებს ისტერიულად ტირილიც. როდესაც ბავშვი იღლება, ტირილს დაბალ ხმაზე აგრძელებს.
4. ტირილი დისკომფორტის გამო
როდესაც ბავშვს ძალიან სცივა, სცხელა ან საფენის გამოცვლა სჭირდება, ტირილი უწყვეტი და ძალიან მწყრალია (ემოციური, გაბრაზებული). ასევე დისკომფორტს უკონტროლო მოძრაობებით და ხერხემალში მოხრითაც გამოხატავენ.
5. ტირილი, რომლითაც ახალშობილი თავისთან „გვიხმობს“
თუ ბავშვი 5-6-ჯერ წამოიტირებს, შემდეგ კი წყვეტს და 20 წამში ისევ აგრძელებს, სურს, ვინმემ ხელში აიყვანოს და გაართოს. თუ მასთან არავინ მივა ტირილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
6. ფსიქოლოგიური ხასიათის ტირილი
შებერილობის, გაზების, შარდვის ან დეფეკაციის გამო ბავშვი ხშირად გრძნობს დისკომფორტს, რასაც ხანგრძლივი, უწყვეტი ტირილით გამოხატავს.
7. ტირილი არასასურველი გარემოს გამო
ამ ტიპის ტირილი შესაძლოა, სხვადასხვა მიზეზის გამო იყოს გამოწვეული. მაგალითად, როდესაც ბავშვს არ მოსწონს გარემო, რომელშიც ცხოვრობს. ის ამ ჟესტით გამოხატავს უკმაყოფილებას.
მოძრაობა
1. ზურგის მოხრილობა (თაღოვანი)
ეს მოძრაობა 2 თვემდე ბავშვებში ძალიან სპეციფიკურია. შესაძლოა, იგი გამოწვეული იყოს, მუცლის არეში მწვავე ტკივილით. ახალშობილი უკვე დანაყრებულია თუ ასე საკვების მიღების შემდეგ იქცევა. გარდა ამისა, 2 თვის შემდეგ ბავშვები ამ ჟესტით დაღლილობასაც გამოხატავენ.
2. მუშტის შეკვრა
როგორც წესი, ახალშობილები მუშტს კრავენ შიმშილის დროს. თუ თქვენი პატარას ეს ჟესტი არ გამოგეპარებათ, შეძლებთ თავიდან აირიდოთ ტირილი და სხვა სახის უსიამოვნება.
3. ყურზე ხელის ჩაჭიდება
ეს ჟესტი უმეტესად იმის მანიშნებელია, რომ ბავშვი საკუთარ სხეულს იკვლევს და იძიებს ახალ დეტალებს. მაგრამ თუ ეს მუდმივად გრძელდება, უმჯობესია, საკონსულტაციოდ მიმართოთ ექიმს.
4. მხრის უცაბედი შეკუმშვა
ეს მოძრაობა ხშირია შიშის დროს. მაგალითად, როდესაც ბავშვს ესმის ხმამაღალი ხმები ან ხედავს მკვეთრ შუქს.
5. თავის ბრუნვა
ბევრი ბავშვისთვის ეს მოძრაობა დამაწყნარებელია. როდესაც ძილისთვის ემზადებიან ან დამშვიდებას ცდილობენ, პატარები ამ ჟესტს მიმართავენ.
6. ფეხის აწევა
ეს მოძრაობა გამოხატავს მწვავე და ძლიერ ტკივილს. ასე ბავშვები ტკივილის შემსუბუქებას ცდილობენ.
ამ ჟესტების ცნობა დაგეხამრებათ ზუსტად გაიგოთ, თუ რა სურს ბავშვს. მნიშვნელოვნად შეამცირებს კომუნიკაციის სიმცირით გამოწვეულ სტრესს და ხელს შეუწყობს კონტაქტის დამყარებას თქვენსა და ახალშობილს შორის.
„ბანაობის შემდეგ ბავშვს ქუდი არ სჭირდება, ქუდი არ არის აუცილებელი სახლში,“ - პედიატრი ანა მაღრაძე
პედიატრმა ანა მაღრაძემ ახალშობილისთვის ოპტიმალური ოთახის ტემპერატურა დაასახელა და მშობლებს ბანაობის შემდეგ ბავშვის სწორად ჩაცმასთან დაკავშირებით საინტერესო რჩევები მისცა:
„ოპტიმალური ტემპერატურა ოთახის, სადაც არის ახალშობილი არის 19-23 გრადუსი. ბანაობის პერიოდში შეგვიძლია 26 გრადუსამდეც გავათბოთ ოთახი. ქუდი არ არის აუცილებელი სახლში, არც ბანაობის შემდეგ, არც ბანაობის წინ. არც გარეთ არ ვაძლევთ ქუდის დაფარების რეკომენდაციას, როდესაც გარემო ტემპერატურა გვაძლევს ამის საშუალებას და არის შედარებით მაღალი. როდესაც გრილა, მშობლებს ვაძლევთ რეკომენდაციას, რომ ბავშვს დაახურონ თხელი ქუდი და არა ნაქსოვი, თბილი, ყურებიანი ქუდები. არ ასეირნონ სახეზე აფარებული შარფით ბავშვები.“
ანა მაღრაძის თქმით, ბავშვს ხელთათმანები არ უნდა ჩავაცვათ, რათა მისი რეცეპტორული სისტემა სათანადოდ განვითარდეს:
„რა თქმა უნდა, ხელთათმანები არ არის საჭირო. რეცეპტორული სისტემა არის პირის ღრუ და ხელის მტევანი. ხელთათმანის ჩაცმა ბავშვისთვის არც სახლში და არც გარეთ არ არის სასურველი. რაც შეეხება თავის დაცვას, რომ ბავშვმა სახე არ დაიკაწროს, უნდა ვიყოთ ბავშვთან ერთად და ყურადღებით. თუ ჩვენ ხელთათმანს იმიტომ ვაცმევთ ბავშვს, რომ სახე არ დაიკაწროს, ეს სასურველი არ არის.“
„ბავშვის მჭიდროდ შეხვევა არის მკაცრად და კატეგორიულად ამოღებული. ამ ბავშვებში განსაკუთრებით ხშირი იყო მენჯ-ბარძაყის სახსრის დისპლაზიები, ასევე ბარძაყის სახსრის ქვეამოვარდნილობები. მენჯ-ბარძაყის სახსარი უნდა იყოს მაქსიმალურად განზიდული. რაც შეეხება კოლიკას, ამას ძალიან შველის თეთრი ხმაური, თბილ წყალში ჩასმა. არ არის აუცილებელი, რომ კოლიკის დროს მჭიდროდ შევფუთოთ ბავშვი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ანა მაღრაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დილა“ ისაუბრა.