Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ზეიმები ხშირად ფავორიტიზმში გადადის... ერთი და იგივე ბავშვი არის ფიფქიას როლში და სხვები იჩაგრებიან,“ - ადრეული განვითარების სპეციალისტი ცირა ბარქაია

„ზეიმები ხშირად ფავორიტიზმში გადადის... ერთი და იგივე ბავშვი არის ფიფქიას როლში და სხვები იჩაგრებიან,“ - ადრეული განვითარების სპეციალისტი ცირა ბარქაია

ინკლუზიის და ადრეული განვითარების სპეციალისტმა ცირა ბარქაიამ საბავშვო ბაღისა და სკოლის ზეიმებში ბავშვების მონაწილეობისას გამოვლენილი პრობლემების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვის ინტერესები, საჭიროებები და შესაძლებლობები აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ:

„მნიშვნელოვანია, რომ ყოველთვის ყველა ეტაპზე გათვალისწინებული იყოს ბავშვის ინტერესი, ბავშვის საჭიროებები და შესაძლებლობები. თუ მას უნდა, თუ შეუძლია და რა როლი აინტერესებს ან საერთოდ აინტერესებს თუ არა ამ ყველაფერში მონაწილეობა. როდესაც რაღაც სიახლე გვინდა გავაცნოთ ბავშვს, ახალ გამოცდილებას გვინდა ვაზიაროთ, რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანია მისი წახალისება. ამ პროცესში უნდა ვიყოთ მხარდამჭერები. არიან ბავშვები, რომლებიც შედიან პირდაპირ ამ პროცესში, მაგრამ არიან ბავშვები, რომლებსაც მეტი დრო და მხარდაჭერა სჭირდებათ. შეიძლება იფიქრონ, თუ ასე არასდროს წავახალისეთ ბავშვი და არ მივეცი შესაძლებლობა, შეიძლება ვერც აღმოაჩინოს, რომ არ უნდა, არ შეუძლია. იტყვიან, რომ რაღაცები ხომ უნდა ისწავლოს ბავშვმა?! რა თქმა უნდა! საბოლოო ჯამში ფორმასთან მივდივართ, თუ როგორ ვასწავლით. ალბათ, ბევრს გაქვთ გამოცდილი, როგორ ასწავლიდნენ ჩვენს ბავშვობაში ცურვას ბავშვებს. გადააგდებდნენ წყალში და თავად უნდა გამოეცურა. ეს ითვლებოდა სწავლების სტრატეგიად. სინამდვილეში ეს არის ძალადობა, ეს არის სერიოზული სტრესი.“

„გადასარევი აზრია, რომ ზეიმის დაგეგმვის პროცესში ბავშვები იყვნენ თავად მონაწილეები. დაგეგმვაში ის იგულისხმება, რომ ჯერ ვირჩევ, რა როლში მინდა მე ყოფნა. ფავორიტიზმშიც გადადის ხოლმე ეს. აღმზრდელმა რომ ჩათვალა, ეს სასწაულებრივად ლამაზი ბავშვი უნდა იყოს მაინცდამაინც ფიფქია. ძალიან ხშირად ერთი და იგივე ბავშვი არის ფიფქიას როლში და სხვები იჩაგრებიან. ეს ბავშვიც არანაკლებ სტრესს გადის, მუდმივად ფიფქიას როლი რომ აქვს შესასრულებელი. შეიძლება ერთ დღეს სიამოვნებით შეასრულეთ ლექსი, სიამოვნებით დაუკარით პიანინოზე, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ავტომატურად ჩაგთვალონ ყოველთვის ამ ლექსის მთქმელად და პიანონზე დამკვრელად,”- აღნიშნულ საკითხზე ცირა ბარქაიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ამ შაბათ-კვირას“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ამ შაბათ-კვირას“

წაიკითხეთ სრულად