Baby Bag

„ბავშვები უკვე ზღვარზე არიან, თუ ჩვენც მივემატეთ მათ, რა ვითარება შეიქმნება ოჯახში?! რომ არ გავგიჟდეთ, მოვნახოთ გამოსავალი,“ - შალვა ამონაშვილი

„ბავშვები უკვე ზღვარზე არიან, თუ ჩვენც მივემატეთ მათ, რა ვითარება შეიქმნება ოჯახში?! რომ არ გავგიჟდეთ, მოვნახოთ გამოსავალი,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსი შალვა ამონაშვილი პანდემიის პირობებში მშობლებსა და მასწავლებლებს ბავშვებთან ურთიერთობის გაუმჯობესებისთვის საინტერესო რჩევებს აძლევს. ის აღნიშნავს, რომ კორონავირუსის პანდემიის პირობებში მაქსიმალური სარგებლის მიღება უნდა შევძლოთ და პესიმიზმს არ მივეცეთ:

„ეს პერიოდი მართლაც უცნაურია ჩვენთვის, მოულოდნელია. ​გამოცდილება არ გვაქვს ამ საქმეში და იმდენად მოულოდნელი იყო, რომ ვერც შევემზადეთ. ყველაფერი, რაც ხდება ჩვენს ცხოვრებაში, უნდა მივიღოთ. ვეცადოთ, მოვძებნოთ ყველაზე ბრძნული გადაწყვეტილება, რას გამოვრჩეთ მისგან. ის მოვიდა, მოვლენა უკვე მოხდა, პანდემიაში უკვე ვართ, შეზღუდულები ვართ, ერთმანეთს ისე ვეღარ ვხვდებით. გვეშინია, რომ ვირუსი არ გადაგვედოს, სხვას არ გადავდოთ, ყველაფერი ეს უკვე არსებობს. რომ ვიწუხოთ, ეს რა მოხდა, რატომ მოხდა და ვინ არის დამნაშავეო, ეს მივანდოთ იმათ, ვინც მართლა გამოიკვლევს და გვიჩვენებს მერე, ვინ იყო დამნაშავე და რატომ მოხდა ეს ასე.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, პანდემია ურთიერთობების განმტკიცებისა და შემოქმედებითი უნარების გამოსავლენად უნდა გამოვიყენოთ:

„ჩვენ როგორ მოვიქცეთ? მგონი, უნდა გამოვცადოთ ჩვენი თავი. ამ პირობებში რა შეგვიძლია, რომ ​ჩვენი შემოქმედება გამოვავლინოთ, ურთიერთობა განვამტკიცოთ ოჯახში, ერთმანეთთან. ღმერთმა ეს საოცარი ტექნიკა გამოგვიგზავნა. შეგვიძლია თუ არა, რომ ეს ტექნიკა სასიკეთოდ გამოვიყენოთ?! ამ ტექნიკას შეიძლება ბოროტადაც მოვექცეთ, ბოროტი საქმეებიც განვახორციელოთ, მაგრამ შეგვიძლია სასიკეთოდაც. ერთმანეთს ვესიყვარულოთ, ვესაუბროთ, გავუგზავნოთ საუკეთესო ცნობები, საუკეთესო გაკვეთილები ვაჩუქოთ ბავშვებს. უნდა დავაგროვოთ პირველი გამოცდილება. შეიძლება ბევრი რამ შეგვეშალოს, კიდევ გვეშლება ბევრი რა ახლა, ჯერ კიდევ ვერ ავითვისეთ ყველაფერი, მაგრამ ეს უნდა გამოვიყენოთ.“

შალვა ამონაშვილი პანდემიას ადამიანობის გამოცდად მიიჩნევს და აცხადებს, რომ თავადაც ამ გამოცდას აბარებს:

„ჩვენთვის და ჩვენი ოჯახისთვის ეს პანდემია გამოცდაა. ეს არის გამოცდა ადამიანობაში, მოქალაქეობაში, ჩვენი სიყვარულის გამოცდაც არის. იმაშიც არის გამოცდა, თუ როგორ შეგვიძლია ერთმანეთს გავუძლოთ. ერთია, როდესაც ხანდახან ხვდები ადამიანს და გიხარია, მერე ისევ დაცილდები და შეხვდები. როდესაც ხანგრძლივად ვართ ერთმანეთთან, შეიძლება ჩვენი ხასიათები ყოველმხრივ არ შეეწყოს ერთმანეთს. ამრიგად ეს არის ჩვენი გამოცდა. შეგვიძლია, რომ გამოცდა ჩავაბაროთ ადამიანურობაში? მე ამ გამოცდის პერიოდში ვარ. გირჩევთ, რომ ჩემზე უკეთესად ჩააბაროთ ეს გამოცდა.“

შალვა ამონაშვილი მასწავლებლებს ურჩევს ბავშვებთან დისტანციური სწავლებისას ეფექტიანი და საინტერესო მეთოდები გამოიყენონ:

„უცნაური გაკვეთილები გამოგვდის ჯერჯერობით. ჩვენი გამოცდა აქაც ჩასაბარებელი გვაქვს. ჩაჩურჩულება, თვალებში ჩახედვა, ხელის ჩამორთმევა უძლიერესი მეთოდიკური ხერხებია. ეკრანიდან ხელს ვერ გამოიწვდი, რომ ბავშვს მოეფერო, თვალებში ისე ჩახედო, რომ იგრძნო მისი თვალები, ეს ყველაფერი გამოირიცხა. ამ მხრივ ​ძალიან დასუსტდა განათლების საქმე. გვაქვს ეს ტექნიკა, მეტი გამოსავალი ხომ არ არის?! ჩვენ ყველანი გამოფენილები ვართ უკვე საზოგადოების წინაშე. საზოგადოებამ არ იცოდა, როგორები ვიყავით ჩვენ კლასში. ახლა ყველას შეუძლია უყუროს ჩვენს პედაგოგიურ პროცესს. იმ ხერხებს და არსენალს, რომელსაც ვიყენებდით, ვეღარ გამოვიყენებთ, მაგრამ ​არის სხვა ხერხები, რომლებიც შეიძლება გამოიყენო: ლამაზი პრეზენტაციები, ღიმილი. რა გვიჭირს, რომ გაუღიმოთ ბავშვს?!  მოვიკითხოთ ოჯახი, ბავშვები, თვალებში შევხედოთ, რაღაც მოვუწონოთ. ვუთხრათ ბავშვს, როგორ მინდა ახლა ხელი ჩამოგართვა, მოგეხვიო, თვალებში ჩაგხედო. ყველაფერ ამას რომ ვეტყვით, სიტყვასაც თავისი ძალა აქვს. ეს ყველაფერი გამოვაჩინოთ, რომ საზოგადოებამ დაგვინახოს, როგორი მოსიყვარულე, როგორი კეთილი მასწავლებლები ვართ.“

შალვა ამონაშვილი დედებს ამხსნევებს და ურჩევს, რომ ბავშვების მდგომარეობა მაქსიმალურად გაითვალისწინონ, მათი ემოციები გაიზიარონ:

„თუ ჩვეულებრივ დილით გაისტუმრებდნენ ხოლმე ქმარს, შვილებს და ქალები სახლში რჩებოდნენ. ისინი ოჯახის საქმეებს მართავდნენ და დღის განმავლობაში არ იყვნენ დაკავებული ბავშვებთან. ბავშვებთან დაკავებულობა სულ სხვა სფეროა ჩვენი საქმიანობისა და ცხოვრების. ბავშვი მთელს ჩვენს ძალებს ისრუტავს. ის ითხოვს, რომ მასთან ერთად ვიყოთ და მისი ცხოვრებით ვიცხოვროთ. რასაკვირველია, ეს გვიმძიმს, ჩვენ ჩვენი განცდები და საქმეები გვაქვს. რომ არ გავგიჟდეთ, მოვნახოთ გამოსავალი. ​თუ გავგიჟდებით, ბავშვებიც გადაგვერევიან. ისედაც ისინი უკვე ზღვარზე არიან, თუ ჩვენც მივემატეთ მათ, რა ვითარება შეიქმნება ოჯახში, ხომ?! ჩვენ უნდა შევხედოთ ჩვენს თავს, როგორც ნებისყოფის ადამიანს.“

„ ჩვენ ხომ ვამბობთ ხოლმე: „ჩემი შვილისთვის ყველაფერს გავაკეთებ, ჩემი შვილისთვის თავსაც გავწირავ.“ გაწირეთ ახლა თავი, აი, ეს დრო მოვიდა ახლა. თავგანწირვა მარტო ის კი არ არის, რომ წყალში გადავეშვათ, ყელში დანა გამოვისვათ. როდესაც ბავშვს უნდა თქვენი ძალების უკანასკნელი წვეთი, ეს წვეთი უნდა გაიღოთ. ამისთვის დაგვჭირდება თავშეკავებულობა, მოთმინება. ეს თავშეკავებულობა და მოთმინება უნდა შეგვიმსუბუქოს სიყვარულისა და მოვალეობის განცდამ. ​ხშირად გავიდეთ ბუნებაში, გალაღდნენ ბავშვები, გაიქცნენ-გამოქიცნენ. იქ არ შეეყრებათ პანდემია, ასეთი რაღაცები არ მოხდება იქ. ჩვენც სუფთა ჰაერს ჩავისუნთავთ, ხეებს გავესაუბრებით. აკეთებთ ამას, ჩემო კარგებო? თუ აკეთებთ, გილოცავთ და კიდევ გაახშირეთ ეს. თუ არ აკეთებთ, უნდა გააკეთოთ,“ - აღნიშნულ საკითხებზე შალვა ამონაშვილმა ამონაშვილის აკადემიის პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ ამონაშვილის აკადემია

„თუ თქვენ ღიზიანდებით, დაუყვირებთ ბავშვს, ძალიან გაგიჭირდებათ. საკუთარი თავი ხელში აიყვანე...
​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა სოციალურ ქსელში მშობლების მიერ დასმულ კითხვებს უპასუხა და მათ ბავშვის აღზრდასთან დაკავშირებით საინტერესო რჩევები მისცა. მან მშობლებს ბავშვთან ურთიერთობისას თავშეკა...

შეიძლება დაინტერესდეთ

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან, ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა'' - როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი?

როგორ იმართება ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი? - აღნიშნულ თემაზე საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი მარი მალაზონია“ ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა თამარ-ტატა ბაზღაძემ ისაუბრა.

მისი თქმით, ჰიპერაქტივობის სინდრომი და ყურადღების დეფიციტი ხშირად გვხვდება საზოგადოებაში. ზოგ შემთხვევაში სიდრომი მიმდინარეობს უპირატესად ყურადღების დარღვევით, ზოგ შემთხვევაში ჰიპერაქტიურობით და არის კომბინირებული ვარიანტი, როდესაც ორივე პრობლემა ერთნაირად ვლინდება:

,,ძირითადად, მდგომარეობა ყურადღებას იქცევს 3 წლის ასაკიდან. ადრეულ ასაკში რთული გასამიჯნია ეს ბავშვის ჩვეულებრივი აქტივობაა თუ ჰიპერაქტივობა. ამ სირთულის გამო დიაგნოზი ძირითადად არ ისმევა 6 წლამდე. როგორც წესი, მიმდინარეობს დაკვირვება, რა დოზით ვლინდება ჰიპერაქტიურობა, რამდენად ახლავს ყურადღების პრობლემები და რამდენხანს გაჰყვება ბავშვს ჰიპერაქტიურობა. თუ ბავშვი უბრალოდ ცელქი და მოუსვენარია, თუმცა არ აქვს ყურადღების, დასწავლის პრობლემა, უსმენს, ითვისებს - არ არის საგანგაშო. უფრო საყურადღებოა, როდესაც ბავშვი არ გვისმენს, არ ითვისებს ასაკის შესაბამის უნარებს და ფიქსირდება ზღვარგადასული ჰიპერაქტიურობა.

იდეალურ შემთხვევაში ბავშვთან მულტიგუნდური მიდგომა გამოიყენება და მუშაობს რამდენიმე სპეციალისტი. ვიწყებთ ფსიქოედუკაციით, ანუ იგივე ფსიქოგანათლებთ, რის დროსაც მშობელს ვაწვდით ინფორმაციას, თუ რას გულისხმობს ეს სინდრომი, რა სიმპტომები შეიძლება ახლდეს, რა სირთულეებს იწვევს ეს სიმპტომები, როგორი მიდგომები შეიძლება გამოიყენოს მშობელმა და ა.შ. იდეალურ შემთხვევაში სკოლა აუცილებლად ჩართული უნდა იყოს, რაც საქართველოში ცოტა რთული საკითხია, თუმცა ნელ-ნელა მაინც არის გარკვეული მზაობა სკოლის მხრიდან, რომ მიიღონ გარკვეული რეკომენდაციები და უკეთ ააწყონ ურთიერთობა ჰიპერაქტიურ ბავშვთან.''

,,აღვნიშნავ ასევე იმას, რომ  თავის ტვინში გარკვეული ცვლილებები აისახება და კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე ჩანს ეს. აქ შეიძლება იყოს გარკვეული უბნების შემცირება, რომელიც პასუხისმგებელია ყურადღების კონცენტრაციაზე, ემოციის და ქცევის მართვაზე. ასევე არის პრეფრონტალური უბნების და მათ სისხლით მომარაგების დეფიციტი, რომელიც პასუხისმგებელია წახალისება-დასჯის მეთოდების ეფექტურობაზე. თუმცა საქართველოში კვლევის ამ ტიპის მეთოდებს ჯერ არ ვიყენებთ, არ არის ფართოდ გავრცელებული. საკმაოდ ძვირადღირებული მეთოდებია და იშვიათად მივმართავთ დიაგნოსტიკის პროცესში,'' - დასძინა თამარ-ტატა ბაზღაძემ. 

ბავშვთა და მოზრდილთა ფსიქიატრმა მართვის მეთოდებთან დაკავშირებითაც ისაუბრა:

,,რაც შეეხება მართვის მეთოდებს, პირველივე რასაც ვეუბნებით მშობლებს არის ის, რომ ჩვენ არ გვაქვს ჯადოსნური აბი, რომელსაც ბავშვს მივცემთ და ის გახდება მშვიდი, დამჯერი და ბეჯითი. პრობლემა არის კომპლექსური და მას სჭირდება ოჯახის სრული ჩართულობა, რისთვისაც ისინი მზად უნდა იყვნენ. ფსიქოედუკაციის შემდეგ, ვთავაზობთ გარკვეულ ჩარევებს, როგორიცაა ქცევითი ტექნიკების გამოყენება და რჩევები, როგორ უნდა მართონ ჰიპერაქტიური ბავშვის ქცევა. ქცევით თერაპიას ატარებს სპეციალისტი, თუმცა მშობელი ჩართულია და ითვალისწინებს რეკომენდაციებს. თუ ქცევის მართვის მოდელი არ შეიცვალა ოჯახის ფარგლებში, მხოლოდ სპეციალისტი ამას ვერ მოაგვარებს.

მნიშვნელოვანია ჩარევის დროულად დაწყება, რადგან პრობლემასთან გამკლავება უფრო რთულია დიდ ასაკში. ყველაზე ხშირად რასაც ვხვდებით არის ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელიც ძალიან ხშირად ახლავს ჰიპერაქტიურობას. ბავშვი არის დაუმორჩილებელი, ნეგატიურად განწყობილი, მუდმივად წინააღმდეგობაშია, ყველანაირ ინსტრუქციას ცუდად იღებს, ჯიუტობს, მიუხედავად იმისა, უნდა თუ არა ეს, მაინც აკეთებს. ასეთი ქცევა ვლინდება იმ შემთხვევაში, როცა ბავშვი მუდმივად შენიშვნებს იღებს და ესმის გარშემომყოფებისგან თუ როგორი ცუდია, ცუდად იქცევა, მოუწესრიგებელია და ა.შ. ამიტომ ვითარდება ოპოზიციურ-გამომწვევი ქცევითი აშლილობა, რომელთან მუშაობაც მეტ პრობლემას ქმნის დიდ ასაკში, ვიდრე 4 წლის ასაკში რომ დაგვეწყო ჰიპერაქტიურობაზე მუშაობა. ასევე, შესაძლებელია სხვა პრობლემების თანდართვა, რომელსაც უფრო მეტი ზიანი მოაქვს, ვიდრე თვითონ ჰიპერაქტიურობას. მაგალითად, შფოთვითი რეგისტრის აშლილობა. შფოთვა ვლინდება გადაჭარბებული მოუსვენრობით, ნერვიულობით (როდესაც მშობელს შორდება ან სკოლაში დაფასთან გამოსვლის დროს), ნებისმიერი მოვლენა იწვევს შფოთვის განვითარებას. მოზარდობის პერიოდში, მოსალოდნელია ბიპოლარული აშლილობა, კიდევ უფრო იმატებს ამ დროს აქტივობა და შესაძლოა, ბავშვის ქცევა უკონტროლო გახდეს ან განვითარდეს დეპრესია,'' - აღნიშნა თამარ-ტატა ბაზღაძემ.

წყარო: ,,პირადი ექიმი - მარი მალაზონია''

წაიკითხეთ სრულად