Baby Bag

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს
როგორ უნდა მოვიქცეთ, სანამ ბავშვი ეკრანდამოკიდებული გახდება და რა ზიანს აყენებს მათ გონებრივ განვითარებას ეკრანი? - აღნიშნულ თემებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე ესაუბრა.

- ეკრანდამოკიდებულება ბავშვებში ძალიან დიდი პრობლემაა. რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა?

- ეკრანდამოკიდებული ბავშვები პასიურები არიან, არ იჩენენ ინტერესს სხვა აქტივობების მიმართ. ხშირად ვხდებით პრობლემებს ქცევაშიც, როცა მშობელი ეკრანს მოაშორებს ბავშვს, აწყობენ ტანტრუმს და ასე ცდილობენ გაჯეტების დაბრუნებას, ძირითად შემთხვევაში იღებენ კიდეც მათთვის სასურველ შედეგს.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა საზღვრები უნდა დაუწესოს ბავშვს?

- საზღვრების დაწესება აუცილებელია, თუმცა ეს საზღვრებიც დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე. 3 წლამდე ასაკის ბავშვები სასურველია, საერთოდ მოვარიდოთ ეკრანს, მაგრამ რადგან დღევანდელ რეალობაში ეს ძალიან რთულად შესასრულებელია, რეკომენდაციაა, რომ ეკრანთან გატარებული დრო არ უნდა აღემატებოდეს ნახევარ საათს. ადრეულ ასაკში ამას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. დრო შეიძლება გადანაწილებული გვქონდეს, მაგალითად, თუ ექვსი წლის ბავშვს ვაძლევთ უფლებას, რომ დღის განმავლობაში ერთი საათი გაატაროს ეკრანთან, შეიძლება ეს ერთი საათი, ორ ან სამ ნაწილად გავყოთ. აუცილებლად უნდა აკონტროლოს მშობელმა, რას უყურებს ბავშვი, რა ინფორმაციას მიიღებს, რას აითვისებს. ბევრი სასარგებლო რამეც შეიძლება ისწავლოს ბავშვმა ეკრანიდან თუ საზღვრებს დავუწესებთ და ყურადღებით შევურჩევთ, რას უყუროს.

- როგორ ავარიდოთ ბავშვი ეკრანდამოკიდებულებას, რომ არც მისი ფსიქიკა დააზიანოს და თან პრობლემაც აღმოიფხვრას? (ფაქტია, რომ გაჯეტების სრულად აკრძალვა დღევანდელ რეალობაში არ გამოდის)

- ბავშვს უნდა შევთავაზოთ რაც შეიძლება მეტი საინტერესო, გასართობი აქტივობა და წავახალისოთ მისი ინტერესები. პატარა ჩართული უნდა იყოს ოჯახის საქმიანობაში, რუტინაში და მისი მოქმედებები აუცილებლად უნდა იყოს წახალისებული.

- რამდენად აფერხებს ბავშვის გონებრივ განვითარებას ეკრანზე მიჯაჭვულობა?

- ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით აფეხებს ადრეულ ასაკში. ბავშვი ვითარდება მაშინ, როცა იკვლევს გარემოს, იღებს ახალ გამოცდილებებს, აკვირდება და შეისწავლის საგნებს, მაგალითად, შეხებით, ყნოსვით. ეკრანთან კი ამის შესაძლებლობა არ აქვს. გაჯეტებთან დიდი დროის გატარება განსაკუთრებით უშლის ხელს სოციალური უნარების განვითარებას.

- უკვე ეკრანდამოკიდებულ ბავშვთან რა რაციონალური ნაბიჯები უნდა გადადგას მშობელმა, უნდა მიმართოს თუ არა სპეციალისტს და თავად რისი გაკეთება შეუძლია?

- მშობელმა უნდა დააწესოს საზღვრები, მოიფიქროს, დაგეგმოს, რა აქტივობებით დაკავდება ბავშვი დღის განმავლობაში. აქტივობები უნდა იყოს ბავშვის ინტერესებს და შესაძლებლობს მორგებული. ეკრანი გამოიყენოს, როგორც ჯილდო. ბავშვი ჯერ დაკავდეს მშობლის მიერ შეთავაზებული აქტივობით და შემდეგ მიიღოს გაჯეტი განსაზღვრული დროით. მაგალითად, „ჯერ დავხატოთ და შემდეგ მიიღებ ტელეფონს 10 წუთით“. რთულია ერთი რეკომენდაცია მოარგო ყველა შემთხვევას, ყველაფერი დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე, ოჯახის ცხოვრების წესზე. თუ მშობელი ხვდება, რომ დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდება და უჭირს ბავშვის ქცევის მართვა, უნდა მიმართოს სპეციალისტს, ასე მიიღებს არა ზოგად, არამედ კონკრეტულ შემთხვევაზე მორგებულ რეკომენდაციებს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ხმაურს აქვს ძლიერი ზეგავლენა ჯერ კიდევ ჩამოუყალიბებელ ტვინზე. ბავშვი ადაპტაციას ძნელად გადის ასეთ გარემოში,“ - მაია ხერხეულიძე

„ხმაურს აქვს ძლიერი ზეგავლენა ჯერ კიდევ ჩამოუყალიბებელ ტვინზე. ბავშვი ადაპტაციას ძნელად გადის ასეთ გარემოში,“ - მაია ხერხეულიძე

პედიატრმა მაია ხერხეულიძემ ბავშვის ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობაზე ხმაურის ნეგატიური ზეგავლენის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვზე ყველაზე უარყოფით გავლენას სატრანსპორტო ხმაური ახდენს:

„რა თქმა უნდა, თვითონ ბავშვები არიან ხმაურიანები, გაცილებით ხმაურიანები ხშირად, ვიდრე მოზრდილები. როდესაც ეს გადადის საბავშვო ბაღის გარემოში, თვითონ შიდა ხმაურმაც, რაც შეიძლება იყოს, შეიძლება რაიმე ზეგავლენა იქონიოს. ამ ხმაურის სერიოზული ზეგავლენა განვითარებაზე, შემეცნებაზე არ ხდება, მაშინ, როდესაც ისეთი ხმაური, როგორიც არის ​სატრანსპორტო ხმაური, გაცილებით მძიმე შედეგს იწვევს, ვიდრე ბავშვთან დაკავშირებული ხმაური.“

მაია ხერხეულიძემ მშობლებს ურჩია ბავშვებს დიდი ხნით არ მისცენ ხმაურიანი ელექტრონული სათამაშოები:

„კიდევ ერთი კომპონენტი არის სათამაშოები, ელექტრონული სათამაშოები, რომელმაც ​შეიძლება სერიოზული ზეგავლენა გამოიწვიოს. ელექტრონული სათამაშოები ძალიან ხმაურიანი თუ არის, ხანგრძლივი დროით არ შეიძლება, რომ მოიხმაროს ბავშვმა. ასეთი სათამაშო არ უნდა იყოს ახლო კონტაქტში სახესთან, სასმენ აპარატთან, იმიტომ, რომ ამან შეიძლება სერიოზული ზეგავლენა იქონიოს და ისეთი მინიმალური სმენის დაქვეითება გამოიწვიოს, რომელიც ძალიან ძნელი შესამჩნევია სპეციალური კვლევის გარეშე. ის კი არა, რომ ბავშვს საერთოდ სმენა არ აქვს, მაგრამ ჩურჩული და მშვიდი საუბარი შეიძლება პრობლემური გახდეს.“

„ხმაურს აქვს ძლიერი ზეგავლენა ჯერ კიდევ ჩამოუყალიბებელ ტვინზე. ბავშვი ადაპტაციას ძნელად გადის ასეთ ხმაურიან გარემოში. ტვინზე ზეგავლენა რა არის?! პირველ რიგში, ეს არის, რა თქმა უნდა, ძილის დარღვევა, რაც აისახება სხვადასხვა პრობლემის მხრივ, ​მაგალითად, ეს არის ჩაძინების გაძნელება. ითვლება, რომ ძილის დროს ოთახში ხმაური 30 დეციბალზე მეტი არ უნდა იყოს. იმ გარემოში, სადაც არის ტრანსპორტის აქტიური მოძრაობა ხმაური 80 დეციბალია. თუ ჩვენ ვცხოვრობთ ისეთ გარემოში, სადაც ძალიან ახლოს ვართ ქუჩასთან და ფანჯარა ღიაა, 30 დეციბალი ჩვენს საძინებელში არასდროს არ არის. ამან შეიძლება გამოიწვიოს ხშირი გაღვიძება, გამოფხიზლება, არასრულყოფილი ძილი და თავისი ზეგავლენა მოახდინოს შრომისუნარიანობაზე,“ - აღნიშნულ საკითხზე მაია ხერხეულიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად