Baby Bag

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს
როგორ უნდა მოვიქცეთ, სანამ ბავშვი ეკრანდამოკიდებული გახდება და რა ზიანს აყენებს მათ გონებრივ განვითარებას ეკრანი? - აღნიშნულ თემებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე ესაუბრა.

- ეკრანდამოკიდებულება ბავშვებში ძალიან დიდი პრობლემაა. რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა?

- ეკრანდამოკიდებული ბავშვები პასიურები არიან, არ იჩენენ ინტერესს სხვა აქტივობების მიმართ. ხშირად ვხდებით პრობლემებს ქცევაშიც, როცა მშობელი ეკრანს მოაშორებს ბავშვს, აწყობენ ტანტრუმს და ასე ცდილობენ გაჯეტების დაბრუნებას, ძირითად შემთხვევაში იღებენ კიდეც მათთვის სასურველ შედეგს.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა საზღვრები უნდა დაუწესოს ბავშვს?

- საზღვრების დაწესება აუცილებელია, თუმცა ეს საზღვრებიც დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე. 3 წლამდე ასაკის ბავშვები სასურველია, საერთოდ მოვარიდოთ ეკრანს, მაგრამ რადგან დღევანდელ რეალობაში ეს ძალიან რთულად შესასრულებელია, რეკომენდაციაა, რომ ეკრანთან გატარებული დრო არ უნდა აღემატებოდეს ნახევარ საათს. ადრეულ ასაკში ამას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. დრო შეიძლება გადანაწილებული გვქონდეს, მაგალითად, თუ ექვსი წლის ბავშვს ვაძლევთ უფლებას, რომ დღის განმავლობაში ერთი საათი გაატაროს ეკრანთან, შეიძლება ეს ერთი საათი, ორ ან სამ ნაწილად გავყოთ. აუცილებლად უნდა აკონტროლოს მშობელმა, რას უყურებს ბავშვი, რა ინფორმაციას მიიღებს, რას აითვისებს. ბევრი სასარგებლო რამეც შეიძლება ისწავლოს ბავშვმა ეკრანიდან თუ საზღვრებს დავუწესებთ და ყურადღებით შევურჩევთ, რას უყუროს.

- როგორ ავარიდოთ ბავშვი ეკრანდამოკიდებულებას, რომ არც მისი ფსიქიკა დააზიანოს და თან პრობლემაც აღმოიფხვრას? (ფაქტია, რომ გაჯეტების სრულად აკრძალვა დღევანდელ რეალობაში არ გამოდის)

- ბავშვს უნდა შევთავაზოთ რაც შეიძლება მეტი საინტერესო, გასართობი აქტივობა და წავახალისოთ მისი ინტერესები. პატარა ჩართული უნდა იყოს ოჯახის საქმიანობაში, რუტინაში და მისი მოქმედებები აუცილებლად უნდა იყოს წახალისებული.

- რამდენად აფერხებს ბავშვის გონებრივ განვითარებას ეკრანზე მიჯაჭვულობა?

- ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით აფეხებს ადრეულ ასაკში. ბავშვი ვითარდება მაშინ, როცა იკვლევს გარემოს, იღებს ახალ გამოცდილებებს, აკვირდება და შეისწავლის საგნებს, მაგალითად, შეხებით, ყნოსვით. ეკრანთან კი ამის შესაძლებლობა არ აქვს. გაჯეტებთან დიდი დროის გატარება განსაკუთრებით უშლის ხელს სოციალური უნარების განვითარებას.

- უკვე ეკრანდამოკიდებულ ბავშვთან რა რაციონალური ნაბიჯები უნდა გადადგას მშობელმა, უნდა მიმართოს თუ არა სპეციალისტს და თავად რისი გაკეთება შეუძლია?

- მშობელმა უნდა დააწესოს საზღვრები, მოიფიქროს, დაგეგმოს, რა აქტივობებით დაკავდება ბავშვი დღის განმავლობაში. აქტივობები უნდა იყოს ბავშვის ინტერესებს და შესაძლებლობს მორგებული. ეკრანი გამოიყენოს, როგორც ჯილდო. ბავშვი ჯერ დაკავდეს მშობლის მიერ შეთავაზებული აქტივობით და შემდეგ მიიღოს გაჯეტი განსაზღვრული დროით. მაგალითად, „ჯერ დავხატოთ და შემდეგ მიიღებ ტელეფონს 10 წუთით“. რთულია ერთი რეკომენდაცია მოარგო ყველა შემთხვევას, ყველაფერი დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე, ოჯახის ცხოვრების წესზე. თუ მშობელი ხვდება, რომ დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდება და უჭირს ბავშვის ქცევის მართვა, უნდა მიმართოს სპეციალისტს, ასე მიიღებს არა ზოგად, არამედ კონკრეტულ შემთხვევაზე მორგებულ რეკომენდაციებს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობელს ჰგონია, რომ ბავშვი დანაყრდა, მაგრამ სწორედ აქედან მივდივართ მეტაბოლურ სინდრომებზე, შაქრიან დიაბეტზე,“ - თემურ მიქელაძე

„მშობელს ჰგონია, რომ  ბავშვი დანაყრდა, მაგრამ სწორედ აქედან მივდივართ მეტაბოლურ სინდრომებზე, შაქრიან დიაბეტზე,“ - თემურ მიქელაძე

პედიატრმა თემურ მიქელაძემ ბავშვებში სწორი კვებითი უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან ნეგატიურად შეაფასა მშობლების მხრიდან ბავშვების ჭარბად გამოკვების ტენდენცია, რომელიც, პედიატრის თქმით, მეტაბოლურ დარღვევებს იწვევს:

„სწორედ ასეთი მიდგომებით არის მეტაბოლური დაავადებების სიჭარბე ქვეყანაში, ჭარბწონიანობის, შაქრიანი დიაბეტის. ყველაფერში აუცილებელია ზომიერება. ზომიერება არ ნიშნავს იმას, რომ დღეში საკვები მივცეთ სამჯერ. შეიძლება მისცე ხუთჯერ, ექვსჯერ. ყველაფერი უნდა გადანაწილდეს დროულად. ნებისმიერი საკვები უნდა იყოს ბალანსირებული. ​სწორი კვება არის საწინდარი სხვადასხვა დაავადების პროფილაქტიკის. ყველა საკვებს გააჩნია თავისი ეპიგენეტიკური ეფექტები. მაგალითად, ქოლესტერინის შემცველობა დედის რძეში არის ძალიან მაღალი. აღმოჩნდა, რომ მაღალი ქოლესტერინი იცავს მოზრდილ ასაკში ცენტრალური ნერვული სისტემის დეგენერაციული განვითარებისგან. აღმოჩნდა, რომ დედის რძეში მაღალი ქოლესტერინი იშემიური დაავადებების, ათეროსკლეროზის განვითარების რისკს ამცირებს.“

თემურ მიქელაძის თქმით, როდესაც ბავშვი ამოჩემებულად მხოლოდ კონკრეტულ საკვებს მიირთმევს და დაბალანსებულად არ იკვებება, მისი ჯანმრთელობა საფრთხის ქვეშ დგება:

„მშობელს ჰგონია, რომ ეს ბავშვი დანაყრდა, მაგრამ ​სწორედ აქედან მივდივართ მეტაბოლურ სინდრომებზე, შაქრიან დიაბეტზე და ა.შ. წახალისება არამარტო კონკრეტული საკვები საშუალებებით, არამედ სათამაშოებითაც არ შეიძლება. ალბათ, გინახავთ, ბავშვმა ოღონდ ჭამოს და ზის პლანშეტთან. ახლა თუ მისცემთ ბავშვს რაღაც კონკრეტულ სათამაშოს, მერე ორჯერ მეტ სათამაშოს მოითხოვს. მთავარია, არ გავწეროთ, რომ ბავშვმა საკვები მაინცდამაინც 11 საათზე , 3 საათზე, 7 საათზე მიიღოს. ნახევარი საათის, ერთი საათის ვარირება არ არის პრობლემა.სჯობს ბავშვი დავაყოვნოთ და მოშივდეს, რეალურად მიიღოს საკვები.“

„იმისთვის, რომ ბავშვმა მიიღოს საკვები, მშობლებმა მაქსიმალური ყურადღება უნდა დაუთმონ უშუალოდ ბავშვთან ურთიერთობას. ​დედის მიერ მომზადებულ საკვებს, უშუალოდ ბავშვთან ერთად მომზადებულ საკვებს ის უფრო კარგად მიიღებს. ხშირად გინახავთ, დედა პლანშეტითაა დაკავებული, თან ტელევიზორს უყურებს, თან ცალი ხელით ურევს რაღაცას. ამ დროს რა კონკრეტულ ინგრედიენტს დავამატებთ, კაცმა არ იცის. თუ ვიქნებით ბავშვზე ორიენტირებული, მაქსიმალურად ყველაფერს გავუკეთებთ ბავშვს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე თემურ მიქელაძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „ექიმები“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ექიმები“

წაიკითხეთ სრულად