Baby Bag

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს
როგორ უნდა მოვიქცეთ, სანამ ბავშვი ეკრანდამოკიდებული გახდება და რა ზიანს აყენებს მათ გონებრივ განვითარებას ეკრანი? - აღნიშნულ თემებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე ესაუბრა.

- ეკრანდამოკიდებულება ბავშვებში ძალიან დიდი პრობლემაა. რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა?

- ეკრანდამოკიდებული ბავშვები პასიურები არიან, არ იჩენენ ინტერესს სხვა აქტივობების მიმართ. ხშირად ვხდებით პრობლემებს ქცევაშიც, როცა მშობელი ეკრანს მოაშორებს ბავშვს, აწყობენ ტანტრუმს და ასე ცდილობენ გაჯეტების დაბრუნებას, ძირითად შემთხვევაში იღებენ კიდეც მათთვის სასურველ შედეგს.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა საზღვრები უნდა დაუწესოს ბავშვს?

- საზღვრების დაწესება აუცილებელია, თუმცა ეს საზღვრებიც დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე. 3 წლამდე ასაკის ბავშვები სასურველია, საერთოდ მოვარიდოთ ეკრანს, მაგრამ რადგან დღევანდელ რეალობაში ეს ძალიან რთულად შესასრულებელია, რეკომენდაციაა, რომ ეკრანთან გატარებული დრო არ უნდა აღემატებოდეს ნახევარ საათს. ადრეულ ასაკში ამას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. დრო შეიძლება გადანაწილებული გვქონდეს, მაგალითად, თუ ექვსი წლის ბავშვს ვაძლევთ უფლებას, რომ დღის განმავლობაში ერთი საათი გაატაროს ეკრანთან, შეიძლება ეს ერთი საათი, ორ ან სამ ნაწილად გავყოთ. აუცილებლად უნდა აკონტროლოს მშობელმა, რას უყურებს ბავშვი, რა ინფორმაციას მიიღებს, რას აითვისებს. ბევრი სასარგებლო რამეც შეიძლება ისწავლოს ბავშვმა ეკრანიდან თუ საზღვრებს დავუწესებთ და ყურადღებით შევურჩევთ, რას უყუროს.

- როგორ ავარიდოთ ბავშვი ეკრანდამოკიდებულებას, რომ არც მისი ფსიქიკა დააზიანოს და თან პრობლემაც აღმოიფხვრას? (ფაქტია, რომ გაჯეტების სრულად აკრძალვა დღევანდელ რეალობაში არ გამოდის)

- ბავშვს უნდა შევთავაზოთ რაც შეიძლება მეტი საინტერესო, გასართობი აქტივობა და წავახალისოთ მისი ინტერესები. პატარა ჩართული უნდა იყოს ოჯახის საქმიანობაში, რუტინაში და მისი მოქმედებები აუცილებლად უნდა იყოს წახალისებული.

- რამდენად აფერხებს ბავშვის გონებრივ განვითარებას ეკრანზე მიჯაჭვულობა?

- ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით აფეხებს ადრეულ ასაკში. ბავშვი ვითარდება მაშინ, როცა იკვლევს გარემოს, იღებს ახალ გამოცდილებებს, აკვირდება და შეისწავლის საგნებს, მაგალითად, შეხებით, ყნოსვით. ეკრანთან კი ამის შესაძლებლობა არ აქვს. გაჯეტებთან დიდი დროის გატარება განსაკუთრებით უშლის ხელს სოციალური უნარების განვითარებას.

- უკვე ეკრანდამოკიდებულ ბავშვთან რა რაციონალური ნაბიჯები უნდა გადადგას მშობელმა, უნდა მიმართოს თუ არა სპეციალისტს და თავად რისი გაკეთება შეუძლია?

- მშობელმა უნდა დააწესოს საზღვრები, მოიფიქროს, დაგეგმოს, რა აქტივობებით დაკავდება ბავშვი დღის განმავლობაში. აქტივობები უნდა იყოს ბავშვის ინტერესებს და შესაძლებლობს მორგებული. ეკრანი გამოიყენოს, როგორც ჯილდო. ბავშვი ჯერ დაკავდეს მშობლის მიერ შეთავაზებული აქტივობით და შემდეგ მიიღოს გაჯეტი განსაზღვრული დროით. მაგალითად, „ჯერ დავხატოთ და შემდეგ მიიღებ ტელეფონს 10 წუთით“. რთულია ერთი რეკომენდაცია მოარგო ყველა შემთხვევას, ყველაფერი დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე, ოჯახის ცხოვრების წესზე. თუ მშობელი ხვდება, რომ დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდება და უჭირს ბავშვის ქცევის მართვა, უნდა მიმართოს სპეციალისტს, ასე მიიღებს არა ზოგად, არამედ კონკრეტულ შემთხვევაზე მორგებულ რეკომენდაციებს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ამ თაობისთვის ესეც პრობლემაა, ბავშვი შორდება დედასაც, მამასაც. იქნებ უფრო მეტი დრო დავუთმოთ ურთიერთობებს,“ - რუსუდან აბრამიძე

„ამ თაობისთვის ესეც პრობლემაა, ბავშვი შორდება დედასაც, მამასაც. იქნებ უფრო მეტი დრო დავუთმოთ ურთიერთობებს,“ -  რუსუდან აბრამიძე

ფილოლოგი რუსუდან აბრამიძე ტელეკომპანია იმედის გადაცემაში „შემდეგი გაჩერება“ თანამედროვე დედებისა და შვილების ურთიერთობების შესახებ საუბრობს. მისი თქმით, დედა კვლავ რჩება ბავშვის მთავარ გულშემატკივრად, თუმცა აღზრდის ფუნქცია სკოლაზეც არის გადანაწილებული:

„ტექნიკურმა განვითარებამ ძალიან ბევრი რამ შეცვალა. ქალის როლიც შეიცვალა სასიკეთოდ, ერთის მხრივ. ქალი სოციალურად აქტიური გახდა და ძალიან კარგია, რომ ის აბსოლუტურად ყველა სფეროში წარმატებულია. შვილების გადასახედიდან, ეს ძალიან რთულად აისახა თვითონ შვილების ცხოვრებაზე. დედაზე დიდი გულშემატკივარი დღესაც არ ჰყავს ბავშვს, ეს ცხადია, დედაზე დიდი კეთილისმსურველი მას არ ჰყავს. ილია რომ ქართლის დედას ავალებს: „ისე აღზარდე შენ შვილის სული, რომ წინ წარუძღვეს ჭეშმარიტება, უკან ჰრჩეს კვალი განათლებული,“ - დღეს ​ეს მისია ქართლის დედასთან ერთად სკოლასაც აქვს გადანაწილებული. დღეს ამ თაობისთვის ესეც პრობლემაა. ბავშვი შორდება დედასაც, მამასაც. პანდემიის დროს რამდენი გამოხმაურება იყო, რომ ოჯახები გამთლიანდა, ბედნიერები არიან, უყურებენ დედას, მამას, ერთად იყრის ოჯახი თავს, სადილის ტრადიცია აღდგა. რაღაცები იქნებ გადავაფასოთ ადამიანებმა, იქნებ უფრო მეტი დრო დავუთმოთ ურთიერთობებს. იქნებ სხვანაირად გადავანაწილოთ დრო და საკუთარი თავი, ეს ძალიან დიდი დილემაა.“

რუსუდან აბრამიძე აღნიშნავს, რომ თანამედროვე პედაგოგებს საზოგადოებისგან ყურადღება და დაფასება აკლიათ:

„მასწავლებელს დღეს ყველაზე მეტად აკლია საზოგადოების ყურადღება. თითქოს მთელი ქვეყანა ლაპარაკობს, ყველამ იცის, რომ სკოლა არის მომავლის სამჭედლო, სკოლა ზრდის თაობას, მაგრამ მე მრჩება შთაბეჭდილება, რომ მასწავლებელს და სკოლას აკლია საზოგადოების რეალური ყურადღება. მასწავლებელს აკლია თანამდგომი. სკოლა საზოგადოების გარეშე თაობას ვერ გაზრდის. სკოლა უზარმაზარი მისიის მატარებელია, მაგრამ მას მხარს უნდა უბამდეს საზოგადოებაც. როდესაც სკოლას აქვს რაღაც ღირებულებები, შრომობს, ზრდის თაობას, მაგრამ რეალური ცხოვრება აბსოლუტურად არ ესადაგება იმ იდეალებს, რაზეც წარმატებული სკოლა მუშაობს, მაშინ სკოლის საქმეც ფუჭდება. მე ვფიქრობ, რომ ​სკოლის და მომავალი თაობის კეთილდღეობა მთლიანად საზოგადოების საფიქრალია. მე ვთვლი, რომ საქართველოში პედაგოგის პროფესია ჯერ კიდევ არ არის პრესტიჟული, დაფასებული.“

„აღზარდო ადამიანი, გქონდეს პრეტენზია იმაზე, რომ პიროვნება აღზარდო, ეს ძალიან დიდი პასუხისმგებლობაა. პასუხისმგებლობა უპირველეს ყოვლისა იმ პიროვნების წინაშე, რომელსაც ზრდი და საზოგადოების და ქვეყნის წინაშე. ​ჩემი იდეალი არის გავზარდო თავისუფალი და ბედნიერი მოქალაქე, ადამიანი, რომელიც ამ სამყაროში იპოვის თავის ადგილს. თუ შევძლებ, რომ რამდენიმე მოსწავლეს მაინც ვაპოვნინო თავისი თავი ამ სამყაროში, მე ჩავთვლი, რომ ჩემი მისია შესრულებულია. მე ისეთ საგანს ვასწავლი, რომ ეს ჩემთვის შედარებით ადვილია,“ - აცხადებს რუსუდან აბრამიძე.

წყარო:​ „შემდეგი გაჩერება“

წაიკითხეთ სრულად