Baby Bag

რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ბავშვის გარემოცვის შერჩევისას?

რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ბავშვის გარემოცვის შერჩევისას?

ხშირად მშობლებს ბავშვების გარემოცვა არ მოსწონთ, ჰგონიათ რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენენ მათ შვილებზე. რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ამ კუთხით? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

- ხშირად მშობლებს ბავშვების გარემოცვა არ მოსწონთ, ჰგონიათ რომ ცუდ ზეგავლენას ახდენენ მათ შვილებზე. რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის უხეში ჩარევა ამ კუთხით?

- მეგობრობა ბავშვების ცხოვრების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილია, რომელიც აქტუალური 3 წლიდან და ხშირ შემთხვევაში, უფრო ადრეც ხდება. ბავშვის ურთიერთობა თანატოლებთან პირდაპირ გავლენას ახდენს მის კეთილდღეობაზე, ფსიქო-ემოციურ მდგომარეობაზე და რა თქმა უნდა, შესაძლებლობას აძლევს მიიღოს სოციალური გამოცდილება, ისწავლოს, განავითაროს და გამოიყენოს სოციალური უნარები, რის შედეგადაც შესაძლოა, ჩამოაყალიბოს სხვებთან გრძელვადიანი და ჯანსაღი ურთიერთობები. 

ძალიან მნიშვნელოვანია, მშობლები აცნობიერებდნენ ბავშვების ცხოვრებაში მეგობრობის მნიშვნელობას და ხელს უწყობდნენ შვილებს დაამყარონ თანატოლებთან ურთიერთობა, მიიღონ სოციალური გამოცდილებები. თუმცა არის შემთხვევები, როდესაც მშობელი ღელავს, რომ მეგობარი მის შვილზე ნეგატიურ გავლენას ახდენს და უკრძალავს ურთიერთობას. როგორც წესი, ასეთ შემთხვევებში აკრძალვის შედეგად ბავშვი მაინც აგრძელებს მეგობრობას თანატოლთან, მაგრამ უკვე მშობლისგან დამალულად. მოვლენების ასეთი განვითარება, რა თქმა უნდა, აისახება, როგორც ბავშვის და მშობლის ურთიერთობაზე, ამავდროულად ბავშვის და მისი მეგობრის ურთიერთობაზე. თუნდაც მომავალში, სირთულე რომ აღმოაჩინოს მეგობრულ ურთიერთობაში, მას გაუჭირდება მშობელს მიმართოს და მასთან გააზიაროს საკუთარი გამოცდილება.ასე რომ, კითხვაზე რამდენად მიზანშეწონილია მშობლის მხრიდან უხეში ჩარევა ასევე კითხვით მინდა გიპასუხოთ, რამდენად ვუწყობთ აკრძალვით ხელს ბავშვმა მიიღოს საკუთარი, პირადი სოციალური გამოცდილება?! ყოფილა შემთხვევები, როდესაც მასწავლებელი უკრძალავს ორ კლასელს მეგობრობას, ეს დაუშვებელია განსაკუთრებით სკოლაში, რადგან ეს არ არის პრობლემის მოგვარების კონსტრუქციული გზა და ამავდროულად ბავშვებისთვის შესაძლოა ჩაგვრის მაპროვოცირებელი გახდეს.

- არის თუ არა ეს ბავშვის პირადი სივრცის დარღვევა?

- რა არის პირადი სივრცე და პირადი საზღვრები. პირადი საზღვრები ეს არის როგორც საკუთარი საჭიროებების გაგება და პატივისცემა, ამავდროულად გარშემომყოფი ადამიანების საჭიროებების გაგება და პატივისცემა. პირადი საზღვრები გულისხმობს იმ წესებსა და საზღვრებს, რომელთა მიხედვითაც განისაზღვრება, თუ როგორ ვიქცევით სხვა ადამიანებთან და როგორ იქცევიან ისინი ჩვენთან. ჯანსაღი პირადი საზღვრები საშუალებას აძლევს ბავშვს ისწავლოს თუ როგორ აიღოს პასუხისმგებლობა საკუთარ ქმედებებზე, ამავდროულად ეხმარება თავი აარიდოს ისეთ სიტუაციებს, სადაც უსამართლოდ ან არასათანადოდ აიძულებენ, უბიძგებენ პასუხისმგებლობის აღებას სხვა ადამიანების ემოციებსა და ქმედებებზე. კარგად განვითარებული საზღვრების არსებობა ხელს უწყობს ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას და ამავდროულად ეხმარება ბავშვს დროულად ამოიცნოს და თავი აარიდოს მანიპულირებას, გარეშემომყოფი ადამიანების მხრიდან არასათანადო მოპყრობას. თუ მივცემთ ბავშვს პირადი გამოცდილების მიღებისა და პასუხისმგებლობის აღების შესაძლებლობას, ეს ხელს შეუწყობს სოციალური უნარების განვითარებას და მომავალში ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებას.

- თუ მშობელი დარწმუნებულია, რომ ესა თუ ის გარემოცვა მის შვილს ზიანს აყენებს, როგორ უნდა მიაწოდოს სწორად ინფორმაცია?

- დიახ, არის შემთხვევები, განსაკუთრებით მოზარდობის პერიოდში, როდესაც მოზარდი არის იმ გარემოცვაში, სადაც რისკისშემცველ ქცევას ავლენენ. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია დავაკვირდეთ და გავიგოთ რა არის ამის წინაპირობა, იქნებ მას ურთიერთობების ფორმირება ან შენარჩუნება უჭირს?! მნიშვნელოვანია, მშობელს და შვილს შორის შედგეს დიალოგი და არა მონოლოგი. პირველ რიგში, უნდა წავახალისოთ მშობელს და შვილს შორის ღიაობა, სანდოობა. დიალოგის პროცესში ხელი უნდა შევუწყოთ დააკვირდეს საკუთარ ურთიერთობებს, შეაფასოს როგორ გრძნობს თავს, ყოფილა თუ არა შემთხვევა, როდესაც საფრთხე შეექმნა მას ან მის თანატოლს, რა არის ამ ურთიერთობების ძლიერი და სუსტი მხარეები, როგორ წარმოუდგენია მომავალში ეს ურთიერთობები და ა.შ. ასევე მშობელს, შეუძლია გაუზიაროს საკუთარი გამოცდილებები, როგორც ჯანსაღი, ასევე არაჯანსაღი ურთიერობების მაგალითები და რაც მთავარია, თუ მოზარდმა საუბარი დაიწყო, აუცილებლად მოუსმინეთ და არ შეაწყვეტინოთ.

- რა სახით ჩარევა ახდენს ბავშვზე უარყოფით ზეგავლენას? შესაძლოა თუ არამშობლისა და შვილის ურთიერთობაზე ნეგატიურად იმოქმედოს?

- არასასურველია მშობლის მხრიდან მონოლოგი, ლექციის წაკითხვა, აკრძალვა, სხვა თანატოლის დაკნინება, გაუფასურება. როგორც აღვნიშნე, აკრძალვა ბავშვს, მოზარდს უბიძგებს მალულად გააგრძელოს ურთიერთობა. ეს ნიშნავს, რომ მთელი ყურადღების ფოკუსს მიმართავს ურთიერთობის დამალავაზე და არა პრობლემაზე, რომელიც შესაძლოა მეგობართან ურთიერთობაში მართლაც არსებობდეს. გარდა ამისა, ამ გზით იკარგება კონტაქტი მშობელს და შვილს შორის, ღიაობა და სანდოობა. უმჯობესია, ყოველთვის წავახალისოთ დიალოგი,მოვუსმინოთ ბოლომდე, არ შევაწყვეტინოთ შეფასებებით, განვიცადოთ ბავშვის ემოციები და ბოლოს მივცეთ საშუალება იმსჯელოს, შეაფასოს საკუთარი ქცევა თუ გამოცდილება.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 საუკეთესო თამაში მოუსვენარი ბავშვებისთვის

5 საუკეთესო თამაში მოუსვენარი ბავშვებისთვის

მოუსვენარ ბავშვებს თვითკონტროლის უნარის განვითარება სჭირდებათ. ამ მიზნის მიღწევისთვის საუკეთესო გზა თამაშია. გთავაზობთ 5 საუკეთესო თამაშს მოუსვენარი პატარებისთვის, რომელიც მათ მოზღვავებული ემოციებისგან გათავისუფლებასა და თვითკონტროლის უნარის განვითარებაში დაეხმარება.

1. ბუშტით თამაში

ბავშვის გასართობად ბუშტით თამაში ყოველთვის კარგი იდეაა. ნერვულ და ემოციურ ბავშვთან ბუშტით თამაშზე უარს ნუ იტყვით. ბავშვები გაერთობიან და ამავე დროს დამშვიდდებიან კიდეც. განსხვავებული ფორმებისა და ფერების გამო ბუშტი ბავშვის ყურადღებას იპყრობს. ბუშტით თამაში გაცილებით უფრო მშვიდი აქტივობაა, ვიდრე ბურთით თამაში. გარდა ამისა, ბუშტით თამაში სახლის პირობებშიც თავისუფლად არის შესაძლებელი. ბუშტი ჰაერში ააგდეთ და ბავშვთან ერთად დააკვირდით, რამდენი ხანი დასჭირდება მიწაზე დასაშვებად, შეეჯიბრეთ ერთმანეთს, ვინ უფრო მაღლა ააგდებს ბუშტს, ითამაშეთ ფრენბურთი ბუშტის გამოყენებით და ა.შ.

2. ხტუნვა

ხტუნვა იდეალური თამაშია მოუსვენარი ბავშვისთვის, რადგან ის ენერგიას ხარჯავს, ერთობა და არც სხვა ადამიანების სივრცეს არღვევს. გარკვეულ სივრცეზე ოთხკუთხედი მოხაზეთ, სადაც სახტუნაო სივრცე მოეწყობა. მუსიკა ჩართეთ და ბავშვს ხტუნვის საშუალება მიეცით. თოკზე სხვადასხვა ფიგურა ჩამოკიდეთ და ბავშვები მწკრივში ჩააყენეთ. ისინი ერთმანეთს უნდა შეეჯიბრონ, ვინ მისწვდება თოკს და ვინ უფრო მეტ ფიგურას ჩამოხსნის თოკიდან. თოკის სიმაღლე ეტაპობრივად გაზარდეთ.

3. საპნის ბუშტებით თამაში

საპნის ბუშტებით თამაში ბავშვების უმრავლესობას ძალიან ართობს და ამშვიდებს. შეგიძლიათ საპნის ბუშტებით ბავშვი მუსიკის ფონზე ათამაშოთ. მუსიკა ჩართეთ, ბავშვმა მუსიკის ხმაზე ბუშტები უნდა გაუშვას, ხოლო მუსიკის ყოველ შეწყვეტაზე სწრაფად გაშეშდეს, თითქოს ქანდაკებაა. მუსიკის ხელახლა აჟღერებისთანავე ბავშვმა კვლავ სწრაფად განაგრძოს თამაში.

4. კვერცხი კოვზზე

ეს საკმაოდ მარტივი თამაშია. ბავშვი კოვზს სახელურით იჭერს, კოვზზე კი მოხარშულ კვერცხს ვდებთ. უნდა განსაზღვროთ საწყისი წერტილი და დანიშნულების ადგილი, სადაც ბავშვმა კვერცხი ძირს დავარდნის გარეშე უნდა მიიტანოს. ბავშვები ერთმანეთს უნდა შეეჯიბრონ და მოახერხონ კვერცხის დაზიანების გარეშე მისი მიტანა დანიშნულების ადგილამდე.მთავარი წონასწორობა, შეუპოვრობა და მოთმინებაა. თუ კვერცხი კოვზიდან ჩამოვარდება, ბავშვი საწყის წერტილს უბრუნდება და ყველაფერს თავიდან იწყებს. შეგიძლიათ კვერცხის ნაცვლად მცირე ზომის ბურთები გამოიყენოთ.

5. დამალობანა

დამალობანა ბავშვებს თვითკონტროლსა და თვითდისციპლინას აჩვევს. როდესაც ერთი ბავშვი ითვლის, სხვები იმალებიან. დამალული ბავშვი ცდილობს არ გამოძრავდეს, ჩუმად იყოს და შეუმჩნეველი დარჩეს. მოუსვენარ ბავშვებს უჭირთ საკუთარი ქცევის გაკონტროლება და საჭიროების შემთხვევაში მშვიდად ჯდომა. დამალობა მათ ამ უნარების განვითარებაში დაეხმარება.

წყარო: ​youaremom.com 

წაიკითხეთ სრულად