Baby Bag

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

თამაში ბავშვის ცხოვრებისა და განვითარების განუყოფელი ნაწილია, თუმცა ხშირ შემთხვევაში უფროსების მხრიდან მისი მნიშვნელობა სათანადოდ არ  ​ფასდება ​თამაშის მეშვეობით  ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან.

ბავშვები თამაშით სწავლობენ

თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ ახალ უნარს იძენენ. წარმოსახვით სასურსათო მაღაზიაში ისინი კოგნიტურ უნარებს ივითარებენ, ანგარიშობენ და პრობლემების გადაჭრას სწავლობენ. ფიზიკური შესაძლებლობების განვითარებაში კი მათ მოედანზე სირბილი და კუბიკების მეშვეობით პატარა სახლების შენება ეხმარებათ. სათამაშო დინოზავრებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად მათ ლექსიკონის განახლება და მისი ახალი სიტყვებით შევსება ესაჭიროებათ. სოციალური უნარების განვითარებას კი მეგობრებთან ერთად წამოწყებული მრავალფეროვანი თამაშებით ახერხებენ.

თამაში ბავშვს ფიზიკურად აჯანსაღებს

თამაშის წყალობით ბავშვი ფიზიკურად ძლიერდება და ჯანსაღდება. თამაში წარმატებით ებრძვის ჭარბწონიანობის პრობლემას, რომელიც თანამედროვე ბავშვებში ძალიან გავრცელებულია.

თამაში სტრესს ამარცხებს

ბავშვის ემოციური ზრდის ხელშეწყობა თამაშის კიდევ ერთი ძლიერი მხარეა. მეგობრებთან ერთად წარმოსახვითი სამყაროების დალაშქვრა შფოთვას მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბავშვები, რომლებიც ხშირად თამაშობენ, სტრესისგან მარტივად თავისუფლდებიან.

თამაშის მნიშვნელობა გაცილებით დიდია, ვიდრე ეს ერთი შეხედვით ჩანს

თამაში ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი და უბრალო აქტივობებისგან შედგება, თუმცა რეალურად ის საკმაოდ რთული და კომპლექსურია. თამაშის უამრავი სახესხვაობა გვხვდება. არსებობს სიმბოლისტური, სოციო-დრამატული, ფუნქციონალური და სხვა ტიპის თამაშები. თანამედროვე მკვლევარები თამაშის სხვა და სხვა ასპექტს სიღრმისეულად იკვლევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ სწავლობენ ბავშვები მისი დახმარებით, როგორ მოქმედებს ბუნებაში თამაში ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რა გავლენას ახდენს სასკოლო შესვენებების არსებობა ბავშვის ფსიქიკაზე და ა.შ.

გამონახეთ დრო თამაშისთვის

მშობლის უმთავრესი მოვალეობა შვილების განათლებისა და განვითარების ხელშეწყობაა. თუ გსურთ თქვენმა შვილმა ენობრივი, კოგნიტური, ემოციური, სოციალური და ფიზიკური უნარების განვითარება სრულყოფილად შეძლოს, მას თამაშისთვის საკმარისი დრო უნდა მისცეთ. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ბავშვი საკუთარი დროის დიდ ნაწილს სწორედ თამაშს უთმობდეს.

სწავლა და თამაში ერთმანეთისგან არ გამიჯნოთ

სწავლა და თამაში განცალკევებულ აქტივობებად არ უნდა აღვიქვათ, რადგან მათ შორის საკმაოდ მჭიდრო ურთიერთკავშირშია. სწავლა თამაშის გარეშე, ეს იგივეა, რაც ქიმიის ლექცია ლაბორატორიის გარეშე. თამაში თქვენი შვილის ლაბორატორიაა, სადაც ის მისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან უნარებს იძენს.

თამაში ბუნებაში

ხშირად გაიხსენეთ საკუთარი ბავშვობა. აღმოაჩენთ, რომ საუკეთესო მოგონებები, რომელთა გახსენება ყველაზე მეტ სიხარულს განიჭებთ, საგარეო აქტივობებთან ასოცირდება. თოვლში ციგურაობა, ქვიშის კოშკების აგება, ეზოში სხვა ბავშვებთან ერთად სირბილი სწორედ ის აქტივობებია, რომელიც ნებისმიერ ბავშვს აბედნიერებს. მიეცით თქვენს შვილს შესაძლებლობა ბუნებაში თამაშით დატკბეს.

გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა თამაშის შესახებ

თამაშის შესახებ უამრავი ახალი კვლევა და ნაშრომი იწერება. ნუ დასჯერდებით იმას, რაც უკვე იცით. მუდმივად იზრუნეთ საკუთარი ცოდნის გაფართოებაზე. წაიკითხეთ მეტი თამაშის შესახებ, გაეცანით თანამედროვე ხედვებს და მათი პრაქტიკაში გამოყენება სცადეთ.

ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს

ბავშვობაში, ალბათ, ხშირად გითამაშიათ სპონტანური თამაშები. მიეცით თქვენს შვილებს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად ითამაშონ. ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს და ყველაფერს წინასწარ ნუ დაგეგმავთ. მალე დარწმუნდებით, რომ თქვენს შვილებს ძალიან მდიდარი წარმოსახვა აქვთ.

თამაში ბავშვს დამოუკიდებლად განვითარების შესაძლებლობას აძლევს

თამაშის დროს ბავშვი ბევრად დიდ მონდომებას ავლენს, ვიდრე საშინაო დავალების შესრულებისას. მას თამაში აძლევს ბევრად მეტ დროს და შესაძლებლობას, რათა კომპლექსურად განვითარდეს. წარმოსახვით რესტორანში თამაშისას, ბავშვი მენიუს ადგენს, იღებს შეკვეთებს, აწესებს ფასებს, ესაუბრება მომხმარებელს. ის სხვა და სხვა უნარს მხოლოდ ერთი თამაშის დახმარებით ივითარებს და ამ ყველაფერს დამოუკიდებლად, ყოველგვარი დახმარების გარეშე აკეთებს. სწორედ ამიტომ არის თამაში უნიკალური საშუალება ბავშვის თვითშეფასებისა და თავდაჯერების გაზრდისთვის. თუ გსურთ თქვენი შვილი დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანად გაიზარდოს, მიეცით მას თამაშის შესაძლებლობა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვის თხოვნას დაუყოვნებლივ არასდროს უპასუხოთ, მან უნდა იგრძნოს, რომ თქვენ გადაწყვეტილებას ფიქრის შემდეგ იღებთ

ბავშვის თხოვნას დაუყოვნებლივ არასდროს უპასუხოთ, მან უნდა იგრძნოს, რომ თქვენ გადაწყვეტილებას ფიქრის შემდეგ იღებთ

ბავშვები მშობლებს თხოვნით ხშირად მიმართავენ. მათ ზოგჯერ სმარტფონში მულტფილმის ყურება უნდათ, ზოგჯერ კი ნამცხვრის დამოუკიდებლად გამოცხობა. ზოგიერთი თხოვნის შესრულება შედარებით მარტივია, მაგრამ როდესაც ბავშვი სამზარეულოში ფუსფუსს და ნამცხვრის გამოცხობას ითხოვს, მშობელი მის უსაფრთხოებაზე ზრუნვას იწყებს.

მშობლებმა ხშირად არ იციან, როგორ უპასუხონ ბავშვს, როდესაც ის მათგან რაღაცას ითხოვს. ბავშვის თხოვნაზე პასუხის გაცემამდე შემდეგი რჩევები გაითვალისწინეთ:

  • პასუხი თხოვნის ფორმაზე უნდა იყოს დამოკიდებული


​თუ თქვენი შვილი პატივისცემით და ზრდილობიანად მოგმართავთ, ის, პირველ რიგში, კარგი მანერების გამო უნდა შეაქოთ. ბავშვი იგრძნობს, რომ მის ზრდილობიან ქცევას მშობელი ყოველთვის ამჩნევს და აფასებს. თუ ბავშვი უხეშად მოგმართავთ, გიბრძანებთ ან გემუქრებათ, მას პირველ რიგში, საუბრის ტონის შეცვლა ურჩიეთ და მოუწოდეთ, რომ ზრდილობიანად მოგმართოთ.

  • ბავშვს ყურადღებით მოუსმინეთ


​ბავშვის თხოვნა ყურადრებით მოისმინეთ, მაშინაც კი, თუ მას თხოვნის შესრულებაზე უარს ეუბნებით. თქვენმა შვილმა უნდა იგრძნოს, რომ მისი საუბარი გაინტერესებთ, ამგვარად თქვენი პასუხი მისთვის უფრო მისაღები იქნება. აუცილებლად უთხარით ბავშვს, რომ მისი იდეა მოგწონთ და მისი გესმით.

  • შეჩერდით და დაფიქრდით


​ბავშვის თხოვნას დაუყოვნებლივ არასდროს უპასუხოთ. მან უნდა იგრძნოს, რომ თქვენ გადაწყვეტილებას ფიქრის შემდეგ იღებთ. პასუხი ხისტი არ უნდა იყოს. ბავშვს აუხსენით, რატომ ეუბნებით არას ან კის.

როგორ უნდა მოიქცეთ, როდესაც ბავშვის თხოვნას უარით პასუხობთ?


​არას თქმა მშობლებს ძალიან უჭირთ, რადგან ისინი ყოველთვის შვილის გაბედნიერებაზე ოცნებობენ. ვიდრე ბავშვს უარს ეტყვით, შემდეგი მითითებები გაითვალისწინეთ:

  • თქვენი გადაწყვეტილება არგუმენტებით გაამყარეთ


​ბავშვს აუხსენით, რატომ ეუბნებით მას უარს თხოვნის შესრულებაზე. თუ მას არას მკაცრად ეტყვით, ის ვერ გაიგებს რა დგას თქვენი უარის მიღმა. თუ აუხსნით, რომ პარკში წასასვლელად დრო არ გაქვთ, რადგან სადილი უნდა მოამზადოთ, მისთვის თქვენი უარი გასაგები გახდება.

  • გადაწყვეტილება არასდროს შეცვალოთ


​თქვენს პასუხს თუ შეცვლით, ბავშვი მიხვდება, რომ თქვენი უარი საბოლოო არ არის. ის ჭირვეულობით ეცდება მიზნის მიღწევას, რაც მასთან ჯანსაღ ურთიერთობას ძალიან გაართულებს.

  • ბავშვს ალტერნატიული შეთავაზება გაუკეთეთ


​მაღაზიაში ტკბილეულის შეძენას თუ ვერ ახერხებთ, ბავშვს აუხსენით, რომ საკმარისი ფული არ გაქვთ, მაგრამ სახლში გემრიელ ორცხობილას გამოუცხობთ.

  • ბავშვი კარგი ქცევისთვის შეაქეთ


​ბავშვი თქვენს უარს ღირსეულად თუ მიიღებს, მისი ქცევა დადებითად შეაფასეთ. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ მისი ემპათია ძალიან მოსაწონია და რომ მისმა პასუხმა გაგაბედნიერათ.

როგორ შევამციროთ არას თქმის საჭიროება?

​ბავშვისთვის უარის თქმა ხშირად რომ არ დაგჭირდეთ, მას გარკვეული შეზღუდვები წინასწარ დაუწესეთ.

  • ბავშვს ინფორმაცია წინასწარ მიაწოდეთ


​მაღაზიაში წასვლამდე ბავშვს აუხსენით, რომ ტკბილეულს სახლში მოსვლის შემდეგ მიიღებს და მისი შეძენა არ მოგთხოვოთ. ამგვარად, არას თქმის საჭიროებას მნიშვნელოვნად შეამცირებთ.

  • ბავშვს თხოვნა შეუსრულეთ, თუ ამის შესაძლებლობა გაქვთ


​თუ ბავშვი სახლში მეგობრის მოყვანას გთხოვთ, მისი თხოვნა შეასრულეთ, თუ თქვენი შვილის მეგობრის მშობლები ამაზე თანახმა იქნებიან.

  • არას თქმის ნაცვლად ბავშვს დიპლომატიურად უპასუხეთ


​ბავშვი პარკში თუ ვერ მიგყავთ, აუხსენით, რომ ამას ხვალ აუცილებლად გააკეთებთ, მაგრამ დღეს ვერ მოახერხებთ.

​ორ წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის არას თქმა ხშირად რთული გამოწვევაა. ისინი თვითკონტროლს ჯერ კიდევ სწავლობენ. როდესაც მათ უარს ეუბნებით, პატარები ისტერიკას აწყობენ, რაც ამ ასაკში ნორმალური რეაქციაა.

სკოლის ასაკის ბავშვი ენობრივ უნარებს უკვე კარგად ფლობს, რის გამოც მასთან არგუმენტირებული საუბარი სავსებით შესაძლებელია. სკოლის ასაკის ბავშვი უარზე ისტერიკით არ გიპასუხებთ, ის საკუთარ ქცევებს უკეთ აკონტროლებს და თქვენი უარის მიზეზებიც ესმის.

მომზადებულია​ raisingchildren.net.au -ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად