Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

ჩემი შვილები ზუსტად ჩემნაირები არიან და ეს ძალიან რთულია

ჩემი შვილები ზუსტად ჩემნაირები არიან და ეს ძალიან რთულია

აღმოვაჩინე, რომ ჩემი შვილები ზუსტად ჩემნაირები არიან და ეს ძალიან რთულია. მახსენდება, ბავშვობაში როგორი ხმაურიანი ვიყავი და ბევრ კითხვას ვსვამდი, ჩემს უფროს დას მოსვენებას არ ვაძლევდი და ჩემთან თამაშს ვთხოვდი. მე სათამაშოებს ვამტვრევდი, ჩემს სახელს კედელზე ვწერდი და მოუსვენრად ვიქცეოდი. ოთხიდან ათ წლამდე ჩემს თავს მოლაყბე, მშფოთვარე, ხმაურიან და ქაოტურ ადამიანად დავახასიათებდი.

ჩემი აღზრდაც არათანმიმდევრული იყო, რამაც ქცევითი პრობლემები შემიქმნა. ჩემი და მშვიდი და მოწესრიგებული ბავშვი იყო, მე კი მისგან აბსოლუტურად განვსხვავდებოდი. ჩემი მშობლები ასაკოვნები იყვნენ, როდესაც გავჩნდი, ისინი ბევრს მუშაობდნენ და ჩემთან თამაშის ენერგია არ ჰქონდათ.

შესაძლოა, ჩემს შემთხვევაში კარმამ იმოქმედა, რადგან ჩემს შვილებში ჩემს ბავშვობას ვხედავ. ისინი ხმაურიანები და მოუსვენრები არიან. ჩემი შვილები გამუდმებით ერთმანეთს ეჯიბრებიან, თუ ვინ უფრო მეტად მიიქცევს ხმაურით სამეზობლოს ყურადღებას. საბედნიეროდ, ჩემი შვილები არ იზრდებიან გარემოში, სადაც მათი ენერგია უგულებელყოფილია. ჩვენ მათ ყოველთვის ვეთამაშებით და ვცდილობთ ჩვენი ენერგია გავუზიაროთ. თუმცა, აღმოვაჩინე, რომ ეს ენერგია არ მაქვს, მიუხედავად იმისა, რომ ბევრად ახალგაზრდა ვარ, ვიდრე დედაჩემი ჩემი ბავშვობის პერიოდში იყო. ყოველთვის ვფიქრობდი, რომ დედა უგულებელყოფდა ჩემს სურვილებს და ცუდად მექცეოდა, თუმცა ახლა კარგად მესმის მისი.

ცხრა წელია დიასახლისი დედა ვარ... ჩემი შვილებისთვის ხშირად მითხოვია აბაზანის კარს მოშორებოდნენ, როდესაც შიგნით ვიყავი. ტელეფონზე საუბრისას ისინი ყოველთვის მოდიან, თავიანთი ამბების მოსაყოლად. არ მაქვს არცერთი წამით მშვიდად დაჯდომის შესაძლებლობა, რადგან ჩემს შვილებს ყოველწამიერად ვჭირდები. დისტანციური სწავლების პირობებში ოთახიდან-ოთახში დავრბივარ, რათა შევამოწმო, რას აკეთებენ ჩემი შვილები და როგორ მიმდინარეობს სწავლის პროცესი.

ჩემი შვილი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ თავიდან აიცილოს საშინაო დავალება. მეც ასეთი ვიყავი. ჩემი ქალიშვილი არასდროს წყვეტს საუბარს, მეც ასე ვიქცეოდი. ის ყურადღების მისაქცევად ტირის, მეც ასე ვტიროდი. იმის გათვალისწინებით, რომ ისინი ჩემნაირები არიან, წარმომიდგენია, რა რთული წლები მელის წინ, როდესაც თინეიჯერები გახდებიან. საბედნიეროდ, მათთან ურთიერთობის ყველა ხრიკი ვიცი და იმედი მაქვს, შეცდომებს არ დავუშვებ.

წყარო: ​Moms.com

წაიკითხეთ სრულად