Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს ბრაზის გამოხატვა უხეშობის გარეშე?
გაბრაზებული პატარები ხშირად დაგროვილ აგრესიას ძალადობრივი ფორმებით გამოხატავენ, ისინი თავიანთ მეგობრებს, თანატოლებს და მშობლებს კბენით, ყვირილით, მუჯლუგუნების კვრით ან მსუბუქი საგნების სროლით ფიზიკურად უსწორდებიან. ბრაზის მსგავსი ფორმებით გამოხატვა მშობლებს სერიოზულ საფიქრალს ​უჩენს.

პატარებისთვის აგრესიის, რისხვის, აპათიის ან შიშის შეგრძნებები ძალიან ნაცნობია, თუმცა მათ საკუთარი ემოციების და განცდების გადმოსაცემად არასაკმარისი ლექსიკური მარაგი აქვთ. სწორედ ამიტომ ბავშვები დაგროვილ ბრაზს საკმაოდ უხეში ფორმებით გამოხატავენ. მშობლების ერთ-ერთი უმთავრესი მოვალეობაა საკუთარ შვილებს ემოციების სწორად გაგებასა და მართვაში დაეხმარონ. თუ ბავშვი საკუთარ განცდებს სწორად აღიქვამს და სრულყოფილად გააანალიზებს, ის ბრაზის გამოხატვის ნაკლებად აგრესიულ ფორმებს ადვილად გამოძებნის, რათა სხვებს ფიზიკური ტკივილი ან შეუარცხყოფა არ მიაყენოს.

გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა

ბავშვებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ, რომ გაბრაზება ნორმალური მოვლენაა. ადამიანები ძალიან ხშირად განიცდიან შიშს, რისხვას, სევდას და ამაში ცუდი არაფერია. აუცილებლად უთხარით თქვენს შვილს, რომ საკუთარი განცდების არ უნდა ეშინოდეს, აუხსენით, რომ გუნება-განწყობის ცვლილებამ სხვების მიმართ აგრესიულად არ უნდა განაწყოს. ნუ წაუკითხავთ პატარებს მორალს. მათთან საუბრისას პრიმიტიული ფრაზებით შემოიფარგლეთ. თუ ბავშვის საქციელი მოსაწონია, უთხარით, რომ მისი ქცევა კარგია, ხოლო თუ ის სხვების მიმართ აგრესიას ავლენს, უთხარით, რომ ეს არ არის კარგი. ბავშვებს ზედმეტი ახსნა-განმარტების მოსმენა არ ხიბლავთ, მათ მარტივი ფრაზები ბევრად უკეთ ესმით. თუ აღმოაჩენთ, რომ თქვენი შვილი თავის ძმას კბენს ან სხვა სახის ფიზიკურ შეურაცხყოფას აყენებს, შემდეგი ფრაზით შემოიფარგლეთ: „სწორია, რომ შენს ძმაზე ბრაზდები, მაგრამ მისი კბენა არ არის კარგი საქციელი.“ ბავშვი თქვენს ნათქვამ სიტყვას აუცილებლად დაიმახსოვრებს.

შესთავაზეთ ბავშვს ჯანსაღი ალტერნატივა

კარგი მასწავლებელი ბავშვს დერეფანში სირბილს შემდეგი სიტყვების თქმით უკრძალავს: „მოდი, ყველამ ერთად მშვიდად ვისეირნოთ.“ თუ ბავშვს ეტყვით, რომ მან სირბილი დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტოს, ის თქვენს მოსმენას არ მოისურვებს. მიმართვის კატეგორიული ტონი ბავშვებში გაღიზიანებას იწვევს. ამა თუ იმ ქცევის აკრძალვის ნაცვლად პატარას უფრო ჯანსაღი ალტერნატივა უნდა შესთავაზოთ.

თუ გაბრაზებულ ბავშვს ეტყვით, რომ თავის ძმას არ დაარტყას, ის ვერაფერს გაიგებს. ბავშვი დაიბნევა და საკუთარი ემოციების მართვა უფრო გაუჭირდება, რადგან დაგროვილი ბრაზის გამოხატვის ერთადერთ საშუალებას წაართმევთ. აუცილებლად შესთავაზეთ ბავშვს აგრესიული ქცევის ჯანსაღი ალტერნატივა. პატარას ემოციების მართვაში ადვილად დაეხმარებით თუ შემდეგ რეკომენდაციებს მისცემთ:

  • ემოციები ვერბალურად გამოხატოს
  • რჩევისთვის უფროსს მიმართოს
  • დასამშვიდებლად სუნთქვითი ვარჯიშები შეასრულოს
  • მოთმინების გამომუშავების მიზნით იცეკვოს, იმღეროს, დაითვალოს მის ირგვლივ არსებული საგნები

გაბრაზებული ბავშვების დასამშვიდებლად სპეციალური აპლიკაციები არსებობს, რომლებიც პატარებს მხიარული სიმღერების დახმარებით ემოციების მართვას ასწავლის. მშობლებს ინტერნეტში მარტივად შეუძლიათ მსგავსი აპლიკაციების მოძიება.

ბავშვს ემპათიის უნარი განუვითარეთ

ბავშვს სხვების განცდებისა და ემოციების გაზიარება ადრეული ასაკიდანვე უნდა ასწავლოთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი თავის თანატოლს კბენს, ხელით ეხება ან ხმამაღლა უყვირის, აუცილებლად ესაუბრეთ მას ემპათიის შესახებ. როდესაც ბავშვი დამშვიდდება, აუხსენით მას, თუ როგორი ტკივილი მიაყენა თავის მეგობარს, როდესაც მწარედ უკბინა. უთხარით, რომ თავისი თანატოლის ადგილას საკუთარი თავი წარმოიდგინოს და დაფიქრდეს, მოეწონებოდა თუ არა მის მიმართ მსგავსი აგრესიის გამოვლენა. ბავშვი საკუთარი ქცევის შედეგების გაანალიზებას უნდა მიეჩვიოს და სხვა ადამიანების განცდებს პატივი სცეს.

ბავშვის აგრესიულ ქცევას ყოველთვის აქვს გარკვეული მიზეზი. მშობელმა უნდა გაარკვიოს, რა აწუხებს პატარას, ხომ არ ეძინება, ხომ არ გადაიღალა ან შია. შესაძლოა აგრესიული ქცევის მოტივი ეჭვიანობა ან შიშის განცდაც იყოს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ მშობელი მისი განცდებითა და ემოციებით ინტერესდება, რომ ის მშობლის სიყვარულის მთავარი ობიექტია. თუ ბავშვისადმი სათანადო მზრუნველობას გამოიჩენთ, ის სხვებზე ზრუნვას გაცილებით მარტივად ისწავლის. 

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დიდი რისკი გვაქვს, რომ განვითარდეს ტოქსიურობა, ორგანიზმის მოწამვლა D ვიტამინით,“ - ზაზა თელია ჰიპერვიტამინოზის საფრთხეებზე

„დიდი რისკი გვაქვს, რომ განვითარდეს ტოქსიურობა, ორგანიზმის მოწამვლა D ვიტამინით,“ - ზაზა თელია ჰიპერვიტამინოზის საფრთხეებზე

დერმატო-ვენეროლოგმა ზაზა თელიამ ჰიპერვიტამინოზის საფრთხეებზე ისაუბრა და D ვიტამინის დანამატების გამოყენებისას სიფრთხილის გამოჩენისკენ მოგვიწოდა:

„ჩვენ უნდა გვახსოვდეს, რომ როგორც ჰიპოვიტამინოზი, ისევე ჰიპერვიტამინოზი არის სერიოზული საფრთხე. ამ თემაზე არავინ არ საუბრობს. ვიტამინების მოჭარბება ორგანიზმში არის ასევე პრობლემა. როდესაც დანამატის სახით იღებენ ადამიანები ვიტამინებს, დიდი რისკია, რომ მოხდეს ჰიპერვიტამინოზი. D ვიტამინის რეკომენდებული ნორმა 600-დან 800 ერთეულამდეა. ​თქვენ რომ გადახედოთ, რა რაოდენობის D ვიტამინი ინიშნება, ეს საგანგაშოა.

ზაზა თელიას თქმით, D ვიტამინის ზედმეტი დოზებით მიღება ტოქსიურობის განვითარების რისკებს ზრდის:

„4000-5000 ერთეულის მიღება დღის განმავლობაში, როდესაც რეკომენდებულია 600-800 ერთეული, წარმოიდგინეთ რამხელა სხვაობაა. რიცხვები განსხვავებულია ასაკის მიხედვით, ასევე განსხვავებაა ორსულებთან და ბავშვებთან. ჩვენ დიდი რისკი გვაქვს, რომ განვითარდეს ტოქსიურობა. ტოქსიურობა ნიშნავს, როდესაც D ვიტამინით მოწამვლა ხდება ორგანიზმის. შესაძლებელია, რისკი იყოს ჰიპერკალცემიის,​ ორგანიზმში კალციუმის მოჭარბების. ეს რატომ არის საგანგაშო? ჩვენ ვიცით, რომ D ვიტამინი ეხმარება ორგანიზმს, რომ შეითვისოს კალციუმი და შექმნას ე.წ. რეზერვი. როდესაც კალციუმის რეზერვი შევსებულია და ჩვენ დამატებით ვიღებთ D ვიტამინს, ხდება წებოს სახით კალციუმის ჩალაგება, ამან შესაძლოა განაპირობოს სისხლძარღვებსა და რბილ ქსოვილში კალციუმის ჩალაგება. თირკმელში კენჭების გაჩენის რისკი იმატებს.“

„წარმოდგენილია უზარმაზარი კვლევა. ამ კვლევაში 443 000 ადამიანზე მეტი მონაწილეობდა. შესწავლილი იყო D ვიტამინის როლი კოვიდ-19-ის დროს. კვლევამ ვერ ანახა ვერანაირი სარგებელი. არსებობს D ვიტამინის გენეტიკურად დეტერმინირებული დაბალი მაჩვენებლი. ამ შემთხვევაში ადამიანი, რაც უნდა დანამატის სახით D ვიტამინი მიიღოს, ვერ აიყვანს ორგანიზმში D ვიტამინს მაღლა. გენეტიკურად დეტერმინირებული ​ვიტამინ D-ს ნაკლებობა ვისაც ჰქონდა, ამ ადამიანებში ჰოსპიტალიზაციის მაჩვენებელი იყო ბევრად დაბალი, ვიდრე იმ ადამიანებში, ვისაც ეს მაჩვენებლი დაბალი არ ჰქონდა,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ზაზა თელიამ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „დილა მშვიდობისა საქართველო“ ისაუბრა.

წყარო: ​„დილა მშვიდობისა საქართველო“

წაიკითხეთ სრულად