Baby Bag

„როდესაც რაღაც ცუდი ხდება, ყოველთვის სჯობს, რომ ბავშვმა იცოდეს სიმართლე, მან ცხოვრებასთან ადაპტაცია უნდა ისწავლოს,“ - ფსიქოლოგი მზიკო დალაქიშვილი

ფსიქოლოგი მზიკო დალაქიშვილი„სხვა შუადღეში“ ბავშვისთვის ნეგატიური ინფორმაციის სწორად მიწოდების წესებზე საუბრობს:

„ბავშვისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანია, არ დაკარგოს უსაფრთხოებისა და ნდობის განცდა. რა უქმნის ბავშვს უსაფრთხოების განცდას? რასაკვირველია, მშობლები და ოჯახი. ეს ოჯახი იქნება სრულფასოვანი, თუ იქნება მხოლოდ დედა ამაზე არ არის საუბარი. მთავარია იყოს ვინმე, ვისთანაც ის თავს გრძნობს უსაფრთხოდ და სანდოდ. ბავშვი უარყოფით ინფორმაციას სადღაც აუცილებლად შეხვდება. მშობლებს უნდა გვახსოვდეს, რომ ბავშვები გამომძიებლები არიან, მათ დიდი ინტერესი აქვთ, თუ რა ხდება. ბევრ მშობელს ახასიათებს, რომ ბავშვს კითხვას არ ასრულებინებს, ცდილობს თემიდან გადახვევას და უმტკივნეულო პასუხებს ეძებს. მშობელი ბავშვს ყურადღებას გადაატანინებს. ბავშვი კვლავ ამ კითხვით რჩება და ფიქრობს, რომ დედამ თუ არ უპასუხა, მეზობელი უპასუხებს. ვინ რას უპასუხებს, ეს ცალკე ამბავია. მშობლებმა ძალა უნდა მოვიკრიბოთ და ჩვენს შვილებს ნებისმიერ საკითხზე ვესაუბროთ.“

მზიკო დალაქიშვილის თქმით, მშობელმა ბავშვს ყოველთვის სიმართლე უნდა უთხრას:

„დავუშვათ მოხდა რაღაც ცუდი, მაგ. ცხოველი გარდაეცვალა ბავშვს. ეს მისთვის მძიმე გადასატანია. როგორ უნდა მოიქცეს ამ დროს მშობელი, უნდა მოატყუოს თუ არა შვილს? ყოველთვის სჯობს, რომ ბავშვმა იცოდეს სიმართლე. ბავშვს თქვენი ემოცია ზემოდან არ დაუმატოთ. თქვენ უნდა იყოთ ის უსაფრთხო ზონა, სადაც ბავშვი თავის ემოციას გამოხატავს. თუ მშობლები შორდებიან, მე ორივე მშობელს ვურჩევ, რომ ამ გადაწყვეტილების მიღებისთვის მოემზადონ. თუ თქვენ მსგავს გადაწყვეტილებას იღებთ, საჩხუბარი აღარაფერია, უკეთესად უნდა იყოთ. თუ მშობლები გამუდმებით ჩხუბობენ და გადაწყვეტენ, რომ შორდებიან, ჩემი აზრით, ეს ბავშვისთვის მისალოცი ამბავია, რადგან აღარ იქნება ჩხუბი და აყალმაყალი. მას ცალკეული მშობელი, დედაც და მამაც ეყოლება ბედნიერი.“

მზიკო დალაქიშვილი აღნიშნავს, რომ პრობლემებთან გამკლავება ბავშვს ცხოვრებასთან ადაპტაციაში ეხმარება:

„ყოველთვის უნდა გამოვიდეთ ბავშვის ინტერესებიდან. მის კითხვებს გულწრფელად ვუპასუხოთ. ჩვენ ხომ ერთ მშვენიერ დღეს არ ვხდებით დიდები. ჩვენ ვიზრდებით პატარ-პატარა პრობლემებთან შეხვედრისა და მათთან გამკლავების გზით. როდესაც ბავშვს ვეტყვით, რომ ფისო ან ლეკვი აღარ არის, ნორმალურია, რომ მან ეს განიცადოს. ბავშვმა ცხოვრებასთან ადაპტაცია უნდა ისწავლოს. ბავშვებს აქვთ გამკლავების მექანიზმი, ისინი ჩვენზე მალე გამოვლენ ამ სტრესიდან, თუ ჩვენ არ შევუშლით ხელს, თუ არ მოვატყუებთ. მძიმე მოვლენის შემდეგ მშობელსაც აქვს უფლება იყოს სევდიანი, ეს ბავშვს ეხმარება, რადგან ის მარტო არ არის თავის სევდასთან. თუ მშობელი იწყებს მოთქმას და ტირილს ბავშვის წინ, ბავშვი დედაზეც ნერვიულობს და სტრესი ემატება.“

„მნიშვნელოვანია ბავშვს მივცეთ გლოვის, წუხილის, ემოციის გამომჟღავნების საშუალება. თუ ბავშვი ადეკვატურად აღიქვამს მოვლენებს და სვამს კითხვას, თუ სად არის ბებო, რატომ აღარ არის, მისი კითხვა აუცილებლად უნდა დავაკმაყოფილოთ. მე ასეთი პასუხი მაქვს ხოლმე მსგავს კითხვებზე. ბავშვს ვეუბნები, რომ ადამიანები, რომლებიც გვიყვარს და აქ აღარ არიან, ისევ ცოცხლობენ, მაგრამ სხვაგან, თუმცა არ ვიცი სად. იმასაც ვეუბნები, რომ აუცილებლად ისევ ვნახავთ ამ ადამიანებს და ძალიან საინტერესოა, სად ან როდის შევხვდებით. ბავშვმაც იცის, რომ ის, ვინც გარდაიცვალა ცოცხალია, რადგან ესიზმრება და ახსოვს. როდესაც ბავშვს მსგავს სიტყვებს ეუბნებით, ისინი მშვიდდებიან და თქვენც მშვიდდებით,“ - აღნიშნავს მზიკო დალაქიშვილი.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, დედებისთვის შექმნა ახალი სივრცე. მოიწონეთ გვერდი მცოდნე დედები

„ბავშვთან ურთიერთობა თანხმობას უნდა ემყარებოდეს და არა მართვას...“
„აღზრდაში მართვის ფსიქოლოგია კრახს განიცდის. რაც უფრო მეტს მართავ ბავშვს, ბავშვი ამას გრძნობს და უფრო განზე გადის შენგან... ბავშვთან ურთიერთობა თანხმობას უნდა ემყარებოდეს და არა მართვას,“ - აღნიშნულის...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად