Baby Bag

„საიდან მოდის რთული ქცევა? როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე ბავშვის რთული ქცევის გამომწვევ მიზეზებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ რთულ ქცევას რამდენიმე სხვადასხვა მიზეზი აქვს:

„მინდა შევეხო რთულ ქცევას, რაზეც ხშირად ვსაუბრობთ. ბავშვის ქცევა, რა თქმა უნდა, პირდაპირ კავშირშია აღზრდასთან. როდესაც მარწუხებშია ბავშვი, მან სადღაც უნდა გამოუშვას თავისი ენერგია. განსაკუთრებით კარგად ჩანს ეს, როდესაც ბავშვს ოთხი წელი მკაცრი პედაგოგი ჰყავს, შემდეგ გადადის მეხუთე კლასში და იქ სხვადასხვა მასწავლებელი შემოდის, ზოგი მკაცრია, ზოგი ნაკლებად, აქ უკვე ბავშვი გამოუშვებს იმ დაგროვილ ენერგიას, რომელიც კარგად ეჭირა პედაგოგს. რის ფასად და როგორ ეჭირა, ეს უკვე სხვა საკითხია. ხშირ შემთხვევაში ეს დაგროვილი ენერგია არის დესტრუქციული, აგრესიული, ამას ასაკობრივი კრიზისებიც მოჰყვება. საიდან მოდის ე.წ. რთული ქცევა? ერთი მიზეზი არის დაგროვილი ენერგია, რომელსაც არ მიეცა შესაძლებლობა სადღაც რეალიზებულიყო, მეორე - დასწავლა, ვიღაც იქცევა ასე და მეც ასე უნდა მოვიქცე. რთული ქცევა, შესაძლოა, ოჯახშიც იყოს დასწავლილი, მაგ. ბილწსიტყვაობა. ამით ბავშვი იქცევს ყურადღებას. ყურადღება ძალიან მნიშვნელოვანია. ადამიანის იგნორი იმდენად მტკივნეულია, რომ ადამიანი ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ ყურადღება დაიბრუნოს.“

ნინო ბუაძის თქმით, ქცევა კონტექსტის მიხედვით, შესაძლოა რთულიც იყოს და ტიპიურიც:

„რთული ქცევა, შეიძლება, იყოს აბსოლუტურად ტიპიური ქცევა, უბრალოდ არ იყოს შესაბამის გარემოში. მაგ. ბავშვმა რომ გაკვეთილზე ტელეფონი ამოიღოს და მულტფილმს უყუროს, ესეც რთული ქცევაა. სხვა გარემოში ეს არ იქნებოდა რთული ქცევა. ყველა ქცევას, რომელსაც ბავშვი გვთავაზობს, გარკვეული წინაპირობა აქვს. ქცევა ეს არის შედეგი, რომელიც მივიღეთ. ამ შედეგს აქვს წინა ეტაპები. შესაძლოა, ქცევას ჰყავდეს მაპროვოცირებელი. ბავშვი რთულ ქცევას ავლენდეს იმ მაყურებელთან, რომელიც მისთვის მნიშვნელოვანია. შესაძლოა, ის არ იქცეოდეს რთულად დედასთან, მაგრამ ამას აკეთებდეს ბებიასთან. რთულ ქცევას აქვს სხვადასხვა მიზანი, შესაძლოა, ეს იყოს ყურადღება, სათამაშოს დაბრუნება და ა.შ. შესაძლოა, მიზეზი იყოს ისიც, რომ ბავშვმა არ იცის სხვა ალტერნატივა, თუ როგორ მოიქცეს. ის ამბობს ცუდ სიტყვებს და იბრუნებს სასურველ ნივთს, მაგრამ არ იცის ალტერნატივა, თუ როგორ დაიბრუნოს ნივთი სხვანაირად.“

ნინო ბუაძე ბავშვის ფიზიკური დასჯის ნეგატიურ ასპექტებს გამოყოფს და აცხადებს,რომ დასჯით ბავშვი ვერაფერს სწავლობს:

„როგორც წესი, რთულ ქცევას მოჰყვება ხოლმე დასჯა. რატომ არ უნდა დავსაჯოთ ბავშვი? რატომ არ ვცემთ ან წამოვარტყამთ ხოლმე ბავშვს? რატომ უნდა წამოვარტყა ბავშვს, როდესაც ცუდი სიტყვა მითხრა, ან თქვა სადღაც ისეთ გარემოში, სადაც მე შემრცხვა? შეიგინა, წამოვარტყი და ის იგივენაირად აღარ მოიქცევა, მაგრამ რატომ არ ვაკეთებ ამას? ის დაისწავლის ამ ქცევას და მის მიმართ ცუდ ქცევაზე მსგავსი პასუხი ექნება. როდესაც ბავშვს ვსჯი, წამოვარტყამ, მას ვაგრძნობინებ ჩემს უპირატესობას, ვამცირებ, მასში აგრესიას ვბადებ და მას სურვილი აქვს, როდესღაც სამაგიერო გადამიხადოს. ის ქცევაზე კი არ ფიქრობს, თუ რა დააშავა, იმ აგრესიაზეა ორიენტირებული, რომელიც მასში დაგროვდა.“

„ავტორიტარული სტილის მშობლები ხშირ შემთხვევაში ფიქრობენ, რომ ცემა გამართლებულია. ისინი ხშირად ამბობენ: „მართალი იყო დედა, რომ მცემდა და ისე მატარებდა მუსიკაზე, სხვანაირად მე ვერ ვისწავლიდი მუსიკას, ამიტომ მეც ასე უნდა მოვიქცე.“ ბავშვს ამ დროს ძალიან ბევრი აგრესია უგროვდება და მისგან გათავისუფლებას ცდილობს. აგრესიის ცნობილი ფოტო არსებობს, ხელმძღვანელი რომ ქვეშემრდომს ეჩხუბება, მეუღლე ბავშვს, ბავშვი ძაღლს. აგრესია არსად იკარგება, ის ერთი ადამიანიდან მეორეზე გადადის. ბავშვი ვერ იგებს, რა უნდა გააკეთოს. მან არ იცის, თუ არ შეიგინა, რა უნდა ქნას ამ დროს. ცემა და გამოხატული აგრესია იმ მომენტში მყისიერად შეწყვეტილი რთული ქცევაა და არა ის, რომ ბავშვმა ისწავლოს ალტერნატივა. ბავშვმა რომ მიუღებელი ქცევა განახორციელა, მშობელმა თუ არ იმსჯელა მასთან ერთად ამაზე, თუ მან ბავშვს არ მიაწოდა ქმედების სწორი ფორმა, ის ვერაფერს ისწავლის, გარდა იმისა, რომ მიიღებს შიშს. ერთადერთი რასაც ბავშვი სწავლობს არის ის, რომ როდესაც მას ვინმე ცუდად მოექცევა, მანაც უნდა დაარტყას,“ - აღნიშნავს ნინო ბუაძე.

წყარო: ​აზროვნების აკადემია 

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

სამი ვაჟის დედამ მომავალ რძალს წერილი მისწერა, რომლის წაკითხვისას ცრემლებს ვერ შეიკავებთ

სამი ვაჟის დედამ მომავალ რძალს წერილი მისწერა, რომლის წაკითხვისას ცრემლებს ვერ შეიკავებთ

​​რძლებსა და დედამთილებს შორის ურთიერთობები განსხვავებულია. ზოგიერთ ოჯახში სრული ჰარმონია სუფევს, ზოგიერთი რძალი და დედამთილი კი მეტისმეტად მტრულ დამოკიდებულებაში არიან ერთმანეთთან. სამი ვაჟის დედამ მომავალ რძალს წერილი მისწერა, რომელიც საკუთარ ბლოგზე განათავსა. ემოციურმა წერილმა უდიდესი გამოხმაურება ჰპოვა. ქალბატონები არ მალავდნენ, რომ წერილის კითხვისას ცრემლების შეკავება ვერ შეძლეს. ჩვენს სტატიაში წერილს უცვლელად გთავაზობთ.

წერილი მომავალ რძალს

„ცოტა ხნის წინ ვიღაცამ მკითხა, როგორი მამაკაცები მინდა იყვნენ ჩემი შვილები, როდესაც გაიზრდებიან. ამ კითხვაზე ძალიან დიდხანს ვფიქრობდი. როდესაც ჩემს ვაჟებს ვუყურებ, ვხედავ, რომ ისინი პატარა ბიჭები არიან, თუმცა არ მსურს, რომ შვილები პატარა ბიჭებად აღვზარდო. მე მამაკაცებს ვზრდი, რომლებიც ერთ დღეს ქმრები და ​მამები გახდებიან. ჩემი ვალია ვასწავლო შვილებს ყველაფერი, რაც აუცილებელია, რომ იცოდნენ, რათა ისინი მზად იყვნენ სამყაროში საკუთარი როლის ღირსეულად შესრულებისთვის. ჩემს ვაჟებთან გატარებული ყოველი დღე ღმერთის საჩუქარია და მე უდიდესი სერიოზულობით ვეკიდები ამ პასუხისმგებლობას.

ძვირფასო მომავალო რძალო, მსურს რამდენიმე მნიშვნელოვანი რამ გითხრა. რა თქმა უნდა, ეს ყველაფერი არ არის, რის თქმასაც ვისურვებდი, თუმცა სასაუბროდ ჩვენ ძალიან ბევრი დრო გვექნება. მე შენ ჯერ არ გიცნობ, მაგრამ უკვე მიყვარხარ, რადგან ერთ დღეს შენ ჩემს ვაჟს შეიყვარებ, ის კი სიყვარულით გიპასუხებს. გაივლის დრო და ეს პატარა ბიჭი შენი მეუღლე გახდება. ის ყოველთვის იქნება ჩემი, მაგრამ შენ ბევრ შემთხვევაში ჩაანაცვლებ ჩემს ადგილს.

ერთ დღეს შენი ხელი შეცვლის ჩემს ხელს, შენი თვალები სიმშვიდეს მოუტანს ჩემს ვაჟს, შენი გული კი იქცევა მის სახლად. ღამით სწორედ შენ გაჩუქებს ის კოცნას, შენ გაგიზიარებს მიზნებს და ოცნებებს, შენ დაამშვიდებ მას, როდესაც ცუდად იქნება. შენს ხელში იქნება ჩემი ვაჟის გული, რომელიც ძგერს ჩემს გულთან ახლოს, როდესაც საღამოობით ერთმანეთს ვეხუტებით.

შენ ყველაფერი ხარ შენი​ ოჯახისთვის, ისევე, როგორც ჩემი ვაჟები არიან ჩემთვის. ვისურვებდი, რომ მშობლები იყვნენ შენი მხარდამჭერები, გიცხადებდნენ ნდობასა და თანადგომას, გჩუქნიდნენ სიყვარულს. ვლოცულობ, რომ მშობლებმა, პირველ რიგში, საკუთარი თავის სიყვარული გასწავლონ, რადგან სხვაგვარად ვერ შეძლებ სხვა ადამიანის შეყვარებას. ვლოცულობ, რომ ყოველ დღე გაგრნობინონ თავი ღვთის საჩუქრად. ვლოცულობ, იგრძნო, რომ როდესაც ღმერთი გიყურებს, ის შენი სახით მის მიერ შექმნილ პრინცესას ხედავს. მე ჩემს ვაჟს ვზრდი მამაკაცად, რომელიც სწორედ ასეთი თვალებით შემოგხედავს.

ვლოცულობ, რომ იცოდე საკუთარი თავის ფასი და პატივისცემით ეპყრობოდე სხვებს. ვლოცულობ, არ გეშინოდეს იმის თქმა, რასაც ფიქრობ. კონსტრუქციული კრიტიკა ძალიან სასარგებლოა მამაკაცებისთვის.

მე არ შემიძლია ავიღო სრული პასუხისმგებლობა ჩემი შვილის ღირსებებსა და ნაკლოვანებებზე. ის თავად არის საკუთარი თავის ბატონი. მას აქვს ხასიათის თავისებურებები და უნიკალური თვისებები, რომელთა გაცნობას დროთა განმავლობაში აუცილებლად შეძლებ. ერთ დღეს შენ იქნები ადამიანი, რომელიც ყველაზე უკეთ გაიცნობს ჩემს ვაჟს. მიეცი მას შესაძლებლობა იყოს ის, ვინც არის. მე კი ვასწავლი ჩემს ვაჟს, რომ ასევე მოგექცეს შენც.

ვლოცულობ, რომ ერთად ყოფნით ორივენი უკეთესები გახდეთ. გპირდები, რომ გაგიზიარებ ჩემს ცოდნას, საიდუმლოებებს, რომელიც ვიცი მის შესახებ, რათა დაგეხმარო მის სიყვარულში. მე მოგანდობ შენ ჩემი შვილის გულს, ისევე როგორც შენ მიანდობ მას საკუთარს. ჩემთვის ეს ცარიელი სიტყვები არ არის და იმედი მაქვს, რომ არც შენთვის იქნება. მე ჩემს ვაჟს ვზრდი მამაკაცად, რომელსაც ეცოდინება, რომ ქალის გული შეუფასებელია და თუ მას დაამსხვრევ, ის უკვე აღარასდროს იქნება ისეთი, როგორიც იყო.

არ მინდა ჩემი ვაჟი ის მამაკაცი იყოს, რომელიც გულს გატკენს. მე მას ვზრდი მამაკაცად, რომელიც მთელი ცხოვრების მანძილზე გაგიფრთხილდება შენ და გაუფრთხილდება თქვენს სიყვარულს. მე მას ვასწავლი შენს დაფასებას და ​პატივისცემას, რომელიც ურთიერთობაში ორმხრივი უნდა იყოს.

მე ვცდილობ ჩემი ვაჟები ძლიერები და ამავე დროს მგრძნობიარეები გავზარდო, მამაცები, მაგრამ თავმდაბლები. მსურს ჩემს ვაჟებს ძლიერი გული ჰქონდეთ, მაგრამ არ ეშინოდეთ დახმარების თხოვნა, იყვნენ ლიდერები და აღიარებდნენ ავტორიტეტებს. ვლოცულობ, ჩემი ვაჟი აცნობიერებდეს იმ პატივს, რომელსაც მას შენთან ყოფნა მიანიჭებს. ვლოცულობ, რომ ის ღირსეულად გემსახუროს, შენ კი არ ისარგებლო ამით ბოროტად.

ვლოცულობ, რომ ჩემს ვაჟს ესმოდეს თავისი ვალდებულებები, იყოს მოწესრიგებული, გულწრფელი, ერთგული და მხიარული ადამიანი. ვლოცულობ, რომ ის ყოველთვის მიიწევდეს თავისი ოცნებებისკენ და არაფერი ეღობებოდეს წინ. ვლოცულობ, რომ ერთმანეთისთვის არასდროს იქცეთ წინაღობად.

მთელი ჩემი ძალები ჩემი ვაჟის​ დამოუკიდებელ ადამიანად აღზრდას მოვახმარე, რათა ის შენში დედას არ ეძებდეს. ამ როლს მეც სავსებით კარგად ვუმკლავდები. მე ვასწავლი ჩემს შვილს, რომ შენც ხარ ვიღაცის შვილი, რომელიც უპირველესად ღმერთს და მშობლებს ეკუთვნის, შემდეგ კი მას.

ვლოცულობ, რომ შენი სიყვარული ჩემი ვაჟისადმი ყოველდღიურად გაიზარდოს და იყოს ზღვარდაუდებელი. ვლოცულობ, რომ მასაც ასევე ძლიერად უყვარდე. ვლოცულობ, რომ ორივემ ერთად შექმნათ თქვენი ცხოვრება და არასდროს დაივიწყოთ, როგორ შეძელით ამის გაკეთება. იყავით ძლიერები ერთად. თქვენ მთელი ცხოვრება დაგჭირდებათ ერთმანეთი. მართალია, ჩემს ვაჟს ვასწავლი, რომ ის შენთან სურვილის გამო უნდა იყოს და არა საჭიროების, მაგრამ ზოგჯერ მას ძალიან დასჭირდები, ის კი შენ დაგჭირდება. ამ დროს ​აუცილებლად იყავით ერთმანეთის გვერდით.

​გიყვარდეთ ერთმანეთი, დაეხმარეთ ერთმანეთს, აირჩიეთ ერთმანეთი!

თანაცხოვრება ყოველთვის მარტივი არ არის. შესაძლოა, ერთ დღეს შენს მეუღლეს შეხედო და დაეჭვდე შენ მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებში. ვლოცულობ, რომ ამ დროს გაიხსენო ფუნდამენტი, რომელზეც დგას თქვენი ურთიერთობა და გააცნობიერო, რატომ აირჩიე მის გვერდით ცხოვრება.

გპირდები, რომ ჩემს შვილს ვასწავლი, როგორ იზრუნოს საკუთარ თავზე, როგორ გარეცხოს ჭურჭელი, ტანსაცმელი და არ მოგიხდეს ყველაფრის მარტო კეთება. მე მას ვასწავლი, რას ნიშნავს იყო პარტნიორი. მე მას ვასწავლი გულახდილობას და საიდუმლოებების შენახვას. მე მას ვასწავლი შენ მიერ ნათქვამი სიტყვების სწორად გაგებას და შენს მხარდაჭერას, შენს დანახვას, შენს სიყვარულს.

კიდევ ბევრი წელი გაივლის, ვიდრე ჩვენ ერთმანეთს შევხვდებით, მაგრამ მე ყოველდღიურად ვილოცებ შენთვის. მე შენ მეყვარები და როდესაც შეგხვდები, უფრო ძლიერად შეგიყვარებ, რადგან შენ ჩემი ვაჟი გეყვარება და ჩემი შვილი გახდები.

მომზადებულია ​adme-ru - ს მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად