Baby Bag

„ორი წლის ბავშვი უნდა ცდილობდეს ორი სიტყვის გადაბმას და ორსიტყვიანი წინადადებების გამოყენებას,“ - მარიამ ხვადაგიანი

„ორი წლის ბავშვი უნდა ცდილობდეს ორი სიტყვის გადაბმას და ორსიტყვიანი წინადადებების გამოყენებას,“ - მარიამ ხვადაგიანი

​​ნეიროფსიქოლოგმა მარიამ ხვადაგიანმა ბავშვებში მეტყველების განვითარების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ წლამდე ასაკის ბავშვს გარკვეული სიტყვების მნიშვნელობა უკვე ესმის:

„ერთ წლამდე ბავშვს უკვე ესმის: „დედა.“ წლამდე ასაკის ბავშვს რომ ეკითხები: სად არის დედა? ის უყურებს დედას. შეიძლება ვერ ამბობდეს, მაგრამ დედას უყურებს. ბავშვს მისთვის მნიშვნელოვანი საგნების შესახებ ინფორმაციაზე უკვე წვდომა აქვს და მას მნიშვნელობას აძლევს. ერთი წლის ბავშვს უნდა ჰქონდეს გარკვეული სიტყვები, თუმცა ეს არის ძალიან ინდივიდუალური.“

მარიამ ხვადაგიანის თქმით, ბავშვს ზოგჯერ უჭირს ბგერების წარმოთქმა და მასთან ენისა და მეტყველების თერაპევტის მუშაობაა საჭირო:

​რაც შეეხება უშუალოდ მეტყველებას, ეს ის შემთხვევაა, როდესაც ბგერებს ვერ ამბობს ბავშვი, შესაძლოა, უჭირდეს არტიკულაცია. ამ შემთხვევაში ბავშვთან მუშაობენ ენისა და მეტყველების თერაპევტები. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა გაიგოს მიმართული ენა. ხშირად მშობელს აწუხებს, რომ ბავშვი ვერ საუბრობს ორი წლის ასაკში. თუ ვეკითხებით: შეუძლია ბავშვს ინსტრუქციის შესრულება? აღმოჩნდება, რომ არ შეუძლია, იმიტომ, რომ ვერ იგებს შინაარს. განსაკუთრებით ორი წელი არის ძალიან მტკივნეული, როდესაც ვამბობთ, რომ ორი წლის ბავშვი უნდა ცდილობდეს ორი სიტყვის გადაბმას და ორსიტყვიანი წინადადებების გამოყენებას, მშობლები ხშირად ღელავენ, რომ მათი შვილი ამას არ ცდილობს. პირველ რიგში, ვაკვირდებით, რამდენად ესმის ბავშვს მიმართული მეტყველება, რამდენად ასრულებს ინსტრუქციებს, სახლში არსებული საგნების მნიშვნელობა რამდენად ესმის.“

​ორი წლის ბავშვი, თუ იგებს ნათქვამის შინაარსს და ინსტრუქციებს ასრულებს, მაგრამ ვერ საუბრობს, 2-3 თვე შეგვიძლია დაველოდოთ. თუ წარმოთქმის პრობლემაა, არის მარტივი სავარჯიშოები. ერთ-ერთი ვარჯიში არის სულის შებერვა, სანთლის ჩაქრობა. ვითომ მაიმუნები ვართ, დავიჭყანოთ მაიმუნებივით, ხან ტუჩები შევკრათ, ძალიან გავიღიმოთ. ზოგჯერ არის, რომ მშობელმაც გვიან დაიწყო საუბარი და ამიტომ ელოდებიან. ეს პირიქით ნიშანია, რომ მშობელს პრობლემა ჰქონდა და გენეტიკურად საფრთხე არსებობს, რის გამოც, ვცდილობთ ჩარევას,” - აღნიშნულ საკითხზე მარიამ ხვადაგიანმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ -ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

„ორი წლის ასაკში ბავშვს უნდა ჰქონდეს დაახლოებით 50-80 ან 100 სიტყვამდე მარაგი,“ - ლიკა მერ...
​ფსიქოლოგიის დოქტორმა ლიკა მერაბიშვილმა ბავშვებში მეტყველების განვითარების შეფერხების პრობლემის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ბავშვის მეტყველების განვითარება მუცლადყოფნის ეტაპზე იწყება:„მეტყველები...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად