რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„შვილებთან აუცილებლად უნდა წამოიწიოს მამის ავტორიტეტი,“ - ფსიქოლოგი ნანა გოგიჩაშვილი ბავშვის აღზრდაში მამის როლის შესახებ
ფსიქოლოგმა ნანა გოგიჩაშვილმა ბავშვის აღზრდაში მამის მნიშვნელოვანი როლის შესახებ ისაუბრა:
„ძალიან დაბეჯითებით გეუბნებით, რომ ბავშვი არამარტო ხედავს, არამედ გრძნობს ოჯახში კეთილსაიმედო განწყობებია თუ პირიქით, ემოციურად დამუხტული სიტუაციაა. ამის იდენტიფიცირება შეიძლება როგორც ნახატებით, ასევე საუბრებით. ამის უამრავი ტექნიკა არსებობს. მაგალითად, ეტყვით: „მე და მამა...“ წინადადება მან უნდა დაამთავროს. „ერთხელ მამიკომ...“ მან უნდა დაამთავროს. ზღვა ინფორმაცია მოდის ისეთი, რომელზეც მშობელს წარმოდგენაც კი არ აქვს. შესაბამისად, მამის როლი უკიდურესად მნიშვნელოვანია. მამა არის არამხოლოდ ბიოლოგიური სქესის წარმომადგენელი ოჯახში, არამედ მზრუნველი, მფარველი. მამა აყალიბებს გარკვეულწილად წესებს ოჯახში. ფროიდი ამბობს, რომ მამის ხატს ქმნის დედა. ის კი არა: „მამაშენს ვინ ეკითხება, მე ვარ აქ მთავარი.“ შეიძლება სუბიექტურად ფიქრობდე ამას, მაგრამ შვილებთან აუცილებლად უნდა წამოიწიოს მამის ავტორიტეტი: „მამიკო გავახაროთ,“ „მამიკოს ვუთხრათ,“ „მამიკო მოგვეხმარება,“ „ მამიკოს არ ეწყინოს.“ აქ პოზიტიურ ჭრილში შემოდის მამის ხატი. რა თქმა უნდა, მამაც უნდა გვაძლევდეს ამის საშუალებას. დედაც და მამაც არის უსაზღვრო რესურსი ბავშვის განვითარების და რომელიმეს დეფიციტი არსებით დესტრუქციულ ცვლილებებს იწვევს ფსიქო-ემოციურ განვითარებაში.
„არავინ არ მინდა, მამიკოს ჩავეხუტო,“ - ეს მოსმენილიც მაქვს. ჩახუტება არის დაცულობა, უსაფრთხოება. კარენ ჰორნი პირდაპირ გვეუბნება, რომ ამ ასაკში თუ არ არის დაცულობისა და უსაფრთხოების განცდა, ყალიბდება ცხოვრებისადმი ბაზალური შიშები, რაც თავის მხრივ ნევროტული პიროვნების ფორმირებას უწყობს ხელს. უმამოდ გაზრდილ გოგონებს აქვთ საოცარი მიჯაჭვულობის მოთხოვნილება საწინააღმდეგო სქესთან. მან შეიძლება ოჯახი, მიუხედავად იმისა, რომ ის, ძალიან დესტრუქციული ოჯახი იყოს, სწორედ ამიტომ არ დაანგრიოს, რომ გვერდით კაცი უდგას და ამით ივსებს იმ დეფიციტს, რომელიც მას ჰქონდა ბავშვობაში,“- მოცემულ საკითხზზე ნანა გოგიჩაშვილმა საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „ერთსულოვნების დილა“ ისაუბრა.