ექიმი ნანა სხილაძე სოციალურ ქსელში აქვეყნებს რეკომენაციებს Covid-19-ის ბინაზე მკურნალობის დროს. ექიმის რჩევებს უცვლელად გთავაზობთ:
ძალიან ბევრი ადამიანი, ნაცნობი, მეზობელი მწერს დაბნეული, არ იცის, როგორ მოიქცეს და გადავწყვიტე ყველა დეტალი, რაც მნიშვნელოვანია დავწერო კოვიდ დადებითებისთვის, როგორ უნდა მოიქცნენ სახლში მკურნალობის დროს.
თავდაპირველად შეგახსენებთ სიმპტომებს ესენია:
- მთლიანი სხეულისა და კუნთების ტკივილი
- თვალების წვა და ტკივილი
- თავის ტკივილი
- გულის რევის შეგრძნება ან პირღებინება
- ფაღარათი
- სურდო ან იშვიათად გაჭედილი ცხვირი
- წვა შარდვისას
- მაღალი ტემპერატურა
- ყელის სიმშრალე ფხაჭვნა ან ტკივილი
(არასრული ჩამონათვალია, რადგან დროდადრო მეტი სიმპტომები ჩნდება, როგორებიცაა: სისხლჩაქცევები უმეტესად ბავშვებში კანზე. ასევე გამონაყარი. ყურების დაგუბება.)
დაინფიცირების მე-4-დან მე-8 დღემდე გრძელდება მეორე ანუ ანთების ფაზა, რომელსაც ახასიათებს შემდეგი სიმპტომები:
- გემოს და სუნის შეგრძნების დაკარგვა
- დაღლილობის შეგრძნება უმნიშვნელო მოძრაობისას
- ტკივილი გულ-მკერდის არეში ან თირკმლის არეში
- შეეცადეთ, არ აგერიოთ დაღლილობის შეგრძნება სუნთქვის უკმარისობაში.
დაღლილობისას ადამიანი ასრულებს მარტივ მოძრაობას და მაშინვე იღლება, ხოლო სუნთქვის უკმარისობის დროს მჯდომარე მდგომარეობაშიც კი აღინიშნება ქოშინი ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვის გაძნელება.
მე-9 დღიდან იწყება მესამე ფაზა ანუ გამოჯანმრთელების ფაზა, რომელიც მე-14 დღემდე გრძელდება.
როგორც ირკვევა, კორონავირუსის PH მერყეობს 5.5 დან 8.5 მდე. მოკლედ რომ ავხსნა, მჟავა ტუტოვანი თანაფარდობას ორგანიზმში ეწოდება PH.
მჟავის და ტუტეს სწორი პროპორციისას სისხლის ph უნდა იყოს ოდნავ ტუტოვანი 7.3 ანუ კოვიდის დროს ჩვენი წონასწორობა ირღვევა და მიდის გამჟავებისაკენ. ამ დიაპაზონის ნებისმიერი გადახრა იწვევს მრავალ დაავადებას და არასასურველ გამოვლინებას. ამიტომ სასურველია ვიკვებოთ ალკანილური საკვებით. ასეთი ხილის მაგალითებია:
- ბანანი, ლაიმი PH 9.5
- ყვითელი ლიმონი ph 8.2
- ავოკადო ph. 15.6
- მანდარინი ph 8.5
- ფორთოხალი ph 9.2
- ანანასი ph 12.7
ახლა რაც შეეხება ქმედებებს, რომლებიც ზოგადად ყველამ იცის, მაგრამ შეიძლება დაიბნეს და ვერ შეასრულოს ან არასწორად შეაფასოს მდგომარეობა.
1. ხშირად გაიზომეთ სიცხე! მინიმუმ დღეში 2-ჯერ ან 3-ჯერ მიუხედავად შეგრძნებისა, გაქვთ თუ არა. როგორ ვიქცევით თუ ტემპერატურა 38 გრადუსზე ნაკლები დაგვიფიქსირდება, ან თუნდაც 38? არ ვიღებთ სიცხის დამწევ საშუალებებს! მხოლოდ თბილ სითხეებს ვსვამთ და ისევ ვაკონტროლებთ სიცხეს.
2. თუ ტემპერატურა 38 გრადუსზე მაღალია, მივიღებთ სიცხის დამწევ პრეპარატს: პარაცეტამოლი ან მისი შემცველი კომერციული დასახელების პრეპარატები.
თუკი 4 დღის განმავლობაში ტემპერატურა 38 და ზევით დაფიქსირდება, შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ფილტვის ქსოვილში იწყება ანთებითი ცვლილებები (მაგრამ არც ეს არის საპანიკო). საჭირო ხდება ოჯახის ექიმთან დაკავშირება, რომელიც გადაწყვეტს რენტგენი გჭირდებათ თუ კომპიუტერული ტომოგრაფია.
P.S თუ ექიმი ჩათვლის, რომ თქვენ კოვიდ ინფექციასთან ერთად შეიძლება გქონდეთ ბაქტერიული ინფექციაც, ამ შემთხვევაში დაგინიშნავთ ანტიბიოტიკს! მინდა კარგად გაიაზროთ, რომ კოვიდ-19 ვირუსის დროს და ნებისმიერი ვირუსის დროს ანტიბიოტიკების მიღება მით უმეტეს თვითნებურად, დაუშვებელია, რადგან ანტიბიოტიკი ებრძვის ბაქტერიას და არა ვირუსს!!!
ნუ მიიღებთ!
დაიმახსოვრეთ: „ანტიბიოტიკებს იღებს ის კოვიდინფიცირებული, ვისაც კოვიდთან ერთად ბაქტერიული ინფექციის განვითარების რისკი უჩნდება“ და ამას მხოლოდ ექიმი აფასებს და წყვეტს.
შემდეგი საკითხი ეხება სითხეების მიღებას. ძალიან მნიშვნელოვანია დღის განმავლობაში მიიღოთ 1.5 დან 2.5 ლიტრამდე სითხე. მაგრამ სითხეში არ იგულისხმება ალკოჰოლი, გაზიანი ან შაქრიანი სასმელები ან თუნდაც ენერგეტიკული. კარგი იქნება სუფთა წყალი, სახლის კომპოტები, ბულიონი..
განსაკუთრებით თუ გაქვთ ფაღარათი, რაც ხშირად ვლინდება კოვიდის დროს, ნიშნავს იმას, რომ ჩვენი ორგანიზმი მეტ სითხეს კარგავს, ვიდრე ჩვეულებრივ. ფაღარათის დროს სითხესთან ერთად ელექტროლიტებსაც კარგავთ, რაც შეიძლება შეივსოთ ეგრედწოდებული რეჰიდრონით. ეს არის მინერალების და ელექტროლიტების კომბინაცია.. იხსნება ნელ-თბილ წყალში და საკმაოდ ნორმალური დასალევია.
P.S გულის უკმარისობის მქონე პაციენტებში არ შეიძლება ბევრი სითხე! ამიტომ სასურველია მიმართოთ ექიმს და ჰკითხოთ, როგორ ჩანაცვლდეს ეს პუნქტი.
შემდეგი და ძალიან მთავარი ეხება ფიზიკურ აქტივობას ავადობის დროს. თუ გაქვთ კერძო სახლის ფუფუნება, შეგიძლიათ, ისეირნოთ, გაავარჯიშოთ ქვედა კიდურები, რადგან კუნთები ეხმარება ვენებს უკეთ ფუნქციონირებაში. ფიზიკური აქტივობა მსუბუქი ვარჯიში სისხლის შედედებას უშლის ხელს, ასევე თრომბოემბოლიის და თრომბის წარმოქმნის პროფილაქტიკა გამოგივათ. კარგია, თუ კვირაში ერთხელ მაინც გაიკეთებთ ანალიზს სახელად „კოაგულოგრამა“, რაც აჩვენებს სისხლის მდგომარეობას თრომბოციტების მდგომარეობას, რომლებიც მონაწილეობენ სისხლის შედედების პროცესში. თუკი კოაგულოგრამაში გამოჩნდება ცვლილებები, რაც ამ ვირუს ხშირად ახასიათებს, ექიმი მოგცემთ რეკომენდაციას თრომბოასპირინის მიღებაზე. მაგრამ თქვენით თუ არ გაქვთ სამედიცინო განათლება ნუ მიიღებთ პრეპარატს.
ბოლოს.. თავის სიმშვიდისათვის რომ ვაკონტროლოთ სისხლში ჟანგბადის შემცველობა, არსებობს ასეთი სახელწოდების ხელსაწყო სატურატორი. პულსოქსიმეტრი იყიდება აფთიაქებში. რომელსაც გაიკეთებთ თითზე და დაეწერება თქვენი სუნთქვა რამდენად შეესაბამება ნორმას.
ნორმა კი ასე მერყეობს:
-95 - 99% დიაპაზონში შეგიძლია მშვიდად იყოთ
94 დან ქვემოთ მით უარეს 85 თუ დაინახავთ და ამ დროს სუნთქვის უკმარისობაც აღენიშნებათ აუცილებლად მიმართეთ კლინიკას.
P.S ერთ-ერთი სიცოცხლისათვის საშიში სიგნალი რაც კორონავირუსს ახასიათებს, ეს არის გართულების შემთხვევაში სუნთქვის უკმარისობა. სწორედ ესაა პირველი მანიშნებელი, რითაც უნდა ამოვიცნოთ სიცოცხლისათვის საშიში მდგომარეობა და აუცილებლად მივმართოთ კლინიკას!
ჯანმრთელობას გისურვებთ!
ნ.სხილაძე
