თანამედროვე ბავშვებს ასათვისებელი მასალისა და ინფორმაციის სიჭარბის გამო სწავლა ხშირად უძნელდებათ. ისინი გამუდმებული სტრესის ქვეშ იმყოფებიან, ცუდად სძინავთ და ფიქრობენ, რომ შემეცნებითი აქტივობა მათი სუსტი მხარეა. ზოგიერთ მშობელს ბავშვის ნეგატიური განწყობა სასოწარკვეთილებაში აგდებს და ფრუსტრაციის განცდა ეუფლება, თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებიც საკუთარ შვილებთან ერთად წარმატების მისაღწევად დაუღალავად იბრძვიან და სასურველ შედეგსაც აღწევენ. თუ მცდელობას არ დაიშურებთ, თქვენც სწორედ მათ რიცხვში აღმოჩნდებით.
ძალიან ბევრი დავალება, ძალიან ცოტა დრო
ბავშვებს ჭარბ ინფორმაციასთან გამკლავება უჭირთ. ხშირად მასწავლებლები პატარებს დავალებებით მეტისმეტად ტვირთავენ, რაც ბავშვებს სტრესულ ვითარებაში შრომას აიძულებს. მშობლების ნაწილი აღშფოთებას ვერ მალავს და პედაგოგებს მოთხოვნების შემსუბუქებისკენ მოუწოდებს. თუმცა არიან ისეთებიც, რომლებიც თვლიან, რომ მათი შვილები სათანადოდ არ იტვირთებიან და ხარიასხიან განათლებას ვერ იღებენ. მშობლების დიდმა ნაწილმა არ იცის, თუ რა დოზით უნდა იტვირთებოდეს ბავშვის გონება და ყოველდღიურად რა რაოდენობის ინფორმაციის ათვისება შეუძლია სკოლის მოსწავლეს, რის გამოც ისინი თავიანთი შვილების გასაჭირის გაზიარებას ვერ ახერხებენ. ბავშვს მშობლის თანადგომა ძალიან სჭირდება. გახსოვდეთ, თუ სათანადოდ ინფორმირებული იქნებით, თქვენს შვილს სწავლასთან დაკავშირებულ სირთულეებთან გამკლავებაში მარტივად დაეხმარებით.
2004 წელს მიჩიგანის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ თანამედროვე ბავშვები გასული საუკუნის სკოლის მოსწავლეებთან შედარებით მეცადინეობას 51%-ით მეტ დროს უთმობენ. კვლევებმა ცხადყო, რომ თანამედროვე ბავშვების 10 % საშინაო დავალებებით მეტისმეტად გადატვირთულია, რაც საკმაოდ მაღალი რიცხვია. კვლევებით ასევე დასტურდება, რომ მეცადინეობის პროცესისგან მიღებული სტრესი ბავშვს სწავლისადმი ნეგატიურად განაწყობს.
კვლევებით დგინდება, რომ სწავლისთვის ოპტიმალური დროის განსაზღვრა სავსებით შესაძლებელია. პირველკლასელი ბავშვები თითოეულ საგანში დავალების შესრულებას მაქსიმუმ 10 წუთს უნდა ანდომებდნენ, მეორე კლასელები 20-ს. ყოველ მომდევნო წელს თითოეული საგნის მასალის მომზადებისთვის განკუთვნილი დრო დაახლოებით 10 წუთით უნდა გაიზარდოს. მეცნიერები თვლიან, რომ მასალის ასათვისებლად აღნიშნული დროის ინტერვალი აბსოლუტურად საკმარისია. მასწავლებლებმა მოსწავლეების შესაძლებლობები სწორად უნდა შეაფასონ და დატვირთვის ხარისხიც შესაბამისად უნდა განსაზღვრონ.
არის თუ არა თქვენი შვილი ზედმეტად გადატვირთული?
ბავშვს, რომელსაც ზედმეტად ტვირთავენ, როგორც წესი, დეპრესიულობა, აგრესიულობა და მოტივაციის დაკარგვა ახასიათებს. მშობლები აღნიშნულ ნიშნებს ხშირად უგულებელყოფენ და შვილების პრობლემაზე ხმამაღლა საუბარს ერიდებიან. ისინი შიშობენ, რომ სკოლაში იმიჯს გაიფუჭებენ და პრობლემური მშობლის იარლიყს გაურბიან. თუ ამჩნევთ, რომ თქვენი შვილი სწავლის დაწყების პირველივე დღეებიდანვე გადაღლილი და უმოტივაციოა, აუცილებლად უნდა იმოქმედოთ, რათა წლის ბოლოს სავალალო შედეგი არ მიიღოთ.
ჩაატარეთ დამოუკიდებელი კვლევა: მოიძიეთ მეტი ინფორმაცია სკოლაზე, რომელშიც თქვენი შვილი დადის. გაარკვიეთ, რამდენად უმკლავდებიან დავალებებს სხვა მოსწავლეები.
ესაუბრეთ სხვა მშობლებს: თქვენი პრობლემა სხვა ბავშვების მშობლებსაც გაუზიარეთ. თუ ისინიც მსგავსი სირთულეების წინაშე დგანან, სამოქმედო გეგმა ერთად შეიმუშავეთ.
დაელაპარაკეთ მასწავლებელს: მასწავლებელს თქვენი პრობლემის შესახებ პირადად გაესაუბრეთ. თუ ის გიპასუხებთ, რომ ბავშვს დავალებას სასწავლო გეგმის მიხედვით აძლევს, აუხსენით მას, რომ თქვენი შვილი მასალის ათვისებას ვერ ახერხებს. პედაგოგმა ინდივიდუალური მიდგომა უნდა შეიმუშაოს.
მიმართეთ სამეურვეო საბჭოს: თუ მასწავლებელი თქვენს თხოვნას არ გაითვალისწინებს, შეგიძლიათ სამეურვეო საბჭოს მიმართოთ. წარუდგინეთ მათ სხვა მშობლების მოთხოვნები, მოიშველიეთ სტატისტიკა.
როგორ გავუადვილოთ ბავშვს საშინაო დავალების მომზადება?
ბავშვისთვის მიცემული საშინაო დავალება მისი ასაკისთვის შესაფერისი უნდა იყოს, რათა მოსწავლეს მასთან გამკლავება არ გაუძნელდეს. თქვენს შვილს შემეცნების პროცესის სწორად აღქმაში უნდა დაეხმაროთ. დაუსვით მარტივი, პირდაპირი კითხვები. ერთი საკითხიდან მეორეზე სწრაფად ნუ გადაინაცვლებთ. არ გაამეორებინოთ ბავშვს გაკვეთილი იმავე დღეს. ეს მისთვის ძალიან მოსაწყენი და დამღლელია. უმჯობესია, თუ მასალას რამდენიმე კვირის გასვლის შემდეგ გადაამეორებინებთ. სწავლისადმი ინტერესის აღძვრისთვის ბავშვი თავისუფალი აქტივობებით დატვირთეთ. გამოიყენეთ მისი ჰობი და ინტერესები, რათა შემეცნების პროცესი მეტად სასიამოვნო გახდეს.
დისციპლინას მეტი ყურადღება დაუთმეთ. განსაზღვრეთ დრო, როდესაც ბავშვმა დავალებები უნდა მოამზადოს, მაგ. შუადღე, ან საღამო. არ ჩართოთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს. შემეცნების პროცესისადმი მოწიწება და პატივისცემა უნდა გამოხატოთ, რათა თქვენი შვილი მიხვდეს, რომ სწავლა ძალიან მნიშვნელოვანია. არასდროს შეასრულოთ ბავშვის საშინაო დავალება, ამით მას მხოლოდ დათვურ სამსახურს გაუწევთ. არ უპასუხოთ მის მიერ დასმულ კითხვებს. თქვენი მოვალეობაა მას სწორი მიმართულება მისცეთ. მიბაძეთ სოკრატეს და დასვით კითხვები. დაეხმარეთ ბავშვს, რომ სწორ პასუხებამდე თავად მივიდეს. დარწმუნდით, რომ მას დავალების არსი სწორად აქვს გაგებული. თუ ბავშვი დასმულ შეკითხვას არასწორ ინტერპრეტაციას უკეთებს, აუხსენით მას, რომ ცდება და სწორ პასუხამდე ამიტომ ვერ მიდის.
არასდროს დასაჯოთ ბავშვი, თუ ის საშინაო დავალებასთან გამკლავებას ვერ შეძლებს. ნუ ამოხსნით ამოცანებს მის ნაცვლად. ბავშვმა წარუმატებლობაც უნდა გამოსცადოს და წარმატების სიხარულიც შეიგრძნოს. თუ თქვენი შვილი დავალების შესრულებას ვერ შეძლებს, ნუ გაბრაზდებით და ნუ ეცდებით, რომ ეს მის ნაცვლად გააკეთოთ. მან უნდა იცოდეს, რომ გაკვეთილების მომზადება მისი ვალდებულებაა და არა თქვენი. ეს მთავარი გაკვეთილია, რომელიც თქვენს შვილს უნდა ასწავლოთ.
ავტორი: ია ნაროუშვილი
წაიკითხეთ სრულად
