Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ასაკიდან შეიძლება, გავუკეთოთ ბავშვს საყოველთაო გრიპის აცრა და წელიწადში რამდენჯერ გაციება არის ნორმა - ინტერვიუ პედიატრ თემურ მიქელაძესთან

რა ასაკიდან შეიძლება, გავუკეთოთ ბავშვს საყოველთაო გრიპის აცრა და წელიწადში რამდენჯერ გაციება არის ნორმა - ინტერვიუ პედიატრ თემურ მიქელაძესთან

რა ასაკიდან შეიძლება, გავუკეთოთ ბავშვს საყოველთაო გრიპის აცრა, წელიწადში რამდენჯერ გაციება არის ნორმა და შეესაბამება თუ არა სიმართლეს მოსაზრება, რომ აცრა იწვევს აუტიზმს - ამ და სხვა აქტუალურ საკითხებზე ​MomsEdu.ge​-ს ცნობილი პედიატრი თემურ მიქელაძე  ესაუბრა.

- ბატონო თემურ, ვაქცინაციასთან დაკავშირებით საზოგადოების გარკვეულ ნაწილში კვლავ არსებობს მცდარი შეხედულება - აცრა იწვევს აუტიზმს და ა.შ.  რას ეტყოდით მშობლებს, რომლებიც არ ცრიან შვილებს?

- პირველ რიგში გეტყვით, რომ აცრა არ იწვევს აუტიზმს. ჩემი პირადი კონტროლის ქვეშ, 22 წლის განმავლობაში, გაკეთებულა დაახლოებით რამდენიმე ასეული ათასი დოზა ვაქცინებისა და არ დაფიქსირებულა არცერთი შემთხვევა, რომ ვაქცინას გამოეწვია აუტიზმი. მათ შორის, აუტიზმის მქონე ბავშვებიც ჩვეულებრივად იცრებიან. მქონია აუტიზმის მქონე ბავშვების შემთხვევებიც, რომლებიც საერთოდ არ არიან აცრილები.
 
მშობლებს ვეტყვი, რომ წითელას, დიფტერიის, ყივანახველის, ტეტანუსის და სხვა ინფექციების თავიდან ასაცილებლად აუცილებელია გეგმიური და დროული ვაქცინაცია. სახელმწიფოს შემოაქვს მაღალი ხარისხის ევროპული წარმოების ვაქცინები და მე პირადად, ვცრი ჩემს შვილებსაც. ჩვენ გვაქვს ერთ-ერთი ყველაზე სრულყოფილი გეგმიური ვაქცინაციის ეროვნული კალენდარი.

- საყოველთაო გრიპის აცრა რა ასაკიდან შეიძლება, გავუკეთოთ ბავშვს?

- გრიპის აცრა ბავშვს შეიძლება, ჩავუტაროთ 6 თვის ასაკიდან. გარდა ამისა, აცრა სასურველია, ჩაუტარდეს რისკ-ჯგუფის მქონე პაციენტებს. ესენია - 5 წლამდე ასაკის ხშირად მოავადე და სკოლამდელ დაწესებულებაში მყოფი ბავშვები, 65 წელს გადაცილებული ასაკის მქონე პირები, ორსულები, სამედიცინო პერსონალი, სხვადასხვა ქრონიკული პათოლოგიის მქონე პირები. 

გრიპის ვირუსს გააჩნია ანტიგენური სტრუქტურის სწრაფი ცვლილება ამიტომ ყოველ წელს კეთდება ახალი ანტიგენური სტრუქტურის ვაქცინები. აუცრელ პაციენტებს გრიპის ვირუსის დროს უმეტეს შემთხვევაში უტარდებათ სიმპტომური მკურნალობა. ზოგჯერ ჩვენ ვიყენებთ ანტივირუსულ პრეპარატებსაც.

- რას ურჩევდით მშობელს, რომლის შვილიც ბაღში დადის და ხშირად ავადობს, ვირუსების დროს ატაროს თუ არა ბავშვი ბაღში და წელიწადში რამდენჯერ გაციება არის ნორმა?

- აუცილებელია, განვმარტოთ რას ნიშნავს ხშირად ავადობა; 6 წლამდე ჯანმრთელმა ბავშვებმა წლის განმავლობაში შეიძლება, სხვადასხვა ვირუსული ინფექციებით იავადონ 6-10-მდე და ეს ნორმაა. ასაკის მატებასთან ერთად სიხშირე მცირდება და მოზრდილი ავადდება წლის განმავლობაში 2-3-ჯერ. ვირუსული ინფექციის მქონე ბავშვმა გამოჯანმრთელებამდე არ უნდა იაროს ბაღში. აქვე აღვნიშნავ, რომ მშობლებმა ბავშვებს თვითნებურად არ უნდა უმკურნალონ. განსაკუთრებით, თუ ეს ეხება სხვადასხვა ბაქტერიულ და მძიმე ინფექციებს.

- როგორ გავაკაჟოთ ბავშვები ზამთარში?

- ზამთარში ცურვაზე შეიძლება ბავშვების ტარება, თუმცა აუცილებელია, დაცული იყოს ჰიგიენური ნორმები. მე პირადად, ჰიპერრეაქტიული ბრონქების მქონე პაციენტებს ციგურაობაზე ვურჩევ ხოლმე სიარულს.

ესაუბრა თამარ კიკალიშვილი 
წაიკითხეთ სრულად