Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ დღის განმავლობაში მთქნარების რაოდენობა აღემატება 100-ს, ეს უკვე პათოლოგიაა და აუცილებლად საჭიროებს სამედიცინო ჩარევას,“- ბიძინა კულუმბეგოვის რეკომენდაცია

„თუ დღის განმავლობაში მთქნარების რაოდენობა აღემატება 100-ს, ეს უკვე პათოლოგიაა და აუცილებლად საჭიროებს სამედიცინო ჩარევას,“- ბიძინა კულუმბეგოვის რეკომენდაცია

ალერგოლოგ-იმუნოლოგმა ბიძინა კულუმბეგოვმა პათოლოგიური მთქნარებისა და მისი გამომწვევი დაავადებების შესახებ ისაუბრა:

„მთქნარება ძალიან საინტერესო ფიზიოლოგიური აქტია, რომელიც გულისხმობს ღრმა ჩასუნთქვას და შემდგომ ნელ ამოსუნთქავს. ეს ემსახურება სისხლის ჟანგბადით მომარაგებას. ამ დროს ადამიანი შვებასაც გრძნობს. ეს არის მისი ფუნქციური დატვირთვა. მთქნარების აქტის მნიშვნელოვანი ნაწილი გახლავთ მისი გადამდებობის საკითხი. პირველი მიზეზი შესაძლოა, იყოს ქამელეონის ეფექტი. როდესაც ადამიანი უყურებს სტერეოტიპულ მოქმედებას, შეიძლება მან გაიმეოროს, როგორც ქამელეონმა. ადამიანს აქვს ე.წ. სარკისებური ნეირონები. როდესაც მე ვუყურებ რაღაც მოძრაობას, ჩემი სარკისებური ნეირონები იმეორებენ იმას, რაც თვალით აღვიქვი და დავიმახსოვრე. ადამიანს შეიძლება დომინოს ეფექტითაც გადაედოს სხვისი მოძრაობები და ჟესტიკულაციები.

დღის განმავლობაში 15-დან 20-მდე მთქნარება არის ნორმალური მაჩვენებელი. თუ დღის განმავლობაში მთქნარების რაოდენობა აღემატება 100-ს და მეტს, ეს უკვე პათოლოგიაა და აუცილებლად საჭიროებს სამედიცინო ჩარევას და ექიმთან კონსულტაციას. მთქნარების რა საფუძველი შეიძლება იყოს სამედიცინო თვალსაზრისით? მთქნარება ცალსახად ასოცირდება ძილის დარღვევასთან. მთქნარება და ძილის სურვილი გაიგივებულია, თუმცა არსებობს ბევრი დაავადება, რომელიც, შესაძლოა, მიანიშნებდეს მთქნარების პათოლოგიურ შინაარსზე. ეს შეიძლება იყოს თავის ტვინისა და ნევროლოგიური დაზიანების ნიშანი. მიზეზი შეიძლება იყოს დეპრესია, შფოთვითი აშლილობები, ისეთი ნევროლოგიური დაავადება, როგორიც არის გაფანტული სკლეროზი. შესაძლოა, ასეთ ადამიანს ჰქონდეს მთქნარება, როგორც ერთ-ერთი სიმპტომი. შესაძლოა, მთქნარება იყოს იშემიური ინსულტის ერთ-ერთი გამოხატულება. შესაძლოა, პათოლოგიური მთქნარება იყოს ეპილეფსიისა და შაკიკის აურის ფაზაში. ასეთ შემთხვევაში მივდივართ ნევროლოგთან. ერთ-ერთი მიზეზი, რამაც პათოლოგიური მთქნარება შეიძლება გამოიწვიოს, არის რკინის დეფიციტი. მთქნარება, შესაძლოა, კლინიკურად გამოიწვიოს ორგანიზმში მჟავე-ტუტოვანი ბალანსის მჟავიანობისკენ გადახრამ. მთქნარება აწუხებთ ძილის ობსტურქციული აპნოეს მქონე ადამიანებს,“- მოცემულ საკითხზე ბიძინა კულუმბეგოვმა ტელეკომპანია „ფორმულას“ გადაცემაში „ჯანმრთელობის ფორმულა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ჯანმრთელობის ფორმულა“ 

წაიკითხეთ სრულად