Baby Bag

ყველაზე ცუდი რამ, რაც შეიძლება მშობლებმა თავიანთ ქალიშვილს გაუკეთონ, მისი „კარგ გოგოდ“ აღზრდაა

ყველაზე ცუდი რამ, რაც შეიძლება მშობლებმა თავიანთ ქალიშვილს გაუკეთონ, მისი „კარგ გოგოდ“ აღზრდაა

ყველაზე ცუდი რამ, რაც შეიძლება მშობლებმა თავიანთ ქალიშვილს გაუკეთონ, მისი „კარგ გოგოდ“ აღზრდაა. მე არ ვსაუბრობ წესიერ, ჭკვიან და პასუხისმგებლიან გოგონებზე. „კარგ გოგოობაში“ იგულისხმება სხვა ადამიანების შეფასებებზე ყურადღების გამახვილების ჩვევა, ეს იგივეა, რაც ყველასთვის კომფორტულ ადამიანად ყოფნა. ეს ტვირთი გაუსაძლისი ხდება, რომელსაც ბევრი მთელი ცხოვრების მანძილზე ვეღარ იშორებს.

„კარგი გოგონები“ ძალიან უყვართ ზრდასრულებს, საბავშვო ბაღის აღმზრდელებს, მშობლებს, დაწყებითი კლასის მასწავლებლებს. „კარგ გოგოს“ ეტყვი, რომ ფაფა ან წვნიანი ბოლომდე მიირთვას და ისიც ბოლომდე მიირთმევს, იხრჩობა, მაგრამ მხოლოდ იმიტომ, რომ უფროსები არ გაანაწყენოს, ის ამას გააკეთებს. ზრდასრულ ასაკში კი ვეღარ იგებენ, რატომ აქვთ მათ ჭარბი წონა და საჭიროზე მეტი საკვების მიღების ჩვევა. ის საკუთარ სხეულს არ უსმენს, მას ეს არ უსწავლია. „კარგი გოგო“ მიჩვეულია მასწავლებლის თვალებში ყურებას: „უკვე დავნაყრდი თუ ჯერ კიდევ არა?“

კარგი გოგო უფროსებს უხეშად არ ესაუბრება, ის მათ თანასწორივით არ ელაპარაკება, მხოლოდ იღიმის, ემორჩილება და ეთანხმება. როდესაც 14-15 წლის ასაკში მას ზრდასრული ასაკის მამაკაცი ეხუტება, გოგონა ვერ ეპასუხება, რადგან ამის უნარი არ აქვს. ის ამ საშინელებას იტანს და მეტსაც აიტანს იქ, სადაც უნდა თქვას: „სწრაფად მომაშორე ხელები!“

კარგი გოგო მხოლოდ ხუთიანებზე სწავლობს, ოთხიანი მისთვის ტრაგედიაა. სწავლის წლების განმავლობაში ის სხვების შეფასებებით ხელმძღვანელობს და ნერვული მოლოდინით ცხოვრებას აგრძელებს: „როგორ მაფასებენ? რას ამბობენ ჩემზე? ყველა ფიქრობს, რომ კარგი ვარ?“ გოგონას სკოლის მსგავსად, სამყაროსგანაც ხუთიანების დამსახურება სურს, მაგრამ ზრდასრულთა სამყარო განსხვავებულად არის მოწყობილი. ის ქებაში ძალიან ძუნწია. გოგონა იტანჯება და დამამშვიდებლებს ან რაიმე უფრო ძლიერ საშუალებებს სვამს.

„კარგი გოგო“ ცდილობს სხვებისთვის კომფორტული იყოს, ზრუნავს, თავს სწირავს, მაგრამ მის მსხვერპს არამხოლოდ არ აფასებენ, სისუსტედაც თვლიან და უყოყმანოდ იყენებენ. მსხვერპლის იდეალებით აღზრდილი რამდენი „კარგი გოგო“ ხდება უსაქმური და პარაზიტი კაცის მეუღლე.

„კარგ გოგოს“ მოთმინება აქვს ნასწავლი. ის იმდენად ეჩვევა მოთმენას, რომ ეს მისი მეორე ბუნება ხდება. ის ტანჯვას პოულობს იქაც კი, სადაც ის არ არის. „კარგი გოგო“ წლების განმავლობაში ახალ სავარძელსაც არ იყიდის, ვერ ამჩნევს როგორ ტკივა არასასიამოვნო საწოლისგან წელი და ზურგი. ის შეჩვეულია ტანჯვას, როგორც აუცილებლობას.

კარგი შვილების ყოფნა უფროსებისთვის ძალიან კომფორტულია. კარგი ბავშვები, როგორც ფანჯრის რაფაზე დაწყობილი ქოთნის ყვავილები, თვალს ახარებენ, მაგრამ იყო „კარგი“ ამ ცხოვრებაში, სამწუხაროდ, ძალიან ცუდია. „სიკარგის“ მოსაშორებლად შემდგომში დიდი დრო და ძალისხმევაა საჭირო. უმჯობესია, თუ ბავშვები არ იქნებიან კომოფრტულები, მაგრამ იქნებიან მამაცები, რომლებიც საკუთარი თავის დაცვას შეძლებენ, ეცოდინებათ საკუთარი სურვილები, საჭიროებები და საზღვრები. დაე, მიეჩვიონ საკუთარი თავის შეფასებას მასწავლებლების თვალებში ყურების ნაცვლად. დაე, ნუ იქნებიან „კარგები,“ მაგრამ იყვნენ ბედნიერები...

ავტორი: მორენა მორანა

წყარო: ​fit4brain.com


თუ მშობელი ხარ, გაწევრიანდი Baby​ Bag-ის ჯგუფში და დაელოდე შენთვის საჭირო სიახლეებს

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ ბავშვს, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ - ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია

რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ ბავშვს, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ - ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია
როგორ უნდა მიუდგეს მშობელი ბავშვს, რომელიც არ უჯერებს (მაგალითად, ჭამის, ჩაცმის, მეცადინეობის დროს) და რა ფსიქოლოგიურ ზიანს ვაყენებთ პატარას, როდესაც ვცდილობთ სასურველი მოქმედება დაშინებით გავაკეთებინოთ? ამ საკითხებზე ​Momsedu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ანა მეუნარგია.

​- ქალბატონო ანა, ხშირად მშობლები ბავშვებს აშინებენ (პოლიცია მოვა, „ბუა“ წაგიყვანს და ა.შ.), რომ საჭმელი აჭამონ, ჩააცვან, დაუჯერონ. რა სახის ზეგავლენას ახდენს ეს ბავშვის ფსიქო-ემოციური განვითარებაზე?

​- მინდა გითხრათ, რომ საკმაოდ ნეგატიური გავლენა აქვს. მარტივად რომ ვთქვათ, ასე ბავშვებს ვასწავლით, საკუთარ საჭიროებებს არ მოუსმინონ. მათ ცხოვრებაში 0-1 წლამდე არის პერიოდი, როცა ბავშვი დამოკიდებულია მშობელზე და გარშემომყოფ უფროსებზე. ბავშვზე მზრუნველი ადამიანი მისი ტირილით უნდა მიხვდეს, თუ რა აწუხებს და რა სჭირდება მას. ასე უყალიბდება პატარას გარემოსა და ადამიანებისადმი ნდობა. თუმცა ამ დროსაც კი ბავშვი მიგვანიშნებს, როდის დანაყრდა, აღარ შია და ა.შ. ე.ი. მნიშვნელოვანია მოსმენა. ასაკის მატებასთან ერთად ნელ-ნელა სწავლობს, რომ მიგვანიშნოს და მერე გვითხრას თავისი საჭიროებების შესახებ, მაგალითად, როდის შია, წყალი უნდა თუ წვენი და ასე შემდეგ. ამ პერიოდში უყალიბდება დამოუკიდებლობისკენ სწრაფვის სურვილი და დამოუკიდებლობის ხარისხიც იზრდება. როცა მშობელი ბავშვს საკუთარი საჭიროებების დაკმაყოფილების შესაძლებლობას აძლევს და ბავშვთან ერთად ცდილობს ამოიცნოს მისი საჭიროებები, პატარა სწავლობს იმის გარჩევას, თუ რა მოსწონს ან არ მოსწონს, როდის სცივა ან შია, რა აინტერესებს და ა.შ. მაშინ კი, როცა მშობელი ბავშვის მაგივრად აკეთებს რაღაცას და თან არ უსმენს, მაგალითად, აცმევს 5 ან 4 წლის ასაკში, მხოლოდ იმას, რაც თავად სურს, ოთახსაც ისე უწყობს, როგორც თავად წარმოუდგენია, მაშინ აჭმევს და მხოლოდ იმას, რაც თვითონ უნდა, ასე ბავშვს ვეუბნებით და ვასწავლით, რომ ის, რაც მას სურს და აინტერესებს უმნიშვნელოა, სხვისი ინტერესები და საჭიროებები მეტად მნიშვნელოვანია, ვასწავლით საკუთარი თავის მიმართ უნდობლობას.

​- არის თუ არა დაშინებით მიღწეული შედეგი ბავშვზე ძალადობა?

​- დაშინება ემოციური, ფსიქოლოგიური ძალადობის ერთ-ერთი ფორმაა, რაც საკმაოდ ნეგატიურად აისახება ბავშვის ემოციურ მდგომარეობაზე და შემდეგ ქცევაზეც. „გუდიანით“ შეშინება კი ცალკე პრობლემაა, რადგან ამით, მშობელი ბავშვს მესიჯს აწვდის, რომ ის თავის პატარას ვერ დაიცავს, რაც უკიდურეს შფოთვასთან ასოცირდება. შედეგად კი ბავშვისგან შეიძლება, მივიღოთ უარესი ქცევა, რადგან მისი ემოციური მდგომარეობა არეულია. შესაძლოა, მშობლები იყენებდნენ დაშინებით მეთოდს და თავადაც ვერ ხვდებოდნენ ამას, ერთ-ერთი მაგალითია, როცა დედა, მამა ან ბებია-ბაბუები ეუბნებიან ხოლმე ბავშვს: „ამის მერე შენი დედა (მამა, ბაბუა) აღარ ვიქნები“, „ე.ი. არ გიყვარვარ, ხო? მაშინ აღარ მოხვიდე, არც მე მიყვარხარ!“. ამით ბავშვის უსაფრთხოების განცდას პირდაპირ ზიანს ვაყენებთ და ვეუბნებით, რომ თუ ის „კარგია“, ჩვენთან იქნება და თუ „ცუდია“, აღარ გვჭირდება. თანაც „ცუდია“ და „კარგია“ განისაზღვრება ბავშვისგან საკუთარი სურვილების, ინტერესების ან საჭიროებების დაცვის დროს (ზოგადად ბავშვის ამ კატეგორიებად დაყოფა, კიდევ ცალკე პრობლემას წარმოადგენს). თუნდაც, როდესაც ვეუბნებით, ჭამე თორე ბუა წაგიყვანს, ამ დროს, ბავშვს არ შია, ან საჭმელი არ მოსწონს და უარს გვეუბნება, ჩვენ კი ამით ვაწვდით მესიჯს, რომ თუ შენ საკუთარ ინტერესებს იცავ, ცუდი ხარ, მე აღარ მჭირდები. ჩვენ მათ ვაყენებთ არჩევანის წინაშე, ან საკუთარი თავი ან მშობელი (ბებია, ბაბუა). სევდიანია, არა?!

​- რამდენად დიდია შანსი, რომ ასეთი ქმედებით ბავშვის ფსიქიკა არასრულფასოვნად (არაჯანსაღად) ჩამოყალიბდეს?

​- როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ასეთ დროს ადამიანს, ბავშვს უჩნდება დაუცველობის განცდა, მომატებული შფოთვა, ექმნება თვითშეფასებასთან დაკავშირებული პრობლემები, დანაშაულის შეგრძნება სხვადასხვა საკითხის მიმართ.

​- არის კატეგორია ბავშვების, რომლებიც არანაირი ქმედებით არ უჯერებენ მშობლებს, ასეთ შემთხვევაში რას ურჩევდით, როგორ მიუდგნენ შვილებს?

​- მგონია, რომ ასეთი ბავშვები არ არსებობენ. ალბათ, ბავშვი, როცა ასეთ წინააღმდეგობას გვიწევს, აქვს განცდა იმისა, რომ არ უსმენენ და მხოლოდ ასე თუ შეძლებს, გააგებინოს მშობელს თავად რა სურს. მეორე ვარიანტია, რომ ბავშვი ზომავს სადამდე შეუძლია საკუთარი საზღვრის გადაწევა, ამიტომაც, ორივე შემთხვევისთვის მნიშვნელოვანია, რომ მშობელს ჰქონდეს ​ავტორიტეტული აღზრდის სტილი. ფსიქოლოგები საკმაოდ დიდხანს იკვლევდნენ და ეძებდნენ ოპტიმალურ აღზრდის სტილს და კვლევების თანახმად აღმოჩნდა, რომ ავტორიტეტული აღზრდის სტილით ბავშვის აღზრდა საუკეთესოა. ამ დროს, პატარებში ნაკლებია შფოთვა, დეპრესია, თვითშეფასების პრობლემები და ასეთ ოჯახში აღზრდილი ბავშვებიც თავს უფრო ბედნიერად და წარმატებულად გრძნობენ. ავტორიტეტული აღზრდა გულისხმობს სითბოსა და წესების დაცვას შორის ბალანსის დაჭერას. სადაც, ერთი მხრივ, ვითვალისწინებთ ბავშვის სურვილებსა და ინტერესებს, მის ხასიათს, გუნება-განწყობის ამოცნობას, პატივისცემას ვცდილობთ და ამასთან, წესების დაცვით ვამყარებთ ბალანსს. აქ ვგულისხმობ, რომ გვაქვს წესები (რამდენიმე, რასაც ოჯახის ყველა წევრი აუცილებლად იცავს) და ვაკვირდებით ბავშვის ემოციურ მდგომარეობას, რა აწუხებს, რა სურს და ა.შ.

​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად